Nieuwe
Volkenbond
Soekarno wil Ver. St. om interventie vragen
Nieuwe Herstellingsoorden
«Of .Tnoi-pmc N-O. 10102 I I 1 T l /N y f 1 TV" /^r VV Dona«4««g 25 October 1D4S
Bureaux: Kennemerlaan 154, 111 III Ijl I V J V I V V I LJ I V J II L Uitgave van de Stichting
JJmuiden - Telefoon 5437 Voorlichting te Haarlenr.
Te Haarlem: Gr. HouWr. 33 Kennemer Editie van Haarlems Dagblad Abonnee.»: p week 31 c.
Telefoon 10724. Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom per kwartaal 4.
HCT is niet vaak voorgekomen, dat een
Voorloopig Verslag van de Tweede
Kamer over een wetsontwerp de beslissing
over dat ontwdrp meteen bekendmaakte
Dit is gebeurd met het voorstel van de
regeering tot goedkeuring van het Hand
vest der Vereenigde Naties, gemakshalve
door velen aangeduid als „de nieuwe Vol
kenbond". Het Verslag begint namelijk
met de mededeeling: Men bleek algemeen
van oordeel te zijn, dat het Handvest der
Vereenigde Naties behoort te worden
goedgekeurd.
Als sceptici daaruit willen afleiden, dat
de Kamer er nu verder wel het zwijgen
toe kan doen, begrijpen zij de taak van
het parlement verkeerd. Het Handvest is
immers niet meer dan een statuut, dat
tevens een werkprogram behelst. Op de
uitvoering, op den geest waarin het wordt
nageleefd, komt het vooral aan. Het biedt
Tuime gelegenheid tot verdere ontwik
keling in de buitenlandsche politiek. Dus
li het van belang dat de Kamer aan het
volk en aan de regeering duidelijk maakt
in hoeverre zij vertrouwen in het statuut
stelt, dat zij de regeering om opheldering
vraagt waar die noodig is, dat zij haar
wenschen uit ten aanzien van de toe
komst. De goedkeuring van het Hand
vest was een bij voorbaat uitgemaakte
zaak. Want niet alleen erkent het
Verslag, dat de samenwerking der Ver
eenigde Naties ook door Nederland moet
worden gesteund, maar het geeft ronduit
toe dat wij in de situatie, waarin wij nu
verkeeren. er ons ook niet aan kunnen
onttrekken. De ter goedkeuring voorge
dragen regeling heeft bedenkelijke zijden,
maar wij moeten haar aanvaarden.
In haar vergelijking van dit Handvest
met het Pact van den ouden Volkenbond
heeft de Kamer geen nieuwe opmerkingen
gemaakt. Zij toont zich verheugd over de
universaliteit van den nieuwen Volken
bond en over het feit dat dit Handvest
vrijwel geheel los staat van de te maken
vredesverdragen. Zij is somber over het
veto-recht van de vijf groote mogend
heden, dat de mogelijkheid van optreden
van de Vereenigde Naties bij een conflict
zoo sterk beperkt. Die mogendheden heb
ben de feitelijke macht in handen en er is
nog geen volledige rechtsorganisatie ver
kregen, Op de groote vraag, „of het in het
Handvest opgenomen systeem van hand
having van vrede en veiligheid, verge
leken bij dat van den Volkenbond, waar
lijk veel verbetering toont" is de Kamer
geneigd, ontkennend te antwoorden.
Geen wonder.
Met groote belangstelling heb ik in dit
verslag gespeurd naar eenig initiatief in
groote lijn, naar een aandrang in de rich
ting van een positieve buitenlandsche po
litiek. Het verlangen blijkt inderdaad te
bestaan, al komt geen initiatief tot uiting.
Verscheidene leden verzoeken de regee
ring, een uiteenzetting te willen geven
van haar zienswijze omtrent de groote
lijnen van de toekomstige buitenlandsche
politiek van het Koninkrijk. Erkend
wordt, dat van neutraliteitspolitiek geen
6prake meer kan zijn. Vele leden erken
nen, dat het van werkelijkheidsbesef ge
tuigt, rekening te houden met regionale
verdragen. Maar zij willen de oogen niet
sluiten voor de gevaren van een bepaalde
blokvorming. Een blok roept immers zoo
licht een ander blok in het leven. Zoo
kunnen tegenstellingen groeien, die juist
zouden moeten worden vermeden.
Ja. Hier spreekt de oude neutraal weer.
Het is niet zoo makkelijk, afscheid te
nemen van de afzijdigheid. Er zal gekozen
moeten worden. Blijft men buiten iedere
blokvorming, dan is men aan zichzelf
overgelaten en hangt geheel af van de
toepassing van een Handvest, dat niet
veel verbetering toont in vergelijking met
den ouden Volkenbond. Treedt men wel
toe tot een blok, dan is men in een ster
ker positie, maar vertoornt wellicht an
dere blokken. Wat nu te doen?
De logica leidt tot de gedachte, dat
men moet bevorderen dat het blok, waar
van men deel gaat uitmaken, zoo groot
en zoo hecht zij als maar mogelijk is. Het
zal moeilijk zijn dit te bereiken, maar
een actieve buitenlandsche politiek is nu
eenmaal veel moeilijker dan een afzij
digheids-politiek. Het is een lastige
wereld waarin wij leven.
Verscheidene leden zouden gaarne het
oordeel van de regeering vernemen over
de denkbeelden van generaal de Gaulle
omtrent de vorming van een West-Euro-
peesch blok. Meent zij, dat een zoodanig
blok als intermediair tusschen de Angel
saksische staten eenerzijds en Oost-Euro
pa anderzijds een taak zou kunnen ver
vullen en is zij niet van oordeel, dat Ne
derland daartoe zou moeten toetreden?
Erg duidelijk is dit niet Wat is eigen
lijk een intermediair blok? Dit soort van
redeneering staat nog wel een heel eind
beneden een stoutmoedig plan tot schep
ping van een federale samenwerking, die
zichzelf durft te zijn. Het doet angstvallig
aan en reikt ook niet tot de hoogte van
de Gaulle's ondernemingsgeest. Er is
geen aanleiding om op grond van dit
Voorloopig Verslag een debat in grooten
stijl »e verwachten. De herleving van de
Kamer, in haar eerste, voorloopige en
eenigszins schimmige gedaante, is daar
voor blijkbaar nog te schuchter.
Met belangstelling wachten wij af, of
de gestelde vragen minister van Kleffens
Volgens United Press heeft Soekarno
zich per radio tot de wereld gericht. Hij
zeide, dat de Indonesiërs van nature een
vreedzaam^lrolk zijn. De Indonesische re
publiek zal een beroep doen op de Ver.
Staten om in het huidige conflict te in-
tervenieeren.
Bevin over onderhandelingen
De Britsche minister van buitenland
sche zaken Ernest Bevin heeft in het En-
gelsche Lagerhuis verklaard dat de Ne-
derlandsche luit.-gouv. gen. op Java een
dringende studie maakt wat de beste ma
nier is om de besprekingen te leiden met
de Indonesische leiders aldaar met be
trekking tot de uitwerking van de her
vormingen die Koningin Wilhelmina in
haar radiorede heeft beloofd. Bevin ver
klaarde voorts, dat er nog meer Britsche
troepen naar Java zullen worden gezon
den.
Gebruik van
Amerikaansche wapens
De Amerikaansche minister van buiten
landsche zaken Byrnes verklaarde op een
persconferentie dat de Ver. St. er be
zwaar tegen hebben, dat wapens die ge
leverd zijn volgens de leen- en pachtwet
voor politieke doeleinden worden gebruikt
zooals op het oogenblik gebeurt door Brit
sche en Nederlandsche strijdkrachten in
het Verre Oosten. Hij zei verder, dat de
Nederlandsche en Britsche regeeringen
verzocht waren de Amerikaansche emble
men te verwijderen van alle leen- en
pachtwet uitrustingsstukken die in Indo
nesië gebruikt worden. De Britsche en
Nederlandsche strijdkrachten in Indonesië
hebben echter niet het verzoek gekregen
om deze uitrustingsstukken in het Verre
Oosten niet langer te gebruiken.
Volgens het in Batavia verschijnende
Nederlandsche blad „Het Dagblad" is in
Koepang, de hoofdstad van Hollandsch
Timor, de bomschade door Japansche
krijgsgevangenen opgeruimd. Het Hol
landsch burgerlijk bestuur is naar het
eiland teruggekeerd en naar verluidt en
thousiast door de bevolking ontvangen.
Hollandsche bestuursambtenaren zijn
eveneens naar Makassar de hoofdstad van
Celebes teruggekeerd. Zij troffen er bijna
de geheele vooroorlogsche staf burger
lijke autoriteiten in goede gezondheid aan.
De openbare diensten komen weer lang
zaam op gang en de politieke situatie is
De Haarlemsche
Noodraad
Het ligt, naar wij vernemen, in het voor
nemen van den burgemeester den Haar-
lemschen noodraad voor het eerst bijeen
te roepen op Woensdag 7 November, des
middags te 2 uur.
In die eerste vergadering zal overgegaan
worden tot het kiezen van wethouders.
Drie van de 4 wethouders, die thans in
functie zijn, zitten in den nieuwen raad,
de heeren F. G. Noordhoff (S.D.A.P.), D.
J. A. Geluk (Vrijz. Dem.) en A. J. M. An-
genent (R.K.). Het "moet in de bedoeling
der fracties liggen dezelfde heeren ook
nu candidaat te stellen. De vierde wet
houder, de heer A. van Driel (A.R.) kan
geen zitting hebben in den raad omdat 'hij
gemeente-ambtenaar is. De A.R. en C.H.
fractie moeten nog over het aanwijzen
van een candidaat voor wethouder over
leg plegen. Wij hoorden van de zijde der
C. H. als candidaat noemen mr. Salie v.
d. Wall en van den kant der A.R. den
heer W. C. Bakker.
Correspondentie met Indië.
Tot de normale postverbindingen zijn her
steld kan men met Nederlandsch Oost-Indië
door middel van speciale formulieren van
het Roode Kruis correspondeeren. Deze zijn
verkrijgbaar aan de afdeelingsbureaux van
het Roode Kruis. Na invulling dienen de for.
muiieren opgestuurd te worden aan het in
formatiebureau van het Nederlandsche Roode
Kruis, Benoordenhoutscheweg 7. Den Haag.
Met Nieuw Guinea, Balikpapan, Tarakan en
Morotai kan rechtstreeks per post gecorres
pondeerd worden.
De doodstraf
geëischt
Voor het Bijzondere Gerechtshof te
's-Gravenhage is de doodstraf geëischt
tegen H. Alders, betonwerker te Lier, om
dat hij als wachtsman hulp aan den vijand
had verleend en bovendien getracht had
een vrouw neer te schieten.
10 jaar gevangenisstraf werd geëischt
tegen S. C. v. Rosmalenvan Gelderen
uit Dordrecht, die haar eigen man bij de
Duitschers had verraden. Zij had medege
deeld dat hij in het bezit was van gra
naatkartetsen.
aanleiding zullen geven tot een uiteen
zetting van het regeerings-standpunt in
groote lijnen. Erg krachtig is de aan
moediging daartoe niet. Maar misschien
acht hij het oogenblik gunstig.
Er moet nog hee! wat groeien.
R. P.
hier volgens het dagblad gunstig, evenals
de voedselsituatie. (Un. Press).
Radio Bandoeng, de krachtigste zend-
inslallatie van Ned. Indië, is door de Ge
allieerde troepen van de Indonesiërs
overgenomen.
Toen een groep Indonesiërs trachtte de
Nederlandsche kazerne te Kebajoran, ten
Z.W van Batavia Dinsdagmiddag te om
singelen, ontstond een vuurgevecht, waar
bij de aanvallers van machinegeweren ge
bruik maakten. Dertig Indonesiërs wer
den gedood. Aan Nederlandsche zijde was
er één gewonde.
Soekarno deeelde aan een A.N.P.-Aneta-
correspondent mede, dat hij en Hatta en
15 andere prominente republikeinen in
formeel met den vertegenwoordiger van
het Britsche ministerie van buitenland
sche zaken M. R. Denning hebben gespro
ken. Hij zeide voorts te willen voorkomen,
dat de huidige moeilijkheden tot een ras-
senstrijd worden, en dat hij trachtte het
probleem op vreedzame wijze op te lossen.
Regeeringscommen taa r
Naar aanleiding van het bericht uit
Batavia van Robert Kiek getiteld „Natio
nalisten geneigd tot concessies?" verkreeg
het A.N.P. van regeeringszijde de volgen
de commentaar: Wij hebben geen enkele
reden om aan te nemen dat onze bond-
genooten iets te kort zouden doen aan
onze door hen erkende souvereiniteit. De
nationalisten zullen tenslotte alleen met
ons kunnen spreken op den voet zooals
de minister van overzeesche gebiedsdee-
len. prof. J. H. A. Logemann in de Kamer
heeft uiteengezet. Wij blijven daartoe ten
volle bereid, maar zien ook met zorg de
toenemende anarchie op Java aan.
De Distributie
Schoenreparatic.
Bon 01 leder is aangewezen voor 25 gr.
reparatieleer.
Ledige tuben.
In tegenstelling met een vroeger bericht
is het thans weer verplicht bij aankoop
van artikelen in tuben, ledige tuben in te
leveren.
Handvest V er. V olken
van krachtv
Woensdagavond omstreeks kwart
voor elf is de organisatie der Vereenig
de Volken officieel haar bestaan be
gonnen. De minister van buitenlandsche
zaken der V.S. Byrnes teekende toen
't protocol van ontvangst der ratificaties
van 29 landen. Byrnes maakte de ont
vangst van het mcerendeel der ratifi
caties, waaronder die der groote vyf,
bekend.
Het woord is aan.
Plato:
De ware tyran, hoe men
er ook over mag denken, is
de ware slaaf. Hij moet over
anderen heerschen en kan
zichzelf niet eens meester
vorden.
IJMUIDEN
Oud-Katholieke Kerk
Bisschopswijding van
Mgr. J. van der Oord
Nadat de bisschop van Haarlem. Mgr.
H T. J. van Vlijmen, om gezondheids
redenen zijn ambt per 1 September j.L
had neergelegd, werd door de geestelijk
heid van het bisdom Haarlem 18 Septem
ber 1945 in de kathedrale kerk aldaar
de deken-vicaris Jacobus van der Oord,
pastoor te Amsterdam, verkozen.
Mgr. van Vlijmen, die vijfenzeventig
jaar oud is, heeft gedurende 29 jaren het
bisschopsambt vervuld.
De verkozène aanvaardde zijn ambt 2
October j.!.. waarna de conformatie van
den aartsbisschop van Utrecht en den bis
schop van Deventer inmiddels is afge
komen.
De wijding tot bisschop van Mgr. Jaco
bus van der Oord zal plaats hebben Dins
dag 13 November a.s.'in de kathedrale
kerk aan de Kinderhuissingel te Haarlem
des morgens 10 uur en zal wórden ver
richt door den aartbisschop van Utrecht,
D E. A. Rinkel.
De nieuwe bisschop werd 11 Februari
1882 te Hoogwoud geboren en vertrok
later naar Den Helder, welke gemeente
reeds twee bisschoppen voortbracht, n.l.
mgr. N. Gul, bisschop van Haarlem in
1912 en mgr. F. Kenninck, aartsbisschop
van Utrecht, in 1920
28 Mei 1908 ontving hij de priesterwij
ding en in Januari 19Ó9 volgde zijn benoe
ming tot pastoor te Culemborg. Op 10
September 1916 volgde hij den toen tot
bisschop van Haarlem verkozen mgr.
Van Vlijmen als pastoor te Egmond aan
Zee op om deze plaats 1 October 1926 te
verwisselen voor de standplaats aan de
kerk van de Brouwersgracht te Amster
dam, waar mgr. v. d. Oord thans nog pas
toor is. Sedert 1937 is hij deken van Haar
lem en maakt hij deel uit van den bis-
schoppelijken raad.
De naam van Mgr. Van der Oord heeft
voor de IJmuidenaren en speciaal voor
de Oud-Katholieke gemeenteleden geen
onbekende klank, daar zijn ouders vele
jaren, tot hun overlijden, in IJmuiden
woonden.
Het kerkbestuur van de Oud-Katholie
ke kerk te Haarlem heeft voor de bijwo
ning van deze wijding tot bisschop in
verband met de te verwachten groote be
langstelling speciale maatregelen moeten
treffen
Wat wordt er in ons land gedaan voor
het herstel van de vele oud-illegale wer
kers, die in de Duitsche concentratie
kampen of elders geestelijk of lichamelijk
in hun gezondheid zijn geschokt? Om op
deze vraag een duidelijk antwoord te kun
nen geven, zijn gistermiddag vertegen
woordigers van de Nederlandsche pers in
twee fonkelnieuwe herstellingsoorden
rondgeleid.
Het aantal personen dat in de bedoelde
categorie behoefte heeft aan verpleging,
is aanzienlijk grooter dan men aanvanke
lijk meende: in vele gevallen doen zich
eerst thans ziekteverschijnselen voor, die
het gevolg zijn van de behandeling in het
concentratiekamp. De Stichting „Herstel
lingsoorden voor Oud-illegale werkers"
streeft er krachtig naar om allen, die het
noodig hebben, hun kans op herstel te
geven. Nadat op 18 Aug. 1.1. het tehuis
Kareol. voor rust en algemeen herstel, en
daarvoor reeds Bethesda Sarepta, voor
t.b.c. en algemeene ziekten, waren ge
opend, zijn er deze week weer twee her
stellingsoorden in gebruik genomen: Duin-
hage in Bentveld, voor do verzorging van
25 t.b.c.-patiënten, en Waterland in Vel-
sen. waar 40 oud-illegalen herstel van
psychische rust kunnen vinden. De in
richting van deze beide tehuizen is een
voudig, maar smaakvol en doeltreffend.
Waterland werd tijdelijk ter beschikking
gesteld dÖor het Provinciaal Bureau Ver
zorging Oorlogsslachtoffers, door de goede
medewerking van den heer Van der
Pluim. Tijdelijk, want men hoopt straks
dit herstellingsoord te verplaatsen. H M.
de Koningin heeft n.l., doordrongen van
het urgente van deze nationale zaak. an
derhalve vleugel van het paleis Het Loo
via de Stichting 1940'45 aan de Stichting
herstellingsoorden ter beschikking gesteld
Dat de herstellingsoorden tot dusverre
alle in de omgeving van Haarlem liggen,
is te danken aan overwegingen van utili
teit. Het werk van öe Stichting is lande
lijk, en het landelijk bestuur bestaat uit
de heeren A. P. M. van Riel. voorzitter,
H G. van der "Wiele, seer.-penningm., dr.
H. Wamsteker en H. Slurink, leden. De
voor Oud-Illegalen
medische dienst berust bij de doktoren
Blaauw, Bouman, Kroon en Vedder.
Het bestuur heeft de toezegging gekre
gen. dat er, boven het normale contingent,
50 Nederlandsche oud-illegalen die aan
t.b.c. lijden naar Zwitserland kunnen voor
herstel. Voor dit doel wil het trachten een
transportvliegtuig te krijgen. Ook naar
Denemarken zullen er 50 t.b.c.-patienten
worden uitgestuurd.
Er wordt dus hard gewerkt voor een
zaak, die ons geheele volk ter harte moet
gaan. Er wordt doorgewerkt ondanks de
groote financieele moeilijkheden (de kos
ten moeten uit vrijwillige bijdragen wor
den gedekt) en met succes. Maar er ia
nog meer te doen. Er' is nog een groot
tekort aan mogelijkheden voor het herstel
van de normale rust- en genezingbehoe-
venden Wij mogen voor de tegemoetkoming
aan dit tekort spreken van een nationale
plicht, een plicht tegenover wie hun ge
zondheid offerden voor onze vrijheid.
De „Indrapoera"
weer op honk
Woensdagmiddag voer een trotsche
tweepijper van de Rotterdamsche Lloyd
de „Indrapoera" na vijf jaren van afwe
zigheid de Nieuwe Waterweg op. De boot,
die gedurende den oorlog voornamelijk
als troepentransportschip dienst heeft ge
daan bracht 480 repatrieerenden uit Enge
land naar huis. Kapitein Stobbe heeft in
Rangoon 1.200 Engelsche krijgsgevange
nen opgenomen en ze in Southampton aan
wal gezet. Buiten de Nederlanders, die
daar wachtten, moesten 70 Indonesiërs, die
geweigerd hebben aan boord van de ..Si-
bajak" te werken en in Engeland waren
ontscheept, naar Holland worden terug
gebracht. Er was toen geen plaats meer
voor ccn transport kinderen, dat naar ons
land gebracht had moeten worden. De
„Indrapoera" zal nog niet ter beschik
king van de Lloyd komen, daar het ver
moedelijk midden November weer naar
Southampton moet vertrekken.
