Plechtige herdenking der gevallenen
De Distributie
Amerikaansche Films
De Spoorwegbruggen
Wanneer klaar
De voorloopige data (behoudens moge
lijke tegenslag) van de indienstneming
Van de spoorwegbruggen zijn als volgt:
Maasbrug bruggen bij Roermond: einde
November. De Rijnbrug Oosterbeek bij
Arnhem: half December. De Maasbrug bij
Venlo: begin Februari: Hollandsch Diep
bij den Moerdijk: zomer 1946. Brug over
de Oude Maas bij Dordrecht: zomer 1946.
De Maasbrug bij Hedel: zomer 1946 De
Waalbrug bij Zaltbommel: 1 Januari 1947.
IJselbrug Zwolle (Katerveer) niet bekend.
Merwedebxug bij Baanhoek (bij Sliedrecht)
niet bekend.
De Duitsch-Russische
oorlog op Texel
Het eiland Texel, dat vele vrienden in
Nederland heeft; Texel, het mooie vogel
eiland. zou practisch onbeschadigd uit den
oorlog gekomen zijn, ware hier niet een
maand voor de bevrijding de „Duitsch-
Russische oorlog" uitgebroken. De Russen,
die hier vertoefden, waren door de Duit-
echers in hun kriegsdienst gedwongen en
tagen in den nacht van 5 op 6 April hun
kans. Zij bonden den strijd aan tegen de
pldaar gelegerde Duitsche troepen en heb
ben dezen strijd met groote hardnekkig
heid gevoerd. Den Burg werd zwaar ge
teisterd, terwijl de Cocksdorp, de Koog en
de Waal aanzienlijke schade leden. Vele
boerderijen werden verwoest en geplun-
werd. onder de burgerbevolking vielen
•alrijke slachtoffers.
De duinen op Texel geven hetzelfde
>eeld te zien als elders langs de kust.
Betonnen bunkers zijn verrezen en land
mijnen lagen her en der verspreid.
De schade in Den Helder
De vreemdeling, die van de landzijde het
#tide marine-stadje Den Helder binnen
komt, vermoedt niet, dat hij in een der
awaanst getroffen gebieden van Nederland
tK gearriveerd. De eerste aanblik van de
binnenstad bevestigt ook geenszins dit
vermoeden. Wel zijn door bommen groote
gaten in dit gedeelte van Den Helder ge-
fiagen, doch de grootste schade ligt buiten
fcet eigenlijke centrum.
Langs een breede strook achter de kust
heeft de bezetter ruim 1800 woningen af
gebroken en een met puin bezaaid terrein
van circa 32Vi H.A. oppervlakte is het
tTieste resultaat.
1909 woningen en gebouwen werden ten
gevolge van Duitsche en Engelsche bom
bardementen geheel of gedeeltelijk ver
woest. terwijl tallooze woningen lichte
schade opliepen als gevolg van verwaar-
loozing door de gedwongen evacuatie van
Den Helder. Ook de marinewerf, de ziel
van Den Helder, werd zwaar door het oor
logsgeweld getroffen, terwijl het bekende
hotel Den Burg op den dag voor de capi
tulatie door bommen werd verwoest.
Huisduinen, de laatste jaren bekend als
de badplaats van Den Helder, heeft even
eens gevoelig te lijden gehad. Hier betreft
het met zoozeer het dorp zelf als wel het
natuurschoon. De duinen geven een beeld
te zien van vernieling en ontsiering, door
het ontelbare aantal bunkers dat
De oorlogsmisdrijven
Een oproeping tot de bevolking
Dezer dagen zal door middel van aan
plakbiljetten de Nederlandsche bevolking
worden opgeroepen tot het doen van aan
gifte van oorlogsmisdrijven, tijdens den
oorlog waar ook gepleegd, door anderen
dan Nederlanders of Nederlandsche onder
danen.
Met de algeheele militaire onderwerping
van Duitschland was het voornaamste
oorlogsdoel bereikt. Daarnaast eischt ech
ter de gerechtigheid, dat de individueele
Duitsche oorlogsmisdadigers, die direct of
indirect verantwoordelijk zijn voor tal
looze gruweldaden, worden opgespoord en
voor den rechter gebrach^ opdat zij hun
gerechte straf niet ontloopen. Te zamen
met de andere vereenigde volkeren heeft
ook Nederland de verplichting op zich ge
nomen deze taak met betrekking tot de
door vijandelijke onderdanen jegens on2e
landgenooten gepleegde misdrijven met
kracht ter hand te nemen.
Van slachtoffers van oorlogsmisdrijven,
nabestaanden en allen, die hieromtrent
verklaringen kunnen afleggen, wordt ver
wacht, dat zij daarvan mededeeling doen
bij de politie. Deze aangifte moet vóór 15
November schriftelijk geschieden.
Er wordt door de regeering een drin
gend beroep op de bevolking gedaan, haar
volle medewerking te verleenen.
Het Permanente Hof
Zooals reeds is gemeld, heeft het Per
manente Hof van Internationale Justitie
dezer dagen onder voorzitterschap van
den heer Guerrero te Den Haag zijn eeT-
ste zitting gehouden 6inds Februari 1940.
Het Hof heeft o.m. de kwesties bestu
deerd, die zich voordoen als gevolg van
cle onderteekening van het Handvest der
Vereenigde Naties te San Francisco. Naar
men weet. voorziet dit handvest in de op
richting van het Internationale Hof van
Justitie, dat het rechtsorgaan van de
Vereenigde Naties zal worden.
Tijdens hun verblijf te 's Gravenhage
hebben de leden van het Hof hun hand-
teekenmg geplaatst in de registers van
H. M. de Koningin en van H. K. H. de
Prinses en den Prins.
Onze klokken komen terug
Vele klokken welke destijds waren gevorderd om grondstoffen te leveren
aan de Duitsche oorlogsindustrie xijn onbeschadigd teruggevonden en
zullen nu aan de rechtmatige eigenaars worden teruggegeven, zoodat hun
stemmen weer spoedig over 't Nederlandsche landschap zullen klinken. (P)
Overdracht Eeregrafhof te Bloemendaal
Meer dan 400 slachtoffers van het Duit
sche schrikbewind, afkomstig uit alle
deelen van het land, die gevonden zijn in
de duinen, zijn nu definitief ter aarde be
steld aan den Zeeweg te Bloemendaal.
Hier zal zooals wij reeds mededeelden
te zijner tijd een eeregrafhof komen,
ter nagedachtenis van hen, die hier voor
vrijheid en vaderland het leven lieten. De
plechtige overdracht aan de familie was
aanvankelijk vastgesteld op 20 November,
maar is thans om dringende redenen uit
gesteld tot Dinsdag 27 November.
Op dien dag zal om elf uur in tegen
woordigheid van de nabestaanden, strijd
makkers en autoriteiten een gedachtenis-
plechtigheid worden gehouden in dé Groo
te Kerk te Haarlem.
Het stoffelijk overschot van Anneke
Schaft de dochter van een onderwijzer
te Haarlem de eenige vrouw onder de
velen, die in de duinen gefusilleerd wer
den, zal opgebaard staan in de Groote
Kerk om na de plechtigheid te worden
uitgedragen en te ruste gelegd temidden
van haar medestrijders.
In de kerk zullen eenige sprekers het
woord voeren, vermoedelijk een minister
en een vertegenwoordiger van de illegali
teit.
De 6toet vertrekt om 1.30 uit de kerk te
Haarlem naar den Zeeweg. Het belooft
een zeer indrukwekkende plechtigheid te
worden. Vermoedelijk zal de stoet voor
afgegaan worden door de Koninklijke Mi
litaire Kapel.
Kransen kunnen een dag van te voren
aan de Groote Kerk worden bezorgd.
Langs den geheelen weg zullen schoolkin
deren uit Haarlem worden opgesteld ter
afzetting.
Het is de bedoeling, dat voor verwan
ten en genoodigden, voor zoover zij niet
met eigen voertuigen komen en 6lecht ter
been zijn, autobussen ter beschikking zul
len zijn voor den tocht van de kerk naar
de begraafplaats.
De Koningin, de Prinses en de Prins zijn
uitgenoodigd de plechtigheid bij te wonen.
Ook aan de regeering en vele andere auto
riteiten is verzocht door hun aanwezig
heid blijk te geven van medeleven.
Nog zoetjes-aan
met de suiker
Met alle mogelijke vervoermiddelen
wordt de beetworteloogst van dit jaar
weer gevoerd naar de suikerfabrieken
waar de campagne begonnen is. Als men
die aanvoer naar en de bedrijvigheid in
deze fabrieken ziet, is men geneigd weer
het vooroork>g6che suikerschepje te gaan
gebruiken in de plaats van het kleinste
formaat theelepeltje dat nu het rondkomen
met het rantsoen moet helpen waarborgen.
De campagne bereikt dit jaar evenwel
nog slechts een derde van het normale
peil. Uit de volgende cijfers kan men zich
gemakkelijk een beeld vormen van onze
huidige suikerpositie:
In normalen tijd werd uit 1806 millioen
K.G. bieten 2.5 millioen zak consumptie
suiker gefabriceerd. Als resultaat van de
loopende campagne wordt verwacht: Uit
500 millioen K.G. bieten ongeveer 700.000
zak suiker. Gaat men nu uit van een be
volking van 9 millioen, dan is per 13 distri
butieperioden noodig: 1 millioen zak sui
ker. Zoodat de uitkomst van dit eenvou
dige sommetje 300.000 zak te weinig
allerminst een zoete smaak geeft.
Alles wijst er op dat 6uïker wel het laat
ste artikel zal zijn, waarvoor men nog een
bon zal hebben in te leveren.
Naar schatting zijn ongeveer driehon
derd andere slachtoffers gecremeerd. Het
onderzoek naar hun stoffelijk overschot is
voorloopig nog niet geëindigd. Het ligt in
de bedoeling om later de asch van deze
slachtoffers in een gemeenschappelijke urn
te plaatsen in de eeregrafhof.
Koffie en biscuit.
Het Centraal Distributiekantoor deelt
mede, dat de. geldigheidsduur voor bon
110 voor koffie en van de bonnen 108 en
204 voor biscuits wordt verlengd tot en
met 24 November.
Karnemelk en taplemelk-yoghurt
Karnemelk en taptemelk-yoghurt zijn
thans uitsluitend verkrijgbaar op rantsoen
bonnen voor taptemelk. Deze worden uit
gereikt ten behoeve van zieken en zuige
lingen, voor wie karnemelk en/of yoghurt
door den arts is voorgeschreven.
Visch in blik.
Het publiek dient er op bedacht te zijn.
dat het plaatselijk of tijdelijk niet altijd
mogelijk zal zijn op den vleeschbon, waar
voor thans het rantsoen is verhoogd van
100 tot 150 gram, versch vleesch te be
trekken. Men zal ook genoegen dienen te
nemen met op den vleeschbon verkrijg
baar gestelde producten in blik. met in
begrip van visch in blik, voor zoover bij
slager, winkelier of in den vischwinkel
voorradig. Het ligt echter in de bedoeling
op den vleeschbon voor een zoo groot
mogelijk gedeelte versch vleesch te ver
strekken.
Gecondenseerde melk.
Tengevolge van de in het najaar en des
winters steeds optredende daling van de
melkproductie, zal het straks niet meer
mogelijk zijn in het Westen des lands het
geheele meikrantsoen in losse melk te
verstrekken. Teneinde het huidige rant
soen zoolang mogelijk te kunnen hand
haven, zal binnenkort in genoemd gebied
een aanvang worden gemaakt met het
verstrekken van gecondenseerde ongesui
kerde melk in blikjes, z.g. „evaporated
milk", ter vervanging van een gedeelte
van het meikrantsoen. De prijs van de
blikjes is dezelfde als voor een liter losse
gestandaardiseerde melk. De gewichtsin-
houd der blikjes kan onderling geringe
verschillen vertoonen; voor de distributie
geldt elk blikje voor een liter melk.
Examens
Geslaagd voor akte N19 NO: W. Inger-
man te Heemstede; D. Limburg te Bloe
mendaal; A. F. Vogelenzang te Haarlem,
hopen, dat het bij tal van voordrachtskun-
AGEXDA VOOR DINSDAG NOVEMBER
Stadsschouwburg: Comedia. Pas op voor
stille waters. JO uur. Evang. Luthersche Kent:
Kerkconcert. 20 uur. Ver. van Vrjjz. Herv.
Jacobstr.: Lezing Ds. J. A. de Ruiter. Begijn
hofkapel: Liederenavond, 20 uur. Kapel Sa-
repta: Wijkbijeenkomst. 20.15 uur. Gebouw
Haal. Kegelb.: Evening Party, 20 uur. Rem
brandt: Denk aan mij, 14.30 uur. Cinema
Palace: Zij trouwde haar baas. 14. 16.15. 19
en 21 uur. Luxor: The drum. 14. 16.15 19 en
21.15 uur. Frans Hals: Strike up the band.
14, 16.30. 19 en 21.15 uur. Moviac: Het Begen-
boogcabaret 19.30 en 21.30.
WOENSDAG 7 NOVEMBER
Gem. Concertgebouw. Tuinzaal: Marg.
Couperus, 20 uur. Stadsschouwburg: Alb.
Thym. Het Lied van alle tijden. Rembrandt:
Denk aan mij, 14.30 en 20 uur. Bioscopen en
Moviac: als Dinsdag.
De ijdelheid van alle tijdelijkheid blijkt
duidelijk bq het overzien van vijf jaren
Amerikaansche film. Wanneer ik over
weeg dat ik, gedurende de vijf jaren die
Nederland gemist heeft, elke week een
maal naar de bioscoop ben geweest en
dat is dus 260 Amerikaansche hoofdfilms
heb gezien en wanneer ik dan tevens
overweeg, wat ik van al die films heb
„overgehouden", dan is het resultaat dier
overweging poover. Dan kom ik tevens tot
de wonderlijke overweging dat, bij de
enkele films die ik heb onthouden twee..
Fransche producten waren. Zij herinneren
aan een warmen Zondagmiddag in Mexico
City, die luister verkreeg door „La femme
du boulanger" en een stillen, tropischen,
avond op Curasao, die ontroerend werd
door de geheel-onverwachte confrontatie
met ,.Le dernier jour". En was het voor
den onsterfelijken Europeaan niet typee
rend, dat hij in New-York altijd weer die
heel kleine bioscoop aan het begin van
Fifth Avenue opzicht, waar uitsluitend
Fransche films werden gedraaid en dat hij
in één week vier maal ging kijken naar
Guitry's sublieme „Roman d'un tricheur"
meer dan tien jaar oud en steeds nog
een hoogtepunt van veertig jaar film?
In Nederland heb ik vele malen, het
verlangen vernomen, „Gone with the
wind" te zien.Misschien dat het „in leven
den lijve" aanschouwen van menschen uit
een geliefd boek den schok der herkenning
aangenaam en ontroerend doet zijn. Maar
de film op zichzelf, met de beeldschoone
Engelsche Vivian Leigh in de hoofdrol, is
op haar best middelmatig te noemen, op
haar slechtst: vervelend. Een veel te lang
filmverhaal zonder groote verdienste.
En Chaplins „Dictator"? Ook deze was
een tegenvaller. Er zijn prachtige dingen
in (het spel met den aardbol; het tragi
komische slot). Voor mij is de humoristi
sche interpretatie van dingen, zoo tra
gisch dat zij zelfs geen humor verdragen
kunnen, eerder smakeloos dan knap. Ik
bestrijd zelfs een Chaplin het recht, grap
pig te zijn over de vervolging der Joden.
Deze grofheid liep over de maat en het
was de eerste keer dat ik, dit overden
kende. twijfelde aan het kunstenaarschap
het „begenadigde" kunstenaarschap,
zooals zooveel critici plegen te schrijven
van Chaplin.
De Amerikaansche film ging langs een
curve, die meestal gelijkvloers liep doch
zich soms hooger en een heel enkele keer
hoog verhief.
Ik denk aan „Rebecca", een romanti
sche historie, gepenseeld in vele en veler
lei grijzen: aan „The Long Voyage Home"
een excellent werk. waarin Thomas Mit
chell (voor mijn gevoel, met Claude Rains
en Spencer Tracy behoorend tot de groot
ste Amerikaansche filmspelers) uitblinkt
in zijn sombere hoofdrol- Om voor mij on
begrijpelijke. ten eenenmale ondoorgron
delijke redenen heeft de Nederlandsche
Filmkeuring te Londen deze wondermooie
rolprent voor Nederlandsche consumptie
afgekeurd.
Ik denk vooral aan „Citizen Kane", ge
maakt door den wonderlijken Orson Wel
les, eens het wonderkind der Amerikaan
sche radio, een fantastisch en fantastïsch-
knap man. Deze grootsche film is in Ame
rika gevallen als een baksteen. Zij gaat
den gemiddelden bioscoopganger inder
daad veel te ver boven de Stetson. Zij
raakt filmisch en foto-conceptisch psycho
analytische hoogten en diepten, die voor
velen onbereikbaar zijn. De macabere fi
guur van den krantenkoning Hearst moet
de inspiratie voor dit uitzonderlijke pro
duct van een bizarren geest zijn geweest.
Een film voor de weinigen, die weten wat
„film" is en zeker niet voor de ontelbaar
velen, die de kassa van het bioscoopthea
ter moeten doen rinkelen.
Ik eindig vandaag met de eervolle ver
melding van „Going my way", een mid
delmatige film. ja zelfs een film met zang
nummertjes, ja zelfs een film met den
schaapachtigen Bing Crosby een film
die zijn. uitzonderlijkheid ontleent aan het
prachtige, ontroerende figuurtje van een
ouden pastoor, subliem vertolkt door een
onbekenden ouden Engelschen speler:
Berry Fitzgerald. Mr. E. ELIAS.
Deblokkeering bij huwelijk
Het ministerie van Financiën vestigt er
de aandacht op, dat de 200.in contan
ten en 200giraal tegoed, welke bij
een huwelijk voor een der partijen kun
nen worden gedeblokkeerd, uitsluitend
bedoeld zijn voor de huwelijkssluiting en
de daaraan verbonden feestelijkheden.
Voor zoover men over onvoldoende giraal
tegoed of contanten beschikt voor woning
inrichting e.d. dient men individueele de-
blokkeerïng aan te vragen bij de instel
ling, waar men een rekening heeft.
De Radio geeft vanavond:
Hilversum I, 391 M.
18.04 Ster van den dag. Jack Hylton. 16.30
Engelsche les. 19.00 Reportage. 19.30 Vogels
van diverse pluimage. 20.01 Mr. Petra Elde-
nng over: „De doodstraf'. 20.15 Vragenkwar-
tier L. de Jong. 20.30 Radio-Phil harm. Or
kest olv. Albert van Kaalte. 21.45 De gevol
gen van een glimlach. 22.15 B. Verhoeven
over „Kunst en leven". 22.30 Ninon Vallin,
sopraan. Paul Robeson, bas en Eileen Joyce,
piano. 2S.01 Nieuwsber. 28.45 Avondwijding.
Rector G. J. Braakhuis.
Hilversum II, 415 M.
18.01 Nieuwsber. 18.30 Jan. Bron. 18.50 Voor
je slapen gaat. 19.30 Programma voor de
Nederl. Strijdkr. 20.01 Jan Corduwener non
stop. 26.30 Interview met een illegaal werk
ster. 20.45 De werkende vrouw, de zingende
vrouw. 21.00 Departementen spreken
21.45 Ensemble George Frank. 21 45 Avond-
wijding. Ds. P. N. V. Kruyswijck. 22.01
Nieuwsber. 22.15 Wil Walis met sweet and
swing.
