West-Borneo door Australiërs bezet
Een werk van bari
ieheid hervat
Hoe verward de toestand op Java ls en
hoe weinig eenheid er onder de nationalis
ten is, blijkt uit een mededceling van uit
Semarnng in Batavia teruggekeerde Rapwi-
vertegenwoordigers, die vertelden dat zij
daar besprekingen hadden gevoerd met In
donesische leiders. Toen de vergadering for
meel gearrangeerd was, kwamen niet min
der dan 50 personen opdagen, die verklaar
den. dat zij allen leiders en ten nauwste
bij de republiek betrokken waren.
In Semarang en Bandoeng is het momen
teel rustig. De situatie te Cherïbon op W.
Java ls slecht. De landingen te Soerabaja
zijn uitgesteld tot 25 Oct. W. Borneo is op
36 Oct.. door een Australische macht bezet,
die er de Ned. Indische wetgeving heeft
her-ingevoerd. Met de Australiërs kwamen
vertegenwoordigers van de Nica en een
contingent gekleurde Nederlandsche troe
pen onder Nederlandsche officieren. Op den
weg naar Pontlanak waren door de bevol
king eerebogen aangebracht. Tijdens Ja-
pansche terreurperioöe waren 2000 bur
gers vermoord. De leden van de plaatse
lijke zelfstandigheidsbeweging hadden den
dag voor de aankomst der Geallieerde troe-
tegen terugkeer van het Nederlandsche
pen een vreedzame demonstratie gehouden
bewind.
Soekarno is in Batavia teruggekeerd en
heeft gezegd, erin geslaagd te zijn op W.
Java het extremisme te beteugelen. Een
Daily Telegraph-corr. meldt, dat er op Java
informeele besprekingen zijn gehouden tus-
schen de leden van de Indonesische regee
ring en een gezelschap Juist uit Nederland
aangekomen advocaten. De besprekingen
zouden nog geen resultaten hebben opgele
verd, doch in ieder geval hebben bijgedra
gen tot verbetering van de algemeene
situatie.
De Indonesische republiek zou van plan
zijn binnenkort haar eigen geld te gaan
drukken.
Tot concessies geneigd?
De A.N.P -Aneta corr. Robert Kiek meldt:
Er bestaat een toenemende neiging on
der de „republikeinen" om wat betreft de
oplossing van de huidige Impasse in be
spreking te treden, bij voorkeur met een
internationaal lichaam, het zij dat de .In
donesische republiek in dit lichaam verte
genwoordigd is of niet maar „zoo noo-
dig direct met de betrokken partijen of
Frankrij'k
na de verkiezingen
Dc regeering van Frankrijk, als resultaat
van de recente verkiezingen, gaat zich af-
teekenen en men acht het waarschijnlijk,
dat het nieuwe kabinet gebaseerd zal zijn
op de drie grootste partijen met zeven mi
nisters elk voor de socialisten, de commu
nisten en de Katholieken. De communisti
sche partijleiders hebben duidelijk blijk ge
geven van hun verlangen om deel te ne
men aan een nieuwe regeerine. Dit werd
nogmaals onderstreept in een verklaring
van den secretaris van de Fransche commu
nistische partij, Jacques Duclos, waarin deze
zijn vreugde uitte over het succes van zijn
beweging en het feit dat deze nu de groot
ste politieke groepeering ln Frankrijk ls
geworden, maar tevens begrip toonde voor
de groote verantwoordelijkheid, die dit mee
brengt. Frankrijk heeft duidelijk getoond,
dat het iets nieuws wenscht, doch -evens
iets. dat redelijk is. Volgens Duclos is zijn
partij gekant tegen een West-Europeesch
blok. daar dit verdeeldheid tusschen de
geallieerden teweeg zou brengen. Over de
Katholieken verklaarde hij dat samenwer
king met hen niet onmogelijk geacht wordt.
Wat betreft de concrete plannen van de
Fransche linkervleugel deelde Duclos mede,
dat er aan een programma van actie ge
werkt wordt, waarin de Communisten. So
cialisten en Radicalen hun algemeene be-
ginsele belichaamd zullen zien. Men ver
wacht een voorstel tot. het volgen van ge
leide economie, maar in hoeverre de pro
gressieve Katholieken bereid zijn dit te aan
vaarden, is nog niet te zeggen. Hier zal dan
weer van afhangen, of er een coalitie-regee
ring. gebaseerd op de drie groote partijen,
gevormd kan worden.
„Oranje" en
„N.-Amsterdam"
binnenkort uit Indië terug
Naar alle waarschijnlijkheid zal tegen
het einde der volgende maand het Neder
landsche m.s. „Oranje" in ons land aanko
men met een groot aantal zieke repatriee-
renden uit Ned. Oost-Indlë.
In den loop van December is de „Nieuw
Amsterdam" in Nederland te verwachten
met weduwen en weezen aan boord.
Reeds worden zoowel te Rotterdam als
te Amsterdam de noodige maatregelen ge
troffen om een goede ontvangst te waar
borgen. Voor de eerste ontvangst zal in
de hoofdstad het Victoria-hotel worden in
gericht. Te Rotterdam staat het hotel At
lanta ter beschikking.
De scheepvaart
Engeland-Nederland
De Daily Mail geeft het volgende be
richt: Henri Armstrong, general mana
ger van de Tyne-Tees Scheepvaart Mij.
zeide. dat geen enkel schip van zijn
maatschappij door het ministerie voor
oorlogstransport was vrijgegeven.
Tengevolge van de regeeringsrestricties
op de scheepvaart krijgen de Nederland
sche schepen het monopolie voor de vaart
tusschen de Tyne en de havens Amster
dam. Rotterdam en Dordrecht, welke
vroeger in Engelsche handen was. Alle
exportgoederen naar Nederland worden
door Nederlandsche schepen gevaren, al
dus de heer Armstrong. Indien wij de
vaart niet mogen hervatten, zal deze ge
heel in handen der Nederlanders komen.
Bij informatie te bevoegder plaatse
bleek, dat van een maatregel als boven
bedoeld in on6 land niets bekend is.
partij". Aldus kan de huidige gemoedsge
steldheid in de leidende kringen der Indo
nesische „republikeinen" het best worden
samengevat.
Deze stemming valt bijzonder op onder
de meer prominente leden van het „Werk
comité" van het „Centraal Nationaal Co
mité" Zoo dit comité eenige tendenz heeft,
dan ls het minder extremistisch dan het
Kabinet.
Enkele „republikeinsche" kringen zijn de
meening toegedaan, dat indien Soekarno
zou beseffen, dat hy op dit oogenbllk voor
de partij niet langer een creditpost is. hij
voldoende vaderlander zou zijn om zich
vrijwillig terug tc trekken. Op mijn vraag
of deze kwestie hem al was voorgelegd, werd
mi)ten antwoord gegeven: „Niet officieel".
Bovenstaande uiteenzetting geeft uiter
aard een zeer vereenvoudigd beeld, nade-
maal er een groot aantal stroomingen en
onderstroomingen bestaan binnen het re
publikeinsche kabinet", de „regeering" en
do partij.
Maar men kan niet ontkomen aan den
indruk, dat onbaatzuchtige nationalisten
meer en meer verlangen naar een spoedige
oplossing. Zij zouden wellicht zelfs zoo ver
gaan, dat zy den rupublikelnschen regee-
rlngsvorm vaorwel zouden zeggen, wanneer
aan hun eischen om zelfbestuur tegemoet
gekomen zou worden.
Gifhandel
Een nieuwe actie tegen
zwarte handelaars
„Het Vrije Volk" meldt: De regeering be
reidt op het oogenbllk een forsehe cam
pagne voor, die waarschijnlijk over een dag
of veertien effectief zal worden en die be
doelt. den zwarten handel den kop in te
drukken. Het is, nu de geldzuivering achter
den rug is, de regeering thans ernst en de
vooruitzichten van de zwarte handelaren
zjjn niet bjjster rooskleurig. Aan de uitwer
king van de campagne wordt dezer dagen de
laatste hand gelegd. Men beoogt de uitdruk
king „zwarte handel" te laten verdwijnen
In het vervolg zal niet meer gesproken wor
den van zwarten handel, maar van gifhandel.
Ieder, die met het sehoone geld vuile dingen
doet, maakt zich schuldig aan gifhandel.
FAILLISSEMENT.
De Haarlemsche Rechtbank heeft in
staat van faillissement verklaard: Frede-
rik van Yperen, grossier in rookartikelen,
wonende te Haarlem, Lorentzkade 198,
handelende onder den naam Handels
onderneming „Ypho". Curator Mr. A.
Beets te Haarlem. Rechter-Commissaris
in bovengenoemd faillissement Mr. J. H.
H. Hülsmann te Haarlem.
UITBREIDING VAN ONS
DAGEUJKSCH MENU
Wij eten niet alleen béter, maar wij
krijgen ook wat meer afwisseling. De
huisvrouwen kunnen weer, als vroeger,
den maaltijd laten beginnen met een.
krachtig bord goede soeji. Dc firma
Honig, wier vermicellifabriek jiu weer
volop draait, begint met de aflevering
van haar reeds jarenlang bekende ver-
micellisoep, die niet alleen vermicelli
bevat, maar letterlijk alles, wat ver
der voor een smakelijk bord soep noodig
te. Nu de slager nog maar .sporadisch
„soepbeenen" kan leveren, zijn het wéér
de Honlg's Fabrieken, die uitkomst J
'brengen!
Door den Minister van Justitie is in zijn
radiorede van j.l. Vrijdag al medegedeeld,
dat het de bedoeling is dat politieke delin
quenten die blijken onschuldig gevangen te I
zitten of zich te hebben schuldig gemaakt
aan lichte vergrijpen, zoo spoedig mogelijk I
vrij worden gelaten.
Naast de onlangs opgerichte „Stichting toe- I
zicht politieke delinquenten", welke gesub- I
sidieerd wordt door het rijk, komt er een
vereeniging tot steun dezer stichting. De
stichting heeft als doel het bevorderen van
de terugschakeling der in vrijheid gestelde
politieke gevangenen in de vrije maat
schappij. Over de in aanmerking komende
personen kan een rapport worden opgemaakt,
waarna de procureurs-fiscaal beslissen over
de vrijlating.
De stichitng stelt zich ook voor. doorgangs
kampen op te richten* waar de vrijgelatenen
eerst worden ondergebracht, want als eerste
voorwaarde voor het terugbrengen dezer
menschen in de maatschappij geldt, dat zij I
onderdak moeten hebben en middelen van
bestaan. Hebben zij die niet, dan blijven zij I
in de omgeving van het kamp werken. Som- I
mige vroegere werkverschaffingskampen
zullen hiervoor in gebruik gesteld worden.
Gaan dan na den kamptijd (voor sommigen j
zal die enkele dagen, voor anderen maan- I
den duren) de ex-gevangenen huns weegs,
dan kunnen zij nog gedurende zes jaren I
onder toezicht gesteld worden.
De brandweer te Bloemendaal
Aan den heer Joh. Meeuwig is, op zijn ver
zoek, eervol ontslag verleend als eomman-
dant der brandweer te Bloemendaal.
mooi getimbreerde altstem van grooten om
vang, in alle registers welluidend; Henk
Noort bezit een mooi tenorgeluid. Holt-
haus' tongvaardigheid noemde lk reeds; zijn
stemkwaliteiten zijn ook uitstekend. Frag
menten uit werken van Verdi, Rossini, We
ber, St. Saëns, Puccini, Beethoven, Mozart,
e.a. werden voorgedragen, alle uitstekend
begeleid door den pianist Joan Giesen, die
terecht in de bijvalsbetuigingen deelde.
K. de Jong.
Elisabeth Everts
Een jonge pianiste trad Zondagnamiddag I
in de turnzaal van het Gem. Concertgebouw
te Haarlem op, en begon met Bach's Partita
in C mineur. Een aantal consequent volge
houden nancueeringen in de Sinfonia moclw I
ten nog ongewenscht schijnen; al spoedig be_
merkten we dat hier een klaviertalent speel- i
de. De absolute zekerheid en de duidelijk-*
heid der stemvoeringen, ook in het zeer las
tige Capriccio troffen. Bij Schumann's Da-
vidsbündlertanze groeide de waardeering tot
bewondering. Florestan en Eusebius, de twee
gefingeerde namen, waarmede Schumann de
onstuimige en de poëtisch-droomende zijden
zijner natuur aanduidde, stonden als levend
vöor ons. Welk een tempereftnent, welk een i
poëzie in deze voordracht en welk een feü-
looze techniek; welk een rythme, welk een
prachtig pedaalgebruik! Dit was spel van I
den eersten rang. De verdere vertolkingen
van Elisabeth Everts bevestigden dit: een,
Elegie, en een Etude van S. Bortkiewicz, I
waarvan de eerste een versmelting van List'z I
Concertetude in des met Rachmaninoff's stijl t
gelijkt, vervolgens de iets te breed uitgeme
ten Etude op 25 no. 7 van Chopin en diens
eerste Ballade, die werkelijk fascmeerend
klonk. Dat was voortreffelijk, meer nog: dat I
was geweldig en grootsch.
Het spel dezer raspianiste is geen sehoone I
toekomstbelofte meer: de vervulling is er I
reeds in allen deele. Mogen velen er van
genieten! K. de Jong. I
Miilionair tegen wil en dank
Ook de geheelonthouderstooneelveree-
niging Nieuw Leven heeft als tegenwicht I
tegen de ei lenden en beslommeringen van
dezen tijd haar kunstlievende leden een
vroolijken avond willen bezorgen. Zij
heeft dit doel ruimschoots bereikt met de
bekende Amerikaansche klucht, welke
door Jaap van de Poll voor de Nederland
sche vertooning is bewerkt. Alles draait
in deze zotternij om den hoofdpersoon,
die in deze voorstelling zich duchtig van
zijn taak heeft gekweten. Het oolijk-Iaco-
nieke in zijn spel hield den lach er onver
poosd in, en de figuren welke het milieu I
van het slachtoffer van een zonderling I
testament vormden, steunden hem naar
behooren. Aan de regie was goede zorg I
besteed en zelfs had men de bankbiljet
ten, waarvan ook het publiek kwistig zijn' j
deel kreeg, nog dienstbaar weten te ma-
ken voor de propaganda.
H. G. CANNEGI ETER.
Ned. Chr. Grafische Bond
In de ledenvergadering van de afd.
Haarlem van den Ned. Chr. Grafischen I
Bond werd het bestuur samengesteld uit
de volgende heeren: voorzitter D. A. J.
Spek, secretaris J. Piso, penningmeester
J. C. Allard. mej. Burger en de heeren
J. H. Dam, G. H. N. Germans, J. H. Kruyt
en J. A. Labeur.
„Meer en Bosch" bergt
reeds weer 150 patiënten
Dinsdagmiddag werd in de kapel „Irene"
van „Meer en Bosch" te Heemstede de her
vatting van het werk der Chr. Ver. voor de
verpleging van lijders aan vallende ziekten
met een feestelijke bijeenkomst gevierd. Ver
schillende autoriteiten waaronder de Com
missaris der Koningin dr. J. E. baron de Vos
van Steenwijk. Jhr. J. P. W. van Doom,
burgemeester van Heemstede en talrijke ver
tegenwoordigers van kerken en instellingen
waren hierbij aanwezig.
De voorzitter, de heer H. J. Voors consta
teerde tot zijn vreugde, dat het bestuur weer
meester was op eigen terrein en dat dus het
alom bekende medische zendingswerk door
de vereeniging kon worden hervat. Ds. J. C.
van Dijk uit Bloemendaal, oud-voorzitter,
belichtte hierna de nauwe verbondenheid
van het vereenigingswerk met het Christe
lijke barmhartigheidsstreven. In trouw aan
het Evangelie hebben wij onzen plicht ge
daan en moesten wij onzen plicht doen zoo
lang dit maar mogelijk was, zeide spr.
De directeur-geneesheer, Dr. B. C. Lede-
boer gaf hierna een gelrouw verslag van de
gebeurtenissen in de laatste 3 jaar. Spr.
memoreerde dat volgens een internationale
enquête in 1939 over de zorg voor epileptici
Nederland en de Chr. Ver. voor de verple
ging van lijders aan vallende ziekte boven
aan stond. In ons land lette ieder op de
reactie, die de greep van N.S.B.-functiona-
rissen naar de leiding dezer inrichting zou
veroorzaken. Na veel strijd moest het bestuur
dit bolwerk van nationale vrijheidszin
prijsgeven, waarna alle medewerkers
ontslag namen. De weigering, de zorg
voor epileptici over te laten aan bovendien
ondeskundige nazi-ideologen was van princi
pieel belang. Toegeven ware verraad ge
weest aan de Christelijke Charitas. Voor de
patiënten, die geevacueerd werden werkte
voortaan een nazorgdienst. Dr. Ledeboer
rekende in de toekomst op veler hulp om
de groote toekomstplannen den bouw van
een moderne kliniek nieuwe gebouwen te
Heemstede, meer consultatie-bureaux te
verwezenlijken. Helaas heeft men de plan
nen voor het stichten van een kliniek op den
hoek Hazepaterslaan-Dreef te Haarlem, wel-
Een spaarpot
van Aardappelen
Voor wintervoorraad
Het ministerie van Landbouw, Vissche-
rij en Voedselvoorziening deelt mede, dat
het in het voornemen ligt, aan de con
sumenten gelegenheid te geven, een
win teropslag van aardappelen te vormen.
Te beginnen met de volgende week zal,
wanneer bijzondere omstandigheden dit
niet verhinderen, het rantsoen aardappe
len voor personen van 4 jaar en ouder ge
durende een aantal weken met 1 kg. wor
den verhoogd.
De bedoeling is, dat dit extra kilogram
gereserveerd wordt als kleine winter
voorraad, waaruit zal kunnen worden ge
put, wanneer het in de a.s. wintermaan
den door sneeuw of vorst tijdelijk niet
mogelijk zou zijn, het normale aardappel-
rantsoen te verstrekken. Het verdient
aanbevéling, zoolang het verstrekte voor
schot niet behoeft te worden aangespro
ken, dit steeds uit het normale rantsoen
te ververschen.
Als de periode, waarin de aanvoer ge
stremd zou kunnen worden, voorbij is,
zal deze voorraad geleidelijk worden ver
rekend, door wekelijks 1 kg. op het rant
soen in te houden, tenzij door aanwijzing
van een lager rantsoen gedurende de
winterperiode deze voorraad reeds geheel
of gedeeltelijk is verrekend.
Zwarte straathandelaren
In Amsterdam wordt thans streng op
getreden tegen zwarte straathandelaars
die tabak, vloei en sigaretten verhande
len. Bij betrapping worden zij in hech
tenis gezet en binnen 4 dagen komen zij
voor den economischen rechter. Deze
legde gevangenisstraffen op varieerende
van 14 dagen tot 2 maanden. Alle veroor
deelden werden direct gevangen genomen.
Gezondheidstoestand
Prins Bernhard
De gezondheidstoestand van Prins Bernhard,
die lijdende was aan longontsteking, is thans
zeer bevredigend.
z. K. H. zal nog eenige dagen zijn kamers
moeten houden.
ke vlak vóór het uitbreken van den oorlog
voltooid waren, moeten laten varen.
Jhr. J. P. W. van Doorn achtte zich ge-
lukig dal Heemstede de zetel der vereeni
ging was. Hij zegde ook voor de toekomst zijn
volle medewerking toe. Ds. A. C. van Uchelen
gewaagde van de wederzij dsche hulp tusschen
de Vereen, en den Ned. Bond v. Diaconessen-
huizen. Ds. G. A. Barger te Heemstede ge
tuigde van het medeleven der Ned. Herv.
Synode. Dr. Barnhoorn, vertegenwoordiger
van Medisch Contact wees op het belang van
de door de Chr. Ver. aangenomen houding
tegenover den bezetter voor het illegale art-
senverzet. Nog andere sprekers herinnerden
aan de Macht van het Kleine; vele kleine
gaven hebben toch samen dit groote werk tot
stand gebracht.
De voorzitter eindigde met te zeggen dat
het bestuur thans vol vertrouwen aan den
slag ging en geen moeite zou vreezen. Men
hoopt vóór den winter nog 400 patiënten
er zijn er nu reeds 150 in de inrichting te
hebben opgenomen. Voor dezen arbeid en
voor de uitbreidingen in de toekomst is veel
geld noodig, waartoe spr. een beroep om
steun deed op particulieren en overheid.
Na afloop dezer bijeenkomst werd nog een
receptie gehouden.
De geroofde Kunst
Terugkomst van
26 Meesterwerken
Heden zal de eerste zending schilder
stukken welke gedurende de Duitsche
bezetting, in vijandelijk bezit is geraakt,
aan de Nederlandsche regeering worden
overgedragen. Deze plechtigheid zal
plaatsvinden in het Rijksmuseum te Am
sterdam.
Het betreft hier de overdracht van 26
schilderstukken uit particulier eigendom,
welke onder de geroofde bezittingen van
Hitier en Goering zijn aangetroffen, en
welke door het persoonlijk toedoen van
generaal Eisenhower aan Nederland wor
den teruggeschonken.
Onder deze 26 kunstwerken zijn schil
derstukken van Rembrandt (vier exem
plaren, waaronder „de Pauwen"), Jan
Steen, Aert van der Meer, Jan van Goyen,
Terborch, Gabriel Metsu, Avercamp, Pie-
ter Lastman en andere 17de-eeuwsche
meesters.
Muziekschool der M. t. B. d. T.
LEERLINGEN UITVOERING.
De uitvoering van Zaterdagnamiddag in den
Stadsschouwburg bracht als gewoonlijk leer
lingen van verschillenden graad van gevor
derdheid. Aardig werk deden de pianoleer-
Imgen van de dames Bekkers en Nederkoorn
en den heer Zwaan; een zeer jong vioolleer-
lingetje van den heer Althuizen toonde zeer
goede stokvoering en zuiverheid. Van de
voordrachten der meergevorderde planoleer
lingen oogstten vooral die van Schubert's lm
promptu in Es en de werkelijk uitstekend
door een blinde gespeelde Sonatine van Ra-
vel groot succes; dit laatste mag ook den
leeraar Vincent tot bijzondere eer strekken.
Allen toonden onder goede leiding te zijn,
eveneens de viool-, hobo- en fluitleerlingen
(de laatsten speelden een zeer aardig trio
voor drie fluiterv!), resp. van de leeraren
De Clerck, Stotijn en De Klerk. Goede de
clamatie en verdienstelijke solozang waren
het resultaat van het onderwijs van mej.
Brockmann. Nieuw en een groote aanwinst
bleek het voorbereidend muziekonderwijs
volgens de beginselen van W. Gehrels, (zoo
als dat ook aan de Volksmuziekscholen ge
geven wordt), door mej. Alie Michielsen met
klasjes, w.o. zeer jonge kinderen, gedemon
streerd.
Alles bijeengenomen een zeer geslaagde uit
voering.
Opera-concert.
We hebben Zondagavond in de Gem. Con
certzaal te Haarlem een viertal vocale so
listen van de Amsterdamsche Opera zoowel
in solo-voordrachten als in duetten en ter
zetten gehoord. In 't algemeen kunnen al
die uit hun verband genomen fragmenten,
zonder enscèneering, orkest en costumee-
ring en bovendien een tekstboekje, dat den
inhoud zou kunnen verduidelijken, slechts
gedeeltelijke voldoening schenken. Het ter
zet uit Aida was dan ook ongenietbaar, te
meer door de geluidsexpansies. Bij de vol
gende nummers schenen de solisten en
duettisten meer rekening met de acoustiek
te houden. De baryton Gerard Holthaus. die
i. p. v. Theo Bayle optrad verrukte door zijn
radde voordracht van Rossini's beroemde
Figaro-cavatlne; hij deed daarmee voor geen
Italiaan onder. Ruth Horna is een krach
tige sopraan, van wie 11c slechts het vooral
in de hoogte sterke vibrato minder zou
wenschen; Jeanne v. d, Rosière heeft een
De politieke
gevangenen
Maatregelen tot terugschakeling"
in de vrije Maatschappij
