IJmuider Courant
Het beleid in Indië
Vliegtuigen op Java ingezet
bij gevechten in Magelang
Het einde van
Hitier enzijn vrouw
*rö .Jaargang: No. 18109
Bureaux: Kennemerlaan 154,
IJmuiden - Telefoon 5437
Te Haarlem: Gr. Houtstr. 93
Telefoon 10724.
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Vrijdag 2 N'oveniber 1915
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p. week 31 ct.
per kwartaal 4.-
npERWIJL de onlusten op Java voortdu-
A ren en nu ook in Engeland zekere
spanning hebben doen ontstaan tengevolge
van den moord op generaal Mallaby,
wordt de vraag van het door Nederland
te voeren beleid opnieuw in het geding
gebracht door een radicale tegenstelling
tusschen het standpunt van de regeering en
het optreden van den luitenant-eouver-
neur-generaal dr. Van Mook. Gisteren
seinde Reuter uit Batavia, dat zeer spoe
dig voorbereidende besprekingen tusschen
Van Mook en Soekarno zouden beg: -.-en.
Naar verluidde zouden die worden bijge
woond door den Engelschman Dening, po
litiek adviseur van admiraal Lord Mount-
batten. Ongeveer gelijktijdig met dit be
richt arriveerde een ander, ditmaal af
komstig van United Press, meldend dat
informeele besprekingen tusschen Neder^-
landers en Indonesiërs Woensdagavond al
begonnen waren. Van Nederlandsche zijde
waren aanwezig dr. Van Mook. dr. Van
der Plas en dr. Idenburg en van Indonesi
sche zijde ir. Soekarno, dr. Mohammed
Hstta. dr. Soebardjo. dr. Amir Sjarifoed-
di- - Hadii Agus Salin. Er waren geen
Britsche vertegenwoordigers. Nu het con
tact bereikt was. verwachtte men. aldus
de United Press, dat de basis was gelegd
voor verdere onderhandelingen.
He antwoord op dit opzienbarende
nieuws bleef niet lang uit. Gisterenmiddag
meldde de regeerings-voorlichtingsdienst:
„Indien moet worden aangenomen, dat
dr. H. J. van Mook met Soekarno een be
spreking zou hebben gehad, kan slechts
worden verklaard, dat zulks geschied zou
zijn tegen den uitdrukkelijken wil der re
geering en haar instructies. Richtsnoer
voor de regeering blijft, dat tusschen haar
en Soekarno geen gemeenschappelijke
grondslag voor bespreking bestaat en dat
bespreking dus onjuist ware Zij handelt
dienovereenkomstig."
Wij moeten uit deze reeks berichten dus
afleiden dat dr. Van Mook. terzijde ge
staan door Edeleer van der Plas en dr.
Idenburg. zich aan de instructies van de
regeering niet stoort en zijn eigen weg
gaat. tegen haar wenschen in. Want de
twijfel, die nog in het regeeringscommu-
xiiqué tot uiting komt. of de bespreking
van onze vertegenwoordigers met de re-
pubükeinsche rogeering-Soekarno werke
lijk we! heeft plaatsgehad, wordt van
morgen weggenomen door een nieuw be
richt van Reuter, dat ditmaal het Neder-
landscbe ncrs'oureau A.N.P.-Aneta citeert:
„Een epublikeïnsche zegsman, die de be
sprekingen tusschen de Nederlandsche en
Indonesische vertegenwoordigrs op Java
heeft bijgewoond, verklaarde: Een van
de voornaamste „brandende kwesties",
die besproken is, was: hoe de opgewon
den bevolking tot rust te brengen. Er is
eenige hoop op een vriendschappelijke
regeling. Hoewel wij aan ons standpunt
vasthouden, dat Soekarno's regeering be
hoort te blijven voortbestaan, hangt het
van omstandigheden af hoever dit gaan
zal"
In oorlogstijd kan het gebeuren en is
het meermalen gebeurd, dat een bevelheb
ber het waagt van de instructies van zijn
opperbevelhebber af te wijken, omdat zich
plotseling veranderingen in de situatie
hebben voorgedaan en hij. in tijdnood
verkeerend, op eigen gezag een nieuwe
beslissing meent te moeten nemen. Dit
geva! doet zich blijkbaar in Indië niet
voor. Het betrof hier niet een veldslag
en een leger dat in gevaar verkeerde,
maar een begin van onderhandelingen.
Indien dr. van Mook het met de hem ge
geven instructies niet eens was had hij
zeker den tijd, daarvan te doen blijken.
Even merkwaardig is, dat hij na de ge
houden bespreking de Tegeering niet
heeft ingelicht. Dat blijkt doordat deze
op berichten van persbureaux moest rea-
geeren met een communiqué, waarin zij
haar onzekerheid over de gehouden be
spreking te kennen gaf.
Wij zullen het er allen over eens zijn
dat het ongewenscht is, dat regeering en
luitenant-gouverneur-generaal verschil
lend beleid voorstaan en voeren. Zoo kan
het niet verder gaan. Welken indruk
moet deze zonderlinge vertooning op de
Indische bevolking en op onze bondgenoo-
ten, met name op de Engelschen en Ame
rikanen, maken? Zij zullen eruit afleiden
dat onze regeering de teugels niet goed
in handen heeft. De gebeurtenissen zul
len hen ten zeerste verwonderen. Zij zul
len zich afvragen wie er eigenlijk regeert.
Opheldering in dezen toestand is dringend
noodig.
Gouverneur-generaal Tjarda wilde met
geen enkelen Indonesiër onderhandelen
en trad af toen de Tegeering het niet met
hem eens bleek te zijn. Dat was een nor
male loop van zaken. De regeering wil
wel met Indonesiërs onderhandelen, maar
met uitsluiting van Soekarno en de zijnen
en de luitenant-gouverneur-generaal wijkt
daar eenvoudig van af. Dit is een abnor
male loop van zaken. Er kan. bij welk
regeerings-stelsel ook. maar één bewind
zijn.
R. P.
Mussert
komt op 27 Nov. voor
Het proces tegen Mussert moest door het
overlijden van diens verdediger uitgesteld
worden. Het Is thans vastgesteld op Dinsdag
27 November en wordt gevoerd in het ge
bouw van het bijzonder gerechtshof aan den
Kneuterdijk,
De SuJkerbietencampag-nc Is begonnen. - Te Halfweg heerselit aan de Suiker
fabriek wederom de ongekende drukte met den aanvoer en lossen van de schepen
met suikerbieten. Een kijkje van de bedrijvigheid in dc haven van de fabriek. (P)
Hel woord is aan....
Demosthenes:
Et kan geen welwillend
heid bestaan tusschen de
weinigen en de velen, tus
schen hen die naar over-
heersching streven en hen,
die zich uitgesproken heb
ben voor een leven in poli
tieke gelijkheid.
De Rcgceringsvoorlichtingsdienst deelt
mede: Indien moet worden aangeno
men dat dr. H. J. van Mook met Soe^
karno een bespreking zou hebben ge
had, kan slechts worden verklaard, dat
zulks zou zijn geschied tegen den uit
drukkelijken wil der regeering en haar
instructies. Richtsnoer voor de regee
ring blijft, dat tusschen haar en Soe
karno geen gemeenschappelijke
grondslag voor bespreking bestaat en
dat bespreking dus onjuist ware. Zij
handelt dienovereenkomstig.
De Britten hebben op Java vliegtuigen in
gezet tegen de extremisten, nadat uit Ma
gelang het bericht was gekomen, dat de
situatie aldaar voortdurend slechter werd
en dat de paar honderd man Gurkba's het
zwaar te verduren hadden en een groot
deel van de stad in extremistische handen
was gekomen. In een Reuter-bericht wordt
gemeld, „dat 3 Thunderbolt-vliegtuigen
werden gebruikt en dat de operaties als
„succesvol" beschreven werden. Verklaard
werd, dat tengevolge van dezen aanval het
grootste deel der stad weer onder geal
lieerd toezicht was gekomen." De vlieg
tuigen waren volgens Un. Press door de
Indonesiërs met mortieren beschoten.
Een geallieerd woordvoerder verklaarde,
flat alleen in buitengewone gevallen van
vliegtuigen gebruik zou worden gemaakt.
Volgens een Britsche mcdedecling had
den Nederlandsche troepen het in het Ke-
majoran-gebigd bij Batavia zwaar te ver
duren. Op dc lichamen van gesneuvelde
Indonesiërs zijn passen aangetroffen, die
deden blijken dat zjj uit Middcn-Java ge
komen waren. Op twee transportvliegtui
gen, welke naar Batavia terugkeerden
werd geschoten. Zij vertoonden een dozijn
kogelgaten. Er waren geen leden van de
bemanning getroffen.
Soerabaja: zeer gespannen
Volgens een Britschen zegsman was
Donderdagavond (Bataviasche tijd) de
toestand in Soerabaja zeer gespannen. Hij
verklaarde, dat de Indonesische leiders bij
de besprekingen met den Britschen com
mandant een grimmige houding hadden
aangenomen. Over de gevangen Neder
landers en Indo-Europeanen, die door Br
Indische troepen werden bewaakt, kon hi
geen nadere mededeelingen verstrekken
Hij wist alleen, dat de bewakers hadden
gevochten tot hun munitie op was en zicb
toen hadden overgegeven. Over de geïn
terneerden in het Darmo-gebied zei hij,
dat deze streek het rustigst was geweest.
Het schieten was daar het eerst opgehou
den. De bewaking bestaat uit een infan-
teriebataljon en een regiment artillerie.
Deze zegsman geloofde niet. dat de over
eenkomst tusschen generaal Hawthorn en
de Indonesiërs ten aanzien van het vrij
laten der gevangenen reeds volledig was
uitgevoerd.
Tanks aan land
De Britten hebben tanks aan land gezet
en zich geconcentreerd rond de havens en
kazernes. Dakota-vliegtuigen hebben
voorraden en munitie voor de troepen
neergeworpen. De Britsche kruiser „Sus
sex" is gearriveerd, begeleid door een
aantal torpedojagers om de vrouwen en
kinderen te cvacueeren. Verder wordt ge
meld, dat Britsche versterkingen, waar
onder oorlogsschepen en vliegtuigen naar
de centra van onrust onderweg zijn.
Omtrent Magelang wordt nog gemeld,
dat in de stad 2500 Europeanen of Indo-
Europeanen gevaarlijk ziek of herstellend
zijn. Negentig procent van deze menschen,
die zich in het stadsziekenhuis bevinden,
zijn vrouwen en kinderen. Men heeft nog
slechts voedsel voor een week. De anderen
zitten in kampen, waar men nog voor
twee weken voedsel heeft. Er is in de stad
geen electriciteit meer, doch de waterlei
ding functionneert nog. In Ambarawa is
het rustig, maar de republikeinen voeren
wapenen uit de bergstreken in de omge
ving aan. De geallieerde militairen vree
zen een flankbeweging uit de richting van
Solo en Salatiga en versnellen hun voor
zorgsmaatregelen.
Woensdag is een rapport van de Brit
sche Intelligence Service gepubliceerd on
der den titel „De laatste dagen van Hitier
en Eva Braun". Dit zeer uitvoerig rapport
is het resultaat van het onderzoek, dat
door de Engelschen is ingesteld in over
leg met de Russen. Het resumé van de
nasporingen is aLs volgt: Op 29 April van
dit jaar is Hitler in het conferentievertrek
van de kanselarijschuilkelder gehuwd met
Eva Braun. Daarna werd er feest gevierd.
Den volgenden dag om 2 uur n.m. heeft
de Führer zichzelf doodgeschoten, zijn
vrouw vergiftigde zich. Hierna werden de
lichamen verbrand en de beenderen ver
strooid. Dit werd geconcludeerd uit de
wetenschap, dat er 40 gallon olie naar de
schuilkelders waren gezonden.
De leider van het onderzoek verklaarde
dat hij met ongeveer 20 getuigen gespro
ken had. Dit waren de generaals en poli
tici, die Hitier tusschen 20 en 30 April
hebben bezocht; de leden van de staf der
Rijkskanselarij: een aantal secretaressen
de wachtposten in en buiten de onder-
grondsche schuilkelders en verder de ver
schillende personen die daar toevallig
moesten zijn. De eenige mogelijkheid die
den dood van Hitier zou uitsluiten zou het
bestaan van een dubbelganger moeten
veronderstellen, die dan zijn plaats heeft
ingenomen voor den zelfmoord en het ver
branden. Erg waarschijnlijk is dit echter
niet. Ook de stelling dat Hitier Berlijn zou
hebben verlaten is erg zwak. wanneer we
weten, dat zijn twee piloten tot en met 1
Mei in de hoofdstad zijn gebleven, aldus
•J»t rapport.
Weerbericht
Geldig tot Zaterdagavond. Aanvankelijk
nog betrokken en nevelig, later plaatselijk
opklaring, geen regen van beteekenls,
meest zwakke wind.
Deensche verkiezingen
Het definitieve resultaat van de Deensche
verkiezingen is als volgt: sociaal-democraten
48 (1943: 66), radicaal-soc. 11 (13). conserva
tieven 26 (31), liberalen 36 (28), Georgisten S
(2). communisten 18 (3). nationalen 4 (3). De
communisten zijn uit dezen strijd te voor
schijn gekomen als een sterke partij, verge
leken bij 1943. Men verwacht dat het tot een
samengaan van soc. dem. en communisten
zal komen.
Televisie en super-snelheden
Een Engelsche uitvinding heeft een ver
eenvoudiging van de televisie teweeg ge
bracht, doordat men thans geen gebruik
meer hoeft te maken van aparte zenders
en ontvangers voor geluid en beeld. Het
betreft een toestel, waarmede één tien-
millioenste (0,000,000,1) van een seconde
onbenutten tijd kan worden vastgehou
den. Televisiebeelden worden lijnsgewijze
uitgezonden, waartoe men gebruik maakt
van een „aftaster", die thans in één negen-
tigmillioenste seconde zig-zag over het
doek raast. De nieuwe ontdekking lascht
de geluidsopname in die tienmillioenste
seconde in, zoodat beeld en geluid elkaar
kunnen volgen als bij de geluidsfilm.
Atoombom
verboden te gebruiken
Kenneth McKetlar, president van den Ame-
rlkaanschen Senaat heeft bij dezen Senaat
een voorstel ingediend om de atoombom als
oorlogsmiddel in onderling overleg van allo
volken der wereld buiten gebruik ie stellen
als voorwaarde voor het bekendmaken van
de geheimen der bom door de Ver. Staten.
Hij zeide, dat de Vereenigde Staten de eerste
stap moesten doen om de bom buiten de wet
te stellen, zoolang de formule uitsluitend ia
haar handen was.
IJMUIDEN
Het conflict in het
Visscherijbedrijf
In verband met het conflict in het vis
scherijbedrijf kan nu worden meegedeeld,
dat vandaag een vergadering der reeders
zal worden gehouden.
Tot nu toe is nog geen enkele trawler
naar zee gegaan. De „Prinses Beatrix"
IJM. 117 ligt echter gereed om te varen.
Naar wij vernemen heeft de reederij van
dezen trawler, de fa. Groen, voor de be
manning de Engelsche condities toege
staan De Katwijk II KW 134. die ook zou
gaan varen, blijft voorloopig nog binnen.
VELSEN
Zilveren jubileum van
R.K. Jongensschool St. Joseph
De feestviering ter gelegenheid van het
25-jarig bestaan van de R.K. Jongens
school der parochie van St. Joseph is
Woensdagmorgen aangevangen met een
plechtige H. Mis in de parochiekerk, ge
zongen door de schoolkinderen en door
pastoor G. Vollaerts opgedragen tot inten
tie van twee jubilarissen, die mét hun
school hun zilveren jubiléumsdag vierden.
De heer H. P. van Roosendaal is van de
oprichting af hoofdonderwijzer terwijl de
heer A. Wiegman gedurende dezelfde pe
riode als onderwijzer aan de school is ver
bonden Na den kerkdienst hebben de
jubilarissen met hun familie aangezeten
aan een ontbijt in de pastorie.
De feestelijkheden voor de kinderen
werden gehouden in het gymnastieklokaal
van de R.K. Meisjesschool, eveneens aan
de Corverslaan. waar pastoor Vollaerts
als voorzitter van het schoolbestuur, in
tegenwoordigheid van verschillende ker
kelijke instanties, de rij van sprekers
opende. Deze schetste hoe voor het leen
van het kind het goede voorbeeld van den
onderwijzer een zeer groote factor vormt.
De jubilarissen waren hierin echter nim
mer tekort geschoten; zij gaven het beste,
hun persoon. Uit de onderwijskringen
spraken vervolgens de heeren J. v. d.
Graaff, hoofd der O. L. school 7 en Grü-
ter. hoofd van de Da Costa-school, de Chr.
School aan de Van Langeveldstraat was
door eenige bestuursleden en onderwijs
krachten vertegenwoordigd. De beide
schoolhoofden schetsten den heer Van
Roozendaal als een behulpzaam vriend in
moeilijke uren van bezetting en evacuatie
en den heer Wiegman als een trouwe en
gewaardeerde collega.
De heer G. Kok vertolkte den dank van
het personeel der jubileerende school;
prees het hoofd voor zijn zonnig humeur
van eiken dag en had groote waardeering
voor de goedheid van den veel ouderen
collega in den tijd toen spreker nog kwee-
keling met acte was.
Kapelaan J. M. E. Keet. vertolkte den
dank van de priesters onder de oud-leer
lingen. Alle toespraken gingen verge/eli
van stoffelijke blijken van waardeprint*
w.o. veel bloemen en mooie geschenken.
Na het officieele gedeelte voerden de
schoolkinderen een aardig verzorgd pro
gramma van liederen en spelen uit. dat
wel in den smaak viel.
Tenslotte dankte de heer Van Roozen
daal allen, die hem in zijn taak terzijde
hebben gestaan en zijn jubileumdag tot
een onvergelelijken hebben gemaakt. Ook
de heer Wiegman getuigde van zijn groo-
ten dank voor alle vriendschap ondervon
den en voor de waardige herdenking van
zijn jubileum.
Zondïg receptie.
In verband met de feestelijkheden tor
viering van dit schooljubileum zal as Zon
dagmiddag om half drie in het gymna
stieklokaal der R.K. Meisjesschool aan de
Corverslaan door beide jubilarissen wor
den gerecipieerd, teneinde ouders, oud
leerlingen en andere belangstellenden ge
legenheid tot gelukwenschen te bieden.
Daarna zal een herhaling worden gegeven
van de jubileum-kinderuitvoering voor do
ouders der leerlingen.
