UMUIDEN
Hoe de Vem
uit den oorlog kwam
Drie van de vier nieuwste
en grootste trawlers
gingen verloren
,,Wat het aantal schepen betreft, valt
onze oorlogsschade nog al mee, maar onze
beste schepen hebben we verloren," zeide
ons de directeur van de Vem, de grootste
Teederij van IJmuiden, toen we hem in
zijn noodkantoor aan de Kennemerlaan
opzochten om eens te informeeren naar
den stand van zaken bij zijn onderneming,
die toen de oorlog begon, over niet min
der dan 21 booten beschikte.
Toen de oorlog begon en de Duitschers
naar den zeekant opdrongen, konden 14 van
de 21 trawlers de wijk naar Engeland ne
men. 7 booten die in het land waren ge
bleven, werden spoedig door de Duitschers
gevorderd. En van dit zevental is tot dus
ver alleen de Gloria teruggekomen. Van
de overige zes liggen er nu nog twee in
Amsterdam, n.I. de Mary en de Derika 7.
Deze beide schepen zijn grondig verknoeid.
Er moet zooveel gerepareerd worden, dat
er haast niet aan te beginnen is. Van een
dezer booten is de machine er uit gehaald.
Deze boot werd gebruikt als drijvende
stoomketel De Sumatra en de Derika" 5
zijn beide, al visschend, ten onder gegaan
tengevolge van een luchtbombardement.
De Sumatra is met man en muis vergaan,
maar van de Derika 5 konden zeven van
de negen opvarenden worden gered. Maar
ook dit zevental is ternauwernood den
dans ontsprongen. Hun schip zonk snel en
de/twee slachtoffers zijn vermoedelijk
door de zuiging van de zinkende boot mee
in de diepte verdwenen. De zeven over
levenden hebben twee uur, hangende aan
een boot of een vlot in het water rond
gezworven, toen ze tenslotte door een
trawler van de Marezaten werden opge
pikt. Verder is van de door de Duitschers
gerequireerde schepen de Delft als hulp
kruiser van de Duitsche marine bij een
bombardement ter hoogte van Noordwïjk
gezonken.
Van de veertien naar Engeland vertrok
ken trawlers zijn de twee beste vergaan,
n.I. de Erin en de Caroline. De Erin voer
voor de Engelsche marine met Engelsche
zeelui, de Caroline voer echter met eigen
bemanning. Deze liep in de Iersche Zee op
een mijn en van deze boot heeft geen
enkele der opvarenden het leven kunnen
redden.
De Haarlem, die ook bij de Navy werd
ingedeeld, vaart thans nog als marineschip
onder Engelsche vlag. Dit is het eenige
van de vier nieuwste schepen van de ree-
derij, dat den oorlog heeft overleefd. De
Delft, de Erin en de Caroline zullen we
niet meer in de haven terugzien, hetgeen
natuurlijk een groot verlies voor de ree-
derij beteekent.
De vier Vem-booten. die thans ge
regeld hun visch in IJmuiden lossen,
i n.I. de Christine, de Clasina Luther, de
i| Ewald en de Utrecht varen thans nog
j| onder bewindvoering, zoodat de reede-
l| rij feitelijk factoor is voor haar eigen
J schepen. Maar de heer Thiel verwacht-
te. dat dit viertal binnen eenige weken
I; weer in eigen exploitatie terug zal
komen.
De overige sdhepen, die nog in Engeland
zijn, zijn nog in dienst bij de Engelsche
marine of worden weer als trawler ver
bouwd.
De verliezen in Engeland vallen dus
mee. Deze schepen, voor zoover ze als
trawler voeren, vischten in de Iersche
Zee, waar betrekkelijk weinig gevaar was.
De heer Thiel wist niet wanneer ook deze
schepen naar IJmuiden terug zullen ko
men.
Ook de andere reederijen hebben geen
groote verliezen in Engeland geleden. De
heer Thiel was van meening, dat van de
39 IJmuidensche trawlers, die naar Enge
land zijin gegaan, er wellicht vier of vijf
zijn vergaan. Verder is de Bergen zoo door
de Engelschen vertimmerd, dat dit schip
niet meer als trawler gebruikt zal kunnen
worden. En wat de schepen betreft, die
uit Duitschland komen, hiervan is alles
afgenomen, zoodat het wel heel lang zal
duren, voordat deze weer ter visscherij
kunnen gaan.
De heer Thiel wees nog op de vele
moeilijkheden waarmede de reederijen
thans te kampen hebben, niet alleen om
de schepen in de vaart te krijgen, maar
ook om ze in de vaart te houden. Ook
daar is veel materiaal voor noodig en dat
is zeer moeilijk te krijgen; zelfs de kleinste
dingen mankeeren. Het vertrek van een
der trawlers werd een paar uur vertraagd,
doordat men moest wachten opeen
lampeglas! Een handicap voor de vissche
rij is ook. dat de Visschershaven voor een
groot deel door de marine in beslag wordt
genomen.
Het beeld, dat de heer Thiel ons van
zijn reederij schilderde, geldt natuurlijk
ook voor de andere reederijen. De exploi
tatie van IJmuidens trawlervloot zal nog
gedurende langen tijd met tal van moei
lijkheden te kampen hebben. Op het
oogenblik is de situatie zoo, dat een traw
lervloot van normalen omvang onmogelijk
op een eenigszins behoorlijke wijze in
IJmuiden geëxploiteerd zou kunnen wor
den. Dat geldt niet alleen voor het uit
rusten van de schepen en de outillage van
de haven, maar ook het vervoer van de
aangevoerde visch, waarvoor snelle ver
bindingen met het binnenland een eerste
vereischte zijn en ook daarmee is het
slecht gesteld.
Scheepvaart
Aangekomen het Noorsche s.s. Kong
Trygve, van Karlstadt, met een lading
boutstof voor Amsterdam.
Te IJmuiden kwam op 8 October aan
het Nederlandsehe stoomschip „Trajanus"
komende van Rotterdam.
Alhier zijn aangekomen: het Finsche
m.s. Sweden van Bristol op doortocht naar
Kemi, het Nederlandsehe m.s. Zuiderha
ven van Londen, met stukgoederen voor
de marine, het Nederlandsehe s.s. Noesa-
niwi van Buenos Aires, met veevoeder,
het Nederlandsehe m.s. Alcyone van Lon
den, met stukgoederen, het Nederlandsehe
ms. Actinia van Goole, met kolen, het
Nederlandsehe m.s. Hazewind van Bruns-
buttel, ledig en het Nederlandsehe m.s.
Helena van Gooi,, met kolen.
Chr. Gereformeerde kerk
De Chr. Gereformeerde Kerk houdt haar
diensten voorloopig in de school voor bui
tengewoon L.O. aan de Houtmanstraat,
welke school door het gemeentebestuur
hiervoor beschikbaar is gesteld, tot de
kerk aan de Marconistraat weer hersteld
is. Dat zal echter nog wel eenigen tijd
duren, aangezien het interieur veel ge
leden heeft. Het orgel en het meubilair
zijn verdwenen en de kosten voor het her
stel worden op 10.000 geraamd.
In de classis Haarlem der Chr. Gerefor
meerde kerk woeden hiervoor collecten
gehouden. De pedikant ds. Swiep, die naar
de gemeente Zwaagwesteinde was gegaan,
welke gemeente zonder predikant was,
geeft daar Zondag 21 October a.s- zijn af
scheid. Hij zal zich voorloopig vestigen in
het perceel Snelliusstraat 49, tot zijn
ambtswoning weer is vrij gegeven. Voor
taan zal hij 'hier zijn herderlijk werk weer
verrichten.
Haai gevangen.
De heer J. Timmerman te Petten is er
in geslaagd op de glooiing van de Hond6-
bossche Zeewering aldaar, een levenden
haai van 2VZ meter lengte te vangen. Het
dier, dat 150 kilogram woog, zal overge-
d-agen worden aan het Zoölogisch Sta
tion te Den Helder. Er zal van den haai
een gipsafdruk worden gemaakt, die in
bovengenoemd zoölogisch station zal wor
den opgesteld.
Scheepsberichten.
Op 30 September kwam te New-York
aan het ss.. Tawati, 30 September pas
seerde het S.S. Tabian Gibraltar, op 30
September arriveerde het s.s. Oranje te
Melbourne en op 4 October kwam het s.s
Sinkep aan te Huil.
6 October vertrokken de volgende sche
pen van IJmuiden naar Amsterdam: het
SvS. Henk van Bordeaux, het s.s. Horizon
van la Rochelle, het s.s. Depa van Goole,
het s.s. Hertha van Bureo, het s.s. Setas
van Sandsvik, en het s.s. Lysaker van
Onton naar de Hoogovens.
A.F.C.—V.S.V. 6—1
V.S.V. heeft in haar tweeden bekerwed
strijd een groote nederlaag geleden. Zij
vond een van strijdlust blakend en een
uitstekend spelend A.F.C. tegenover zich,
terwijl zij het zelf zonder den steun van
Balvers in de voorhoede moest doen.
Daardoor zag de aanval er als volgt uit;
Sterk, Spaans, Bakkenes, v. d. Kuyl. Bau-
wens. Het gemis van Balvers heeft zich
geducht doen gevoelen, daar de voorhoede
nu haar gangmaker miste. De A.F.C.-
defensie kon haar aandacht volledig aan
Sterk wijden, zoodat deze niet veel kon
uitrichten.
Zooals reeds gezegd: A.F.C. speelde een
uitstekende partij voetbal. De „Reds"
zaten enthousiast op den bal, combineer
den goed en schonken alle aandacht aan
hun positie-spel. Daardoor werd van de
V.S.V.-defensie het uiterste geëischt en
aan dien eisch vermocht zelfs De Vries
niet altijd te voldoen.
Met de rust had Akkerman dan ook al
tweemaal door toedoen van Claus en Dis
selkoen den bal uit het net moeten halen.
Na de hervatting stond De Vries mid-
voor en Kunst spil. Al spoedig bracht De
Vries den stand op 21 na een snellen
rush. Het had er veel van, dat hij ook
den gelijkmaker zou scoren, doch op het
critieke moment werd hij gehaakt, wat
den leider ontging. Ook Bauwens kreeg
nog een prachtige kans om gelijk te ma
ken, doch hij weigerde, hardnekkig deze
kans te accepteeren. Had V.S.V. in deze
periode den gelijkmaker gescoord, de uit
slag zou o.i. een geheel andere geweest
zijn, daar bepaalde teekenen er op wezen,
dat A.F.C. na het eerste V.S.V.-doelpunt
reeds eenigszins de kluts kwijtraakte.
Toen A.F.C. echter op eenigszins fortuin
lijke wijze haar derde punt maakte, zakte
V.S.V. als een kaartenhuis ineen en brach
ten Disselkoen c.s. den stand op 61.
Stormvogels 2V.S.V. 2
Voor den H.V.B.-beker is voor Zondag
a.s. vastgesteld Stormvogels 2V.S.V. 2.
Deze ontmoeting wordt om 2 uur op het
E.D.O.-terrein gespeeld.
SANTPOORT
Opera-concert
Voor het opera-concert in „Zomerlust"
bestond maar zeer matige belangstelling.
Vermoedelijk zal dit wel verband gehou
den hebben met de vrij thooge entree-prij
zen in combinatie met de geldsaneering.
Zij, die er waren, zullen zioh hun gang
naar „Zomerlust" echter niet beklaagd
hebben, want er viel van prachtigen zang
te genieten.
„Jan van Dommelen"
In de ledenvergadering van het her
rezen „Jan van Dommelen" werd het
volgende bestuur gekozen: J. Zaal, voor
zitter; Jac. Nol, secretaris, Hoofdstraat
172; J. v. d. Sijden, penningmeester; mevr.
G. TaberaalHam en A. Voogt, commis
sarissen.
Half December hoopt de vereeniging
voor het voetlicht te komen met „Een huis
vol herrie".
Cultureele filmavond
De Cultureele commissie van de Ver.
tot het Vieren van Vrijheidsdagen gaf
Maandagavond in de Kegelbaan van het
Stationskoffiehuis een cultureelen film
avond, waar een film over Bali werd ver
toond. Deze werd toegelicht door de be
kende schrijfster, mflrr. Szekely—Lulofs,
die veel interessants vertelde over dit
mooie eiland en zijn bewoners. Er was
voor den avond groote belangstelling,
onder de aanwezigen bevonden zich o a.
Burgemeester mr. M. M Kwint en de
wnd. secretaris, de heer W. Chr Suwe-
rink.
Jeugddag
Zondag a.s. wordt bij goed weer in het
Rijkenspark en anders in de Ned. Herv.
Kerk een jeugdbijeenkomst gehouden. Als
sprekers zullen optreden ds. A. v. Biemen
met het onderwerp: „Waaruit leven wij?"
en ds. I. P. v. d. Waal met het onderwerp:
„Waar komen wij terecht?"
Evangelisatieweek
Vanwege de Gereformeerde Kerk van
Santpoort wordt een evangelisatieweek
gehouden. Maandag 15 October zal Ds.
H. J. ten Brink spreken over het onder
werp „Kerk en vaderland'1. Dinsdag 16
October Dr. W. G. Harrenstein over „De
Kerk en Indië"; Woensdag 17 October
Ds. J. van der Linden uit Haarlem over:
„De kerk en het sociale leven". Donder
dag 18 October Ds. D. Zwart van Half
weg over: „De Kerk en het gezin"; Vrij
dag 19 October Ds. Tj. van der Zee van
Amsterdam-West over: „De Kerk en de
jeugd".
Chr. Knapenvereeniging.
De Chr. Knapenvereeniging Samuel
Houdt a.s. Donderdagavond haar jaarver
gadering. Deze wordt gehouden in de Ned.
Hervormde Kerk.
Nederl. Volksbeweging.
De Nederlandsehe Volksbeweging houdt
a.s. Vrijdagavond een openbare vergade
ring in de Ned. Hervormde Kapel. Als
spreker zullen optreden de heeren W.
Thomassen, algemeen secretaris met het
onderwerp: „Socialisme nu!" en ds E.
Emmen te Haarlem met het onderwerp:
„Op welken grondslag?"
Volksonderwijs
De afdeeling Santpoort van Volksonder
wijs zal in samenwerking met de afdeeling
Velsen-IJmuiden een openbaren propagan-
da-avond organiseeren op Zaterdag 10
November in het Jeugdhuis.
Mevr. M. H. Székely-Lulofs zal dien
avond spreken over „Indië zooals ik het
zag."
VELSEN
De Politieke Opsporingsdienst
Mr. Engels, hoofd van den P.O.D. te
Velsen, heeft in het nieuwe home van den
dienst, Huize Spaaraberg te Santpoort
voor de pers nog eens uiteengezet, wat
de taak is van den P.O.D. en hoe deze bij
het opsporen van politieke misdadigers te
werk gaat.
In het groote landhuis, dat bijna geheel
door den dienst in beslag wordt genomen,
werkt een groote staf van personeel den
geheelen dag aan het omvangrijke werk,
verbonden aan het opsporen van degenen,
die op de een of andere manier in de oor
logsjaren hun vaderland verloochend heb
ben. De heer Engels vertelde in de eerste
plaats, dat de algemeene lastgeving van
den Chef Staf van het Militair Gezag als
richtsnoer geldt voor de te verrichten ar
restaties. Tot de personen, die gearresteerd
moeten worden behooren o.a. zij die bij
de landwacht, of de S.S. hebben gediend
of bij den Jeugdstorm zijn geweest. Ook
de N.S.B.'ers, die na Februari 1941 nog lid
waren, worden opgepikt. Verder natuur
lijk de collaborateurs; maar ook op het
plegen van majesteitschennis, en op het
opzettelijk verleenen van hulp aan den
vijand volgt arrestatie.
Het probleem is nu anders dan in Mei
1945, aldus de heer Engels. Toen werden
menschen. die verdacht waren van de
straat gehaald en ingesloten. Zoodoende
kwam men direct voor vele moeilijkheden
te staan. Het is moeilijk, de publieke opi
nie te peilen. Het gebeurt, dat pas dan de
klachten komen, wanneer een aangehou
dene weer vrijgelaten werd. De ingekomen
klachten zijn over het algemeen vrij vaag.
Er komen weinig aangiften binnen, waar-*
aan de P.O.D. houvast heeft en in zulke
gevallen valt er natuurlijk veel te onder
zoeken.
De P.O.D.'s in Haarlem hebben een bu
reau gesticht voor collaboratiezaken, waar
men de beschikking heeft over vakbe
kwame lieden als juristen, accountants,
enz.
Ook de vrijlatingen kwamen ter sprake.
Mr. Engels zeide, dat de meisjes, die vrij
willig, voor de Duitsrtiers hebben gewerkt
of met Duitschers omgang hebben gehad,
bijna allen zijn vrijgelaten. Het vrijlaten
geschiedt door den militairen commissaris
op advies van de commissie voor vrij
lating.
De bewijzen van politieke betrouwbaar
heid zijn vervallen. Overheids- en semi-
overheidsinstellingen kunnen, zoo zij dit
wenschen, omtrent de politieke betrouw
baarheid van bepaalde personen inlichtin
gen bij den P.O.D. verkrijgen. Ook parti
culieren kunnen dit, maar het beantwoor
den daarvan is niet verplichtend.
Burgerlijke Stand
Geboren: J. v. Schooten, z.. Dwarsweg
3, Velsen; R. Hermans, d„ Evertsenstraat
14, IJmuiden: G. E. Bouwmeester, d Me
rellaan 5. IJmuiden; C. Nauwe, d.. Velser-
duinweg 328. IJmuiden.
Overleden: J. J. Jak, 69 j.. echtgen. van
A. M de Vries, Hoofdstraat 169. Santpoort
A. v. d. Welle, 49 j., ongeh., Beverwijk.
N5
HU VOELT ZICH WEER HET HEERTJE
Boodschappen doen?
Niets voor 'n man!
Maar zijn vrouw stuur
de hem naar 'n UNIE
winkel en daar
richtte de vlotte be
diening wonderen
Wie is er nog niet thuis?
Een verzoek van den dienst
der repatrieering
Luitenant-kolonel S. C. F. Maas. wnd.
hoofd van den Dienst der repatrieering heeft
In een radiorede medegedeeld, dat de stroom
van duizenden gerepatriaerden al sinds
eenigen tijd is afgeloopen. Per week komen
nu nog slechts eenige honderden in ons land
terug. Volgens inlichtingen der verbindings
officieren zijn er nu ook nog slechts een be
trekkelijk klein aantal Nederlanders op
vreemd grondgebied.
Daarom wordt het nu de tijd geacht om
een balans op te maken om vast te stellen
hoeveel Nederlanders indertijd i.aar Duitsch
land gevoerd zijn er. hoevee! er teruggekeerd
zijn. Om daartoe te komen wordt gevraagd
aan het informatie- en registratiekantoor
Groenhovenstraat 13 in Den Haag op te ge
ven wie naar Duitschland vertrokken zijn
(naam. voornamen, geboortedatum, geboorte
plaats en adres in Nederland). Ook moeten
de namen opgegeven worden van personen
waarvan men weet dat zij nog in Duitsch
land leven of daar overleden zijn als die op*
gave niet gekomen is via het bedoelde bureau.
Als de vertrokkene of weggevoerde geen
familie in ons land heeft, wordt gevraagd of
buren, vrienden, pensionhouders of anderen
de opgaaf willen inzenden. Het is beter dat
over één persoon drie opgaven komen dan
geen enkele
De dood
waart langs den weg
Sinds den dag der Duitsche capitulatie
hebben vele oorzaken als te snel rijden,
onvoorzichtigheid en totaal negeeren
van alle geschreven en ongeschreven ver
keerswetten reeds verscheidene Canadee-
zen en Nederlanders in het ziekenhuis
doen belanden. In het Canadeesche le
ger is het aantal verkeersongelukken na
VE-day met sprongen omhoog geloopen.
April 1945 wees een ongevallenpercenta
ge van 1,3 per 1000 man per week aan,
in de week die 12 Mei eindigde was dit
cijfer gestegen tot 2.3 pCt. Sindsdien be
weegt het cijfer zich weer in dalende
lijn, maar het blijft nog steeds veel te
hoog. Statistieken wijzen aan, dat in één
Canadeesch ziekenhuis elke 40 dagen 32
officieren en 422 minderen werden op
genomen met verwondingen, tengevolge
van verkeersongelukken, 2 officieren en
5 minderen overleden in die zelfde 40-
daagsche periode.
Sinds de bevrijding werden 906 Cana-
deezen, waarvan 77 officieren, voor hun
leven verminkt, zeer zwaar gewond of
langen tijd in een ziekenhuis opgenomen
tengevolge van verkeersongevallen. Voor
de maanden Maart en April waren het 15
officieren en 154 minderen; maar van 18
Juni tot 27 Juli steeg dit aantal tot resp.
32 en 273. Voor den dag der geallieerde
overwinning op Duitschland gebeurde 50
pCt. van alle ongelukken „langs den
weg"; dit percentage steeg na VE-day
tot 80. De oorzaken?
„The Maple Leaf" noemt: te hooge
snelheid, waarmee gereden wordt, soms
alcohol en ook de verregaande slordig
heid die de Hollanders op den weg ten
toon spreiden. De Duitsche bezetting lijkt
ons zoo grondig alle fatsoen op den weg
te hebben afgeleerd en dat is begrij
pelijk dat het eerst vele dooden moet
kosten, voor de Nederlandsehe wegge
bruiker weer weet, wat voorzichtig rij
den is. Voor dezen oorlog was Nederland
een der best gedisciplineerde landen ter
wereld wat het verkeer betrof, maar
nuDe schuld ligt bij de Canadeezen,
zeker, maar ook wij kunnen gerust de
helft op ons nemen
Weggebruikers, wordt een beetje voor
zichtiger met het leven van anderen; wij
moeten weer terug naar het .safety first"
van voor den oorlog. Nu geen sabotage
meer, maar gemeenschapszin!
Het Amateurtooneel
Beslissing van denEereraad
De Eereraad voor Töoneel heeft het
standpunt ingenomen dat aan het amateur
tooneel strengere maatstaven moeten wor
den aangelegd dan aan het beroepstoo-
neel omdat het voor het amateurtooneel
slechts ging om het afstand doen van een
liefhebberij.
Amateurgezelschappen die na de instel
ling van de Kultuurkamer zich gemeld en
doorgespeeld hebben mogen tot 1 Septem
ber 1947 niet optreden, noch in besloten
kring, noch in het openbaar. Alle andere
amateurtooneelgezelschappen die in be
sloten kring of in het openbaar een voor
stelling willen geven moeten tot 1 Sep
tember 1947 vergunning vragen aan de
N A T U„ die deze verleent onder voor
waarden.
De Eereraad behoudt zich het recht voor
strengere maatregelen te nemen tegen
vereenigingen die meer verweten kan
worden dan zich alleen aangemeld te heb
ben bij de Kultuurkamer. i