IJmuider Courant
REDEVOERING VAN HITLER.
DAGBLAD VOOR VELSEN, IJMLIDEN, SANTPOORT EN OMSTREKEN
Herhaalde aanval op New Castle.
Het natuurreservaat
in Midden-Kennemerland
26e JAARGANG No. 284
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor
Courant-Ui,tgaven en Algem. Drukkerij N.V., Gr.
Houtstraat 93, Haarlem. Telefoon 10724. Bureau
IDmuider Courant: Kennemerlaan 42, IJmuiden,
Telefoon 5301, Postgiro 310791. Verschijnt dage
lijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
DirecteurP. W. PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM, Heemstede
ZATERDAG 4 OCTOBER 1941
Abonnementen per week 0.13Vfe, per maand
0-55, per 3 maanden 1.63, franco per post
2.05 per kwartaal. Losse nummers 3 cent per ex.
Advertentien: 1-5 regels 0.70, elke regel meer
0.14. Bij abonnementen belangrijke korting.
Ingezonden mededeelingen dubbele prijs.
Advertenties van Vraag en Aanbod 1-3 regel»
0.30, elke regel meer f 0.10.
„Sedert 48 uur wederom een operatie van reus-
achtigen omvang aan den gang". Blijkens mede-
deeling van den Führer thans 2\ millioen Russen
gevangen.
BERLIJN, 3 October. (D.N.B.) Bij de heden ge- j
houden betooging ter gelegenheid van de opening van
het Oorlogswinterhulpwerk 1941'42 heeft de Führer het
woord gevoerd. Hij zeide, dat het niet het doel was
van deze redevoering om van repliek te dienen aan
een van die staatslieden, die zich kortgeleden hebben
afgevraagd, waarom hij zoolang heeft gezwegen. La
ter zal eenmaal afgewogen en vastgesteld worden,
wat in deze maanden meer belang heeft gehad: de
redevoeringen van den heer Churchill of de handelin
gen van hem, den Führer.
De Führer wees er vervolgens op. dat hem het deel
nemen aan deze betooging' zoo bijzonder moeilijk ge
worden was, omdat juist thans aan het Oostelijke
front ter voleindiging van ingezette operaties de weg
gebaand wordt voor een nieuwe geweldige gebeurte
nis: „Sedert 48 uur is wederom een operatie van
reusachtigen omvang aan den gang. Zij zal medehel
pen den tegenstander in het Oosten te verpletteren".
Terwijl de Führer namens de millioenen, die op dit
oogenblik strijden, het vaderland opriep om bij alle
andere opofferingen ook dit jaar de aanvullende op
offering op zich te nemen van het Winterhulp werk,
wees hij er op, dat de sedert 22 Juni woedende strijd
een beteekenis heeft, die waarlijk voor de geheele
wereld beslissend is. Eerst later, zal men den omvang
en de diepte van deze gebeurtenis in volle duidelijk
heid inzien. Men zal bij zijn conclusies eens tot het
resultaat komen, dat daarmede een nieuw tijdperk is
begonnen.
De Führer wijdde hierna een beschouwing aan de
voorgeschiedenis-van den oorlog en wees er op, dat
het hefn gelukt was, een aantal bondgenooten te ver
werven met aan het hoofd 'Italië, met wiens staats
man mij aldus Hitier een persoonlijke nauwe
innige vriendschap verbindt. Met Engeland kon
hVt tot zulk een verbond niet komen, niet omdat het
Engelsche volk daarvoor de verantwoordelijkheid
draagt maar omdat, enkele menschen daar iedere
poging tot overeenstemming hebben gesaboteerd.
Zoo kwam dan, precies als in 1914, de dag waarop
de harde beslissing moest worden genomen. Ik ben
ook daarvoor nu weliswaar niet teruggeschrokken.
Want van een ding was ik mij bewust: wanneer door
mijn maatregelen en mijn tegemoetkomendheid deze
Engelsche.vriendschap niet kon worden verworven,
dan kon zij nooit verworven worden, dan bleef niets
anders over dan de strijd. Maar dan ben ik het lot
ook dankbaar, dat deze strijd door mij kan worden
geleid (langdurige bijval). Ik ben er derhalve ook van
overtuigd, dat met al deze mannen werkelijk geen
overeenstemming te verkrijgen is.
In de maanden, waarin ik er naar streefde een over
eenstemming tot stand te brengen, heeft Churchill
steeds maar een ding geroepen: „Ik wil een oorlog
hebben". Hij heeft hem nu. En al zijn mede-opruiers,
die zeiden, dat het een charmante oorlog zou zijn,
zullen thans wellicht intusschen over dezen „char-
manten oorlog" reeds anders denken. En wanneer zij
nog niet mochten weten, dat deze oorlog voor Enge
land geen charmante zaak wordt, zullen zij het met
tertijd nog merken, zoo waar als ik hier sta.
Aan de historische feiten zullen zij niets verande
ren en het historische feit is, dat thans sedert twee
jaren Duitschland den eenen tegenstander na den
anderen ter aarde heeft geworpen. (Stormachtige bij
val). Ik heb terstond na de eerste botsing weer mijn
hand toegestoken. Zij is terstond afgewezen en sinds
dien hebben wij immers beleefd, dat 'ieder vredes
aanbod van mij terstond werd uitgebuit door den oor
logsopruier Churchill en zijn aanhang, om te verkla
ren, dat. het een bewijs van onze zwakheid was.
Ik heb het derhalve opgegeven nogmaals te trachten
iflien weg te begaan. Ik ben tot de overtuiging ge
komen, dat hier slechts een volkomen duidelijke be
slissing en wel een beslissing van wereldhistorische
be*eekenis voor de eerste honderd jaar, bevochten
kan worden. Er steeds naar strevende den omvang
van den oorlog te beperken, heb ik in 1939 besloten
mijn minister naar Moskou te zenden. Het was de
bitterste overwinning op mijn gevoel. Ik heb getracht
hier tot een overeenstemming te komen. Gij weet zelf
het best hoe eerlijk ik deze verplichtingen nageko
men ben. Helaas heeft de andere partij zich er van
den aanvang af niet aan gehouden. Het gevolg van
deze overeenkomsten was een verraad, dat allereerst
het geheele Noordoosten van Europa liquideerde, wat
het toen voor ons beteekende om stilzwijgend te moe
ten toezien toen het kleine Finsche volk geworgd
werd, weet gij allen zelf. Wat het tenslotte beteekende,
dat de Baltische Staten eveneens werden overweldigd,
kan alleen hij bevatten, die de Duitsche geschiedenis
kent en weet, dat er dan geen vierkante kilometer
gronds is, dat niet door een stuk Duitschen pioniers
arbeid geopend is voor de menschelijke cultuur en
beschaving Desondanks heb ik over dit alles gezwe
gen. Eerst toen ik van week tot week meer gevoelde,
dat Rusland thans het oogenblik gekomen zag om
tegen ons op te treden, toen ik geleidelijk de be
wijzen kreeg, dat aan onze grens vliegveld na vlieg
veld ontstond, dat de eene divisie na de andere uit
het heele reusachtige Sovjetrijk hierheen geconcen
treerd werd, toen was ik dan ook verplicht van mijn
kant bezorgdheid te gevoelen. Want er bestaat in de
geschiedenis geen verontschuldiging voor een vergis
sing. Ik voel mij nu eenmaal, staande aan het hoofd
van het Duitsche rijk, verantwoordelijk voor het
Duitsche \rolk, voor zijn bestaan, voor zijn heden en
voor zoover mogelijk voor zijn toekomst. Ik was der
halve gedwongen langzaam ook mijnerzijds afweer-
maatregelen in te leiden. Zij waren van zuiver de
fensieven aard, maar toch bleek reeds in Augustus
en September 1940 een ding;, een botsing in het Wes
ten met Engeland, die vooral het geheele Duitsche
luchtwapen zou hebben gebonden, was niet meer mo
gelijk, want in mijn rug stond een staat, die zich
reeds gereed maakte, om op een dergelijk oogenblik
tegen ons op te treden. Hoever echter deze voorbe
reidingen getroffen waren, hebben wij eerst thans in
vollen omvang leeren kennen. Ik wilde toen nog een
maal het geheele probleem ophelderen en heb der
halve toen Molótof uitgenoodigd naar Berlijn te
komen.
Hitier herinnerde er aan, hoe Molotof bij die gele
genheid zijn befaamde vier voorwaarden stelde, die
afgewezen moesten worden. In Mei Was de toestand
reeds zoo, dat aan een Russischen overval geen twij
fel meer kon bestaan en de dagen aanbraken, waar-
In de Duitsche divisies aan de Russische grens moesten
worden samengebracht, zonder dat Hitler in staat
was, deze soldaten opheldering te geven waartoe
'deze concentraties dienden.
Op 22 Juni des ochtends begon de grootste strijd
'der wereldgeschiedenis. Sindsdien zijn iets meer dan
8V2 maand verstreken, en ik mag, aldus Hitier, hier
allereerst een ding constateeren: alles is sedert dien
systematisch veiToopën. (Stormachtige bijval). De lei
ding heeft, zich in al dien tijd geen seconde de wet
der actie laten ontnemen (wederom stormachtige bij
val). Integendeel is tot op den dag van heden iedere
actie precies zoo systematisch verloopen als eens in
het Oosten tegen de Polen, toen tegen Noorwegen en
eindelijk tegen het Westen en op den Balkan.
Slechts een ding moet ik hier constateeren: Wij
hebben ons niet vergist in de juistheid der plannen,
wij hebben ons ook niet vergist in de unieke histo
rische dapperheid der Duitsche soldaten, wij hebben
ons ook niet vergist in de kwaliteit van onze wape
nen Wij hebben ons niet vergist in het vlotte func-
tioneerén van onze geheele organisatie van het front
over de reusachtige daarachter liggende ruimten en
ook hebben wij ons niet vergist in het Duitsche va
derland. Wel hebben wij ons in iets vergist: Wij had
den er geen idee van, hoe reusachtig de voorberei
dingen van dezen tegenstander tegen Duitschland en
Europa waren en hoe ontzaglijk groot het gevaar was,
hoe wij ditmaal op een haar na ontkomen zijn, niet
alleen aan de vernietiging van Duitschland, maar
van Europa. Ik spreek dat eerst heden uit, omdat ik
heden zeggen mag, dat deze tegenstander reeds ge
broken is en nooit weer zal opstaan. (Daverende bij
val). Hier heeft-zich tegen Europa een macht ge
concentreerd, waarvan helaas de meesten geen idee
hadden'en waarvan velen vandaag nog geen idee
hebben. Dit zou een tweede stormloop van een
Dzjengis Khan geworden zijn.
Dat dit gevaar werd afgewend hebben wij in de
eerste plaats te danken aan de dapperheid, de volhar
ding, de offervaardigheid van onze Duitsche soldaten
en ook aan de opofferingen van allen, die met ons
zijn opgerukt. Want voor den eersten keer is ditmaal
iet.s als een Europeesch ontwaken door dit continent
heen gegaan
Van de IJszee tot aan de Zwarte Zee strijden nu
onze Duitsche soldaten en met hen de Finnen, Italia
nen, de Hongaren, de Roemenen, Slowaken, Kroaten
en Spanjaarden. Zij allen rukken thans op naar den
slag. Belgen. Nederlanders, Denen, Noren, ja zelfs
Franschen hebben zich geschaard in dit groote front.
(Stormachtige bijval).
Volgens de Engelsche lezing hebben wij in het
Oosten sedert drie maanden de eene nederlaag na
de andere geleden, maar wij staan ten Oosten van
Smolensk, wij staan voor Leningrad en wij staan aan
de Zwarte Zee. Wij staan voor de Krim en het zijn
niet de Russen, die aan den Rijn staan. (Hilariteit).
Wanneer derhalve totdusverre de Russen voortdu
rend overwinningen hebben behaald, hebben zij hun
overwinningen in leder gevai niet uitgebuit, maar zijn
zij ra iedere overwinning honderd of tweehonderd
kilometer teruggetrokken, waarschijnlijk om ons de
diepte van het gebied binnen te lokken (Hilariteit)..
Overigens zijn omtrent de grootheid van dezen
strijd, eenige cijfe.rs welsprekend Het aantal gevange
nen is thans gestegen tot rond 21/s millioen Russen.
Het aantal buitgemaakte of vernietigde, maar bij ons
aanwezige stukken geschut bedraagt reeds thans 22000.
Het aantal vernielde of buitgemaakte, dus in onze
handen zijnde tanks bedraagt reeds thans ruim 18000.
het aantal vernietigde, verwoeste en neergeschoten
vliegtuigen ruim 14500.
En daarachter ligt nu een gebiW, dat tweemaal zoo
groot is als het Duitsche rijk was. toen ik in 1933
cle leiding kreeg, of viermaal zoo groot als Engeland.
Voortgaande zeide de Führer: Wat het bolsjewisme
van menschen kan maken hebben wij thans gezien:
Een tegenstander, die strijdt tegelijkertijd uit dier
lijke bloeddorst, aan den eenen kant en lafheid en
angst voor zijn commissarissen aan den anderen kant.
Het paradijs der arbeiders en der boeren, dat ik steeds
geschilderd heb, dat zullen na het einde van dezen
oorlog, millioenen soldaten bevestigen is juist zoo
als ik het heb geschetst Zij hebben gemarcheerd op
de straten van dit „paradijs". Een enkele wapenfa
briek ten koste van den levensstandaard dezer men
schen. Een wapenfabriek tegen Europa, en tegen de
zen wreeden, bestialen tegenstander met deze ge
weldige bewapening hebben onze soldaten deze over
winningen bevochten.
Ik heb geen woorden om hun recht te doen weder
varen Wat zij aan moed en dapperheid voortdurend
volbrengen en aan onmetelijke Inspanning, kan men
zich niet voorstellen. Zij zijn allen gelijk. Boven alles
echter staat met zijn prestatie, nog - de Duitsche in
fanterist. de Duitsche musketier. Wij hebben daar
divisies, die sedert het voorjaar ruim 2500 tot 3000
kilometer te voet hebben afgelegd. Wanneer men van
biiksemoorlog spreekt, verdienen deze soldaten het,
dat men hun prestaties bliksemsnel noemt. Er be
staan nog slechts een paar historische bliksemsnelle
terugtochten, die hun actie in snelheid hebben over
troffen. Het betrof hier echter niet zoo groote af
standen. omdat men zich van den aanvang af steeds
Iets dichter bij de kust hield.
En wat achter dit front gepresteerd wordt, is even
geweldig. Ruim 25000 kilometer Russische spoorlijnen
zijn weer in bedrijf. Ruim 15000 kilometer Russische
spoorlijnen zijn weer op Duitsche spoorbreedte ge
bracht en achter dit front wordt reeds het nieuwe be
stuur opgebouwd, dat er zorg voor dragen zal, dat
heel deze reusachtige gebieden, wanneer de oorlog
langer duurt, voor het Duitsche vaderland en de met
ons verbondènen nuttig zal zijn En hun nut zal ont
zaglijk zijn en niemand moet er aan twijfelen, dat wij
het weten te organiseeren.
De Führer verbond hieraan een dankbetuiging aan
het vaderland. In dit verband merkte hij op: Ik weet.
dat er thans geen tegenstander meer is, dien wij niet
met de voorradige hoeveelheden munitie op de knieën-
zouden kunnen brengen en wanneer gij menigmaal
in de krant iets leest over de i^uSachtige plannen van
andere staten, wat zij alles voornemens zijn te doen
en te beginnen en wanneer gij «hoort van milliarden
sommen, dan, mijn volksgenooten, herinnert u dan,
wat ik thans zeg: Ten eerste, wij stellen in dienst van
dezen strijd ook een heel continent. Ten tweede, wij
spreken niet van kapitaal, maar van arbeidskracht en
deze arbeidskracht stellen wij voor honderd procent
in dezen dienst en ten derde, wanneer wij er niet
over spreken, dan beteekent dat niet, dat wij niets
doen.
Wanneer deze oorlog eens geëindigd zal zijn, dan
heeft de Duitsche soldaat hem gewonnen, die in zijn
massa 'werkelijk de massa van ons volk vertegen
woordigt en hij is gewonnen door het Duitsche vader
land met de millioenen arbeidende menschen Wan
neer deze oorlog geëindigd zal zijn zal ik daaruit te-
rugkeeren als een nog veel fanatieker nationaal-so-
cialist dan ik vroeger was. Ik kom uit dezon oorlog
eens terug, weer met mijn oude partijprogram, welks
verwezenlijking mij nog belangrijker is en schijnt te
zijn, dat wellicht op den eersten dag.
Aan de rede van Hitier ging een bijeenkomst voor
af, waarin Dr. Göbbels een overzicht gaf van het
Winterhulpwerk in .Duitschland gedurende de afge-
loopen zeven jaren en verschillende cijfers noemde,
vooral over het thans geëindigde Winterhulpjaar,
waarbij hij gelegenheid vond, een krachtige opwek
king te doen hooren, om ook gedurende het seizoen
19411942 dezen arbeid te steunen.
Het prijzen van winkelwaren.
Prijsaanduidingsbesluit wordt streng
gehandhaafd.
De Inspectie voor de Prij'sbeheersching schrijft:
In de afgeloopen dagen heeft de Inspecteur voor
de Prijsbeheersching te Amsterdam wederom een
zestiental winkeliers en handelaren tot stevige
boeten veroordeeld, omdat zij het Prijsaanduidings-
besluit 1941 niet waren nagekomen. Ongetwijfeld
zullen in de toekomst de straffen nog strenger
zijn, immers het Pri.jsaanduidingsbesluit is een der
steunpilaren van de Prijsbeheersching. Indien alle
levensmiddelen, textielgoederen en lederwaren,
welke voor den verkoop gereed liggen of uitgestald
zijn, van een prijs zijn voorzien, zooals het besluit
voorschrijft, kan' het publiek zelf de prijzen ge
makkelijker controleeren en is het niet mogelijk,
dat willekeurige prijzen berekend worden. Het koo
pend publiék heeft dit voorschrift dan ook hoog
gewaardeerd.
Tot voor kort werden bij de beoordeeling van
overtredingen van het Prijsaanduiaingsbesluit 1941
verschillende verzachtende omstandigheden in aan
merking genomen en waren de opgelegde straffen
mild. Nu echter ieder geacht kan worden met het
voorschrift bekend te "zijn en de werkzaamheden
in zijn bedrijf daarop kan hebben ingesteld, zullën
in den vervolge overtredingen van dit eenvou
dige voorschrift aan onwil worden toegeschreven en
zal bij de straf rekening worden gehouden met het
element van openlijke trotseering van de voor
schriften der overheid.
AAN NEKKRAMP OVERLEDEN.
BERGEN, 3 October. In de afgeloopen week
heeft zich in het plaatsje Wellerlooi onder de ge
meente Bergen (L.) een geval van nekkramp met
doodelijken afloop voorgedaan. Het slachtoffer, de
3G-jarige arbeider Thissen, is. na enkele dagen in
het ziekenhuis te Venlo te zijn verpleegd, over
leden.
DUITSCHLAND STRIJDT VOOR EUROPA
Duitsch weermachtsbericht
Strijd in het Kanaalgebied en Noord Afrika.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜHRER, 3
October (D.N.B.) Het opperbevel van de weer
macht maakt bekend: N
„In het Oosten worden de operaties met succes
voortgezet. Gevechtsvliegtuigen bombardeerden in
den nacht van 2 op 3 October militaire installaties
in Moskou, alsmede een belangrijk bewapenings-
bedrijf ten Zuidoosten van Charkof, waarvan de
goede uitwerking werd waargenomen. Een vrij
sterke formatie gevechtsvlïegers viel in den afge
loopen nacht opnieuw het Britsche scheepsbouw-
centrum Newcastle met vernietigende uitwerking
aan. Andere luchtaanvallen waren gericht op voor
den oorlog belangrijke inrichtingen aan de Brit
sche Oost- en Zuidoostkust, alsmede op ver
scheidene vliegvelden.
In het Kanaalgebied schoten jagers gisteren ne
gen. eenheden van de marine drie Britsche vlieg
tuigen neer.
In Noord-Afrika bombardeerden Duitsche duik
bommenwerpers op 1 October de havenwerken
van Mersa Matroeh en Tobroelt. Eenheden van
de Duitsche marine schoten aan de Lybische kust
drie Britsche vliegtuigen neer. t
De vijand heeft overdag noch des nachts mill.
I taire acties boven het Duitsche gebied ondernomen.
Kranig optreden van jeugdigen
scholier.
Op den Catharijnesingel nabij de Bartholomeus-
brug fe Utrecht duwden eenige jonge kinderen een
kinderwagen voor zich uit, waarin zich een baby
van anderhalf jaar bevond. Op een gegeven moment
raakten de kinderen met elkaar aan het stoeien,
waardoor zij zoo goed als geen acht meer sloegen
op den kinderwagen. Gekomen bij een naar het
water hellend gedeelte van den Singel, werd de
wagen zelfs aan zijn lot overgelaten, zoodat deze
met de baby in den singel reed. Verschrikt over
deze gebeurtenis zetten de kinderen het huilend op
een loopen, kind en wagen in den steek latend. De
13-jarige scholier J. H. Bronius, wonende in de Ach
terstraat te Utrecht, die toevallig passeerde en zag
dat de baby met wagen en al onder het waterop
pervlak was verdwenen bedacht zich geen moment
en sprong te water. Het gelukte den jongen ook
werkelijk het kindje uit den zich onder het water
bevindenden wagen te halen en vrij wel ongedeerd
aan eenige omstanders aan den kant te overhan
digen.
LECTOR DR. FRIETEMA VANGT COLLEGES
TE AMSTERDAM AAN.
AMSTERDAM, 3 October. Vrijdag heeft de
heer dr. H. Frietema, directeur van den Natio-
nalen Coöperatieven raad, zijn colleges aan de Am-
sterdamsche universiteit aangevangen met het uit
spreken van een rede over „De coöperatie in ver
band met de maatschappelijke organisatie van het
economisch leven".
Sovjet-vandalisme in Kiev. Alvorens de stad prijs te geven, lieten de vluchtende
bolsjewisten in der haast nog kerken en gebouwen in brand vliegen,
Afclantic-Hólland
Rede van den Rijkscommissaris
te Amsterdam
Voor de N. S. Frauenschaft
AMSTERDAM, 3 October. De Rijkscommissaris
begon zijn rede in het Concertgebouw te Amsterdam
met de Rijksvrouwenleidster, Frau Gertrud Scholtz
Klink te danken naar Nederland te zijn gekomen.
Spreker verklaarde te begrijpen, welke verantwoor
ding thans op haar schouders rust en iedereen is zich
bewust, welke beteekenis de taak van de Duitsche
vrouw in dezen oorlog heeft. Het zijn de Duitsche
mannen en vrouwen, die in dezen beslissenden strijd
om dit continent en geheel de wereld een vorm te
geven, de leiding hebben. Daarom dankte de Rijks
commissaris spreekster ook voor haar woorden en
wenschen en sprak hij de hoop uit, dat zij spoedig
wederom hierheen zal komen.
De Rijkscommissaris gaf vervolgens uitdrukking
aan zijn voldoening, dat Nederlandsche en Duitsche
vrouwen bijeen waren gekomen in een vergadering,
als een bewijs, dat in dit land menschen zijn, die zich
volkomen bewust zijn, waarom het gaat. Dit is zeker
de plaats en het tijdstip om er aan te herinneren,
welke taak de Duitsche vrouw in deze generatie heeft
en welke opgave zij helpt voltooien, niet gezien van
een grootsch en heroïsch standpunt, doch gezien van
menschelijke innerlijkheid, welke een ieder met zich
draagt, in het bijzonder, wanneer hij zich eens geheel
alleen voelt. Deze Duitsche vrouwen, welke thans
wederom aan de zijde van de Duitsche rr\annen hun
lot dragen, zijn toch dezelfde, die reeds'i eens hun
vaders of broers en toekomstige echtgenooten uit
hebben zien trekken in een worsteling van vier jaren
en die den tijd hebben doorleefd waarin de veldsla
gen in het Westen en hét Oosten werden gestreden.
Vrouwen, die het ineenstorten van het rijk hebben
meegemaakt en toch niet hebben gewanhoopt, doch
toen, tezamen met de mannen, die eveneens uit deze
moeilijkheden omhoog zijn gekomen, begonnen zijn
het leven van het Rijk nieuw op te bouwen. Eigenlijk
kan men niet zeggen opnieuw, doch in tegendeel
moet men spreken over een .opbouwen iri meer posi
tieven zin. Door de moeilijke tijden na den oorlog
is de Duitsche vrouw gegaan als de levensgezellin
van den Duitschen man. Zij heeft de jaren, waarin
de Führer riep, en de verrijzenis van het Rijk mede
gemaakt en Is niet juichend, doch I met ertistige
vastberadenheid in den oorlog getreden, welke thans
haar broeders, echtgenooten en zonen strijden tot
het beslissende einde. De Duitsche vrouw van deze
generatie is de levensgezellin van mannen, die
steeds en onder alle omstandigheden strijders zijn
geweest en in den strijd hebben gestaan. Niet iedere
generatie treft dit lot, doch men kan zeggen, dat de
Duitsche vrouw van deze generatie de vuurproef
heeft doorstaan. Zij staat recht met een houding,
welke den man het gelukkige gevoel geeft een lot-
genoote en kameraad te hebben, welke men noodig
heeft om het lot vexrn te geven. Dit wil niet zeggen,
dat men kan beweren, dat de Duitsche vrouw hard
is, zeker niet. wanneer men onder hardheid verstaat
de uiting van het gevoel en de uiterlijke levensvorm.
Harde dingen geschieden en zijn noodzakelijk, dat is
geen karaktereigenschap. Doch dat is slechts het vol
trekken van het lot. Hoe moeilijker de weg is, des te
minder mag men laten afhangen van het toeval enj
des te meer is het noodzakelijk recht op het doel ai
te gaan.
Wanneer ik hier spreek van hardheid, aldus ging de
Rijkscommissaris verder, welke wij ook hier dikwijls
moeten toepassen, dan moet men hieronder niet ver
staan de uiterlijke handelingen. Wij moeten hard
zijn tegen ons zelf, aangezien wij de verantwoording
dragen, opdat wij de groote taak kunnen vervullen,
welke ons is opgedragen.
Gij vrouwen evenwel kent deze hardheid niet en
bij u is het de uiterlijke 'houding en de waardigheid,
waarmede gij steeds weer uw lot draagt. De tijd van
19141918 waarin wij in de loopgraven stonden, storm
hebben geloopen en overwonnen "hebben, is niet een
tijd, waaraan wij niet meer willen denken Integen
deel, ik geloof, dat de meesten van mijn kameraden
uit dien tijd eerst toen weer het hoogtepunt voor zich
zagen, toen de Führer ons opriep en wij opnieuw aan
traden ten strijde en konden zegevieren over onze
vijanden. Dat is het heroïsche front. Het inwendige
front der vrouw is niet gemakkelijker, het front
van het altaar, waar alle kommer wordt opgedragen
en het is zaak, dat de vrouw deze dingen mensche-
lijk aanvoelt, zich er niet door laat overweldigen,
doch draagt in de overtuiging, dat het gaat om de
grootheid van het volk en de toekomst.
Ik spreek thans heel openhartig, want het zou vol
komen onoprecht zijn, wanneer ik zou beloven, dat
de komende winter bijzonder aangenaam of beter
zou zijn, dan wat we tot nu toe hebben gehad. Daar
voor zorgt de vijand, omdat hij ons militair niet kan
overwinnen. Nog steeds tracht hij ons door economi
sche vernietiging ook moreel te treffen en daardoor
militair te overwinnen. Wij weten echter beter en
deze poging kan thans reeds mislukt genoemd wor
den. Wel kunnen we zeggen, dat in den komenden
winter niemand van honger of koude om zal komen.
In het algemeen kunnen we, dat kan nu reeds wor
den gezegd, het levenspeil van thans handhaven en
we zullen dit kunnen handhaven tot het oogenblik,
waarop we weer zullen kunnen putten uit de groote
reserves Alles, wat onze mijnwerkers in Limburg se
dert September van dit jaar aan steenkool hebben ge
wonnen, kan ter beschikking worden gesteld van de
Nederlandsche verzorging en we kunnen dus zeggen,
dat wij, in dit gebied, er doorheen zullen kunnen
komen, doch even duidelijk is, en dat zeg ik open
hartig, dat we dezen zwaren tijd door zullen moeten
maken, een tijd, waarin niet alles voor zichzelf spre
kend zal zijn en waarin de vrouw hier als belang
rijke strijdgenoote moet mede helpen, opdat alle
krachten bijeen blijven en zich op de beste wijze ont
wikkelen en zich vinden in een gemeenschappelijk
front om den strijd voor ons en de komende ge
slachten tot een goed einde te voeren Dit wordt van
de vrouwen verwacht en zoo zien we de vrouw als
lotgenoote en zoo is zij ons door de Voorzienigheid
geschonken. Dat is haar innerlijke houding, haar
standvastigheid, waarin zij zich niet terneer laat druk
ken, door de uiterlijke gebeurtenissen in de zekere
gewisheid, dat thans alles zoo doordacht is, dat het
nog slechts van onze organisatie kracht en flinkheid
en hier meen ik met flinkheid al onze Germaansche
deugden afhangt, wanneer en in welken omvang
wij onze volledige vrijheid terug krijgen.
De Frauenschaft werkt thans reeds jaren en de
Frauenschaft is een wezenlijk bestanddeel bij het
vervullen van de taak, welke de Führer ons gege
ven heeft. Wat dit jaar moest geschieden is reeds
in wezen vervuld. Het was eenvoudig niet anders
dan als nationaal-socialistische vrouwen in dit ge
bied te staan en te handelen als nationaal-socialis
tische vrouwen, dat wil zeggen, dat we bereid moe
ten zijn alles te doen wat noodig is om ons ideaal
te verwezenlijken. Dat was een taak en wat tot nu
toe op dit gebied tot stand is gebracht, is veel voor
een jaar en het is mij een voldoening u hiervoor te
kunnen danken en ik wil hier tegelijk den wensch
en het verzoek te kennen geven, dat hier op gelijke
wijze als tot hu toe ons werk zal worden gesteund.
Het is. zooals de'Rijksvrouwenleidster heeft gezegd:
wij staan hier niet om te bevelen of om te zeggen
dat dit of dat het beste is wat kan geschieden. Het
is slechts de som van ervaringen, welke wij natio-
naal-socialisten ons tot levensvorm hebben gemaakt
en deze ervaringen willen wij ter beschikking stel
len. Het Duitsche volk stond in een wereld, waar
het van alle zijden kon worden aangevallen en heeft
zijn weg moeten zoeken. Hierbii heeft het vele er
varingen opgedaan en deze rijke schat aan erva
ringen willen wij thans aanfie menschen geven, die
volgens ons gevoel ons bloecrzoo na staan en die wij
thans zoo gaarne tot onze kameraden en medewer
kers aan een gemeenschappelijk doel zouden heb
ben. Wij wenschen niet anders dan dat wij hier
spoedig medewerkers zullen hebben en dat deze ka
meraden spoedig met ons zullen aantreden, dat zij
met ons mee zullen werken voor zich zelf en htm
toekomst, dat zij mee zullen vormen aan de toekomst
van hun kinderen, zooals wij thans doen volgens den
wil van onzen Führer.
Eén ding zien we duidelijk. In dit gebied zijn wij
allen vereenigd als nationaal-socialisten, dat wil zeg
gen, wij zien een wereldorde, aan welker spits de
lotsgemeenschap staat van Duitschland en Neder
land, bepaald door het bloed der Germaansche af
stamming. Dat is nationaal-socialisme en dit is op
Nederlandsche wijze precies hetzelfde als op Duit
sche. Er is slechts sprake van één ding, n.l. of wij
beiden willen bouwen aan onze toekomst volgens de
grondbeginselen van het nationaal-sociaüsme, dat
wil zeggen, dat we ons volk, ons Nederlandsche en
Duitsche volk. ons 'Germaansche wezen op den
voorgrond stellen en alle andere eischen hierachter
stellen. Daartoe hebt gij besloten. (A.N.P.)
Het was zoo zei ir. W. G. v. d. Kloot van
de afdeeling .Natuurbescherming" van het Depar
tement van Opvoeding, Wetenschap en Cultuurbe
scherming natuurlijk voor ons een teleurstelling
te vernemen dat Financiën uit financieele over
wegingen bezwaar heeft tegen het opgemaakte plan
voor het Natuurreservaat in Midaen-Kermemer-
land. Evenzoo begrijp ik dat het bericht vooral in
Haarlem en omliggende gemeenten, die natuurlijk
groot belang hebben bij de stichting, met leed
wezen is ontvangen. Maar de hu gevallen beslissing
wil, dat is ter geruststelling mede te deelen., in geen
geval zeggen, dat van het voornemen geheel moet
worden afgezien. Alleen is "nu komen vast te staan
dat het plan zooals het nu ter tafel ligt op dit
oogenblik, in verband met den toestand van 's lands
financiën, niet uitgevoerd kan worden.
Wij zijn overtuigd dat met de stichting van een na
tuurreservaat in Midden-Kennemerland een groot
belang gediend wordt en daarom zullen wij «alles
doen om te bereiken wat mogelijk is.
Het is bekend dat het bewuste plan omvatte den
aankoop van het geheele duincomplex tusschen de
Zandvoortschelaan en het Noordkanaal te Velsen.
Daaronder waren dus begrepen de duinterreinen
van de Erven Van der Vliet, de Erven Boreel van
Hogelanden, de familie Cremer en de Erven van
Hoorn. Alleen uitgezonderd was een strook duin
waarin de Bloemendaalsche Zeeweg ligt.
Hoe een nieuw plan moet worden opgezet valt
nu natuurlijk nog niet te zeggen zoo vervolgde
ir* Van der Kloot. Het zqu misschien mogelijk zijn
voorloopig te beginnen met een gedeelte, bijvoor
beeld met de terreinen van de Erven Van der Vliet,
maar men moet bedenken dat die ongeveer de helft
van het geheele complex uitmaken. Maar in elk
geval zou zoo'n beslissing de totale kosten van het
plan al belangrijk verminderden. Een andere moge
lijkheid zou nog zijn voorloopig wel de duinen
aan te koopen, maar er dan niet zooveel in te laten
werken. 4
Het eerste plan voor het Natuurreservaat is ge
maakt op initiatief van den vorigen Commissaris
der Provincie mr. dr. A. baron RÖelI. De opzet was
toen dat de Provincie een belangrijk bedrag, ik
meen een half millioen gulden, zou geven, en dat
verder de gemeenten die bij de stichting van het
Natuurreservaat belang hebben (o.a. Haarlem, Am
sterdam en Bloemendaal) ook zouden bijdragen.
Dus zoo iets als indertijd gedaan is bij de stichting
van het Natuurreservaat in het Gooi. Dit plan van
Baron Röell is niet tot uitvoering gekomen. Het
initiatief is toen in handen gekomen van Defensie
en Sociale Zaken. Defensie had oefenterreinen
noodig en Sociale Zaken streefde er naar objecten
te krijgen om werkloozen aan den arbeid te zetten.
Vandaar dat in het tegenwoordige plan groote
werken zijn opgenomen, o.a. het graven van eenige
flinke meeren. De omstandigheid doet zich nu even
wel voor dat er niet meer zoo'n behoefte is aan
objecten voor werkverschaffing.
Als men een groot deel der werkverschaffings-
werken voorloopig achterwege zou laten, zou dat
de kosten sterk verminderen.
Bovendien is in het tegenwoordige plan opgeno
men de aanleg van een grooten verkeersweg die
ten Westen van Haarlem loopt en die een nieuwe
verbinding zou brengen met de tunnel bij Velsen.
De totale kosten van het Natuurreservaat zijn
begroot op 5y2 millioen gulden. Onder dat bedrag
is evenwel niet begrepen de aankoop van „Els-
wout", hoewel wij er zoo merkte ir. Van der
Kloot op van overtuigd zijn dat het ook ge-
wenscht is dat dit mooie buiten onder het Natuur
reservaat zal komen. Het zou evenwel geen geheel
kunnen vormen met het duincomplex, want tus
schen beide ligt nog een vrij groot terrein.
Als wij zoo besloot ir. Van der Kloot al deze
details overzien, dan is het aan te nemen dat een
nieuw plan op een andere basis zal moeten worden
opgezet, maar ,er is toch veel in het nu terzijd©
gestelde plan waarop kan worden voortgebouwd.
Wij laten ons niet ontmoedigen en zullen aan
stonds beginnen met het uitwerken van nieuwe
plannen.
OUD-KAMERLID WIELINGA OVERLEDEN.
Te Utrecht is op 74-jarigen leeftijd overleden de
heer P. Wielinga, oud lid van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal en oud-hoofdinspecteur van
het lager onderwijs.
In onderwijskringen was de heer Wielinga een
zeer bekende persoonlijkheid, doch ook als voor
zitter der Chr. Middenstandsvereeniging genoot de
overledene groot aanzien.
In 1925 heeft de regeering zijn verdienste erkend
door hem te benoemen tot ridder in de orde van
den Nederlandschen Leeuw. De teraardebestelling
heeft plaats Maandag a.s. om 1 uur op de alge-
meene begraafplaats aan den Brandenburgerweg
te De Bilt.
ORGANISATIE VAN DE BOUWINDUSTRIE.
In de N.ederl. Staatscourant van Vrijdagavond is
opgenomen een beschikking van de organisatie
commissie Woltersom betreffende de organisatie
van de bouwindustrie. Als uitsluitende vertegen
woordiger uit vakoogpunt wordt de tot de hoofd
groep industrie behoorende bedrijfsgroep bouw
industrie ingesteld, onderverdeeld in de vakgroepen:
burgerlijke- en utiliteitsbouw, grond- en water»
bouw, wegenbouw, de vakgroep „baggerwerken"
en de vakgroep „aanverwante bedrijven". Nadere
bepalingen omtrent den overgang van bestaande
bedrijfsorganisaties naar de bedrijfsgroep en haar
vakgroepen worden door de organisatiecommissie
vastgesteld. De beschikking trad Vrijdag in wer
king.
Puzzlerubriek
Wij willen ook in dit najaar en dezen win
ter onzen lezers en lezeressen het puzzle-ge-
noegen niet onthouden. In ons nummer van
heden vangen wij met een nieuwe aan en
in ieder Zaterdagnummer hogen wij deze
rubriek weer te kunnen opnemen. In beschei
den formaat, in overeenstemming met den
beperkten omvang. Maar dit behoeft aan het
puzzlegenoegen geen afbreuk te doem
De oplossingen zullen telkens in ons num
mer van Dinsdagavond worden geplaatst.
