Toestand op Java verbetert
Huishoudelijk
Werk
De Pax VL 68 onthult een drama der zee
Fransche volk steunt De Gaulle
lOo Jaargang Xo. 18159 I I 1 T 1 V» 1 T V* "J" Maandag 22 October 1»«
Bureaux: Kennemerlaan 154. I III II I I M V M I V M III Uitgave van de stichting
jjmuiden - Telefoon 5437 Voorlichting te Haarlem.
a c Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Te Haarlem. Gr. Houtstr. 93 Abonnementen: p.week 31 cl.
Telefoon 10724. Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom per kwartaa! 4.
Hef
^|A minister Drees' radio-rede over het
tekort aan verpleegsters in ziekenhui-
gen en sanatoria, dat tengevolge heeft dat
jer veel bedden ongebruikt moeten blijven
len een aantal patiënten niet opgenomen
lean worden, is heel wat over dit onder
werp te berde gebracht. Er is op aange
drongen, dat meer meisjes zich als leer
ling-verpleegster zouden aanmelden. Hier
jn Haarlem, waar het tekort zich vooral
jn het St, Elisabeths Gasthuis doet gevoe
len, heeft nu de waarnemende directeur
van den Geneeskundigen Dienst, dr. Boon-
gaayer, ons medegedeeld dat aan leerlin
gen geen gebrek is. Er bestaat wel een
bijpend tekort aan gediplomeerde ver
pleegsters, omdat velen van haar ontslag
lebben genomen en andere betrekkingen
kijn gaan vervullen. Het zou te wensc'nen
feijn dat zij terugkeerden. Maar aangezien
voldoende leerlingen een opleiding volgen
k tc verwachten, dat er over een a twee
paar geen gebrek aan gediplomeerden
keer zal zyn.
Dr. Boonzaayer heeft nog een ander te-
tort genoemd. De ziekenhuizen beschik-
:en niet meer over genoeg vrouwen en
neisjes voor huishoudelijk werk. Daar-
loor komt het. dat de zusters nu dit werk
rbij moeten doen. Het.is onverklaarbaar,
eg: de dokter, dat er geen voldoende per-
oneel voor te krijgen is. Er bestaat een
loede loonregeling met een achturigen ar-
leidsdag. zoodat men alle avonden vrij
Een week geleden las ik in de Sunday
^iznes een artikel van Miss MacManus. de
(natron (directrice) van een der grootste
iekenhuizen in Londen, Guy's Hospital,
ver het Engelsche tekort aan verp'leeg-
ters. Er bleek uit, dat de verschijnselen
|n Londen precies gelijk zijn aan die bij
ns: geen gebrek aan leerling-verpleeg-
ters en evenmin aan studeerenden, maar
tel aan gediplomeerden, die in grooten
etale verdwenen zijn om beter betaald
n gemakkelijker werk te vinden. En
ïoeilijkheden door gebrek aan personeel
oor huishoudelijk werk, dat dientenge-
o!ge ten deele door de verpleegsters ver-
icht moet worden.
Het is logisch dit in verband te brengen
iet den dienstbodennood, die niet alleen
ons land, maar ook in Engeland en ook
1 Amerika heerscht. Onze medewerker
ir. Elias heeft onlangs een aanlokkelijke
eschrijving gegeven van het „dienstbo-
enlooze huis", dat door zijn constructie
n apparatuur den huishoudelijken arbeid
oozeer verlicht en dat hij vooral in Cali-
irnië veelvuldig heeft aangetroffen. In
.mcrika en blijkbaar ook in Engeland is
icn den dienstbodennood als een blijvend
erschijnsel gaan beschouwen en ik heb
en indruk, dat menigeen dat ook in ons
and doet. Is dat juist, dan zullen mo-
erne vindingrijkheid en techniek ons
kr te hulp moeten komen, om de na-
eelen voor een groot deel op te heffen,
ammer dat wij achterop geraakt zijn door
en oorlog en nog langen tijd gebrek aan
eld voor zulke vernieuwingen zullen
ebben.
In der jaren loop is al heel wat over
en dienstbodennood geschreven en in
en laatsten tijd 'heb ik weer veel motie-
en hooren opsommen voor den onwil bij
zoveel meisjes, om dienstbode te wor-
en. Maar uit het feit, dat ook in de zie-
- enhuizen en sanatoria gebrek aan huis-
oudelijk personeel is, moet ik wel op-
naken dat de meeste van die motieven
ngegrond zijn of weinig gewicht in de
chaal leggen. Gebrek aan vrije avonden
er in de ziekenhuizen niet, want alle
vonden zijn vrij. Als dat argument nog
ïeetelde bij het werk in de gezinnen,
ouden er trouwens wel dagmeisjes te
rijgen zijn. En die ontbreken ook. „Las-
ge mevrouwen" doen zich in de zieken-
j uizen niet voor. Tenminste niet als werk-
eefsters. Over eenzaamheid kan niemand
r te klagen hebben. En de loonen zijn
oed, Die waren overigens ook voor de
ienslboden in de gezinnen al sterk ver-
eterd. Het bezwaar tegen de beroeps-
leeding, dat in de meeste gezinnen al
ervallen was, heb ik nooit zoo erg goed
egrepen als ik de onflatteuse overalls
ag, waarin meisjes op vele kantoren en
i magazijnen moeten werken. En de uni-
irme kleedij van verpleegsters.
Het bezwaar van de ondergeschiktheid
jkt in het algemeen geen waarde te
ebben. 95 van de arbeidende mensch-
eid werkt in ondergeschikte betrekkin-
5 en en de overige 5 hebben er lange
iren in moeten verkeeren, eer zij leiden-
e posities in bedrijven of bij andere in-
lellingen verkregen. In andere betrek
ingen zijn de meisjes dan ook eveneens
ndergeschikt, hetzij aan chefs of aan
irectrices.
M i. bewijst het geval van de ziekenhui-
en dus, dat afkeer van huishoudelijk
erk het groote, beslissende argument is.
m de een of andere reden schijnt dit
rerk als minderwaardig beschouwd te
rorden, tenminste voor ongehuwden. Het
uwelijk heft blijkbaar de minderwaar-
igheid van dezen arbeid op. Of is men
aarin slechts bereid, hem als een nood-
Uikelijk kwaad te aanvaarden? Dat lijkt
ibevredigend.
Voor mannen is dit alles moeilijk te be-
rijpen. Wij zien immers niets minder-
aardigs in huishoudelijk werk. In de
Dor de huisvrouwen zoo moeilijke oor-
gsjaren is ons respect ervoor zelfs aan-
enlijk toegenomen. Ook heeft iedere
Voordat Semarang bezet was, is het nog
tot ernstige gevechten gekomen tusschen
de Japanners en de nationalisten. Door
een vergissing kwam het ook tot een
vuurgevecht tusschen de gelande Gurkha's
en de Japanners. Voorts zijn de Gurkha's
nog beschoten, volgens eigen bewering
door de nationalisten. Deze laatsten zei
den echter, dat de schoten door Japan
ners waren gelost, maar deze verklaring
werd door de Geallieerden zeer sceptisch
ontvangen, aangezien het hoogèt onwaar
schijnlijk wordt geacht, dat dc Japanners
dit zouden durven. Het is nu rustig in de
stad. Deze heeft echter nog wel wat door
den strijd te lijden gehad.
Over de geïnterneerden in het kamp Am-
barawa is echter nog niets bekend. 150
Japanners zijn in de gevangenis door ex
tremistische jongeren en misdadigers ge
fusilleerd. Voorzoover bekend zijn drie
Nederlanders in Semarang door nationa
listen gedood.
Van Midden Java komen nog berichten
binnen, dat alle Indo-Europeanen in de
kleinere gemeenten door benden worden
vermoord. In de grootere gemeenten wor
den zij in de gevangenissen gedreven.
Deze benden zijn volgens een A.N.P.-
Anetacorr. ontstaan onder' Japansche in
spiratie en wijden zich nu voor het groot
ste deel aan msidaden en plunderingen.
Over het geheel is de toestand op Java
aanmerkelijk verbeterd. Volgens Reuter
is er een groeiende atmosfeer van ver
trouwen onder de Indonesiërs.
Op Oost-Sumatra is het betrekkelijk
kalm. Men is op het oogenblik bezig met
De Eerste Kamer
De voorloopige
Staten-Generaal
Verschenen is het eindverslag van de
Eeerste Kamer over het ontwerp van wet
houdende regelen omtrent de voorloopige
Staten-Generaal.
Eenige leden duchtten, dat de regeering
door technische moeilijkheden haar toe
zegging. de verkiezing vóór den 30sten
April 1946 uit te schrijven, niet zal kunnen
nakomen.
De volledige uitslagen der Zondag ge
houden Fransche verkiezingen voor een
constitueerende vergadering zijn, voor
zoover zy betrekking hebben op het Fran
sche moederland, voor de 522 zetels:
Communisten 142; M.R.P. (Mouvement
Républicain Populaire van de Gaulle) 140;
S.F.I.O. (socialisten) 133; U.R.D. (Union
Républicaine Démocratique) 26; Radicaal-
Socialisten 19; Entente Républicaine 12;
Union Démocratique Socialiste de Résis-
tance 10; Alliance Démocratique 10; Mou
vement Unifié de Reneissanee Frangaise
6; Onafhankelijke Republikeinen 24.
Twintig millioen Franschen namen gis
teren deel aan de grootste verkiezing, die
ooit in Frankrijk is gehouden. De lijsten
omvatten 24 millioen kiezers, van wie de
vrouwen, ten getale van 13 millioen, voor
het eerst aan de Fransche verkiezingen
meededen.
Een overweldigende meerderheid heeft
„ja" geantwoord op de eerste vraag van
het referendum, „Wilt U dat de volksver
tegenwoordiging, die vandaag wordt ge
kozen, de grondwet zal herzien?" De twee
de vraag was of de volksvertegenwoor
diging beperkte bevoegdheden zal heb
ben. De communisten hadden als pa
rool uitgegeven, dat het referendum
^net „Ja-neen" moest worden beantwoord
en dat de katholieke M.R.P., de partij van
Bidault, die achter De Gaulle staat, de
vijand no. 1 was, die tot eiken prijs dien
de te worden verslagen. Deze campagne
is op een nederlaag uitgeloopen, zoo
schryït een Fransch blad.
De uitslag van het referendum, waar-
Jaarvergadering Figee.
In de op 20 October j.l. gehouden jaarlijk-
sche algemeene vergadering van aandeelhou
ders der N.V. Haarl. Machinefabriek v.h.
Gebr. Figee werden jaarverslag, balans en
verlies- en winstrekening over het boekjaar
1944 goedgekeurd. Tot commissarissen wer
den benoemd de heeren J. Hudig, lid der fir
ma Hudig''& Veder te Rotterdam en dr. ir.
W. J. Muller, hoofdingenieur van de N.V.
Kon. Paketvaart Mij. te Amsterdam.
man altijd veel ontzag gehad voor een be
langrijk deel van het huishoudelijk werk,
namelijk de kookkunst. Er zijn tamelijk
veel mannen, die er een voorliefde voor
hebben en er zich zelf met succes op toe
leggen. De meest begaafden onder hen
vindt men in het beroep van kok en van
een koksnood heb ik nooit iets vernomen.
Zoo blijft dan de vrouwelijke afkeer
van huishoudelijk werk-als-zoodanig,
waar en onder welke omstandigheden het
ook verricht wordt, een voor ons moeilijk
verklaarbare zaak. Wat. er voor minder
waardigs in schuilt is duister. Maar wij
zullen het verschijnsel moeten aanvaar
den. Wij evenals de huisvrouwen, voor wie
het erger is. Nadert de tijd, waarin man
nen dit werk in vele gevallen zullen
overnemen? Voor de ziekenhuizen lijkt
het de goede oplossing. R. P.
de evacuatie der burger-geïnterneerden
uit het vrouwenkamp Pamienke en het
mannenkamp Si Ringo Ringo, beide nabij
Rantau Prapat gelegen, naar Medan. De
Japansche capitulatie op Sumatra zou
heden officieel geschieden.
Christ ison.
Volgens een officieele mededeeling uit
Kandy op Ceylon is generaal Christison
niet gemachtigd zich te mengen in aange
legenheden van internen politieken aard,
Ned.-Indië betreffende.
Bij de botsingen tusschen Jappen en
Indonesiërs op Java zijn tot nu enkele
honderden dooden gevallen. In Semarang
alleen reeds ruim 500. In Batavia zijn
heden 13 plunderaars neergeschoten.
Volgens mededeeling van Ass. Press
waren op 18 Oct. 5000 man Nederlandsche
troepen op Java aangekomen.
Han van Meegeren
Wij hebben reeds gemeld dat Han van
Meegeren terwijl hij in hechtenis was. in
twee maanden zijn nieuwe „Vermeer", de
zevende. ..Christus in den Tempel" vol
tooid heeft. Deskundigen die het gezien
hebben vinden het een zeer goed werk. In
drukwekkend ls de nabootsing van het
craquelé, dat het schilderij een oud ca
chet geeft.
Het A. N P meldt thans dat van Mee
geren. nadat hij onder strenge controle zijn
7de Vermeer voltooid had. in vrijheid ge
steld is. Hij wordt evenwel bewaakt door
een jonge athleet. maar dat dient meer voor
zijn bescherming tegen de nieuwsgierige
buitenwereld.
Het proces tegen van Meegeren zal in Mei
1946 plaats hebben Hij deelde mede over
tuigd te zijn. dat hij door het nu onder
controle gemaakte schilderij, bewezen heeft
dat hU ln staat is zulke werken in ouden
trant te maken.
Op de vraag of de schilder ook in staat
zal zijn een anderen meester te imiteeren,
b.v. Frans Hals of Rembrandt, antwoordde
hij bevestigend. „Natuurlijk zou ik eerst
geruimen tijd een speciale studie van dit
werk moeten maken." zelde hij. „maar als
dat gebeurd ls. zou het my ongetwyfeld ge
lukken. Ik heb uit de vijf grootste meesters
die ik ken. Da Vinci. Angelo, Hals. Rem
brandt en Vermeer, den laatsten gekozen,
ik had ook een ander kunnen kiezen.
voor 19 millioen stemmen zijn uitgebracht
luidt als volgt: lc vraag (nieuwe consti
tutie): 18.901.808 stemmen voor, 840.884
stemmen tegen. 2e vraag (volmachten voor
de regcering, dus beperkte bevoegdheden
der volksvertegenwoordiging 13.224.753
stemmen voor, 6.613.653 stemmen tegen.
Vooraanstaande personen onder.de ge
kozenen zijn Daladier (radicaal) te Avig
non, Herriot (radicaal) te Lyon, de min.
van Luchtvaart Tillon (comm.) in het
Seine-dep., Vaindroux (M.R.P.), een zwa
ger van De Gaulle, te Calais.
woord is aan....
Voltaire:
De vrijheid is de ge
zondheid der ziel. Weinig
menschen hebben deze
gezondheid geheel en on
veranderlijk.'
IJMUIDEN
Geen staking
in het baggerbedrijf
Regeering kwam'
tusschenbeide
Zooals wij reeds hebben gemeld, hadden
de arbeiders, werkzaam bij het bagger
bedrijf te IJmuiden, in principe besloten,
tn staking te gaan. indien aan hunne wei>-
schen inzake loonsverhooging niet werd
voldaan.
Op dit principieele besluit tot staking,
welk besluit een uitvloeisel was van een
landelijke actre, is echter geen staking
gevolgd. Het werk in IJmuiden heeft
hoogstens een paar uur gestagneerd.
Dat het niet tot een landelijke sta
king is gekomen, moet worden toege
schreven aan het optreden van de re-
gecring, welke tegen eiken prijs een
stilstand in het baggerbedrijf wilde
voorkomen, omdat daarbij ook het
werk op Walcheren betrokken was.
Het schijnt, dat de tusschenkomst van 1
<le regeering niet het minst het gevolg
is geweest van pressie, uitgeoefend van
den kant der Engelrche regeering, wier
troetelkind het eiland Walcheren is,
om begrijpelijke redenen.
Naar wij vernemen, heeft men van
werknemerszijde deze zware verantwoor
ding niet op zich durven nemen, wetende
welke noodlottige gevolgen stilstand van
de werkzaamheden op Walcheren met
zich mee zou brengen. Van de zijde der
organisatie-besturen is ook op doorwerken
aangedrongen. De regeering heeft toege
zegd, bij de komende onderhandelingen
rekening te zullen houden met de wen-
schen der arbeiders. Deze onderhande
lingen zullen zoo spoedig mogelijk plaats
hebben.
Honderd last haring in
drie reizen.
De motorlogger Martenshoek IJM 268,
die j.l. Zaterdagmidadg voor de vierde
reis ter haringvisscherij is uitgevaren,
heeft zijn eerste drie reizen gemaakt in
vijf weken tijds. Schipper Van Duin heeft
in deze drie reizen meer dan 100 last of
1600 kantjes haring aangevoerd.
Dit is weer een nieuw haringrecord.
Nog 9 loggers ter trawlvisscherij
Van de Katwijksche loggers nemen nog
negen aan de trawlvisscherij deel. Twee
liggen nog in Amsterdam in reparatie.
Stoomlogger SCH 161 op mijn
geloopen - Tien Slachtoffers
Dc bemanning van den Zaterdagmor-
morgen in IJmuiden binnengekomen
stoomtrawler Pax VL 68 heeft de zee
een geheim ontfutseld, waarbjj het
toeval een groote rol heeft gespeeld.
Het gebeurde heeft geleid tot de ont
dekking van een ernstige scheepsramp
waarbij tien visschcrs, opvarenden van
den stoomlogger SCH 161 met hun
schip ten onder zyn gegaan, haast in
het gezicht van de veilige haven.
De schipper van den Vlaardingschen
stoomtrawler heeft omtrent het gebeurde
verteld, dat zijn schip Maandag 15 Oct.
evenals de SCH 161 van IJmuiden naar de
visscherij vertrok. Na tot j.l. Vrijdag te
hebben gevischt, besloot de schipper
thuiswaarts te stoomen om voor de Zater-
dagnaoht binnen te zijn. Men rekende aan
boord van den Vlaardinger trawler, onge
veer 7 uur Zaterdagmorgen binnen te
kunnen zijn Bij het aanbreken van den
dag kwam echter een dikke mist opzetten.
Hierdoor moest vaart worden geminderd,
om dan desnoods heden (Maandag) te
markten. Ongeveer 9 uur Zaterdagmorgen
trok de mist op. Stoomende in de richting
van IJmuiden ontdekten de opvarenden
iets ten Zuiden van Kamperduin, niet
ver van de kust een wrak, dat grooten-
deels boven water uitstak. Men had dit
wrak daar tevoren niet opgemerkt en
zoodoende besloot de schipper van de
Pax wat bij te draaien. Voortdurend loo-
dende werd op het wrak toegestoomd. Het
bleek dat de voormast van het wrak gebro
ken was. Dekdeelen staken recht omhoog
boven het water uit, eveneens een deel
van den schoorsteen. Verder dreef de
scheepsboot in de nabijheid rond.
Aan den schoorsteen herkende men aan
boord van de Pax in het wrak den stoom
logger SCH 161, die met tien man aan
boord was uitgevaren. Van de bemanning
werd geen spoor gevonden, zoodat aange
nomen moet worden, dat allen om het
leven zyn gekomen.
Vermoed wordt, dat het schip op een
drijvende mijn is geloopen. Het wrak
stond op drie vaam water aan den grond.
Door dit ernstige ongeval worden tien
gezinnen in rouw gedompeld. Van de 10
opvarenden waren 9 gehuwd en één on
gehuwd.
Dé SCH 161 behoorde tot de nieuwste
kustbooten. Het schip had vorigen Maan
dag IJmuiden in de beste conditie ver
laten.
Nader vernemen wij omtrent deze ern
stige scheepsramp, dat aanwijzingen be
staan, dat de logger op een magnetische
mijn is geloopen. Zooals gezegd, bestond
de bemanning uit tien man, waarvan 7
gehuwden en 1 ongehuwde uit Schevenin-
gen en twee man machinekamerpersoneel.
beiden gehuwd, afkomstig uit Vlaardin-
gen. De schipper was A. Rog, die voor één
reis was meegegaan ter vervanging van
schipper A. Taal, wiens broer als stuur
man tot de slachtoffers behoort.
Bij helder weer kan men het schip van
het strand af waarnemen.
De namen van de opvarenden der SCH
161 luiden als volgt: W. Rog, schipper;
De Kraa, stuurman; D. van Duivenbode,
kok; W. Roos, matroos; A. van der Berg,
matroos; A. Pronk, matroos; A. Taal. ma
troos; voorts twee Vlaardingers: een ma
chinist en een stoker.
SANTPOORT
Doodelijk verkeersongeval
op den Rijksweg
De 15-jarige V. wonende te Santpoort
was Zaterdagmiddag ongeveer 1 uur nabij
het pontveer op een vrachtauto geklom
men. Nabij het kruispunt Rijksweg
Hoofdstraat sprong de jongen van den
*uto af, echter in de verkeerde richting.
Het gevolg was, dat hij achterover tegen
den grond sloeg en met het hoofd onder
een der achterwielen geraakte. Een te
hulp geroepen geneesheer kon slechts den
dood constateeren. _j