IJmuider Courant
De Toestand
in indië
Londen op dood spoor gebleven
De kleinere naties en het Verre Oosten
60e Jaargang No. 18143
Bureaux: Kennemerlaan 154,
IJmuiden - Telefoon 5437
Te Haarlem: Gr. Houtstr. 93
Telefoon 10724.
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Woensdag 3 October 1943
Uitgave van de 6tichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p.week 31 ct.
per kwartaal 4.
H
moeiiijk zich van den huidigen
l politieken toestand op Java een juist
begrip te vormen. In de laatste dagen
hebben de berichten (en daarin ook de
uitlelingen van de autoriteiten ter plaatse
en in Europa) elkaar veelvuldig tegenge
sproken. Sommige menschen hebben daar
door ten aanzien van het Engelsche beleid
al ccn achterdocht uitgesproken, die on
verdund is en van weinig politiek inzicht
getuigt bovendien. Britsch-Indië grenst
aan Indonesië en het kan nooit in het
Engcische belang zijn, dat regelmatige
ontwik keling van zaken met herstel van
het Nederlandsche bestuur belemmerd
zou worden. De Engelsche generaal Cnris-
tison heeft dan ook verklaard, dat de be
zettingstroepen niet als Engelsche maar
als geallieerde strijdkrachten zijn gekomen,
zonder politieke bedoelingen, dat hij na
tuurlijk alleen de Nederlandsch-Indische
regeering als wettig bestuur erkent en
dat er tusschen zijn staf en de vertegen
woordigers van die regeering volkomen
samenwerking bestaat.
Het standpunt van onze regeering is
door den minister van Overzeesche Ge
bieden, prof. Logemann, in een perscon
ferentie in Londen uiteengezet. Hij zeide
dat Nederland zich tot taak heeft gesteld
het Indonesische volk zelfbestuur te
ibhenken, maar dat op het oogenblik dit
volk nog niet in staat is, het bestuur in
handen te nemen. Nederland wenscht zijn
taak niet halverwege op te geven, maar
haar volledig te vervullen, zich baseerend
op de beloften, gedaan door de Koningin.
De bijeenroeping is voorbereid van een
Rijksconferentie, waarop de structuur van
het Koninkrijk openhartig zal worden be
sproken. De regeerings-voorlichtingsdienst,
daaraan herinnerend, bericht vanmorgen:
„Het ware zinloos, thans op den arbeid
van zulk een conferentie vooruit te loo-
pen. Maar hoe de verdere regeling ook
worden moet, één ding zou bij dit alles
vaststaan: de éénheid van het Koninkrijk.
Zonder dezen gemeenschappelijk aanvaar
den grondslag ware iedere gedachtenwis-
eelinp, onmogelijk. Dit uitgangspunt heb
ben Soekarno en de zijnen bewust losge
laten. toen zij zich inlieten met den Ja-
panschen overheerscher. Zoo hebben zij
niet alleen de oorlogvoering van de ge
allieerden in den rug belaagd, maar ook
voor hun deel de samenwerking tus
schen Nederlanders en Indonesiërs in
gevaar gebracht en het staatkundige ver-
nieuwingswerk doorkruist of op zijn minst
vertraagd. Bovendien hebben zij op dit
oogenblik de hulpverleening aan de mil-
lioenenbevolking ten zeerste belemmerd.
Op een oogenblik, waarop snelle aanvoer
van levensmiddelen en textiel noodig zijn,
worden wij verplicht, onze werkkracht te
verspillen aan politieke strubbelingen.
Zonder het optreden van de „Indonesische
republiek" zouden de deelnemers aan de
rijksconferentie mogelijk al aangewezen
zijn en zouden al voorbereidingen getrof
fen kunnen worden voor de bijeenroeping
van den Volksraad, die overigens een
Indonesische meerderheid zou hebben ge
had."
Het communiqué verklaart, dat de Ne
derlandsche regeering zich niet van den
ingeslagen weg zal laten afbrengen. Vol
hardend bij haar volstrekte weigering, tot
eenig contact met lieden, die door Japan
in het zadel zijn gezet, doet zij een beroep
op alle Indonesiërs, van welke opinie ook,
om in gezamenlijk overleg te blijven wer
ken aan den nieuwen status van het
Koninkrijk.
Uit verdere mededeelingen blijkt dat
noch onze regeering, noch de Engelsche
op het oogenblik over voldoende betrouw
bare berichten betreffende den toestand
op Java beschikken. Het Nederlandsche
volk zal ingelicht worden zoodra die er
zijn. Inmiddels is bericht dat luitenant
gouverneur-generaal Van Mook in Bata
via is aangekomen. Admiraal Helfrich
wordt daar ook verwacht. En volgens een
bericht uit Batavia zijn twee Engelsche
officieren onderweg naar Europa om hun
eigen regeering en de onze in te lichten.
Wie dit alles rustig overweegt zal moeten
erkennen dat overhaast oordeel over den
•toestand waardeloos is en dat zwartgallige
opinies even weinig te beteekenen heb
ben als de onzin van de lieden, die be
weren dat er binnen enkele jaren weer
een wereldoorlog zal uitbreken. Zij zeg
gen maar wat over dingen waarvan zij
niets weten en zij ondermijnen door hun
geklets het vertrouwen en den arbeids-
lust van anderen, die zich door deze praat
jes laten ontmoedigen.
Soekarno wil een republiek en de
Australische communisten, die het ver
trek van onze schepen belemmeren, ach
ten dit een voordeelig zaakje omdat
Australië dan zooveel naar Indonesië
zou kunnen exporteeren, hetgeen een
zeer kapitalistische opvatting is. Maar
Soekarno en Mohammed Hatta mogen
van de Engelschen Batavia niet uit en
niets bewijst, dat zij de massa van de
Indische bevolking achter zich hebben.
Het tegendeel is waarschijnlijk. In zijn
blad „Vrijheid" voert Soekarno een hoo-
ge taal. die op zichzelf twijfel aan zijn
bezadigdheid en werkelijken invloed
wekt. Hij beweert: „Wij stellen ons te
genover de geheele wereld" en het herin
nert aan de taal van de Japanners met
wie hij heeft samengewerkt, aan die van
de Duitschers en aan de N.S.B. in haar
°est-ze!foverschattenden tijd. Van com-
Gedachte van een algemeene vredesconferentie geopperd
Zonder tot overeenkomst te zijn gekomen
is de Londensche conferentie afgebroken.
Het Dinsdagavond uitgegeven communi
que zegt slechts: ..De raad van ministers
van buitenlandscbe zaken is Dinsdag twee
maal bijeen gekomen. Molotof presideerde
des morgens, Wang des middags. In zijn
tweede bijeenkomst besloot» de raad zijn
huidige zitting te beëindigen. Op dit oogen
blik zijn twee oorzaken voor het afbreken
van de conferentie te onderkennen, ten
eerste de principleele tegenstelling in poli
tieke opvattingen tusschen de Sovjet-Unie
en de Westersche Geallieerden inzake de
kwesties betreffende Oost-Europa. Deze
kwesties zijn echter nimmer ten volle be
sproken en vormen niet de oorzaak van het
afbreken van de conferentie. Ten tweede de
vastberaden bedoeling van de Sovjet-dele
gatie om het aantal mogendheden, dat zou
deelnemen aan de bespreking over de vredes
verdragen met de voormalige satellieten van
Duitschland, te beperken, dit leidde tot een
conflict omtrent de te volgen procedure,
welk conflict de onmiddellijke oorzaak werd
va» de mislukking der besprekingen.
De Amerikaansche minister van buiten-
landsche zaken James Byrnes heeft een ver
klaring uitgegeven, waarin hij een overzicht
geeft van de houding der verschillende mi
nisters. Voorts geeft hij als zijn meening te
kennen, dat op een breed terrein overeen
stemming is bereikt en de verschillen van
Inzicht ln den geest van verzoening zijn
onderzocht Er bestaat zeker goede reden,
aan te nemen, dat met volhardend geduld
en begrip van alle partijen een overeen
stemming kan worden bereikt over de hoofd
punten.
„Wij zijn vast besloten naar een dergelij-
ken uitslag te streven", zoo zeide Byrnes.
Byrnes stelde zich op het standpunt, on
gaarne een beperking van de deelneming in
het aanhangige werk betreffende de Euro-
peesche vredesverdragen, en uitsluiting
daarvan van twee permanente leden van den
veiligheidsraad der Vereenigde Volkeren, te
zien. Hij wilde echter wel accoord gaan met
een inleidende procedure voor het opstellen
der verdragen, welke in overeenstemming
zou zijn met de overeenkomst van Berlijn,
vooropgesteld dat de raad er mee in stemde
om, volgens artikel 2 (4) onder-af deeling 2
van de overeenkomst van Berlijn, een vredes
conferentie bijeen te roepen met deelneming
van de voornaamste geïnteresseerde staten.
Dit zou beteekenen deelneming van de per
manente leden van den veiligheidsraad, de
Europeesche leden van de Vereenigde Volken
en de niet-Europeesche leden die substan-
De distributie-s
Ontbijtkoek, Beschuit,
Biscuit en Gebak
Met de aflevering van ontbijtkoek
aan het publiek zal weldra een begin
worden gemaakt. Op 12 October zal de
eerste koopbon worden aangewezen.
Beschuit zal tegen het einde van Oc
tober eveneens in distributie gebracht
worden op een specialen bon van 70
gram (dit is een normale rol) per 4
weken voor alle leeftijdsgroepen. Naast
den beschuitbon wordt gelijktijdig een
bon bekend gemaakt voor biscuits, toast
of wafeltjes. Voor deze biscuits is sui
ker beschikbaar gesteld, zoodat biscuits
cream crackers en „zoutjes" in normale
verhouding kunnen worden disponibel
gesteld. Het rantsoen zal 125 gram be
dragen. Ook dit rantsoen zal voor 4
weken gelden, en zal telkens 2 weken
later gevolgd worden door een bon van
75 gram voor koekjes, gebak en derge
lijke.
De thans reeds in het Oosten en
Noorden van het land naar keuze op
den rijstbon voor kinderen beschikbaar
gestelde kinderbiscuit, zal binnenkort
ook in het Westen des lands op deze
wijze verkrijgbaar zijn.
promissen is hij niet gediend. „De heer
van der Plas", zegt hij, „heeft het ge
waagd vertegenwoordigers van het Indi
sche volk op te roepen ter onderhande
ling, maar de Indonesiërs zullen ziqjï
niet door het zoet gefluit van Van der
Plas laten verlokken. Wij beschouwen de
Nica-menschen als onderdrukkers, die de
internationale veiligheid bedreigen en wij
wenschen niet met dergelijke lieden te
onderhandelen".
Inmiddels is het initiatief van Edeleer
(Lid van den Raad van Indië) van der
Plas al door de Nederlandsche regeering
gewraakt. Zij wenscht zelf niet met Soe
karno en de zijnen te onderhandelen. Al
les zal duidelijker worden nu een krach
tige en bevoegde autoriteit als de luite
nant-gouverneur-generaal Van Mook weer
ter plaatse is.
Met de sympathie voor het streven naar
zelfbestuur die velen van ons koesteren
zal ieder het groote verschil tusschen
Soekarno's optreden en de Nederlandsche
toezeggingen duidelijk zijn. Onbevoor
oordeelde kenners van Indië erkennen,
dat zelfbestuur voor de Indonesiërs eerst
na zorgvuldige voorbereiding onder Ne
derlandsche voorlichting en leiding denk
baar is. Men kan niet de ontwikkeling en
nog minder de energie en het initiatief
van de inlanders gelijkstellen met die van
een Europeesch volk. Het lijkt er niet op
Zelfbestuur binnen de eenheid van een
Koninkrijk heeft tot de beste resultaten
geleid, waarvan het Britsche Gemeene-
best de treffende voorbeelden biedt.
R. P.
tieele militaire bijdragen hebben geleverd In
den strijd tegen de Europeesche leden van
het As-verbond De Sovjet-delegatie steldf
zich op het standpunt, dat zij geen enkele
toezegging ten aanzien van een dergelijke
toekomstige vredesconferentie kon doen
zonder persoonlijk overleg met haar regee-
rlug. In deze omstandigheden zal het werk
van den raad onbeslist blijven. Wanneer,
zooals wij vertrouwen, betreffende de toe
komstige procedure overeenstemming zal
z(Jn bereikt, zal het opstellen van het proto
col door de plaatsvervangende afgevaardig
den voortgezet kunnen worden aan de hand
van de richtlijnen welke hun reeds door den
raad z(Ju verstrekt.
Volgens Reuter's diplomatieke correspon
dent te Washington worden daar zeer
ernstige stappen ondernomen om zoo spoe
dig als maar mogelijk Is. te komen tot een
conferentie van Truman, Stalin en Attlee.
teneinde te voorkomen, dat de wereld zal
worden verdeeld ln twee groote kampen. De
Britsche regeering zou zich krachtig ver
zetten tegen een wereld-dictatorschap van
de drie groote mogendheden. Z(| komt op
voor het recht der kleinere staten om hun
standpunt Inzake den toekomstlgen vrede
naar voren te brengen.
Duitschers moeten kleeding
inleveren
De Britsche militaire autoriteiten heb
ben een verplichte inlevering van kle
dingstukken door de Duitschers aangekon
digd. Krachtens een afspraak met het
Duitsche burgerlijke bestuur zullen klee-
ren, schoenen, dekens en andere artikelen
in de Britsche zóne worden ingezameld
en verdeeld onder gedeporteerden en
vroegere krijgsgevangenen der geallieer
den, alsmede onder slachtoffers van de
concentratiekampen, burgers in ziekenhui
zen en arbeiders in vitale bedrijven.
Ontvangst van
Generaal Eisenhower
De koningin heeft voor de ontvangst van
generaal Eisenhower op Zaterdag a s. te
Amsterdam de burgerzaal van het paleis ter
beschikking gesteld.
Ook bij Wesi-Kapelle
de dijk dicht.
Het gat,( dat op 27 September in den Nol-
ledijk op Walcheren is geslagen. Is weder
gedicht cn heden is het ook gelukt het gat
in den dijk bij West-Kapelie dicht te krijgen.
Prof. Schermerhorn heeft den burgemeester
dezer gemeente gefeliciteerd. „Hulde en ge-
lukwenschen. Walcheren ontzwemt. Neder
land herrijst".
Het conflict in de
Gereform. kerk te Haarlem
Een vrijgemaakte kerk
te Haarlem
Naar wij vernemen ligt het in het
men der „bezwaarden" ook te Haarlem te
komen tot een vrijgemaakte kerk. Daar een
en ander in een stadium van voorbereiding
verkeert konden er nog geen nadere mede
deelingen gedaan worden.
Het woord is aan....
A. V e s s i o t:
Men moet niet doen, wat
men prettig vindt om te
doen, maar wat men prettig
zal vinden gedaan te
hebben.
IJMUIDEN
Gemeentelijke bewaarschool
nog niet vrij
Van vele zijden vraagt men ons naar de
reden, waarom de gemeentelijke bewaar
school aan de Casembrootstraat nog niet
weer aan het onderwijs teruggegeven is.
Naar wij bij informatie vernamen, is er
voorloopig nog geen kans op, dat deze
schooi, waaraan toch zulk een groote be
hoefte is, voor het kleuteronderwijs vrij
komt. De gemeente zit met een tekort aan
schoolruimte in het algemeen, terwij! ook
de verschillende bijzondere diensten veel
ruimte vragen. In de school aan de Casem
brootstraat is nog steeds het Arbeids
bureau gevestigd en het Is moeilijk daar
voor elders een plaats te vinden.
School H toch gevorderd
Naar wij vernemen, is de openbare
lagere school H aan den Wijk aan Zeeër-
weg, die onlangs door de politieke ge
vangenen werd ontruimd, ten einde haar
voor het onderwijs vrij te maken, ondanks
de pogingen van het gemeentebestuur om
daaraan te ontkomen, toch gevorderd. De
school zal worden betrokken door 350
oorlogsvrijwilligers, die bewakingsdiensten
zullen verrichten-
SANTPOORT
Handboogschietvereeniging
gaat jubileeren
1 November
bestaat zij 55 jaar
De bekende Handboogschietvereeniging
V.Z.O.S. bestaat 1 November 55 jaar. Te
gelijk met het elfde lustrum zal ook het
50-jarig jubileum, dat door de oorlogs
omstandigheden niet gevierd kon worden,
worden herdacht.
Op Zondag 4 November wordt in het
Stations Koffiehuis een feestdag georgani
seerd. O.a. wordt een onderlinge wedstrijd
gehouden, waarvoor fraaie prijzen be
schikbaar zijn. De clou van den dag zal
zijn de wedstrijd tusschen den keïzer-
schutter Chr. Smit en den koning A. J.
Voogt om een ffaaien wisselbeker, be
schikbaar gesteld door de Noord-Zuid-
Holl. Verz. Mij. te Santpoort. Des avonds
wordt een feestavond gehouden met bal
na.
De stand van de onderlinge competitie
is als volgt: 1. M. v. d. Berg, 11 partijen,
594 punten; 2. Chr. Smit 10527, 3. A. J.
Voogt 11—570, 4. J. v. d. Berg 11—568, 5.
F. Verhappen 11531, 6. H. Janssen 11427
7. W. Arisz 9311, 8. H. Droffelaar 10
350, 9. J. Klauwers 9281, 10. J. Janssen
10—271, 11. W. Immers 10—246.
De „New-York Times" vestigt in een
hoofdartikel de aandacht er op, dat de
Vereenigde Staten bij het verslaan van
den Japanschen tegenstander een veel be
langrijker rol gespeeld hebben dan eenige
andere mogendheid in Europa en dat zij
daarom het recht hebben een overheer-
schende stem in alle regelingen in het
Verre Oosten te laten hooren, vooral in
aangelegenheden, die de bescherming van
Amerika voor een nieuwe Japansche
agressie betreffen. Men zal van die over-
heerschende stem geen afstand kunnen
en willen doen, en generaal MacArthur
zal de opperbevelhebber van alle Geal
lieerde bezettende machten en uitvoerder
zijn van de politiek, waartoe besloten
wordt. De Ver. Staten zullen echter gaar
ne zoowel het toezicht op Japan als de
verantwoordelijkheid met andere geal
lieerde landen willen deelen.
Hoewel de omstandigheden Amerika tot
meester in Japan gemaakt hebben, zoekt
het hier geen bijzondere privileges noch
een bijzondere positie, en daarom heeft
het niets voor de wereld te verbergen. In
tegendeel: Amerika was de eerste om een
Geallieerde commissie voor het Verre
Oosten voor te stellen, nog vóór de Ja
pansche capitulatie een voldongen feit
geworden was. Uit den naam van die com
missie blijkt, dat de werkzaamheden ervan
niet tot Japan alleen beperkt zouden moe
ten blijven, maar dat zij zich over het ge
heele Verre Oosten zou uitstrekken. Dit
houdt dus in. dat wanneer er een controle
commissie voor Japan is, er ook een voor
Korea moet komen, waarvan het lot nog
niet geregeld is.
Belangrijk is. dat niet alleen de groote
mogendheden, doch ook de kleinere naties
een vitaal belang bij de regelingen in het
Verre Oosten hebben, waaronder Austra
lië, Canada, Nederland, de Philippijnen en
vermoedelijk ook Britsch-Indië.
Het zou afwijkend van de principes van
dezen oorlog zijn, die in naam van de
democratie gestreden werd, wanneer alle
beslissingen meer en meer in de handen
van slechts enkele groote mogendheden
geplaatst werden. Daar deze procedure
gedurende den oorlog onvermijdelijk was,
is er geen verontschuldiging voor, nu de
oorlog afgeloopen is, tenzij die mogend--
heden van hun vroegere standpunt afstand
willen doen.
Het uitbreiden van de commissie voor
het Verre Oosten, zoodat kleinere staten
eraan kunnen deelnemen, is daarom een
overwinning voor de internationale de
mocratie en voor de beginselen, volgens
welke de vereenigde naties alleen maar
kunnen werken en handelen
Vuren gestaakt
in Indo China
In een bijeenkomst tusschen Fransche
autoriteiten en de leiders van de Anna-
mitische onafhankelijkheidsbeweging is
een aceoord bereikt om het vuren in
Fransch Indo-China te staken.
De toestand in Saigon is de laatste da
gen aanmerkelijk kalmer geworden. Men
hoopt nu. dat de voorwaarden van wapen
stilstand en het feit. dat de Franschen en
Annamieten overleg plegen, tot een aan
merkelijke verbetering zal leiden. De on
lusten, waarbij Geallieerde troepen wer
den gedood of gewond, hebben vorige
week haar climax bereikt met de arresta
tie van veldmaarschalk Teraoetsji, detï
vroegeren Japanschen opperbevelhebber,
wiens troepen vermoedelijk in de onlusten
de hand hebben gehad.