IJmuider Courant
Sjidehara's nieuwe plannen
De Dagbladen
Laval ter dood veroordeeld
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Dirccteur-ÏIoofdredactour: Robert Pcereboom
êrtc .Tnarctmc So. 18 f49
Bureaux: Kennemerlaan 154,
IJmuiden - Telefoon 5437
Te Haarlem: Gr. Houtstr. 93
Telefoon 10724.
HET is van het grootste belang dat ten
spoedigste meer papier ter beschik
king van de dagbladen wordt gesteld. Wij
moeten, om onze taak in de samenleving
goed te kunnen vervullen, meer gelegen
heid tot publicatie van nieuws en voor
lichting hebben. Het is noodzakelijk daar
over in het openbaar te schrijven, omdat
deze zaak maar blijft slepen, ondanks den
voortdurenden aandrang, om verbetering
in den toestand te brengen. Met deze ver
traging wordt het algemeen belang ge-
fechaad. Want al lijkt het, oppervlakkig be
schouwd, alsof dit een oratio pro domo is,
een betoog voor eigenbelang, toch is dat
niet het geval. Aan belangstelling voor
de dagbladen bestaat ook nu geen gebrek.
Allerminst. Maar zij kunnen met deze
minieme papiertoewijzing, die veel ge
ringer is dan in andere landen, waar men
blijkbaar de beteekenis van de dagblad
pers beter begrijpt, maar een deel van
hun werk verrichten. Zoo gaat het niet.
Wij hebben ons verwonderd over het uit
stel in de hervatting van een democratisch
bestuursbeleid in ons land, dat ertoe ge
leid heeft dat nu kwesties van overheer-
schend belang zidh voordoen, zooals het
vraagstuk van annexatie en schadeloos
stelling en de moeilijkheden in Indië. er
nog geen Noodparlement is waarin deze
zaken aan de orde kunnen worden ge
steld en waarin de stem van Nederland
kan weerklinken. Hetgeen voor onze po
sitie in het buitenland van de grootste
beteekenis zou zijn. Inmiddels is het noo-
!dig gebleken een perscampagne te voeren
voor het spoedig houden van verkiezin
gen, Men krijgt soms den indruk dat in
Den Haag de meening overheerscht, dat
de goede wil van democratisch voelende
bewindslieden de democratisdhe instellin
gen wel met succes vervangen kan Maar
dat is niet zoo. Die democratische instel
lingen hebben een zeer werkelijk en on
vervangbaar belang; pas bij haar optre
den kan er sprake zijn van een reëele
werking der democratie. In het romp-
parlement, dat alleen maar het ontwerp-
Noodparloment mag behandelen en over
fcndere zaken moet zwijgen, heeft giste
ren een der leden van een dictatuur ge
sproken. Ten onredhte, want een dictato
riaal bewind is iets anders dan het régi
me, waaronder wij nu leven. Dat hebben
wij ondervonden. Maar het huidige régi
me, dat den noodzakelijken grondslag
van de democratie mist, dat in een min
of meer zwevende positie verkeert, mist
daardoor vastheid en lijn. In toenemende
mate rijst twijfel over het beleid. Het is
geen wantrouwen, maar twijfel. En tel
kens, op allerlei gebied, mist men den be-
elissenden invloed van de deskundige
voorlichting, die blijkbaar ontbroken
heeft of niet voldoende aandacht heeft
genoten.
Dit is ook op het gebied van de dag
bladpers het geval. Er is geen vaste koers.
Er wordt veel gepraat maar weinig be
slist. In een zaak als de papiervoorzie
ning wordt daardoor het algemeen belang
direct geschaad. Men begrijpt blijkbaar
niet van hoe groote beteekenis voor het
maatschappelijke leven de normale wer
king van de dagbladpers is, die moet kun
nen fungeeren als het dagelijksche con
tactmiddel der openbaarheid, zoowel op
economisch en sociaal als op cultureel ge
bied. Men is geneigd de dagbladen voort
durend te beschouwen als middelen tot
het voeren van een politieke gedachten-
wisseling, hetgeen slechts een deel van
hun taak is. Sommige hebben daaraan
vroeger nooit deelgenomen en dat was
ook volkomen aanvaardbaar, want het is
niet noodig dat alle dagbladen aan poli
tiek doen. Zij hebben heel wat meer op
hun werkprogram en het is noodzakelijk
•dat zij dat verrichten. Het waarborgt de
Regelmatige werking van de groote, inge
wikkelde machinerie van het openbare
leven. De menschen kunnen niet buiten
een krant, niet omdat zij het geen dag
zonder politieke beschouwingen kunnen
6tellen, maar omdat het dagblad hun een
menigte inlichtingen verschaft, die zij
niet missen kunnen. Zoo was het een
eeuw geleden niet gesteld, maar er zijn
'andere tijden gekomen, de structuur van
'de samenleving is steeds meer gecompli
ceerd en verfijndenfin, het kan niet
'anders meer.
Het zonderlinge is. dat men dit in Den
Tlaag maar niet schijnt te kunnen be-
'grijpen. De bewijzen zijn overal en voort-
'durend te vinden. Wie aan deze dingen
twijfelt, moet eens probeeren. het een
week zonder krant te stellen. Nu hebben
"wij den zonderlingen toestand zien ont-
btaan. dat aan de weekbladen en andere
periodieken, die een geheel andere en
Veel minder dringende taak vervullen,
belangrijke uitbreiding van den omvang
"is veroorloofd, zoodat sommige zelfs
over meer papier dan de dagbladen be-
techikken. Door dezen maatregel wordt
kle kleine papier-reserve in ons land weer
beperkt en de kans op de noodzakelijke
Vergrooting van den omvang der dagbla
den verminderd. Blijkbaar is dit een ge-
Volg van gebrek aan samenwerking van
departementen en van ondeskundige
•maatregelen. Maar dit foutieve beleid
blijft nu al weer wekenlang voortduren
Er komt geen verbetering ofschoon er bij
"herhaling te bevoegder plaatse de aan
dacht op is gevestigd. Ik moet daartegen
protesteeren. Dit is een zaak van alge-
taeen belang. R. P.
De vice-president van Argentinië is af
getreden. In April 1946 zullen verkiezingen
worden gehouden.
De nieuwe Japansche premier Sjidehara
heeft toegezegd, dat al diegenen, die zich
in het verleden aan de rechten van het
Japansche volk hebben vergrepen, streng
bestraft zullen worden. Hij deelde verder
mede, dat een socialistische partij gevormd
Sjidehara,
wordt en dat zijn regeering zich hiermede
niet zou bemoeien Hij wilde niet antwoor
den of een dergelijke niet-inmenging zich
ook zou uitstrekken tot de communisten.
Voorts heeft hij een 8-punten program
bekend gemaakt, dat den grondslag zal
vormen voor het beleid van zijn kabinet.
De voornaamste dezer 8 punten zijn:
Vestiging van een democratische regee
ring, invoering van volledige vrijheid van
drukpers, vereeniging en vergadering.
Spoedige reorganisatie van het hooger-
en lagerhuis.
Drastische vernieuwing van het geheele
bestuursapparaat, optreden tegen de euve
len van de bureaucratie en tegen het ge
brek aan discipline.
Radio-familieberichten
voor Indië
Worden kosteloos verzonden
„Herrijzend Nederland" zal van Zater
dag 13 October af familieberichten uit
zenden aan verwanten in Indonesië en
andere gebieden in het Verre Oosten. De
berichten zullen iederen dag worden om
geroepen over den korte-golfzender P.C.J.
op de 19.71 meter van 15 uur tot 15.30 uur
Nederlandschen tijd
Teneinde snel een zoo groot mogelijk
aantal families in staat te stellen hun fa
milieleden gerust te stellen, zullen de be
richten slechts mededeelingen van goeden
welstand kunnen bevatten en voorloopig
slechts verzonden kunnen worden door
naaste familiebetrekkingen en verloofden.
De berichten zullen worden omgeroepen
als in volgend voorbeeld:
Bericht voor H. Jansen en zijn echtge-
noote B. Jansende Jong, laatstbekende
woonplaats: Bandoeng, Java. De familie
J. de Jong (volgt adres) bestaande uit
vader, moeder, dochter Annie en schoon
zoon Han, zoon Wim en zoon Piet, bevin
den zich allen in goeden welstand. Ook de
familie R. Jansen maakt het goed. alleen
Mien de Jong uit Arnhem is in 1943 ge
storven. Dit bericht was bestemd voor H.
Jansen en echtgenoote B. Jansende Jong
uit Bandoeng op Java.
Belanghebbenden moeten zoo spoedig
mogelijk schrijven, met opgave van details
aan „Herrijzend Nederland" radiobaken
Indië, postbus 100, Hilversum. Aan deze
berichtgeving zijn geen kosten verbonden.
Dinsdag is reeds de laatste zitting ge
houden in het proces tegen den oud-Vichy-
premier Laval. De jury veroordeelde hem
ter dood. Laval zelf noch zijn verdedigers
bevonden zich in de rechtszaal.
Léon Noel, de Fransche ambassadeur te
Warschau, weigerde getuigenis af te leg
gen in Lavals afwezigheid. Het is mij mo
reel onmogelijk, zoo zeide hij, een getuige-
verklaring af te leggen zonder aanwezig
heid van den beklaagde.
De openbare aanklager betoogde, dat
Laval's buitenlandsche politiek een aan
slag was op den staat. Zijn buitenlandsche
politiek was misdadig.
De jury verklaarde Laval schuldig Zijn
doodvonnis brengt mee het verlies van de
burgerrechten en de confiscatie van zijn
bezit. De uitspraak der jury werd aan
Laval in zijn cel medegedeeld. Zijn
reactie was: ,,Ik heb het wel verwacht. Ik
zal geen verzoek om gratie teekenen".
Laval's verdedigers zullen zich recht
streeks tot de regeering richten met het
verzoek het over Laval uitgesproken
doodvonnis te vernietigen en het proces
te herzien.
Vergaande inkrimping van de bedrijven,
welke zich als gevolg van de oorlogs
productie hebben uitgebreid. Herziening
van de prijspolitiek en heroriënteering
van de geleide economie.
Invoering van een vooruitstrevende on-
derwijs-politiek, gericht op de volledige
ontwikkeling van de persoonlijkheid en
van het bewustzijn van dienstbaarheid aan
den staat en de gemeenschap.
Toestand in Batavia
vrij kalm
Tengevolge van de ongeregeldheden op
geheel Java heeft de R.A.P.W.I. (de hulp
verleningsorganisatie) haar werkzaam
heden stopgezet.
Volgens Un. Press publiceert de Times
uit Batavia een bericht van 8 October,
waarin o.a. wordt gemeld, dat Indonesi
sche nationalisten Engelsche en Neder-
landsche assistenten voor de verzorging
van krijgsgevangenen en geïnterneerden
te Bandoeng zouden hebben gearresteerd.
Ook zouden zij één der voor de gevan
genen bestemde hospitalen, het Juliana-
Ziekenhuis, ondanks de protesten in be
slag hebben genomen.
In Bandoeng zouden eveneens alle ge
matigde Indonesische overheidspersonen
zijn gearresteerd. De nationalisten zouden
hebben afgekondigd, dat aan Europeanen
en Indo-Europeanen geen voedsel meer
zou mogen worden verkocht.
In Batavia hebben de Geallieerden de
voornaamste der door de Indonesiërs be
zette banken weer in bezit genomen en
de barricades opgeruimd. Intusschen krijgt
men steeds meer zekerheid, dat de Jappen
de nationalisten in het geheim steunen.
Nationalisten zijn het intemeerings-
kamp te Buitenzorg binnengedrongen en
hebben o.m. veel gestolen. De Japanners
hebben op geen enkele wijze ingegrepen.
Nu is een Nederlandsch detachement naar
het kamp ter bewaking en bescherming
onderweg.
De situatie te Batavia is vrij kalm. Dins
dag echter zijn twee Nederlandsche bur
gers door nationalisten vermoord. De Chi-
neezen overwegen nog zich met Tsjoeng-
king in verbinding te stellen.
Het marine-arsenaal te Batoe Lorong op
Madoera is door de Jappen opgeblazen,
om te voorkomen, dat het in handen der
nationalisten zou vallen. Het vliegveld
van Soerabaja is onbruikbaar gemaakt.
Op het vliegveld van Djokjakarta zijn een
aantal Japansche vliegtuigen in brand ge
stoken.
Thans is gebleken, dat 2000 man nauwe
lijks geoefende Nederlanders en Indone
siërs in 1942 door een guerillastrijd in de
bergen van Sumatra onder leiding van
gen.-majoor Overacker 100.000 Jappen 3
weken hebben vastgehouden. Toen de
Jappen zagen hoe gering het aantal hun
ner tegenstanders was, waren zij zeer
kwaad.
Belangrijke besprekingen
met Engeland
Nederlandsche ministers
naar Londen
Dinsdag zijn de ministers van buiten
landsche zaken en overzeesche gebieds-
deelen, mr. E. N. van Kleffens en prof.
dr. J. H. A. Logemann, per vliegtuig naar
Engeland vertrokken, waar zij belangrijke
besprekingen zullen voeren met vooraan
staande figuren uit Engelsche regeerings-
kringen. De ministers worden Donderdag
in Nederland weer terugverwacht.
I/tv al
Woeiwtdag 10 October 1943
Uitgave van de stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p.week 31 ct.
per kwartaal 4.
Het woord is aan....
Buckle:
De menschen kunnen nooit
vrij zijn als zij niet tot vrij
heid worden opgevoed.
(Uit: Geschiedenis
der Beschaving, X)
VELSEN
Op Java overleden
Bij de te Bloemenaaal wonende ouders
is bericht ontvangen, dat resp. op 1 April
1943 en op 28 Maart 1944 in een kamp op
Java zijn overleden A. T. A. baronesse
van Tuyll van Serooskerken, echtgenoote
van jhr. I. Alewijn en J. W. G. baron van
Tuyll van Serooskerken, in den leeftijd
van resp. 40 en 39 jaar.
De overledenen zijn kinderen van F. W.
baron van Tuyl van Serooskerken en C.
M. baronesse van Tuyll van Serooskerken
Boreel te Bloemendaa! en kleinkinderen
van wijlen jhr. J. W. Boreel van Hogelan-
den. oud-burgemeester van Haarlem, vroe
ger woonachtig op Waterland.
Drankwet.
Bij Burgemeester en Wethouders van
Velsen is ingekomen een verzoekschrift
van Antonius Holleman, van beroep can-
tinehouder, wonende te Beverwijk, om een
Verlof A. voor den verkoop van zwak-
alcoholischen drank in het Sportpavïljoen
Watervliet Hoogoven staten 1945 van het
perceel Groote Hout- of Koningsweg
te Velsen-Noord.
Vóór 29 October 1945 kan een ieder tegen
het verleenen van dit verlof schriftelijk
bezwaren bij den Burgemeester voornoemd
inbrengen.
Helpt Oosterbeek
Naar we vernemen, ligt het in de be
doeling bij de actie voor steen aan Oos
terbeek ook de schooljeugd in te schake
len. Dezer dagen zullen de jongelui huis
aan huis verschijnen, om van „alles en
nog wat" in ontvangst te nemen: hamers,
nijptangen, schroevendraaiers, kruiwagens,
zagen, sleutels, kwasten, troffels, spijkers,
schroeven, enz., want er is daar in Oos
terbeek letterlijk gebrek aan alles.
Velsenaren, de oorlog is onze gemeente
niet onopgemerkt voorbij gegaan, integen
deel, maar wat hier is geschied, haalt niet
bij wat Oosterbeek ondervonden heeft!
Ieder kenne zijn plicht.
IJMUIDEN
„De Visscherijwereld".
Wij ontvingen tot onze vreugde het
eerste nummer van het herrezen weekblad
voor den vischhandel „De Visscherijwe
reld", in hetzelfde kleed, waarin het na
zijn oprichting op 21 Februari 1941 gedu
rende een tweetal jaren gestoken was.
Onder den titel „Onze Herrijzing" wijdt
de voorzitter van de F. O. V. de heer F.
R. Ommering 'n hoofdartikel aan deze voor
den vischhandel zoo belangrijke gebeur
tenis. Hij brengt daarin o.a. dank aan de
officieren van het Militair Gezag voor de
groote moeite die zij zich gegeven hebben
en nog voortdurend geven, om overal de
Nederlandsche vaartuigen op te sporen en
weer aan de eigenaren terug te bezorgen.
Verder noteer en wij de mededeeling, dat
de minister van Binnenlandsche Zaken de
toezegging heeft gedaan, dat „De Vissche
rijwereld" het eenige vakblad zal zijn dat
op dit terrein mag verschijnen, welke toe
zegging het blad kreeg op grond van zijn:
gunstige antecedenten.
Verder bevat het blad verschillende offi-
ciëele mededeelingen enz., van belang voor
de verschillende vakgroepen en wijdt de
voorzitter van de Vakgroep Detailhandel
in Visch eenige gevoelvolle woorden aan
de nagedachtenis van den heer Klaas
Lammers, in leven plaatsvervangend voor
zitter, op wiens graf op Maandag 17 Sep
tember j.l. een gedenksteen, aangeboden
door den Kleinhandel, werd onthuld.
Onder de marktberichten missen we
nog die van IJmuiden.
De „Hudson" weer thuis
De motorsleepboot ..Hudson", die in.
den aanvang van 1940 door L. Smit en
Co's internationale sleepdienst in bedrijf
werd gesteld en begin April van dat jaar
haar thuishaven verliet, is behouden te
ruggekeerd. Den geheelen oorlog heeft
het schip onder kapitein B. C. Weltevre
den dienst gedaan en daarbij zijn ver
schillende stoute stukjes uitgehaald. Toen
de „Hudson" in Algiers lag, brak brand
uit op een munitieschip. De toestand werd
'hachelijk en de eenige redding zou zijn,
wanneer men de brandende fakkel uit de
haven zou kunnen sleepen. Kapitein Wel
tevreden, die in Engelsche kringen bekend
staat als uncle Ben", vroeg vrijwilligers
om het brandende schip vast te maken.
Een Hollander en een Deen wisten de
tros aan het drijvende gevaar te beves
tigen en, nadat drie keer de sleeptros ge
broken was. kon men het munitieschip op
een veilige plaats aan den grond zetten.
Net was de „Hudson" op voldoenden af
stand, of het zwaar geladen wrak vloog
in de lucht. Dit staaltje van Hollandschett
moed en sleepkunst redde velen het leven*
De kapitein en de twee vrijwilligers wer
den later in Swansea gehuldigd en ont
vingen een Engelsche onderscheiding.
De „Hudson" zal niet lang in het va
derland blijven, want het ligt in de be
doeling, dat zij Maandag a.s. weer uit
vaart Zij heeft Hollands Glorie, de zee
sleepvaart, eer aangedaanl J