TT 1 /m
Een Antwoord
Scherper Geallieerd
optreden op Java?
Waar de teruggekomen Visschersvaartuigen
geidentificeerd worden
60c Jaargang No. 18154 I I ji"I T "I "V* I 1 T V* Dinsdag 16 October 1945
Bureaux: Kennemerlaan 154, I III I m I Jk I M I M I I 1 I Uitgave van de stichting
IJmuiden - Telefoon 5437 Voorlichting te Haarlem.
c o* Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Te Haarlem: Gr. Houtstr. 93 Abonnementen: p.week 31 ct.
Telefoon 10724. Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom per kwartaal 4.
Het woord is aan.
Augustus:
Wat goed genoeg ge
schiedt, geschiedt snel
genoeg.
IJMUIDEN
DE EngeLsche minister van Buitenland-
sche Zaken Ernest Bevin heeft, uitge
put. eenige dagen rust moeten nemen na de
mislukte Conferentie van Vijf. Dit be
richt zal weinig sympathie bij het groote
publiek gewekt hebben. Want het is niet
geneigd rust te gunnen aan mannen, die
in hun taak gefaald zijn en vindt het
eenigszins belachelijk, dat zij er behoefte
aan hebben. Hetgeen erg onbillijk is, te-
meer omdat de verliezer altijd veel ver
moeider is dan de overwinnaar, zoowel
in een sportwedstrijd als in een inter
nationale conferentie. De teleurstelling,
na groote spanning, veroorzaakt dat.
In een verklaring, afgelegd in het La
gerhuis, heeft Bevin gezegd: „Wij waren
nog te dicht bij de overwinning in den
oorlog om tot onmiddellijke overeen
stemming te kunnen komen".
En een Engelsch blad heeft daar in een
hoofdartikel op geantwoord: „Het is
moeilijk te begrijpen, waarom het ge
makkelijker zou zijn tot overeenstemming
te komen naarmate wij verder verwijderd
raken van den geest van eendracht waar
in de oorlog gewonnen werd.
Dit antwoord ligt voor de hand. Het
lijkt een juiste commentaar. Maar zij is
evenmin juist als de spot over den mi
nister. die rust moet nemen na een mis
lukte conferentie. Ook is het niet zoo erg
moeilijk te begrijpen, waarom later over
eenstemming gemakkelijker zal zijn.
Ik heb daar onlangs al een antwoord
op pogen te geven in een beschouwing
over dezelfde mislukte conferentie, onder
den titel „Vijf Ministers". Ik heb gezegd
dat een andere geestesgesteldheid zal
moeten gaan heerschen, dat men vlak na
I een oorlog geen groote dingen, machtige
élans of edele impulsen moet verwachten,
dat er tijd noodig zal zijn, waarin de
menschen weer op hum verhaal komen en
zich rekenschap gaan geven van de groo
te mogelijkheden die het leven biedt, be
halve een keur van machines, waarmee
het vernietigd kan worden en het eigen
belang der mogendheden. Wij moeten
hopen op de kracht van een nieuwen, ge-
louterden geest, als de verbijstering en
opwinding van dezen tijd zullen zijn weg
geëbd. En het helpt niet, telkens te zeg
gen- „Hebben zij nu nog niets geleerd",
want de gedachte dat de wereld van oor
log beter zou worden, of er iets goeds van
leeren, is verkeerd. Zij wordt er slechter
van en leert er kwaad in. En als de
oorlog afgeloopen is, moet zij dat weer
afleeren eer opnieuw begonnen kan wor
den met iets goeds op te bouwen, van den
grond af.
Aan deze beschouwing zou ik nu iets
toe willen voegen. Dat betreft de men-
I echen die het belangrijke werk moeten
doen. In het algemeen, de uitzonderingen
niet te na gesproken, zijn dat niet de
zelfde menschen, die den oorlog hebben
gewonnen. Eigenlijk is dat hard. Veel
menschen hebben het hard gevonden,
toen het in een toonaangevend voorbeeld
tot uiting kwam: de Engelsche kiezers
brachten Churchill ten val nadat hij, als
een der voornaamste aanvoerders in den
oorlog, de overwinning behaald had. Maar
toch moest dat gebeuren, want hij is wel
een geboren strijder en vernietiger maar
geen begaafd bouwer en constructeur.
Ervaring heeft in Westminster geleerd,
dat hij in vredestijd een uiterst moeilijk
man is om mee samen te werken: een
doordrijver, niet geneigd om zich in eens
anders standpunt te verplaatsen, evenmin
geneigd tot diepgaand onderzoek van
moeilijke vraagstukken, ongeloovig in het
stellen van een doel, dat niet op korten
en vastgestelden termijn bereikt kan
worden.
Het voorbeeld van Churchill is inder
daad toonaangevend. Hij is van origine
en van aanleg een vechtjas, een soldaat.
Maar als het vrede is zijn het niet de
vechtjassen, die de leiding moeten heb
ben en den invloed uitoefenen. Dan heeft
men vooral de overtuigde bouwers en de
vakmenschen noodig. Op ministerposten
en ook in andere functies in het open
bare leven heeft men behoefte aan de
lieden, die de menschelijke natuur en de
menschelijke verhoudingen grondig be
grijpen. Kennis en begrip worden ge
vraagd, met weloverwogen beleid. Het
winnen van den oorlog, het verslaan van
den vijand, is een zware en gevaarvolle
taak geweest. Velen hebben er het offer
van hun leven bij gebracht. Talloozen
hebben ervoor geleden. De samenleving
is erdoor ontwricht Nu komt de vrede
met den opbouw. Dat is een gansch an
dere taak. waarin andere menschen de
Uitblinkers zijn.
De schrijver van het hoofdartikel in dat
Engelsche blad had dit alles in aanmer-
king kunnen nemen, want hij heeft van
nabij meegemaakt hoe Churchill ten val
gebracht werd. Misschien wil hij het al
leen maar niet erkennen, omdat hij een
politieke tegenstander van Bevin is.
Maar daar wordt het niet minder waar
om. Een van de redenen waarom het zoo
kort na de overwinning nog niet mar-
cheeren wil in de wereld is, dat de bou
wers nog niet georganiseerd zijn op de
manier, waarop zij hun beste werk tot
stand kunnen brengen. Voor vele strij
ders blijft er plaats in de legersal
zullen zij nu legers-in-vredestijd worden.
R. P.
Ds. D. Henstra van de Christ. Geref.
Kerk Haarlem-Noord heeft het beroep naar
Broek op Langendijk aangenomen.
Groote Britsche versterkingen zullen
spoedig in Ned. Indië aankomen, seint de
Times-correspondent uit Batavia.Hij voegt
erbij dat hij uit betrouwbare bron ver
nomen heeft: „Wij zullen spoedig de hou
ding van non-interventie laten varen in
het geval, dat onjuist wordt aangeduid als
politieke of binnenlandsche oneenigheid.
Wij zullen de leiders der opstandelingen
laten weten dat wij niet van plan zijn nog
langer het leven van Britsche en Britsch-
Indische troepen in gevaar te brengen door
een toestand te laten bestaan, dat de door
de Japanners gekozen rebellen onder de
mantel van nationalisme ongeregeldheden
in de hand werken teneinde hun eigen
opportunistische doeleinden te bereiken en
terloops nog de ontwapening der Japan
ners te vertragen. Wij zullen hen laten
weten dat Britsche en Britsch-Indische
troepen de rust en de orde zullen ver
zekeren door met strijdkrachten de sleutel
posities op het eiland in te nemen. Wij
zullen dit zelf doen om complicaties te
vermijden als die in Saigon, waar wij om
onze non-interventiepolitiek te laten blij
ken, ongeregelde Fransche troepen in staat
stelden een slag te slaan, die natuurlijk
eerst mislukte. Maar misschien is nog wel
het belangrijkste dat wjj de wereld duide
lijk zullen maken, naar ik begrepen heb,
dat dfize opstandelingen in deze landen
met terroristische maatregelen optreden,
die typisch tyranniek-fascistisch zijn, en
dat zij dat doen volgens plannen, die de
Japanners listiglijk hebben uitgewerkt."
Een bewijs van een beginnend strenger
optreden, kan ook hierin gezien worden,
Moskou spoort aan tot opstand
in Spanje
Radio Moskou heeft Maandag ln een spe
ciale uitzending voor Spanje een beroep ge
daan op de bevolking van Catalonië, om zich
aaneen te sluiten en in opstand te komen
voor een vrij Catalonië en een vrij Spanje.
Franco, zoo voegde de omroeper hieraan toe,
hoort met de andere oorlogsmisdadigers thuis
in de beklaagdenbank.
Laval's einde
Het is gebleken, dat Pierre Laval cya
nide in handen heeft gekregen en daar
mee een einde aan zijn leven heeft pro-
beeren te maken. Nadat hij zich eeniger-
mate van het vergif hersteld had, werd
hij in de gevangenis van Fresnes voor het
vuurpeloton geleid. Honderden uit het
dorp hadden zich voor het gebouw opge
steld. Een politiecordon moest journalis
ten en persfotografen verhinderen nader
bij te komen.
In een brief blijkt Laval verklaard te
hebben, dat hij het vergif altijd bij zich
heeft gedragen sinds hij in Aug. 1944
Duitschland verliet. „Ik heb de wijze van
mijn dood zelf gekozen, zoodat dus nie
mand hieraan medeplichtig is". De alge-
meene opvatting was echter, dat Laval
een ampul cyanide bij zijn sigaretten had
ontvangen.
Nazileiders bestalen het
Duitsche volk
Volgens den correspondent van de New
York Herald Tribune zijn in Berlijn do
cumenten ontdekt, waaruit blijkt, hoe de
nazileiders zich ten koste van het Duit
sche volk hebben verrijkt door het ont
vangen van belastingvrije uitkeeringen
of verjaardagsgeschenken uit de staatskas.
Bedragen, welke tot 600.000 R.M. gingen,
werden aan leidende nazi's gegeven. Kei
tel, Rosenberg, Von Neurath, Von Ribben-
trop, Frick en Funk hebben dergelijke ge
schenken ontvangen. Hitler, Göring, Hess,
Göbbels en Himmler lieten aan het bu
reau van financiën niet weten, hoeveel
geld zij ontvingen of bezaten.
3. K. Oosterwijk overleden
In Haarlem is bericht ontvangen, dat in een
concentratiekamp in Duitschland is overleden
de heer J. K. Oosterwijk, die o.m. in het be
gin van den bezettingstijd vele pogingen in
het werk heeft gesteld om Nederlandsche
jongens uit Duitsche handen te houden. Hij
heeft toen ook de Sneldienst Haarlem opge
richt.
Groote diefstal
van bonnen
Drie honderd dertig boterbonnen. 650
margarinebonnen, 400 eierbonnen, 1600
melkbonnen, 1500 kaasbonnen, een brand-
stoffenkaart en alle andere loopende bon
kaarten, ziedaar de buit van de inbre
kers*/ die Zondagnacht een melkzaak in de
Sparrenstraat te Haarlem bezochten. Bij
dezen grooten bonnendiefstal verdwijnt
het bedrag van 600 aan contanten, dat de
inbrekers eveneens in deze zaak buit
maakten, in het niet. Het spreekt vanzelf,
dat de eigenaar door dezen diefstal zoo
zeer gedupeerd is, dat het hem moeite zal
kosten, zijn zaak voort te zetten.
dat sinds Maandagmiddag soldaten van de
Seaforth Highlanders alle Indonesische
personen en vrachtauto's aanhouden, om
de inzittenden op wapens te onderzoeken.
Als de Indonesiërs protesteeren tegen het
fouilleeren, worden zij met de bajonet tot
rede gebracht.
Buitenzorg bezet
Geallieerde troepen hebben Maandag
Buitenzorg bezet. In Batavia hebben zich
ook weer enkele incidenten voorgedaan;
Op het vliegveld Tjililitan kwam het tot
een vuurgevecht. Er zijn nog geen nadere
berichten over dit incident ontvangen,
doch wel is het bekend geworden dat een
contingent Nederlandsche troepen er ter
versterking heengezonden is. Uit in Ba
tavia ontvangen berichten blijkt, dat twee
Nederlandsche soldaten, die over het
vliegveld liepen, neergemaaid zijn door
een Indonesisch machinegeweer, waarmee
van een boomtop uit werd geschoten
Vroeger op den dag werd een vrachtauto
met Nederlandsche vrouwen, die naar het
hospitaal vervoerd werden, beschoten.
Een vrouw werd gedood, een andere ern
stig gewond.
Zevenduizend Nederlandsche krijgsge
vangenen en geïnterneerden op de Philip-
pijnen hebben aan president Truman een
telegram gezonden, waarbij zij hem mede
werking verzoeken voor een 6poedig
transport naar Ned. Indië, daar zij in
groote ongerustheid verkeerën over hun
familieleden. Ook branden zij van ver
langen om deel te nemen aan het herstel
van vrede en orde in Indië. Voorts wen-
schen zij alle krachten in te spannen om
te komen tot een onafhankelijk bestuur
van Ned. Indië conform de door Koningin
Wilhelmina in 1942 afgelegde verklaring.
De Geallieerden hebben niets gedaan om
de conferentie van de plaatselijke regee
ringen te beletten.
In een der lokalen van het „Bureel
van den Rijkswaterstaat" aan de De
Wetstraat, is gevestigd het bureau
„Teruggave Visschersvaartuigen".
Daar zetelt de ambtenaar van de afd.
Visscherij van het departement van
Voedselvoorziening, Landbouw en Vis
scherij, daar worden alle door de
Duitschers geroofde visschersvaartui
gen, die teruggevonden zijn, geïdenti
ficeerd en doorgezonden naar de werf,
waar ze weer voor de visscherij wor
den klaargemaakt en dan voor de oor
spronkelijke eigenaars kunnen gaan
visschen.
Hier bevindt zich, wat men zou kunnen
noemen de burgerlijke stand van de vis-
schersvloot en de ambtenaar van dezen
burgerlijken stand is de heer A. v. d.
Veer, die de gegevens bezit, noodig om de
teruggekomen schepen te kunnen identifi-
ceeren. Wanneer het een of andere vaar
tuig hier niet geïdentificeerd kan worden,
kan men dat nergens.
In November 1931 is de heer Van der
Veer, zoo vertelde hij ons, toen wij hem
verzochten ons het een en ander van zijn
werk te laten weten, uit louter liefhebbe
rij begonnen, gegevens te verzamelen om
trent de visschersvloot. In de eerste plaats
de besommingen, maar verder en daar
van profiteert hij nu de afmetingen van
alle schepen waarvan hij ze maar kon
bemachtigen, gegevens omtrent machines
en motoren. Hij kreeg deze van den
scheepsbouwer, van Lloyds Register, van
de Scheepvaartinspectie, noteerde en re
gistreerde alles zorgvuldig. Hij bezit
bouwteekeningen van een dertigtal traw
lers, loggers, enz. Bij de evacuatie werd
zijn verzameling naar het kantoor der
Visscherijcentrale in Den Haag overge
bracht en bij een der bombardementen is
een deel er van verloren gegaan. In 1939
kwam de heer Van der Veer in dienst bij
het Bedrijfschap voor de Visscherijproduc-
ten en sedert Juli heeft hij de leiding van
het in IJmuiden gevestigd bureau „Terug
gave Visschersvaartuigen", een naam die
duidelijk vertelt, wat de taak van den
heer Van der Veer is.
Opsporing en voorgeleiding
De Nederlandsche visschersvaartuigen,
die in Duitschland zijn opgespoord, wor-
Vanmiddag ramen dicht
Naar wij van officieele zijde vernemen is
het heden- en morgenmiddag niet noodig
de ramen te openen. De ontploffingen, die
plaats zullen hebben, zijn niet bijzonder
zwaar, zoodat er geen gevaar bestaat voor
glasschade.
Eerste Hoogoven
in bedrijf
De eerste van de nog aanwezige
twee hoogovens is vanmorgen in be
drijf gesteld. Dit kon geschieden door
dat onlangs de eerste lading erts is
aangekomen.
Tengevolge van de inbedrijfstelling van
dezen eersten hoogoven kunnen thans ver
schillende bedrijven weer aan het werk
gaan. zooals de staalfabriek, de walserij
en de cementfabriek, terwijl voorts weer
gietijzer kan worden vervaardigd.
Dreigend conflict in het
baggerbedrijf
Bij een landelijk conflict, dat dreigt ln
het baggerbedrijf, is ook IJmuiden be
trokken. o.a. het onderhoudswerk van de
havens enz. De grootste werkgeefster is
hier de N V. Adriaan Volker's Aanneming
Mij. van Openbare Werken. In totaal wer
ken in IJmuiden ongeveer 60 man in het
baggerbedrijf. Hun weekloon bedraagt
31.verlangd wordt een verhoocing
van 8.per week; de Rijksbemidde
laar wil een verhooging van 2.50 toe
staan. hetgeen onvoldoende wordt geacht.
Hedenmorgen zou een vergadering on
der leiding van den Centralen Bond wor
den gehouden. Over het algemeen wordt
verwacht, dat het tot een staking zal
komen.
den naar Delfzijl gesleept, daar „opge
lapt" en dan naar IJmuiden gesleept, waar
ze worden „voorgeleid". J.l. Vrijdag is
echter voor het eerst een convooi recht
streeks naar IJmuiden gebracht, drie zeer
verwaarloosde schepen, gesleept door
twee sleepbooten. In IJmuiden worijen de
schepen geregistreerd, de motornummers
opgenomen en aan de hand van deze ge
gevens en die waarover de heer Van der
Veer beschikt, worden de oorspronkelijke
eigenaars opgespoord. Wanneer deze ge
vonden zijn, wordt het schip teruggege
ven. Het gaat naar een werf, waar een
expertise-rapport wordt opgemaakt en
wanneer het noodige materiaal voorhan
den is, worden de schepen weer voor de
visscherij in orde gemaakt
Op tal van werven werkt men thans
voor de visscherij. Tot 30 September j.l.
waren er reeds 70 schepen in bewerking,
maar slechts acht (6 stoomtrawlers, 1 log
ger en 1 kotter) waren IJmuidenaren Ver
der waren er o.a. 18 Scheveningers, 19
Katwijkers en 12 Vlaardingers onder. Tot
nu toe zijn er twee schepen weer in de
vaart gebracht.
Het identificeeren is vaak een moeilijk
werk, want de schepen zijn grondig ver
bouwd. Ze worden herkend aan de ver
hoogde verschansing, aan klinknagelgaten
en andere kleinigheden. De toestand in
welken de schepen terugkomen, is vaak
met geen pen te beschrijven. De water
dichte schotten zijn verplaatst, de visch-
ruimen zijn er uit gebroken, de masten
zijn er afgehaald en aan boord heerscht
dikwijls een onbeschrijflijke wanorde.
De KW 57 was de KW 161.
De gekste dingen maak je mee. vertelde
de heer v. d. Veer. We vonden een logger
die we aan de winch herkenden als de
KW 57. Het schip kwam in het dok, maar
toen bleek, dat het de „57" niet kon zijn.
Het schip werd geïdentificeerd als de .,161"
waarop men de winch van de „57" had
geplaatst. Op de meeste loggers zijn de
motoren door zware Duitsche vervangen
van 200 tot 300 PK. Een reeder, die een
logger had met een motor van 60 P.K.,
kreeg zijn schip terug met een 300 P.K.-
motor er in. Zooiets is niet altijd win",
omdat zulk een groote motor veel te ve l
ruimte inneemt Alleen door den romp te
verlengen is zoo'n schip bruikbaar te m; -
ken. Of alles moet er weer uitgebroken
worden.
Voor den sleepdienst worden eenige van
de beste schepen gebruikt, die nog niet
zijn vrijgegeven.
Veel en nuttig werk wordt er hier ge
daan en dat dit gedaan kan worden, is in
hoofdzaak daaraan te danken dat de heer
Van der Veer jaren geleden heeonnen is
met het samenstellen van 7>in schepen
register, dat hem thans zulk» «oed» dien
sten bewijst En waaraan vele readers het
te danken hebben, dat ze hun schip terug
hebben gekregen.
De burgerlijke stand van de Visschersvloot