Tweede
De geldzuivering
bijeen
Herinnering aan Dij on
Kamer
Een van cle twee takken der Nederland
sche volksvertegenwoordiging, de Tweede
Kamer, is Dinsdag voor het eerst na 10
Mei 1940 weer bijeengekomen. Het was nu
niet de door de Grondwet voorgeschreven
Kamer van honderd leden, maar de oude
van 1937. niet aangevulde Kamer, die vele
leege banken te zien gaf door bedanken of
overlijden van leden en verwijdering van
landverraders en nog een ander element dat
onzuiver werd bevonden. De beide Kamers
zuleu spoedig worden aangevuld wanneer
het wetsontwerp inzake regelen omtrent de
voorlooplge St Generaal wet zal zijn ge
worden De zitting van Dinsdag werd door
het geheele kabinet bijgewoond.
De voorzitter, mr. J R H. van Schaik.
hield eeo rede. waarin hij hen herdacht,
die ln den bezettingstijd zijn overleden.
Hij wees orop, dat de Duitschers niet erin
geslaagd &yn. de innerlijke gesteldheid van
het Nederlandsche volk ln een hun welge
vallige richting te buigen. De sterkste steun
ln dit geestelijk verzet is uitgegaan van de
Koningin, wier vei trek naar den vreemde
een daad van groote wijsheid is geweest.
Wat H.M met volhardende geestkracht
voor het Wederlandsche volk heeft gedaan
en bereikt, zal in onvergankelijke dank
baarheid blijven voortleven.
Spr. wees op de door den vijand aange
richte schtfde, maar gelukkig is alom de
geest vaardig geworden om met spoed tot
herstel te geraken Hier en daar lijken
lichte infecties van zekere dreig- en dwang
methoden te zijn overgebleven en spr uitte
de hoop. dat zij spoedig tot het verleden
zullen behooren. Mr. van Schaik richtte
zich hierna tot de regeering en zeide. dat
het feit, dat zij in zoo moeilijke omstandig
heden gevolg hebben willen geven aan de
roepstem hun krachten voor 's lands zaak
beschikbaar te stellen. De voorzitter ein
digde met het uitspreken van den wenschen
dat het Koninkrijk der Nederlanden, ge
louterd en zuiver uit den strijd der volke
ren te voorschijn mag komen en een tijd
perk van nieuwe staatkundige ontwikkeling
en van economischen en cultureelen op
bloei mogen tegemoet gaan. En zij het aan
onze Koningin gegeven ln hechte verbon
denheid met het Nederlandsche volk en
onder de schutse van haar schlldt ende be
trouwen nog vele zegenrijke jaren de kroon
van het koninkrijk te dragen."'
De minister-president prof. ir W. Scher-
merhorn zeide in een korte rede. dat wq
nu staan voor den strijd tegen den chaos,
welke zoowel in ons vaderland als buiten
onze landsgrenzen heerscht.
De voorzitter beeedigde de nieuwe be-
BRUG- EN HAVENGELDEN
De minister van financiën heeft be
paald, dat het in de week van 26 Septem
ber2 October verboden is haven-, kade-,
sluis- en bruggelden te incasseeren. Er
behoeft in die week geen contate betaling
plaats te hebben, doch de verplichting
wordt opgeschort tot 2 October.
EXTRA REISGELEGENHEID
De Algemeene Bond van Forensen heeft
na besprekingen met de spoorwegen en
met de N.Z.H. bereikt, dat gedurende de
„inleveringsweek" in de avonduren een
extra trein en een extra tram rijden ten
behoeve van die forensen, die in deze
week in de hoofdstad hun werk eerst laat
kunnen beëindigen.
Om 22.45 vertrekt van Centraal Station
een extra trein naar het Gooi, tot Hil
versum.
Om 22.30 uur rijdt van het Spui een
extra tram naar Aerdenhout.
Van deze laatste reisgelegenheid mogen
zonder betaling gebruik maken: houders
van tramabonementen en weekkaarten
voor het traject AmsterdamHeemstede
BANKEN OOK S AVONDS OPEN?
Het saneeringsbesluit houdt de even-
tueele verplichting in voor de banken en
andere instellingen, waar 300 op de
geldkaart ingeleverd kan worden, om
's avonds eveneens geopend te zijn.
Bij navraag bij het departement van
financiën is gebleken, dat het uitsluitend
in de bedoeling ligt;, dat, deze instellingen
's avonds geopend zullen zijn, indien de
toeloop van het publiek dat alfabetisch
het geld komt inleveren, zoo groot is, dat
gedurende den dag niet iedereen, wiens
letter dien dag aan de beurt was, gehol
pen kan worden.
WERKGEVERS ZONDER
BANKRELATIE.
Het Ministerie van Financiën vestigt er
de aandacht op, dat werkgevers zonder
bankrelatie en zonder tegoed bij een
spaarbank, die nieuw geld voor loon- en
salarisbetaling via den postcheque- en
girodienst willen betrekken, moeten zorg
dragen, dat het daarvoor in te zenden
cheque-advies uiterlijk Vrijdag 28 Septem
ber bij het "hoofdkantoor van dien dienst
in Den Haag ontvangen is.
TIJDEN EN PLAATS VAN
INLEVERING.
Hét ministerie van Financiën beveelt
alle betrokkenen in hun eigen belang aan
voor de inlevering van hun oude papier
geld, indien eenigszins mogelijk, het in
leveringskantoor te kiezen, waar zij reeds
een rekening hebben.
Als inleveringskantoren treden op alle
kantoren der posterijen en van 's rijks be
lastingen en verder de leden der bedrijfs
groepen effectenhandel, handelsbanken,
landbouwcredietbanken en spaarbanken.
Volgens plaatselijke regelingen zijn soms
ook nog andere kantoren ingeschakeld.
Krachtens de besehikikng geldzuivering
zijn de inleverkantoren geopend van 9
17 uur en bij gebleken noodzaak van 20
22 uur. Dit moet aldus worden opgevat
dat de uren van 917 uur de normale in-
levertijd vormen. Of de inlevering
's avonds wordt voortgezet, hangt uitslui
tend af van het feit of er om 17 uur nog
personen zijn die op dien dag hun papier
geld haden moeten inleveren, maar die
door de drukte bij de kantoren nog niet
aan de beurt kwamen.
noemd verklaarde leden en benoemde tot
rapporteurs over het wetsontwerp hou
dende regelen omtrent de voorlooplge Sta-
ten-Generaal de heeren Deckers. Schouten.
Tilanus. Joekes en Van der Goes van Na-
ters. Voorzitter dezer commissie werd de
heer Schouten.
Vervolgens ging de Kamer over tot het
trekken van afdeelingen en het benoemen
van een commissie voor huishoudelijke
aangelegenheden
De Kamer is gister nog begonnen met
de behandeling van het wetsontwerp en
als het eindverslag tijdig .^gereed is, zal de
Kamer op Dlqsdag 9 Oct weer bijeen ge
roepen worden
Zang- en Muziekverenigingen
Houding in oorlogstijd
wordt bekeken
Sectie Voorlichting van het Militair Ge
zag deelt mede: Sommige zang- en orkest-
vereenigingen voor dilettanten hebben
zich principieel verzet tegen de pogingen
van den overweldiger om de „nieuwe or
de" ook op dit gebied in te voeren, andere
hebben zich bij deze orde aangesloten,
weer andere wisten aan actieve deel
neming te ontkomen," maar vonden een
compromis, waardoor zij haar werkzaam
heden konden voortzetten, daarmee al
thans den schijn wekkend, dat de Duit
schers succes hadden- met den aanslag
op ons cultureel leven. De eerste groep
heeft door haar houding een vaderlands
lievende daad van groote beteekenis ver
richt. Zij heeft door gedurende de bezet
ting niet te musiceeren (hetgeen voor vele
harer leden het grootste levensgeluk op
levert), een dienst bewezen aan het vader
land, waarvoor de gansche bevolking haar
dank is verschuldigd. De eereraad is daar
om van meening, dat in het vervolg van
overheidswege een andere houding dient
te worden aangenomen, tegen deze ver-
eenigingen, dan tegenover de transigee-
rende en de collaboreerende. De vereeni-
gingen immers, die doorwerkten, hebben
op niet-geoorloofde wijze tot eigen voor
deel gebruik gemaakt van de pnncipieele
houding der zustervereenigingen. hebben
dus op deze een voorsprong verkregen,
daarom dient ook, als subsidieering uit
overheidskas gevraagd wordt, de vereeni-
ging, die haar werkzaamheden staakte, de
voorkeur te hebben boven andere.
Een volstrekt overheidsverbod van open
bare uitvoeringen acht de eereraad nood
zakelijk ten aanzien van de feitelijk gepro
fiteerd hebbende vereenigingen, die in
directe relatie met de Kultuurkamer heb
ben doorgewerkt of emplooi van princi-
pieele vereenigingen hebben overgenomen
en de feitelijk gecollaboreerd hebbende
vereenigingen, die aan de manifestaties
van de „nieuwe orde" hebben medege
werkt.
De raad is van oordeel, dat de eerste
voor den duur van twee jaren dienen te
worden uitgesloten, de laatste voor den
duur van vijf jaren, en acht het ge-
wenscht, dat de plaatselijke overheden
een verbod in dezen geest zullen uitvaar
digen.
De raad spoort de principieele vereeni
gingen aan, bij de plaatselijke overheids
instanties klachten in te dienen tegen
dilettanten-vereenigingen, die haars in
ziens in hun vaderlandschen plicht zijn te
kort geschoten. De eereraad acht het bo
vendien voor de hand liggend, dat die
vereenigingen, die een predicaat als b.v.
„koninklijk" voeren, en die zich niet op
vaderlandslievende wijze hebben gedra
gen, dit predicaat zullen verliezen.
Weerbericht
Geldig tot Donderdagavond. Een depres
sie beweegt zich over de Noordzee in de
richting van ons land. Hij zal toenemen
de bewolking, eenige regen en weer wat
aanwakkerenden wind brengen.
De liquidatie van het
Militair Gezag
Nu het militair gezag bezig is geleidelijk
zijn werkzaamheden aan andere instanties
over te dragen, zullen na 1 October nog
slechts 5 militaire commissariaten over
blijven, voor Noord-Holland en Utrecht,
voor Z.-Holland en Zeeland, voor Noord-
Brabant en Limburg, voor Gelderland en
Overijsel en voor Groningen-Friesland-
Drente.
Zij zullen zich bezig houden met het af
wikkelen van loopende zaken, de zuivering,
voor zoover die onder het M. G! ressor
teert, de verzorging van achtergebleven
kinderen van N.S.B.'ers en andere land
verraders, die geïnterneerd zijn, en werk
zaamheden op juridisch terrein, terwijl
ook bepaalde zaken van militair karakter
voor welker afdoening het M.G. uitslui
tend de bevoegdheid bezit b.v. de huis
vesting van geallieerde militairen nog
door de militaire commissariaten zullen
worden waargenomen.
In elk geval een grenscorrectie
„Of ei nu wel of niet tot annexatie beslo
ten wordt, in leder getal zijn grenscorrec
ties met Duitschland noodzakelijk",* aldus
verklaarde burgemeestez Haverkamp van
Dinxperlo. De situatie m Dinxperlo is cu
rieus: een eenige kilometers lange weg in
dit dorp Is Nederlandsen, maar de huizen
aan den eenen kant zijn Dultseh. aan den
anderen kant Nederlar.dsch. De Duitsche
huizen behooren tot het dorp SUderich, dat
vlak aan Dinxperlo grenst, er eigenlijk één
geheel mee vormt.
Men behoeft over weinig phantasie te be
schikken om te beseffen, tot welke zonder
linge toestanden de situatie aanleiding geeft
Annexatie is dan ook noodzakelijk, maar
zonder de inwoners, voegde de burgemees
ter er aan toe De Duitschers zelf hebben
het plan gehad de tolgrens achter een beek-
Je, dat langs Süderich stroomt, te verleggen
en dus het Duitsche dorp op douane-tech
nisch gebied af te staan aan Nederland.
De erkenning der Hongaarsche
regeering.
Volgens den correspondent van de News
Chronicle te Boedapest zou de regeering van
de Vereenlgde Staten aan de Hongaarsche
regeering hebben doen weten, dat zij bereid
is de diplomatieke betrekkingen met de hui
dige regeering te Boedapest te herstellen,
mits deze laatste de democratische vrijheden
zal waarborgen.
Naar Retuers diplomatieke correspondent
uit officieele kringen te tonden verneemt,
zal Engeland waarschijnlijk niet het voor
beeld van de Vereenigde Staten volgen, wat
oelreft de erkenning var. deze regeering in
de naaste toekomst. Er bestaat ook geen aan
wijzing. dat Engeland de vestiging van infor-
meele relaties met Hongarije overweegt, zoo
als deze thans bestaan met Italië en Fin
land. Naar vernomen wordt was Engeland
op de hoogte van de beslissing van de Ver
eenigde Staten, voordat deze tot uitwerking
f
7 October
weer Zondagstreinen
Van Zondag 7 October af zullen in
het Westen des lands, d.i. boven de
groote rivieren en ten Westen van dc
IJsel. een aantal treinen op de Zon
dagen worden ingelascht.De dienstrege
ling, die nog nader bekend zal worden
gemaakt, zal ongeveer zoo zjjn als op
de werkdagen.
Op de volgende trajecten zullen even
wel des Zondags nog geen treinen
loopen: Den HelderAlkmaar. Alkmaar
Enkhuizen en ZaandamHoorn.
v
Het Wereldhandvest
Engelsch Witboek
Onze Haagsche correspondent schrijft:
Dezer dagen kreeg ik waarlijk een excel
lent geschenk uit Engeland toegezonden:
het door den Brltschen minister van Bul-
tenlandsche zaken aan het Parlement over
gelegde Witboek dat een belangwekkend
commentaar bevat op het Handvest van de
Vereenlgde Volken.
In een algemeene beschouwing wijst de
minister erop, dat in tegenstelling van wat
in 1919 te Parijs geschiedde, te San Francisco
niet alleen over de voorstellen en amende
menten gediscussieerd, maar nok gestemd
ls. Iets geheel nieuws was, dat er geen
unanimiteit noodig was. doch slechts een
meerderheid van 2/3.
Het witboek laat achtereenvolgens de wij
zigingen zien, die in de ontworpen bepalingen
van Dumbarton Oaks zijn aangebracht en
geeft o.m. een helder inzicht in de beroem
de veto-kwestie.
Aan het slot word! er op gewezen, dat. de
hoofdverantwoordelijkheid voor de handha
ving van den internationalen vrede en de
veiligheid aan den Veiligheidsraad is toe
vertrouwd. terwijl men hier dan rog eens
een verdediging aantreft van de bijzondere
bevoegdheden aan de groote Mogendheden
toegekend.
De slotbeschouwing wijst erop, dat heel de
thans geschapen machinerie, hoe indruk
wekkend ook op zich zelf, den vrede niet
kan waarborgen, noch het welzijn van de
volkeren kan doen toenemen. Dit hangt er
van af welk gebruik de regeeringen van een
dergelijke machinerie zullen maken. En op
haar beurt zullen haar handelingen in be
langrijke mate afhangen van de openbare
meening in haar respectievelijke landen,
zooals deze tot uidng komen door middel
van hun wetgevende en andere organen. Van
den uit deze opmerking duidelijk spreken
den, typisch Engelschen, nuchteren werke-
lijksheidszin getuigt ook verder heel het
Witboek.
IJMUIDEN
De Middensluis door
aanvaring buiten bedrijf
Herstellingswerk
vermoedelijk heden gereed
Het Nederlandsche motorschip Wilpo, ko
mende met een lading gezaagd hout van
Burea (Zweden), bestemd voor Zaandam,
heeft bij het binnenvaren van de Midden-
sluis de Noordelijke vloeddeur beschadigd.
Het schip liep schade aan den voorsteven
op, doch kon naar de plaats van bestem
ming -doorvaren.
De Middensluis moest in verband met het
repareeren van de beschadigde deur van
daag bulten bedrijf worden gesteld. Men
hoopt echter met de herstel-werkzaamheden
vandaag gereed te komen, zoodat de scheep
vaart weinig nadeel van deze verkeersstrem
ming zal ondervinden.
BESOMMINGEN VAN DINSDAG.
Olympia IJM 111 15.425.—.
SANTPOORT
„JAN VAN DOMMELEN".
Naar we vernemen is dit seizoen weder
om het optreden van de tooneelvereeni-
Menschen in oorlogstijd
Een gure regen kletterde tegen den lial-
ven vierkanten meter tralievenster die ona
scheidde van de groote. andere wereld met
zijn vele ongekende mogelijkheden Het
langdurige mooie weer was omgeslagen en
daarmee onze goede stemming Jolibols
zocht foeterend in het halfdonker naar zijn
pennemesje. dat ergens in het zeegras van
zijn worst, zooals we ons karige leger pleeg
den te noemen, verstopt moest liggen Se-
meneuko beweerde dat de Germanski wel
gauw kaput zouden zijn en liet een eeuwig
opgewekt humeur uit zijn breede grijns
blijken Ikzelf voelde me niet zoo vroolijk
gestemd en onze gemeenschappelijke po
gingen om het moreel omhoog ze krijgen,
strandden op het striemen van den regen,
de vroeg Invallende schemering en het
apengebrul van het door de gangen klik
klakkende bewakingspersoneel dat waar
schijnlijk tegen zijn zin een nieuw transport
uit Hautevtllen of Chalon te boeken kreeg.
Rondom ons was er dan ook een gerammel
en gestamp van Je welste, maar boven ons
bleef het nog steeds stil. Dien ochtend om
9 uur was ..zij" al weggehaald met het ge
bruikelijke geroep van den SD naar boven
.Feldwebelin Raps. nummer 69 naar de
rechtbank". Dan de stem van de overge
dienstige. manzieke cipierster die zich
haastte" om het bevel van den mooien jon
gen. het wandelende stuk venijn, ten uit
voer te brengen ..Zij" was onze bovenbuur
vrouw. die al 3 weken lang dagelijks ver
geefs door den SD van "s ochtends vroeg
tot 's avonds laat murw gemaakt werd met
krulsverhooren. bestraling door felle schijn
werpers en tirenlang staan. Jollbois had
haat natuurlijk het eerst gezien, toen hij
met een haarloozen stoffer de steenen gang
vloer aanvegen. De SD-heeren kwamen, met
niet minder dan vijf tegelijk om naar"
heenzwermend. binnen en gingen naar het
kantoortje. Jolibois was als een haas naar
het midden van het gebouw geschuifeld en
stond met een verheerlijkt gezicht naar mij
te wenken, die in het waschhok een dweil
stond uit te wringen Cnteroffizier ..Bolle"
kwam argwanend naderbij, maar de han
dige Jollbois wist hem ln :ad F^ransch en
hakkelig Duitsch over te halen mij de gang
te laten dweilen, dan kon hij afstoffen.
..Mmmmeen kippetje, oh-la-la'" Dan
kan het niet anders dan iets bijzonders zijn,
want Jollbois is kieskeurig. We gaan stra
tegisch bij het kantoortje aan het werk,
maar er valt helaas maar weinig te hooren.
„Dus, Fraulein Blüntschli, hier bent u
veilig en hebt u alle comfort en zult u vast
geen domme dingen doen." .XVclit u?"
Heerlijk, zoo ad rem. en dat voor een nieu
welinge!
Jollbois hanteerde dien avond enthou
siast de telefoon, die vla de ijzeren deur
stijlen liep en de bewakers zochten vergeefs
naar den ijverigen telefonist Bij stukjes
en beetjes zijn we haar identiteit te weten
gekomen. Adrlenne Blüntschli. 24 jaar.
Zwitsersche. verdacht van spionnage van
„deutsch-feindllchen Groszmachten". ca.
1 70 m rossig blond haar. oogen, Ja. wat
voor kleur hadden die eigenlijk? Ach. wat
doet het er ook toe? Zij was onze zonne
schijn en vulde aan wat we aan echte zon
te kort kwamen. Een rotsvast vertrouwen
in de overwinning van de Geallieerden en
altijd opgewekt hoe vaak heeft zij ons er
niet bovenop geholpen met haar blijde hu
meur. alsof ze boven alles 'stond en niets
te vreezen had
De nabije kerkklok slaat zeven uur en
nog is het boven stil, Wij zitten nietsdoend
op onze brits en Semenenko mompelt-zingt
een bolsjewistisch strijdliedje uit zjjn on
uitputtelijk repertoire. Het zal ongeveer
half acht geweest zijn. toen boven ons de
deur kraakte. Eenig gestommel, weer ge
kraak en dan stilte. Iwan gaat onder het
venster staan, ik klim op zijn gespierde
schouders en fluister den inmiddels stil
geworden avond in: „Ady.... Ady!"
Een gestommel boven ons hoofd en kort
daarop:
„JU. Bill?"
„Ja.en?"
„Het is afgeloopen, Bill, overmorgen-
ochtend."
Een nevel doemt voor mUn oogen op en
met moeite kom ik naar beneden; het is
alsof een zandzak op mijn hoofd terecht
ls gekomen.
„Adrlenne, onze gelukssterde
schoften."
Later op den avond hadden we nog een
gesprek.
„Ze verliezen het toch wel. Bill. En het
leven heeft niet zooveel aantrekkingskracht
meer voor me. Ze hebben mijn ouders ver
moord. m(jn verloofde zit in het kamp van
Rancy waarom nog te leven, de
dood ls niet' zoo verschrikkelijk. Moed hou
den. beste vriend, je hebt Je leven nog voor
e." Hoe is zij dien tijd tot haar terechtstel-
lng doorgekomen? Ik weet het niet. want
ze werd naar een andere cel overgebracht.
Misschien heeft ze gehuild, misschien niet,
want ze was dapper Ik heb wel gehuild
den eenigen keer in al dien tijd in dat ver
vloekte kot van machteloosheid, woede,
teleurstelling. Jolibois probeerde vergeefs
een stuk brood aan me kwijt te raken. Iwan
Semenenko zong weer zijn strijdliederen en
murmelde iets over de Germanski die wel
gauw weer kaput zouden zijn. want de
Ruski begonnen er net den smaak van te
pakken te krijgen. En de dagen werden
grauwer en eindeloozer dan ooit te voren...,
D. W. B.
Berucht Jodenkamp in Frankrijk.
ging „Jan van Dommelen" te verwachten.
Een zeer goede kern van oud-leden heeft
al weer „acte de présence" gegeven. Zoo
lang men nog geen beslag op een regisseur
heeft weten te leggen, zal de heer Ant.
Tabernal de regie voeren.
MOOIE AVONDEN VAN DE
„TERRAS VOGELS".
Na haar succesvol eerste optreden heeft
de ontspanningsgroep van de „Terras-
vogels" nog een tweetal avonden gegeven,
één in „Zomerlust" en één in .De Wey-
man". Beide keeren was de zaal geheel
bezet en genoten de aanwezigen van wat
geboden werd. Vooral het laatste optreden
stond op een hoog peil.
Het is niet onwaarschijnlijk, dat de ont
spanningsgroep nogmaals met hetzelfde
programma voor het voetlicht komt, maar
dan onder andere auspiciën.