IJmuider Courant
Een Weldoener
Australisch conflict weldra ten einde?
E. H. Tenckinck
Eisenhower
Velsen maakt weer toilet
«Oc Jaargang No. IS 140
Bureaux: Kennemerlaan 154,
IJmuiden - Telefoon 5437
Te Haarlem: Gr. Houtstr. 93
Telefoon 10724.
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Pcereboom
Zaterdag 28 September 1945
Uitgave van de stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p.week 31 ct.
per kwartaal 4.
HET was gisteren een halve eeuw geleden
dat de Fransche scheikundige en bac
terioloog Louis Pasteur, 73 jaar oud, te
Garches overleed. Een van zijn levens
beschrijvers heeft zijn boek den titel „Un
bienfaiteur de l'humanité" Een Wel
doener der Menschheid gegeven. Dat
was Pasteur en daarom is het zoo goed,
vooral in een tijd als deze, aan hem te
herinneren. Deze Franschman was een
genie en hij heeft zijn genie uitsluitend
ten dienste van het heil der menschheid
doen strekken. Door zijn ontdekkingen
heeft hij niet alleen de wetenschap ver
rijkt en haar in nieuwe banen geleid, maar
ook het lijden van talloozen helpen ver
zachten en in vele gevallen voorkomen.
Wie meenen dat zoo'n wetenschappelijke
ontdekker, gezegend met buitengewone
gaven, een lieveling der Fortuin is die
slechts de vruchten heeft te plukken, die
hem in den schoot geworpen worden, ver
gissen zich deerlijk. Een andere groote
ontdekker, de Amerikaan Thomas Alva
Edison, heeft het kernachtige woord ge
sproken: het genie is 95 transpiratie en
5 inspiratie. Van de waarheid van de
ze uitspraak heeft ook het leven van
Louis Pasteur getuigd. Er zijn meer eigen
schappen noodig dan het pure genie, om
het m daden om te zetten. Er worden een
arbeidskracht en een volharding voor ver-
eischt. die maar weinigen bezitten. Pas
teur bezat ze. Hij heeft gewerkt als een
paard, zich nimmer door de tegenslagen,
die ook hem ten deel vielen, laten ontmoe
digen en zich laten bezielen door zijn
wensch. anderen te helpen. Want deze
sterke, wiens kracht sprak uit den vier
kanten. stoeren. vastberaden kop was een
warme menschenvriend. Een groot geluk
viel hem in zijn leven ten deel en dat was
de hulp, het begrip, de zelfverloochening
ook van zijn vrouw, die zijn trouwe mede
werkster was en het als haar roeping ge
voelde. hem in de vervulling van de zijne
bij te staan. Genieën zijn uitmiddelpuntige
menschen. moeilijk om mee om te gaan in
het dagelijlcsch leven, als regel slecht ge-
eigend voor het huwelijksgeluk. Maar ook
op dezen regel bestaan uitzonderingen.
De invloed die mevrouw Pasteur op het
welslagen van het werk van haar man
heeft doen gelden, niet door eigen weten
schappelijke verdienste maar door begrip
en liefde, is onberekenbaar, maar daarom
niet minder groot. Hij was inderdaad een
dier zeldzame genieën wien een gelukkig
leven ten deel viel.
De lange lijst van zijn onderzoekingen
en ontdekkingen bevat veel, dat voor den
leek onverstaanbaar is. Tot de groote
massa heeft zijn werk vooral gesproken
door zijn ontdekking van het virus der
hondsdolheid en zijn afdoende genees
methode van deze afschuwelijke ziekte,
door inspuiting met dat virus bereikt. Wij
kunnen ons moeilijk meer voorstellen dat
er een tijd is geweest, waarin de beet van
een dollen hond een der groote gevaren
was, die de menschheid bedreigde. De
slachtoffers stierven onder de gruwelijkste
kwellingen. Het was in 1885 dat de Fran
sche onderzoeker de groote ontdekking
deed, die de wereld van deze nachtmerrie
bevrijdde. Het Instituut Pasteur zou voort
gaan met de zegeningen van deze vondst
te verbreiden.
Pasteur was zijn loopbaan begonnen met
de ontdekking van een splitsbaarheid in
het druivenzuur en de voorkeur van de
levende stof voor verbindingen met een
bepaalde draaiingsrichting, die van groot
belang zou blijken o.a. voor het kanker
onderzoek. Daarna richtte zijn belangstel
ling zich op de micro-biologie: op het ge
bied der bacteriën, gistingsverschijnselen
en pathogene micro-organismen. Hij ont
dekte hun werkzaamheid bij gistingspro
cessen en bestreed met verbluffend succes
achtereenvolgens de ziekte der zijdewor
men, de kippen-cholera en de hondsdol
heid. Hij herkende de micro-organismen
als de oorzaak van vele infectieziekten en
vond den weg tot bestrijding van die ziek
ten. Inderdaad moet hij beschouwd worden
als de grondlegger van de vaccinatie en
de geneeswijze door een serum, zooals die
nu bijvoorbeeld ook bij een ziekte als
diphterie wordt toegepast.
In de geneeskunde wordt deze man, die
geen medicus maar een bacterioloog was,
als een wetenschappelijke reus erkend.
Sommige beoordeelaars van zijn werk
hebben later, met volledige erkenning van
de schitterende wijze waarop hij de kan
sen te baat nam, die zich bij zijn onder
zoek voordeden, verklaard dat hij een
wonderlijk geluk had bij de keuze van
zijn onderwerpen van studie, zooals bij
voorbeeld bij de bestrijding van de ziekte
der zijdewormen in de jaren 18651868 en
bij die van het miltvuur in de tachtiger
jaren. Maar moet men daarbij van geluk
spreken? Behoort niet ook dit tot de won
deren van het genie, begaafd met een in
tuïtie zooals slechts aan heel enkelen ten
deel valt?
Frankrijk, een land dat nu slechte tijden
beleeft, maar welks herleving door velen,
die de groote eigenschappen en de onver
woestbare vitaliteit van het Fransche volk
kennen, verwacht wordt, heeft vele groote
ontdekkers voortgebracht. Zelfs in hun
rijen behoort Pasteur tot de allergrootsten.
En als men aan hem en zijn arbeid terug
denkt doet men dat niet alleen met eer
bied en bewondering, maar ook met
warme sympathie en dankbaarheid.
Xolledijk op Watcher
De Australische minister-president J. B.
Chiflev verklaarde in het Huis van Afge
vaardigden met betrekking tot de weige
ring van de Australische dokwerkers om
Nederlandsche schepen te laden, bestemd
voor Ned. Oost-Indië, dat stappen zouden
worden ondernomen om alle Indonesiërs
naar hun schepen te doen terugkeeren en
er voor te zorgen, dat alle „hulpverlee-
ningsschepen" volgeladen worden. Vier
koopvaardijschepen voor Ned. Oost-Indië
geladen met wapenen en munitie zoowel
als met hulpverleeningsgoederen, zouden
door geselecteerd Nederlandsch personeel
worden geladen.
De ..Sydney Morning Herald" schrijft,
dat de Nederlanders blijkbaar zullen ver
krijgen wat zij wenschen. Voortaan zal
geen tusschenkomst meer mogen plaats
hebben bij de verscheping van voorraden
van de Australische regeering of van de
Nederlanders, die worden verzonden in
overeenstemming met de plannen van
Mountbatten voor de a.s. landingen der
Geallieerde bezettingsstrijdkrachten in
Indië en het herstel van een wettig gezag.
Het Nederlandsche schip „Karsik", dat
te Melbourne door de staking der Indone
sische zeelieden is opgehouden, is Vrijdag
naar Java vertrokken met een gemengde
bemanning van Nederlanders en Lasca-
ren. De bemanningen der sleepbooten wei
gerden het schip te sleepen en zoo ver
trok de „Karsik" op eigen kracht uit de
haven.
Nederlandsche officieele kringen te
Brisbane hebben verklaard, dat het niet
in de bedoeling ligt ook maar iemand van
de Indonesische stakers te interneeren,
wanneer zij in Indië zijn teruggekeerd.
Uit Haarlem
De Burgemeester van Haarlem deelt
ons het volgende mede:
De heer E. H. Tenckinck, die op 30 Mei
1941 door de Duitsche bezetters als Com
missaris van Politie is ontslagen en ge-
pensionneerd, zal het Commissariaat van
Politie te Haarlem weder in handen ne
men Op Maandag 1 October 1945 treedt
de heer Tenckinck weder in functie.
Aan den heer J P. Weyburg, sedert de
bevrijding van onze stad belast met de
waarneming van het Commissariaat van
Politie, wordt dank gebracht voor zijn
arbeid en leiding onder moeilijke omstan
digheden.
Ons aansluitend bij de woorden van
dank, die de Burgemeester tot den heer
Weyburg richt, spreken wij onze voldoe
ning uit over den terugkeer in functie
van den heer E. H. Tenckinck. Het was
ons sinds geruimen tijd bekend dat die
terugkeer slechts een kwestie van tijd
was. Er was allang toe besloten, maar
departementale molens malen langzaam
nu evenals vroeger. Ook weten wij uit
de beste bron, dat deze verlate hervatting
van zijn functie door den Commissaris
van Politie volstrekt niet veroorzaakt is
door politieke bezwaren tegen zijn per
soon, die nooit bestaan hebben, maar
slechts door een administratieve vergis
sing.
Niets getuigt beter van de verdiensten
van den heer Tenckinck. dan de herin
nering aan de orde en veiligheid, waarin
deze stad zich onder zijn vroeger beleid
steeds heeft mogen verheugen Haarlem
kent hem als een bekwaam politiechef
altijd on zijn post en vol ijver en toewij
ding. Wie hem persoonlijk kennen weten
dat hij een man met een warm hart voor
zijn medemenschen is, die gaarne ande
ren helpt niet het minst diegenen, die
zijn afgedwaald en die hij weer op het
rechte pad kan brengen en die voor
zijn ondergeschikten een goede chef is
Ook het corps zal zich verheugen in zijn
terugkeer.
„Oranje" brengt gevangenen thuis
De „Oranje" van de Mij. Nederland, die
thans hospitaalschip is, is in Brisbane
aangekomen met 827 bevrijde Australi
sche krijgsgevangenen uit Singapore aar-
boord. Dc mannen verklaarde*! d?>- :-;i
een bijzonder prettige reis hadden gehad,
overvloedig voedsel en comfort Gcciu. en-
de de tien dagen, die zij aan boord van
het Nederlandsche schip hadden doorge
bracht, waren zij gemiddeld 3^2 K.G. in
gewicht toegenomen.
komt
naar ons
land.
Het ligt in het voornemen van gene
raal Eisenhower, met de leden van zijn
officieele gevolg, op Zaterdag 6 October
a.s een bezoek aan ons land te brengen.
Hij zal met zijn gevolg door H.M de Ko
ningin worden ontvangen.
Het ligt in de bedoeling niet alleen de
residentie, maar ook de hoofdstad te be
zoeken. Nadere bijzonderheden zullen zoo
spoedig mogelijk worden bekend gemaakt.
Het woord is aan.
D e 1 i 11 e:
De kunst van schrijven is
de kunst, belangstelling te
wekken.
Londen zoekt nog
een uitweg.
De raad van ministers van buitenland-
6che zaken hield te Londen Vrijdag twee
bijeenkomsten en volgens het communi
qué werd het Fransche memorandum over
het bestuur en de administratie van
Duitschland besproken. Ook werd een rap
port der plaatsvervangende gedelegeer
den over onderwerpen der agenda, ten
aanzien waarvan de raad besloten had hen
voor verder onderzoek uit te stellen, be
sproken.
Reuters diplomatieke correspondent ge
looft. dat er heden nog twee bijeenkomsten
zouden worden gehouden en dat het moge
lijk is dat de raad ook nog Zondag bijeen
zal komen. Het opstellen van het protocol
en van het slotcommuniqué geschiedt nu
door vertegenwoordigers der vijf mogend
heden. zoodat er nu eenstemmigheid be
reikt kan worden ten aanzien van deze
documenten. Men beschouwt de verwij
zing in het communiqué van Vrijdag naar
de discussie over het rapport der plaats
vervangers als een poging op het laatste
oogenblik om het werk gaande te houden
ten aanzien van de vele onderwerpen,
waarover de oneenigheid der ministers
substantieel was.
Slechts het vredesverdrag met Italië en
het vraagstuk der bevoorrading van Oos
tenrijk zijn tot dusverre aan de plaatsver
vangers overhandigd. Men hoopt nu, dat
het slotcommuniqué een plan ter voort
zetting van het werk aan deze vraagstuk
ken zal aankondigen.
Het uitvoerend comité der voorberei
dende commissie van de Vereenigde Na
ties heeft Vrijdagmorgen een resolutie
aangenomen, welke voorstelt, dat de zeven
niet in het comité vertegenwoordigde na
ties volledig op de hoogte zullen worden
gesteld van de werkzaamheden van het
comité, voordat de Vereenigde Naties bij
eenkomen. Een afschrift van alle stukken
en telegrammen zal worden toegezonden
aan de staten die niet in het comité zijn
vertegenwoordigd.
De oud-Haarlemmer Dr. K. H. Miskotie.
Ned. Herv. predikant te Amsterdam, be
noemd tot hoogleeraar aan de Universiteit
te Leiden vanwege de Nêd, Herv. Kerk, zal
26 Oct. inaugureeren.
Parken en plantsoenen krijgen goede beurt
De parken, vooral de plantsoenen in
onze gemeente, hebben in de oorlogsjaren
veel geleden. Wel zijn het Burgemeester
Rijkenspark en Velserbeek gespaard ge
bleven. maar van de plantsoenen in de
heele gemeente is weinig meer over. zoo
dat, wil men deze weer hun ouden luister
teruggeven, feitelijk van voren af aan be
gonnen moet worden. Alle plantsoenen
zijn vernield, eensdeels door de vele dek
kingsgaten, anderdeels doordat er volks
tuinen en parkeerplaatsen van gemaakt
werden. Waar eens fraaie heesters groei
den, staan nu kool en aardappelen en an
dere tuingewassen of heeft men een be
strating aangebracht. Maar er wordt met
man en macht gewerkt om deze oorlogs
herinneringen te doen verdwijnen.
Van de drie gemeenteparken zijn boven
genoemde parken levend uit den str'-d te
voorschijn gekomen. Rooswijk is echter
van den aardbodem verdwenen. Het oude
kasteel is afgebrand en het bosch ls op
gestookt.
Velserbeek spoedig weer open.
Al is de beplanting in Velserbeek onbe
schadigd gebleven, er is veel op te ruimen,
voordat het fraaie park weer in zijn ouden
toestand is. Men is thans bezig, de gazons
weer in orde te maken. Groote hoeveel
heden prikkeldraad moeten opgeruimd
worden, de paden opnieuw verhard, be
tonplaten afgebroken, camouf la genetten
verwijderd worden. In den vijver lagen
twee woonschepen: één daarvan is reeds
naar het Noordzeekanaal gerold, het twee
de zal nog volgen. Men hoopt met de op
ruiming en het andere werk over ongeveer
twee weken zoover te zijn, dat het park
weer voor het publiek opengesteld kan
worden, al is dan nog niet alles in orde
Van de fauna is helaas weinig meer
over. De volières zijn leeg, kalkoenen,
parelhoenders enz. zijn verdwenen. Er zijn
nog slechts eenige herten en een zwarte
zwaan over.
Het Burgemeester Rijkenspark heeft
weinig geleden. Hier kan men weer volop
genieten van een wandeling door het
dichte hout.
Rooswijk is, zooals wij reeds schreven,
heelemaai verdwenen. Van kasteel en
park is slechts een kale vlakte overgeble
ven. Een groote tankgracht loopt dwars
door het terrein en alle boomen zijn weg.
Maar de mogelijkheid bestaat, ook hier
weer een behoorlijk park te maken en on
getwijfeld zullen ook de bewoners van
Velsen-Noord hun recreatie-oord terug
krijgen
Inderdaad, er was van de plantsoenen
weinig meer over, maar de gemeentelijke
plantsoenendienst is al weer druk bezig,
op verschillende plaatsen in de gemeente
een nieuwen aanleg tot stand te brengen.
Men begint op de belangrijkste punten,
zooals aan de drukste verkeerswegen etv
in de dichtst bevolkte wijken. Eerst wor
den de gazons in orde gemaakt en inge
zaaid en dezen winter zullen de beplan
tingen worden aangebracht. En alleen die
gedeelten worden onder handen genomen,
waar het minst aan grondverbetering ge
daan behoeft te worden. Thans heeft men
onderhanden de plantsoenen ten Oosten
en ten Westen van het station Velsen.
IJmuiden-Oost, w.o. het Tiberiusplein, het
cultureele centrum der gemeente.
Een belangrijke verbetering komt aan
de Leeuweriklaan tot stand. De droge
sloot langs deze laan, tusschen de huizen
rij en de spoorbaan is gedurende vele jaren
een doorn in het oog der Leeuweriklaan-
bewoners geweest- Deze sloot, die lang
zamerhand een stortplaats voor allerlei
rommel was geworden, wordt nu over
haar geheele lengte opgevuld. Een groot
gedeelte kan nu reeds tot plantsoen aan
gelegd worden. In de toekomst zal langs
de spoorbaan van de halte Zeeweg tot
aan IJmuiden een groene strook komen.
Weliswaar wordt de strook langs den
IJmuiderstraatweg thans nog ingenomen
door volkstuintjes, voor zoover de grond
hier niet braak ligt. maar ook dit terrein
zal zoo spoedig mogelijk onder handen
genomen worden.
In Velsen-Noord is alles wat eens plant
soen was. verdwenen. Hier, te midden van
de ruïnes kan nog weinig gedaan worden,
maar waar nog bebouwing overgebleven
isi krijgen ook de plantsoenen een beurt.
Zooals men ziet. wordt al het mogelijke
gedaan om het gehavende toilet der ge
meente weer te herstellen. Klimaat en
bodemgesteldheid maken dit niet gemak
kelijk, vooral wat betreft de beplanting.
Wat echter erger is. om het woord
ergerlijk niet te gebruiken is dat er
nog steeds velen zijn, die niet beseffen,
dat wat er gedaan wordt, ook voor hun
genoegens is. Niet alleen de jeugd, ook
vele ouderen hebben meermalen getoond,
dat zij weinig waardeering hebben voor
het vele werk. dat gedaan wordt, om onze
gemeente te verfraaien. Men loopt liever
over dc gazons, wanneer dit den weg kan
bekorten, dan dat men een eindje om
loopt.
..Het plantsoen wordt in aller bescherming
aanbevolen."