IJmuider Courant
Regeeringsverklaring over NederL-Indië
Fiscaal Recherchebesluit verschenen
De Cel
1
De Ned. Herv. Gemee
ite weer in eigen huis
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Directeur-Hoofdredacteur; Robert Peerebooni
De Regeeringsvoorlichtingsdienst deelt
over den toestand op Java het volgende
mede:
Door het Geallieerd opperbevel is be
sloten, dat de bezetting van Java voors
hands beperkt zal blijven tot de steden
Batavia en Soerabaya. Hierdoor blijft de
vraag open, wie het gezag uitoefent in
het overige deel van het eiland. Aan de
Japanners, die immers ontwapend en als
krijgsgevangenen afgevoerd zullen wor
den, kan dit uiteraard niet meer worden
overgedragen. De Nederlanders zijn nog
niet in staat dit gezag over te nemen en
het is wel bekend, dat de oorzaak daar
van ligt in het feit, dat het Tijk in Euro
pa zoo laat is bevrijd en dat het tempo
van de vorming en verscheping van nieu
we strijdkrachten doorloopend is ver
traagd door de eischen van oorlogvoering
en demobilisatie der groote bondgenoo-
ten.
De moeilijkheid, waarin men aldus is
geraakt, verklaart vermoedelijk de nei
ging, die volgens persberichten bij som
mige Britsche instanties zou bestaan, om
het zoogenaamde Soekamo-bewind als de
de-facto-regeering te erkennen en ons
over te halen daarmede besprekingen te
voeren.
De Nederlandsche regeering kan hier
niet op ingaan. Soekarno heeft er zich
toe geleend werktuig en marionet der Ja
panners te zijn, waarvoor hij met een
hooge Japansche keizerlijke onderschei
ding is beloond. Deze fascistisch georiën
teerde man heeft stelselmatig haat ge
predikt tegeir de Geallieerden. (Een van
zijn leuzen was: „Wij zullen Amerika
wegvagen en het Éngelsche rijk met een
breekijzer openbreken". Met deze figuur,
die zekere demagogische gaven moge
hebben, doch die bewezen heeft een ont
stellend opportunist te zijn in de keuze
zijner middelen, kunnen zich vertegen
woordigers van het wettig gezag niet om
de conferentietafel zetten.
Al hetgeen de laatste dagen in verband
met de ontwikkeling der gebeurtenissen
in Nederlandsch-Indië gezegd en gedaan
is, zal de Nederlandsche regeering niet
afbrengen van het weloverwogen beleid,
zooals dit o.m. is uitgestippeld in de
Nog een conferentie
van drie?
Volgens een bericht, gegeven door de
Daily Express, overweegt Whitehall de mo
gelijkheid van een conferentie der groote
drie teneinde een uitweg te vinden uit de
impasse, waarop de Londensche conferentie
uitgeloopen is. Een ander voorstel oppert
het houden van een conferentie van vijf,
waarin de Gaulle Frankrijk zou vertegen
woordigen en Tsjang Kai Sjek China. Men is
van oordeel, dat alleen een bespreking der
regeeringshoofden nog in staat is het strui
kelblok uit den weg te ruimen. Zoodra de
ministers van buitenlandsche zaken in hun
hoofdsteden zullen terugkeeren, zullen de
vijf betrokken regeeringen het voorstel be-
studeeren, aldus de Daily Express.
De Raad van ministers is Zaterdagavond
en Zondagmiddag bijeen geweest.
welbekende rede van H M. de Koningin
van 7 December 1942, waarin volledig
deelgenootschap van Nederlandsch-Indië
m het Koninkrijk en zelfstandigheid in
inwendige aangelegenheden in uitzicht
zijn gesteld. Dit was de lijn en dit blijft
de lijn. De regeering heeft hieraan thans
niets toe te voegen.
Minister Logemann naar Londen.
Prof. Dr. J. H. A. Logemann, minister
van Overzeesche gebieden, is Zondag per
vliegtuig teruggekeerd van zijn reis naar
Australië, waar hij besprekingen heeft
gevoerd met de Nederland-Indische over
heid. Minister Logemann woonde Zondag
een bijzonderen ministerraad bij van zeer
langen duur. Hedenmorgen is hij weder
om per vliegtuig naar Engeland vertrok
ken, waar hij met de Éngelsche regeering
nadere besprekingen zal voeren in ver
band met de jongste ontwikkelingen. De
minister wordt Woensdag hier te lande
terug verwacht.
Dagelijksche Vliegdienst
Nederland-Oost-Indië
Naar de directeur van de K L.M., de heer
A. Plesman, mededeelde, worden op het
oogenblik plannen uitgewerkt, tot het instel
len van een dagelijksche vliegverbinding met
Ned.-Indië.
Gevlogen zal worden met Douglastoestel-
len, die aan 41 passagiers plaats bieden. De
overtocht zal 4 dagen duren.
Mr. Oud voor de Vrijz. Democr.
Op de eerste openbare vergadering van den
Vrijz. Democr. Bond sprak Rotterdam's
burgemeester mr. P. J. Oud over „Oude be
ginselen in nieuwe tijden". Met weemoed
herdacht hij de aan de Vrijz. Dem. ontval
lenen zooals mr. Sllngenberg en mr. Van
Dam, van welken laatste wij nog niets we
ten. maar van wien het ergste gevreesd
wordt. Wij staan thans aan den ingang van
een nieuwen tijd met nieuwe vragen en
nieuwe problemen; er zijn echter algemeene
oude en goede beginselen die blijven, deze
moeten aan den nieuwen tijd verbonden
worden. In de democratie zijn de mensch en
de menschelijke waardigheid alles, in het
nationaal-socialisme daarentegen niets. De
staatkundige democratie moet ertoe leiden
dat in Nederland een Volksvertegenwoordi
ging komt. waaraan de regeering verant
woording schuldig is. Op economisch gebied
zal gestreefd moeten worden naar wat men
zou kunnen noemen het constitutioneele be
drijf, waarin alle werkers zeggenschap heb
ben. Ook hier geeft een oud beginsel een
volkomen richtsnoer voor den nieuwen tijd.
Met min. Lieftinck's geldsaneering ter voor
koming van een staatsbankroet betuigde
mr. Oud zijn instemming: ook hier weer een
uiting van oude en solide beginselen.
Aan het einde van zijn betoog verklaarde
de spreker dat hij hoopte dat men zou kun
nen komen tot een groote democratische
partij op breeden grondslag. De Vrijz. Demo.
craten zijn volkomen bereid tot samenwer
king en het zou hem verheugen, als eenige
partijen met een gezamenlijk beginselpro
gram zouden uitkomen. Zoo zijn de Vrijz.
Dem. in overleg getreden met de Ned. Volks
beweging, welke samenbindende beweging
hun sympathiek is.
•Oo Jaargang No. 18141
Bureaux: Kennemerlaan 154,
IJmuiden - Telefoon 5437
Te Haarlem: Gr. Houtstr. 93
Telefoon 10724.
ONLANGS heeft de afdeeling Haarlem
van de vereeniging van ex-politieke
gevangenen met algemeene stemmen het
besluit genomen, een krachtige actie te
gaan voeren voor de reorganisatie van
ons gevangeniswezen. Vooral tegen de
celstraf keert zich deze actie. Zij breidt
zich snel uit, want in de vergadering, die
de Nederlandsche vereeniging van ex-
politieke gevangenen (waarin alle gezind-
ten vertegenwoordigd zijn) Zaterdag te
Utrecht hield, werd 't Haarlemsche voor
stel ook met algemeene stemmen aangeno
men. Tot voorzitter van de Nederlandsche
vereeniging werd de Haarlemsche advo
caat mr. B. W. Stomps gekozen. Hij zal
de actie zeker met kracht blijven voeren.
Er is trouwens groote belangstelling voor,
zooals mij gebleken is uit vele brieven,
die ik naar aanleiding van mijn artikel
„Gevangenissen" in Haarlems Dagblad
van 17 September ontving. Daar is er een
bij van het Criminologisch Instituut van
de universiteit te Utrecht, waarvan prof.
mr. W. P. J. Pompe directeur is, die de
belangrijke mededeeling bevat dat het In
stituut gaarne zal medewerken aan het
verzamelen van het materiaal, op grond
waarvan een rapport kan worden opge
steld. Zoodat de vereeniging van ex-poli
tieke gevangenen zich al kan verheugen
in de medewerking van de deskundigen
op net gebied.
In mijn artikel heb ik hartelijke in
stemming met het genomen initiatief be
tuigd. Ik heb toen gezegd dat de zaak niet
eenvoudig is, maar alle moeite en aandacht
verdient en dat ik terug zou komen op de
geschiedenis van het gevangeniswezen,
dat zich eigenlijk pas in de achttiende
eeuw als stelsel is gaan ontwikkelen en
dus nog niet oud is. Tot in de zeventiende
eeuw paste Europa alleen doodstraffen en
lijfstraffen toe<i
Maar in dien tijd werden ook in Neder-
land en Noord-Duitschland de eerste ge
vangenissen gebouwd. Het waren de tucht
huizen, die niet bestemd waren voor ple
gers van grove misdrijven maar voor
Iandloopers, bedelaars, publieke vrouwen,
enz. Zij waren als verbeterhuizen bedoeld.
De eerste was het rasphuis te Amsterdam,
dat zoo heette omdat het raspen van verf
hout tot de werkzaamheden van de gevan
genen behoorde. Daar hoorde ook spinnen
toe vandaar de naam spinhuis, die la
ter ook veel voorkwam en verder uitte
het streven naar verbetering zich in gods
dienstige vermaningen, stokslagen en on
derwijs. Later begon men de gemengde
bevolking van de tuchthuizen in klassen
te verdeelen en van elkaar te scheiden.
De samenvoeging van oude boeven en
jonge Iandloopers b.v. bleek nadeelen te
hebben.
De toestand van de gevangenissen in
Engeland was in het midden van de acht
tiende eeuw ellendig en een boek van
John Howard, waarin deze de gruwelijke
misstanden onthulde en op verbetering
aandrong, had tengevolge dat de gevan
genen 's nachts van elkaar gescheiden
werden en dat gevangenissen met een aan
tal cellen gebouwd werden, het eerst in
Italië en België. In ons land richtte W. H.
Suringar in 1823 het Genootschap tot ze
delijke verbetering van Gevangenen op.
In Amerika ontstond de eerste cellulaire
gevangenis, waarin de gevangenen dus
zoowel bij dag als bij nacht van elkaar ge
scheiden waren. Dat geschiedde in 1791.
Zij verrees in Pennsylvanië, den staat der
Quakers en was als een inrichting voor
boetedoening bestemd, hetgeen in den
naam „penitenciary" werd uitgedrukt. Af
zondering zou, volgens Puriteinsche ver
wachting, het gemoed der gevangenen los
maken van de wereld en opheffen tot God.
Zelfs arbeid was verboden, omdat die af
leiding gaf. Maar op dit laatste moest
men spoedig terugkomen. Het bleek ge
heel verkeerd. Wel werd het stelsel van
afzondering strikt doorgevoerd, ook bij
het onderwijs, de godsdienstoefening en
het luchten. In Europa ging men minder
ver. Wel werd in veel landen een nieuw
Amerikaansch stelsel overgenomen, dat
den gevangenen de zwijgplicht oplegde.
Prof. mr. G. A. van Hamel bestreed die,
nu een kwarteeuw geleden, in zijn boek
„Inleiding tot de studie van het Neder-
landsch strafrecht" en erkende ook dat
eenzame opsluiting schaduwzijden heeft.
In de negentiende eeuw werd in Ier
land ontdekt, dat eenzame opsluiting niet
langer dan negen maanden mocht duren
en men begon daar toen al met voorwaar
delijke invrijheidstelling. Het Iersche stel
sel. met een opeenvolging van eenzame
opsluiting, gemeenschappelijke arbeid,
„halve gevangenschap" (afgewisseld met
land- of fabrieksarbeid) en voorwaarde
lijke invrijheidstelling werd in 1864 door
Engeland overgenomen. Maar het vaste
land van Europa wilde er niet aan en
vond het beginselloos.
In ons land werd in 1851 het cellulaire
stelsel ingevoerd en als een verbetering
beschouwd. Het maximum voor eenzame
opsluiting was eerst een half jaar en werd
na geleidelijke verhooging op vijf jaar
gesteld.
Prof. Van Hamel getuigt dat de vier
stelsels van gevangenis-hervorming, in
een eeuw tijds beproefd, alle aan eenzij
digheid lijden en dat de resultaten in het
beste geval „nauwelijks bevredigend" zijn.
„In veel landen is dan ook in lateren tijd
een streven merkbaar om de vrijheidsstraf
200 niet geheel, dan toch gedeeltelijk uit
te schakelen." Dit blijkt uit een steeds
ruimere toepassing van voorwaardelijke
invrijheidstelling en voorwaardelijke ver-
De aangekondigde Beschikking Fiscale
Recherche is verschenen en houdt o.m. in,
dat opgegeven moet worden door spaarban
ken enz. de stand op 30 Sept. 1945 van de
rekeningen en spaarbankboekjes etc., waar
van het saldo-tegoed op dien datum meer
dan f 950 bedraagt. Tot het verstrekken van
deze opgave zijn o.a. ook verplicht notaris
sen, commissionnairs en levensverzekerings-
mijen.
Banken, hypotheekbanken, pensioenfond
sen en bierbrouwery-onderneoiinBen moeten
opgeven alle bedragen, welke tusschcn 30
April 1940 en 1 Oct. 1945 ter aflossing op lee
ningen anders dan overeengekomen, zijn
terugbetaald. Ook notarissen, administrateurs
en andere door den minister aan te wüzen
personen zijn tot «leze opgave verplicht.
Voorts moeten worden opgegeven brand-
verzekeringsposten op Inboedels, waarvan
het verzekerde bedrag na 30 April 1940 met
meer dan het tweevoud of met meer dan
f 20.000 is verhoogd, dan wel waarop na dien
datum voor f 20.000 of meer is verzekerd.
De Rijksverzekeringsbank, spaarkasonder
nemingen en verzekeraars moeten opgave
verstrekken van alle op 30 Sept. 1945 loo-
pende posten, waarvoor na 1 Mei 1940 in
eenigerlei vorm een koopsom is gestort, is
oordeeling. De laatste werd in ons land in
1916 voor een aantal lichtere misdrijven
ingevoerd.
Door hem en anderen is betoogd dat de
uitwerking van gemeenschappelijke en van
eenzame opsluiting op verschillende na
turen en ook op verschillende rassen uit
eenloopend is. Dit moge zoo zijn, maar
belangrijker lijkt het een stelsel te zoeken
dat inderdaad nut heeft, dat werkelijk
helpt, de menschen op te heffen uit het
moeras. De vele geraffineerde kwellingen
van ons gevangenisstelsel (kleine hooge
raampjes met tralies, waardoor de gevan
gene nauwelijks zon en lucht kan zien:
toediening van voedsel door een luikje;
het luchten in een getraliede kooi; de op
sluiting in hokjes-met-kippegaas in de
kerk. enz.) kunnen daar nooit iets toe bij
dragen. Waartoe dienen toch deze on-
noodige wreedheden?
Het is hoog tijd dat er verandering en
verbetering komt. R. P.
verschuldigd of is verrekend. Niet behoeven
te worden opgegeven polissen, waarvan de
koopsom minder dan f 950 bedraagt.
Opgave moet voorts worden verstrekt van
alle bedragen, welke tusschen 30 April 1940
en 1 Oct. 1945 zijn terugbetaald op geldlee-
ningen, anders dan overeengekomen.
De opgaven moeten uiterlijk op 15 Nov.
1945 zijn ingeleverd bij den inspecteur der
belastingen in wiens inspectie aangever ge
vestigd is. Deze inspecteur kan voorschrij
ven, dat een opgave niet bij hem wordt in
geleverd, doch bij het Hoofd van den Fisca
len Inlichtingen- en Opsporingsdienst te
Amsterdam.
Maandag 1 October 194G
Uitgave van de stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p.week 31 ct.
per kwartaal 4.
Hef woord is aan....
Maxime du Camp: j
De landlooperij is de la
gere school, de gevangenis
de middelbare school van de
misdaad.
IJMUIDEN
Weer een lading steenkool
uit Amerika.
Alhier is Zaterdag binnengekomen het
Nederlandsche s.s. Fort Oranje uit Balti
more. met een lading steenkolen voor
Amsterdam.
Oud Katholieke Kerk.
Mgr Andreas Rinkel. Oud-Katholiek
aartsbisschop van Utrecht, heeft op diens
verzoek eervol ontslag verleend aan prof.
B. A. van Kleef als president van het Oud-
Katholiek seminarie te Amersfoort, met
ingang van 1 October Met ingang van
dien datum is prof. Van Kleef benoemd
tot pastoor te Culemborg. Pastoor Van
Kleef blijft evenwel als hoogleeraar in
de bijbelwetenschap, de patrologie en de
pastoralia aan het seminarie verbonden.
Tot zijn opvolger is als president benoemd
pastoor P J. Jans te Amsterdam.
Scheepvaart.
Alhier zijn binnengekomen het Ned.
motorschip Kede van Liverpool, geladen
met stukgoederen; het Ned. motorschip
Borneo, van Coole, geladen met kolen;
het Ned. s.s. Tjimanoek, van Antwerpen,
geladen met stukgoederen (tabak, katoen,
huiden) en het passagiersschip Stuyvesant
van de K.N.E.M. uit Londen, met stuk
goederen en passagiers.
De Stuyvesant vertrekt Woensdagmiddag
naar West-lndië.
De bekercompetitie afd. Haarlem
Voor Zondag as. worden voor de beker
competitie van de afd. Haarlem van den
Ned. Voetbalbond o.m. gespeeld Stormvo
gels 2Velsen 2 (12 uur) en V.S.V. 2
Kennemers 2.
Bloemendaal-Terrasvogels 4-1
Voor den beker speelde Terrasvogels
gisteren tegen Bloemendaal en verloor
met 41, wat na de overwinning op H.F.C.
een geduchte teleurstelling was.
Bloemendaal kwam de overwinning ten
volle toe, doch de cijfers, waarmee de
Witten wonnen, waren wel eenigszins ge
flatteerd en in ieder geval vergissen zij
zich, die uit de cijfers meenen te mogen
concludeeren, dat Bloemendaal in het veld
de meerdere is geweest. Integendeel, goed
beschouwd, is Terrastfogels meer in den
aanval geweest. De Bloemendaalsche voor
hoede was echter schotvaardiger vooral
midvoor v. d. Aardweg was heel wat ge
vaarlijker dan zijn collega Heilig en
voorts was speciaal de rechterzijde van
de Ter ras vogels-defensie. RusmanDe
Ruyter niet altijd even betrouwbaar. Niet
bepaald sterk was ook het spel van de
Terrasvogels-buitenspelers; vooral Akker
man had z'n dag niet. Schoon nam ten
minste nog het doelpunt voor zijn reke
ning.
Vliegende Vogels-Zandvoort-
meeuwen 0-7.
Zoo sterk, als dè cijfers zulks zouden
doen vermoeden, is Zandvoortmeeuwen
niet in den aanval geweest, maar in ieder
geval waren haar aanvallen veel gevaar
lijker dan die van de thuisclub. Wanneer
we hier aan toevoegen, dat het spel der
Vogels-achterhoede zwak was, inzon
derheid de doelman leverde weinig be
hoorlijk werk en Koningsbruggen. Van
Loon en -v. d. Meij zich goede schutters
toonden, dan is de groote nederlaag der
VI. Vogels verklaard.
De driekleur wapperde gisteren van
den toren van de oude Ned. Hervormde
kerk. De reden voor deze uiting van
blijdschap was, dat het kerkgebouw
voor het eerst, nadat het in 1943 op
last van de Duitsche bezetting geslo
ten was, na zoo langen tjjd van rust
eindelijk weer in gebruik genomen kon
worden. Op 28 Februari 1943 werd
voor het laatst dienst gehouden. De
dag van gisteren was voor de gemeen
te derhalve een blijde dag.
Het oude kerkgebouw was overvol. On
der de aanwezigen bevonden zich o.m.
mevr. douairière F. van Tuyll van Seroos-
kerken, jhr. van Tuyl van Serooskerken
en de heer F. P. Vermeulen, wethouder
van Velsen.
Ds. Joh. Bronsgeest, die den dienst leid
de, las na votum en groet Ps. 124:6 en 7,
waarna hij na 'n korten liturgischen dienst
met schriftlezing van Ps. 84 en Lucas 21-
24 een prediking hield over Ps. 150: „Hal
leluja, looft God", waarin men een gelij
kenis kon vinden met de verstrooide en
uiteengejaagde gemeente, weer in de ge
legenheid gesteld, in het oude bedehuis
samen te komen.
Na de prediking richtte de ouderling de
heer T. Snoek het woord tot ds. Brons
geest. Hij wees er op, hoe de gemeente
met verlangen had uitgezien naar dit
oogenblik. De vraag is in het verleden
gerezen: „Hoe zal het er dan uitzien?"
Maar, aldus spreker, alles is terecht ge
komen. Namens de gemeente sprak hij zijn
dank uit, dat ds. Bronsgeest terug is ge
komen en wenschte hem Gods zegen en
kracht toe om zijn werk te kunnen her
vatten.
Met gebed en het zingen van Ps. 150:1-3
werd de dienst beëindigd.
Kinderuitzending.
In overleg met-de diverse districten
heeft ook het Plaatselijk Comité tot uit
zending van Nederlandsche Kinderen 1945
te Velsen, besloten, met het oog op de
zeer verbeterde voedings- en gezondheids
toestand en de nog steeds zeer groote ver-
voersmoeilijkheden, de uitzendingen zoo
wel naar binnen- als buitenland voor-
loopig geheel stop te zetten.
Alleen de uitzendingen naar Zwitserland
zullen op bescheiden voet worden voort
gezet voor kinderen lijdende aan asthma,
bronchitis en prae-t.b.e. Daartoe kunnen
deze zich nog aanmelden indien zij in het
bezit zijn van een attest van hun huisarts
waaruit blijkt dat zij een der bovenge
noemde afwijkingen hebben en uitzending
naar Zwitserland noodzakelijk is.