Regeering heeft recht op steun Klein voorval Die Honderd Gulden Onze Voedselvoorziening Buitenlandsch Overzicht HET INDISCHE PROBLEEM Minister Logemann: Bollen Minister Logemann heeft gisteren een radiotoespraak gehouden, waaraan het volgende is ontleend: Zes weken na het aanbod tot overgave van Japan zijn er niet voldoende Geal lieerde troepen, niet voldoende schepen, niet voldoende reliefgoederen beschikbaar om de bevrijding voor Indië tot een blijde waarheid te maken, terwijl de wereld Thanksgivingsweek viert Wij moeten dat begrijpen uit de oorlogsmoeheid van de volken, die hun zonen gaven en offerden voor den strijd in hun vreemde landen En ach zeker, begrijpen doen wij het, maar wc kunnen de bitterheid niet uit ons hart bannen dat het gemeenschappelijk werk te onzen koste onvoltooid blijft. Voor mijn vertrek naar Australië heb ik u beloofd, dat voor een zeer snelle familie-berichtgeving zou worden gezorgd. Ik had de toezegging, dat het Roode Kruis de daartoe noodige stappen zou doen. De paradoxale toestand, die te Batavia ge schapen is, is de voornaamste oorzaak, dat ik mijn belofte niet heb kunnen waar maken. Dit grieft mij, en daarom te meer, omdat u weet het allen reeds de berichten uit de kampen van krijgsgevan genen en geïnterneerden slecht zijn. Dat. de geest krachtig is, ja, die onzer vrouwen van een ontroerende heldhaftigheid, dat men bericht, hoe het herstelproces der ondervoeden merkwaardig snel verloopt, geeft ons troost. Maar niet verbergen mo gen wij, dat de doodenlijst een zeer lange zal blijken te zijn. Met eerbied en innig leed gedenk ik hen allen. En dan verder. De voedseltoestand op Java en elders is zeer slecht, de bevolking kleedt zich in lompen, ja men rapporteert zelfs hier en daar in matten. En om te eindigen, een bodemlooze inflatie heeft het maatschap pelijk verkeer geheel ontwricht. Indië staat voor een reuzentaak. Maar ik vond in Brisbane een Indische regee ring, die weet wat zij wil, die haar plan nen gereed heeft. Ik vond er een groep werkers, hoog en laag, die de tanden op elkaar zet en die de reuzentaak zal aan pakken. Bitterheid, ik vind steeds geen anderen 1erm, bevangt me, als ik bedenk, hoe het dringend noodige herstelwerk week na week blijft liggen tengevolge van het uit blijven eener effectieve gezagsovername en herstel van het wettig gezag. In afwachting daarvan stelt het Geal lieerd opperbevel de Japanners verant- wordeüjk voor rust en orde. Maar onder hun hoede ontwikkelt zich een ongebrei- .delde haatcampagne, geleid door lieden, die men toelaat zich regeering te noemen, al erkent men haar niet, lieden, die den prijs van de welvaart, de levens en de eer van hun volksgenooten niet te hoog heb ben geacht voor de samenwerking met een vijand, van wiens onoprechtheid zij erken nen overtuigd te zijn geweest. Laten we nochtans het hoofd koel hou den. De Britsche regeering is voor onze aanhoudende en klemmende vertoogen niet ongevoelig gebleken: Wij hebben haar ondubbelzinnig doen weten, dat onder handelen met de z.g. Soekarno-regeering voor ons uitgesloten is en wij instrueer den de Indische regeering dienovereen komstig. In de houding der bezettingsautoriteiten komt merkbaar meer kracht en meer lijn. Onze luitenant gouv.-generaal en onze bevelhebber zijn thans te Batavia en ik verwacht, dat nu spoedig een eind zal komen aan de verwarde berichtgeving, die tot dusverre de regeering weinig wij zer maakte dan het publiek. Extra scheepsruimte is toegestaan, waar mede wij troepen naar Indië kunnen ver schepen, alsmede versterking van onze bestuursmiddelen. Laten wij het hoofd koel houden. Ik zeg dit ook tegen de Indonesiërs, vooral hier in Nederland, wier gevoelens begrij pelijkerwijs sterk in beroering zijn ge bracht en tegen die Nederlanders, die ook meenen, dat op dit oogenblik ver strek kende staatkundige beloften den toestand zouden kunnen opklaren. Beloften zouden tegenover de Soekarno- bewegïng even onwaardig als onvrucht- Er stond een man op krukken op den Rijksstraatweg bij Velsen. Een van onze oorlogsinvaliden. Want die bestaan nog. Het is meer dan vijf jaar geleden dat zij vochten tegen den indringer, maar zij be staan nog. Die man op krukken dan ge baarde tegen voorbijsnellende automobi listen. Hij wou meerijden. Het moest, want hij kon niet naar Haarlem strom pelen. Zij zagen hem goed, maar zij reden hem allen voorbij. Ook een meneer, die alleen in een slee van een wagen zat, reed hem voorbij. Drt falen duurde geruimen lijd. De invalide kon niet opgeven; het .was zijn eenige kans. Toen zag een bewoner van den Rijks straatweg hem uit zijn huis. Hij was diep verontwaardigd en aarzelde niet. Hij trok zijn jas aan, reed zijn motorfiets naar buiten en bracht den invalide op de duo maar zijn huis in Haarlem. Wij hebben niet veel plaats in de krant, maar maken ruimte voor dit kleine voor val. Wij dragen dit stukje op aan de auto mobilisten, aan die bevoorrechten in ons midden, die zich snel en comfortabel ver plaatsen kunnen en geen invaliden zijn. Het is ons bekend dat zij voorkeur hebben voor het meenemen van aardige jonge meisjes-en van militairen, die veel siga retten bezitten. Maar toch koesteren wij de hoop, dat dit voorval eenige uitwerking Mi hebben. baar zijn. Laat men dat goed begrijpen. De voornemens met Indië en het Konink rijk zijn duidelijk uiteengezet. Het stuit tegen de borst, telkens te moeten herha len, dat de Kroon haar woord gesproken heeft en deze regeering zich op dat woord als program heeft vastgelegd. Die voor nemens waren duidelijk en stellig genoeg, om toenmaals de instemming en de mede werking uit te lokken van Indonesische nationalisten en Nederlandsche democra ten. Wat zoo vraag ik kan daarin, als men het hoofd koel houdt, veranderd zijn? Alleen omdat een groep visschers in troebel water ons tijdelijk het werken belet voor hun eigen volk en dat volk blindelings leert verguizen wat wij dan toch voor Indië deden: wij, die zijn samen leving, zoodanig ontwikkelden en bewerk- tuigden, dat mits al hare bestandeden tot den arbeid worden opgeroepen In dië de zelfstandige behartiging zijner in wendige aangelegenheden aan kan en daarom tot een volledig deelgenootschap in het Koninkrijk kan worden toegelaten. Men vraagt ons beloften en vergeet, dat er beloofd is over Indië's en des Rijks staatkundige structuur om de ronde tafel te spreken. Men vergeet, dat een ieder dit redelijk en democratisch vond. Nu wil men beslissingen, die de bevoegdheid der regeering verre te buiten zouden gaan. Men vraagt om beloften en vergeet, dat er reeds daden zijn er is b.v. een door slaande Indonesischeuneerderheid in den Volksraad; er is een Indonesisch resident en meerdere andere Indonesische bestuurs ambtenaren: men vergeet, dat meerdere daden in de lijn van het vaststaand regee- ringsbeleid zouden kurm§p volgen, indien wij tijd en krachten niet moesten wijden aan het incident-Soekarno. Men waarschuwt, dat het geval-Soekar- no niet gelijk te stellen is met het geval- Mussert. Inderdaad, de regeering heeft begrip voor het feit, dat Indonesisch na tionalisme wegens het koloniale verleden in een andere psychologische situatie ver keert dan het Nederlandsche. Maar al het water van de zee wascht niet af, dat een wettige regeering. die haar plicht voor 's lands ontwikkeling, stoffelijk, geeste lijk en staatkundig, deed en doet, ver be neden haar verantwoordelijkheid zou blij ven, indien zij zich inliet met hen die in beginselloos opportunisme juist dat alles lieten verkrachten, wier vrijheidsbegeerte zonder verantwoordelijkheidsbesef bleek. De regeering heeft er aanspraak op, dat men haar steunt en niet afvalt, waar zij haar rechten weg gaat. Het uitgemergelde Indië heeft recht op haar arbeid. Het heeft recht op de toegezegde staatkundige vernieuwing als verhooging van zijn volkskracht. Het zou kunnen zijn, dat het gerucht rondom het incident-Soekarno de scheiding deed vallen tusschen hen, die bezonnen verantwoorde vernieuwing wil len in oprechte samenwerking en hen, die het Koninklijk woord van December 1942 slecht hebben begrepen of slechts hebben aangegrepen. De regeering vervolgt haren weg. Uitbetaling coupons enz. Ten aanzien van de betaling van cou pons en dividend-bewijzen is vastgesteld, dat voor die, welke vóór 26 Sept. 1945 be taalbaar waren gesteid, het uit te betalen bedrag nu op geblokkeerde rekening moet worden geschreven. naar het buitenland Daar de bloembollen ons eenige export artikel van eenige beteekenis zijn, wordt alles in het werk gesteld om dezen uit voer te stimuleeren. Ondanks het feit dat men bijna niet de gelegenheid heeft gehad het buitenland te bereizen, mag over de resultaten niet geklaagd worden. Het staat wel vast dat voor minstens 25 millioen gulden geëxporteerd zal worden, waar van voor ongeveer 10 millioen naar de Ver. Staten. In 1938 nam Amerika slechts voor 4 millioen en het jaar daarop voor 5 'A millioen van ons af. Zuid-Afrika heeft bijna uitsluitend belangstelling voor gla diolen, welke eerst een bijzondere behan deling moeten ondergaan. Een andere be langrijke liefhebber van onze bloembollen is Engeland, dat voor ruim 7'/s millioen zal koopen, dank zij het initiatief van min. Mansholt, die dit heeft weten te bewer ken ondanks de strenge Engelsche ver bodsbepalingen inzake den invoer van luxe-artikelen. Het contingent naar Zwe den ter waarde van 51/: millioen gulden is bijna uitgeput, maar dezer dagen is een nieuwe delegatie naar dit land vertrok ken, om te trachten nieuwe invoermoge- lijkheden te bereiken. Andere gegadigden zijn Frankrijk met voor bijna f 2.000.000 en de nieuwe kooper op de markt, Fin land, dat gedeeltelijk als compensatie transactie voor ongeveer f 300.000 van ons zal afnemen. Andere, minder belangrijke gegadigden zijn België, Luxemburg, IJs land en Zwitserland. Denemarken staat geen invoer toe. Uit een en ander blijkt wel de gunstige situatie waarin onze bloembollenhandel zich bevindt, te meer daar de belangstelling van de meeste landen toch wel eerder zal uitgaan naar levensmiddelen, machinerieën en klee ding. En de Vrije Rekening De Nutsspaarbank te Haarlem heeft verstandigen raad aan. haar spaarders verstrekt. Wij willen daar even extra de aandacht op vestigen om een soort afhaal-rage te helpen voorkomen. Inderdaad heeft minister Lieftinck ons allen den raad gegeven: „Leef van uw inkomen". Wie dien raad goed ml opvolgen moet niet honderd gulden van zijn spaarbankboekje halen als hij niet zooveel noodig heeft. Waarom zou hij dat doen? Hij kan zich immers bepa len tot hetgeen hij werkelijk moet heb ben en de rest van de 100 iaten over schrijven op de „vrije rekening'die de Spaarbank in zijn boekje zal maken als hij dat wenscht. Daarvan kan hij ten allen tijde opnemen wat hi', wil. Wij vestigen met nadruk de aandacht op de vrije rekening. Een andere goede raad van de Nuts spaarbank is, niet in den loop van de volgende week te komen als men niet dadelijk geld noodig heeft, maar te wachten tot na 15 October. Dat is mis schien een opoffering voor menschen, die dol zijn op gedrang en queues. Maar de meesten zijn dat niet. Kweekt uw vrije rekening aan. Kweekt „dikkere guldens" met de spaarbankrente. Dat zijn goede adviezen. Vele goede ren zijn nu ook nog duur en niet van goed gehalte: met de aanschaffing van dergelijke artikelen kan men beter nog wat wachten. Ir. Louwes over BroodAardappelenZuivel en Vleesch In een radiotoespraak besprak Ir. S. L. Louwes, directeur-generaal van de Voedselvoorziening, het vermoedelijk verloop van de voedselvoorziening in ons land. Het belangrijkste voedsel blijft de tarwe. De wereldpositie van dit pro duct is niet ongunstig, al klopt de ba- ,lans nog niet geheel. Er is geen plaats 'voor ongerustheid omtrent de BROOD- voorziening. Dit is een gelukkige om standigheid, want de AARDAPPEL- oogst staat er niet zoo goed voor. Er is minder uitgepoot, er is gebrek aan kunstmest en het weer is slecht ge weest (aardappelziekten). Hopeloos is de positie echter niet. We zullen over vrij wat meer voor de consumptie be schikken dan er vóór den oorlog ver bruikt werd, al zal de voorziening ze ker niet zoo ruim zijn als die van de laatste oorlogsjaren. We zullen echter steeds kunnen aanvullen met brood, bloem of meel. Wat het VEEVOEDER betreft deelde Ir. Louwes mede, dat er overal een te kort is. Bevredigend kan het pas wor den, wanneer het Verre Oosten weer a2s leverancier gaat optreden, wat de zen winter nog wel niet het geval zal zijn. Hier zal vooral de ZUIVELproductie onder lijden. De vooruitzichten hiervan zijn anders niet slecht: wij bezitten thans 1.2 millioen melkkoeien tegen 1.550.000 voor den oorlog. Dit is een goede basis voor een flinke productie. Zelfs zal het vermoedelijk mogelijk zijn het volgend voorjaar het vooroorlog- sche peil te bereiken. Als de voortee kenen niet bedriegen, zullen we dan vrijwel uitkomen met onze melk en laat bovendien een en ander nog ruim te over voor export. Of deze producten dan alle vrij zullen komen zal afhangen van de beantwoording van de vraag of er voldoende vet en olie kan worden geïmporteerd. Ten aanzien van het VLEESCH deel de Ir. Louwes mede, dat wij nu vleesch kunnen koopen. Het rantsoen zal bin nenkort belangrijk verhoogd kunnen worden, maar nog niet tot het voor- oorlogsch peil. Dit zal pas geschieden wanneer de eigen varkensstapel vol doende voortbrengt. De import moet echter tot het hoogst noodige beperkt blijven, zeker zoolang we tegenover de zen impoft geen export kunnen zetten. T.B. C.-Patiënten naar Zwitserland 20 uit Haarlem en Omgeving Indertijd hebben wij medegedeeld, dat de Zwitsersche regeering aangeboden heeft eenige honderden lijders aan tu berculose uit Nederland kosteloos te laten verplegen. Naar wij vernemen zijn aan Haarlem en omgeving 20 plaatsen toegewezen. Deze patiënten zijn aangewezen en al les is voor het vertrek in gereedheid gebracht. In het algemeen wordt de verpleegtijd van deze patiënten op een jaar gesteld; er .kunnen er onder zijn die reeds eerder genezen naar hu-is mo gen terugkeeren, maar de kans be staat, dat anderen iets langer moeten blijven. Het royale en sympathieke aanbod van Zwitserland heeft algemeen waar deering gevonden. Bovendien bestaat dankbaarheid voor het feit dat aan Haarlem en omgeving in verhouding een groot aandeel geschonken is van dit aantal vrij-bedden. Ruim drie weken heeft de conferentie van de ministers van buitenlandsche za ken te Londen geduurd en na een aan vankelijk niet-ongunstig begin is er, door een wijziging van houding door Molotov, een verschil van meening over het karak ter der conferentie ontslaan, dat men niet meer heeft kunnen oplossen. Men heeft geprobeerd te lijmen en te krammen, maar de losse deelen bleken niet tot één geheel samengevoegd te kunnen worden. Dat is betreurenswaardig, maar wie weet zijn over eenigen tijd zooveel scherpe kantjes afgeslepen, dat wel een geheel gevormd kan worden. Daarom kan men wel klaagliederen aanheffen over het mislukken en wantrouwen hebben over wat de naaste toekomst te zien zal geven, maar daarmee dient men de zaak noch zichzelf. Het was prettiger geweest wan neer nu goede resultaten waren bereikt, wanneer er geen verschil van inzicht had bestaan over de vraag of alleen de drie groote mogendheden (gedachte, voorge staan door de Sovjet-Unie) of ook andere staten bij de opstelling der vredesverdra gen hun stem zullen kunnen laten hoo- ren (Engeland en de Ver. Staten zijn daarvan voorstanders). Nu dit niét zoo is, behoeven we ons niet uit het veld te laten slaan. Verschillende deelnemers aan de zittingen van den raad hebben hun ver trouwen in de toekomst uitgesproken en gewaagd van aller verlangen naar ver sterking van de samenwerking hunner volken. En dan, het winnen van den oor log heeft ruim 51/» jaar geduurd, zouden we den vrede nu in drie weken kunnen winnen? We zullen nog veel van de oor logsmentaliteit, welke heel dikwijls dic tatorallures en bijna steeds wantrouwen kweekt, moeten verliezen voor we goede vrede-makers kunnen zijn. Misschien kan een klein beetje geduld, hoe moeilijk om te beoefenen door de staten die op hun vredesverdrag wachten, een rechtvaardi gen vrede alleen maar ten goede komen. Want oorlogvoeren is voor een aanzien lijk deel hard slaan, vernietigen. Vrede- maken is: billijk zijn, opbouwen. Het eerste kunnen zeer velen. Het laatste slechts weinigen. Dat kunnen alleen maar menschen die tot rust zijn gekomen. Amerikaansch-Britschc bespre kingen. In de Ver. Staten worden momenteel onderhandelingen gevoerd tusschen ver tegenwoordigers van Engeland en de Ver. Staten over de hulpverleening aan Enge land. Ook bij deze besprekingen zijn moei lijkheden naar voren gekomen. De Ame- rikaansche regeering dringt n.l. aan op de algeheele afschaffing van de voor keursrechten voor den Britschen impe rialen handel, als voorwaarde voor een omvangrijke ieening aan Gr. Brittannië. De Engelsche delegatie heeft hierop ge antwoord: Ons land weigert eenige con cessie te doen op het gebied van de han delspolitiek zonder gelijke concessies van Amerikaansche zijde. Daarnaast heeft, men natuurlijk erop gewezen, dat niet Enge land alleen over zulk een afschaffing heeft te beslissen. Daarvoor moeten ook de Dominions hun toestemming geven. Deze kwestie vertraagt natuurlijk de be sprekingen. maar het is hier evenals bij de Londensche conferentie: er zal een op lossing komen. Op internationaal politiek terrein moeten de drie groote mogend heden overeenstemming bereiken, omdat het anders een chaos wordt, op econo misch gebied kan Amerika Engeland niet als afzetgebied missen. Daarom zal in beide kwesties een uitweg worden gevon den. Misschien zal die duurzamer blijken naarmate hij met meer moeite tot stand is gekomen. En tegenover deze conferentie-in-moei- lijkheden worde heden geplaatst het Pa- rijsche congres van vakbondsleiders, waar men wel tot eenheid heeft kunnen komen tusschen het Intern. Vakverbond, de Prof- intern, het Communistische verbond, en een deel der Arrt^'n^Dsche vakbeweging. Conflict in do Gereformeerde kerken Een voorstel van IJmuideri De kerkeraad van de Gereformeerde Kerk van IJmuiden-Oost heeft te samen met den kerkeraad van de Gereformeerde Kerk van iJmuiden bij de Classis Haar lem een voorstel ingediend, dat, naar zijn overtuiging, indien de daarin vervatte denkbeelden zouden ingang vinden, bij zou kunnen dragen tot de oplossing van het conflict in de Gereformeerde Kerken. De Classis Haarlem komt Dinsdag 9 Oc tober te Haarlem bijeen. Een familiedrama Onder de gemeente Nieuwenhagen (Limburg) werd een 24-jarige vrouw in haar woning aangetroffen, doorstoken, met messteeken. In de woning werd ver der aangetroffen haar man. ongeveer 39 jaar oud, met zeer ernstige halswonden, die toegebracht waren met een mes. Zijn toestand is hopeloos. Uit het onderzoek is gebleken, dat de man, als politiek gevangene uit het kamp in Susteren kort te voren ontslagen is. Aangenomen wordt, dat hij zijn vrouw heeft vermoord en dat hij daarna pogingen tot zelfmoord beeft gedaan. DIAMAIS-TEN BRUILOFT. Op 7 October a.s. hoopt het echtpaar J. v. TongerenVerhoeven den dag te herdenken, waarop zij 60 jaar geleden in het huwelijk traden. Zij zijn resp. 81 en 78 jaar oud en genieten beide nog een goede gezondheid. De Pude van Tongeren heeft vele vrienden in Haarlem: als vischventer genoot hij een uit stekende reputatie. Voorzoover bekend (er iijn eenige kinderen in Indië) leven er nog $5 nakomelingen van de twee oudjes.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1945 | | pagina 2