IJmuider Courant
Een Westelijk Blok
Centrum van Soerabaja
Joanraug Wo. 18178
Bureaux: Kennemerlaan 154,
IJmuiden - Telefoon 5437
Te Haarlem: Gr. Houtstr. 93
Telefoon 10724.
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Dingdag 13 November 1945
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p. week 31 ct.
per kwartaal 4.
ER is tegenwoordig veel sprake van een
Westelijk statenblok in Europa. De
Gaulle is daar voorstander van en het is
geen wonder dat deze gedachte van
Frankrijk uitgaat, want het is de groot
ste mogendheid in West-Europa en tevens
een in menig opzicht verzwakte mogend
heid. Ongetwijfeld ligt Frankrijks zwakste
punt in de sterke daling van zijn ge
boortecijfer. die tengevolge heeft gehad
dat het groote land met zijn veertig mil-
lioen inwoners „onderbevolkt" is en niet
over voldoende arbeidskrachten beschikt
om den rijken bodem te bewerken. Andere
tekortkomingen kan men overwinnen en
het verleden bewijst, dat de telkens weer
opvcerende Fransche vitaliteit daartoe in
staat is en zich juist óp haar krachtigst
toont na de diepste inzinkingen. Maar dit
nadeel van onderbevolking kan niet snel
overwonnen worden en daarom moeten
de leiders van Frankrijk, in de eerste
plaats een zoo vooruitziend man als de
Gaulle, zich wel bewust zijn van de nood
zaak, aansluiting bij andere landen te
zoeken. Zeker gaan zijn gedachten verder
dan de verzekering van de veiligheid des
lands. Want een politiek, die zich alleen
op veiligheid baseert is in wezen klein
en kortzichtig en de Gaulle is geen man
van benepen gedachten. Allicht overweegt
hij de mogelijkheid van een Federale
Unie van West-Europa, die niet alleen het
vasteland, maar ook Engeland zou be
treffen. Ik herinner er aan dat voorbe
reidingen voor een Fransch-Engelsche
Unie, in begin 1940, op Churchill's initia
tief, al ondernomen waren en dat on
langs prof. Harold Laski, de voorzitter
van de in Engeland regeerende Labour
Party, haar opnieuw aanbevolen heeft.
Ook is het interessant, dat instituten voor
opinie-onderzoek in Frankrijk en Enge
land onlangs een onderzoek naar de open
bare meening op dit punt hebben inge
steld en dat in beide landen een groote
meerderheid zich ten voordeele uitsprak.
De vraag kon natuurlijk niet geformuleerd
worden in den vorm van „een Federale
Unie", omdat zich daarbij zooveel ver
schillende mogelijkheden voordoen, maar
zij was toch ruim gesteld: „Zoudt u een
politieke en militaire alliantie goedkeu
ren?" In Engeland antwoordden 60°/o van
de ondervraagden bevestigend, 21"/o ont
kennend en 19% onthielden zich van een
opinie. In FraoJjrijk was de meerderheid
zelfs indrukwekkend, want 79° antwoord
den Ja, slechts ll'.'o Neen en 19% onthiel
den zich.
De vraag van een Westelijk Blok raakt
natuurlijk ook ons land en België en nog
verscheidene andere mogendheden. Dat
men zich daarvan bewust is, bleek duide
lijk in de Kamerdebatten óver het Hand
vest van de Vereenigde Naties. In het
Voorloopig Verslag was al een vraag tot
de regeering gericht omtrent haar mee
ning over het plan-de Gaulle, maar minis
ter van Kleffens ontweek die in zijn ant
woord. De opmerking van een Kamerlid,
dat het niet gewenscht zou zijn zich in
een groepeering te begeven met één groo
te mogendheid werd later beantwoord
mot de verklaring, dat in een dergelijke
groepeering, als die ontstond, niet van één
maar waarschijnlijk van twee groote mo
gendheden sprake zou zijn. Natuurlijk is
dit een punt van groot belang: het scha
kelt de mogelijkheid van een overheer-
schcnden invloed uit.
Intusschen is alles nog in een primair
6tadium. Er wordt nog maar getast in deze
richting. Dat verandert niets aan de over
weging, dat hier ook voor ons de aange
wezen weg ligt. Anderen en wij zullen
hem in moeten slaan. Afzonderlijk zijn
al de betrokken staten, behalve (in zeke
ren zin) Engeland, te zwak en de kleine
zouden bij den stand der moderne oorlogs
techniek weerloos zijn tegenover een
grootmacht. Alles moet de staten van het
Westen naar aaneensluiting dringen.
In het Kamerdebat toonden verschei
dene leden onrust bij de gedachte, dat een
Westelijk Blok „door anderen" als een
tegen hen gerichte formatie beschouwd
zou worden. Het is bekend dat Rusland
er tegen gekant is. Maar als een groote
groep staten een machtige Unie vormt en
een ander machtig geheel in het Oosten
de Sovjet-Unie is, kan de ontwikkeling
in West Europa niet belet worden. Te
minder waar een onderbevolkt groot land
naast overbevolkte kleine landen ligt
een volkomen onlogische en gedesorgani
seerde stand van zaken en de nood
dringt om de bodemproducten tenvolle te
baat te nemen. Als Kamerleden zich zoo
schuw toonen ten aanzien van oppositie
In andere landen spreekt daar ook nog
wel de oude neutraliteits-opvatting uit.
Wie actieve buitenlandsche politiek voert
moet op tegenstand rekenen. En wij kun
nen niet meer neutraal blijven.
De term „Westelijk Blok" is vaag. Als
zij alleen een militaire alliantie gold zou
zij weinig beloven. Militaire allianties
plegen een onzeker bestaan en weinig
duurzaamheid te hebben. Zij duren niet
langer dan het eigenbelang van de betrok
ken staten meebrengt. De vraag van het
opinie-onderzoek in Engeland en Frank
rijk gold dan ook al tevens een politieke
samenwerking. Maar Unie moet het doe!
zijn, omdat alleen daarin de volken en
niet slechts de regeeringen vereenigd zou
den worden.
Het treft dat gisteren uit Washington
hel bericht is gekomen, dat de Engelsche
premier Attlee aan president Truman zou
hebben voorgesteld om een verklaring
Te Selio.ouebeck, een der oudste Drentsche dorpjes, zijn tussehen de boer
derijen boortorens verreven, om de kostbare olie uit den bodem te luiten.
Een der tankwagens wordt met de juist uit den Drentschcn bodent
oiigepomptc olie gevuld. (P.)
in Britsche handen
United Press meldt uit Batavia, dat de
laatste berichten uit Soerabaja doen blij
ken, dat de Britsche troepen thans een
gunstige strategische positie innemen, nu
zij het centrum van de stad, dat de meeste
schuilplaatsen bood aan de Indonesische
scherpschutters en guerillatroepen, heb
ben bezet. Het zal voor de Indonesiërs
veel moeilijker zijn stand te houden in de
moderne buitenwijken, zooals Simpang,
Goebeng en Darmo, die de Geallieerden
thans naderen. Belangrijke gebouwen, zoo
als het telefoon- en telegraafkantoor en
het postkantoor, zijn in handen der En-
gelschen. Geallieerde militaire kringen te
Batavia vertrouwen erop dat de campagne
voor het einde van de week besloten zal
worden.
Den geheelen nacht hebben de gevech
ten voortgeduurd. Reeds gisteravond wa
ren de Engelschen in het bezit van meer
dan de helft der stad. Hun linie liep on
geveer van het hotel Soerabaja via het
telegraafkantoor naar het Grand Hotel.
Hun opmarsch verliep evenwel langzaam
tegen den tegenstand van scherpschutters
en mitrailleurs. Britsche tanks stelden
een Indonesische bunkerpositie buiten ge
vecht, waarbij de bezetting van den bun
ker werd gedood. Een concentratie van
1000 man Indonesiërs werd door artille
rievuur uiteengeslagen. De Engelschen
maken op het oogenblik veel gebruik van
hun kanonnen, om de artilleriestellingen
der Indonesiërs tot zwijgen te brengen.
De R.A.F. blijft de actie ondersteunen en
beschiet verschillende objecten op den
grond. o.a. wegversperringen. Ook wer
den bommen geworpen op bepaalde doe
len. Gisteren werden zeven Britsch-Indi-
sche soldaten gewond.
Volgens sommige berichten gebruiken
de Indonesiërs Japansche tanks en ka
nonnen, maar andere berichten maken er
melding van dat de tegenstand langzamer
hand uitdooft.
De wijken in Soerabaja, die werden be
zet, werden verlaten aangetroffen. Men
vond hier groote hoeveelheden kleine Ja
pansche wapenen, zooals ook middelzware
machinegeweren. Ook 68 mitrailleurwa
gens werden gevonden. Aan Britsche zijde
werden tot half een Zondagmiddag een
man gedood en negen gewond. De tele
fooncentrale werd onbeschadigd bezet en
de lijn naar Batavia bleek nog te functio-
neeren. De electrische stroomvoorziening
is echter gestoord. Bij de operaties van
Zaterdag werden 350 geïnterneerden be
vrijd. Luchtverkenningen hebben geen
massa-uittocht uit de stad vastgesteld.
De „Merdeka" bericht, dat vanmorgen
de gevechten in Soerabaja nog hevig
voortwoedden. Het blad geeft toe, dat de
Engelschen het postkantoor hebben bezet
en deelt mede, dat er versterkingen wor
den aangevoerd. Volgens hetzelfde blad
zouden de Indonesiërs op het ongeveer
12 km ten Z. van Batavia gelegen vlieg
veld Tjillitan drie Nederlandsche toe
stellen hebben vernield.
JAPANSCH SCHIP IN BRAND.
Het centrum van Soerabaja werd gis
terennacht nog zwaar door Britsche ar
tillerie bestookt en de lucht was hel ver
licht door de .Hakkaimo", een Japansch
schip van 8000 ton, dat in brand is ge
vlogen terwijl een Japansche werkploeg
het in gereedheid bracht voor de evacu
atie van hun landgenooten. Troepen van
de 23ste divisie zijn aan de Oostelijke
oever van de Kali Mas doorgedrongen
en Thunderbolts en Mosquitos bombar-
van Rusland te vragen ten aanzien van
„zijn uiteindelijke eigchen voor zijn vei
ligheid aan den Europeeschen kant."
R. P.
deerden met de grootste nauwkeurigheid
een aantal doelen terwijl artillerie Indo
nesische verzetshaarden onder vuur nam.
Gisteren hebben de Indonesiërs het vlieg
veld met mortieren beschoten, maar er
werd geen zware schade aangericht. Zij
gebruikten o.a. een Japansch 75 millime
terkanon, dat echter tot zwijgen gebracht
kon worden door de Britsche vloot. De
Britsche vliegtuigen ontmoetten onver-
wachten tegenstand en velen ervan keer
den terug met kogelgaten. De Indonesiërs
hebben tenminste één luchtdoelartillerie
stelling in Soerabaja, die de piloten
eenige last bezorgt.
BEROEP OP DE MOGENDHEDEN
Radio Soerabaja heeft weer een beroep
gedaan op Amerika, China en Rusland
om tusschenbeide te komen in het con
flict op Java. Aan de leiders der gods
diensten werd verzocht te helpen bij het
vergiftigen van drinkwater. „Toon geen
genade voor krijgsgevangenen", werd er
in de uitzending gezegd.
Volgens de „Merdeka" heeft dr. Soe-
bardjo een telegram gezonden aan den
Russischen Volkscommissaris van Buiten
landsche Zaken, Molotow, waarin hij een
beroep doet op Rusland om „ten sterkste
te protesteeren tegen het gebruik van
methoden die tegen de humaniteit indrui-
schen".
Verder heeft Radia Soerabaja een po
ging gedaan om de Chineesehe bevolking
in den strijd te betrekken, door te zeggen
dat er veel Chineezen bij de luchtbombar
dementen om het leven zijn gekomen en
dat het nu de tijd is voor de Chineezen,
zich bij de nationalisten aan te sluiten.
Op de eerste vergadering van het In
donesische Jeugdcongres te Jogjakarta,
waar ook Soekarno en de Sultan van Jog
jakarta spraken, heeft Mohamed Salak,
voorzitter van het plaatselijke Nationale
Comité verklaard, dat de Indonesische
jeugd niet opnieuw kan worden gekoloni
seerd en aan sterven de voorkeur geeft
boven onderwerping. De huidige strijd,
zoo zeide hij, weerspiegelt den geest van
Diepo Negoro
Dr. Soekarno heeft telegrafisch een be
roep gedaan op Stalin, om ten behoeve
van de Indonesiërs te intervenieeren.
DE HOUDING VAN AUSTRALIË.
De Australische minister van Lucht
vaart, Sir Arthur Drakeford heeft aan
gekondigd, dat het personeel van de R.A.
A.F. geen vergunning krijgt Australië te
verlaten om vrijwillig dienst te nemen
bij de Nederlandsche strijdkrachten op
Java. (U.P.)
Sharir's
nieuwe ploeg
Robert Kiek seint vernomen te hebben,
dat de tegenwoordige „minister van bui
tenlandsche zaken" Soebardjo, de meest
ambitieuze van zijn collega's, niet in het
nieuwe kabinet zou worden opgenomen.
Dit zal waarschijnlijk de belangrijkste
wijziging zijn. Volgens Soetan Sharir, die
overigens geen enkelen naam van zijn
nieuwe „ministers" wil geven, voordat
Soekarno zijn lijst heeft goedgekeurd, zal
het nieuwe kabinet een geheel ander
„team" zijn. „De namen der nieuwe mi
nisters zullen verrassingen blijken. De
meesten zijn nieuwelingen voor hun taak".
Uit zijdelingsche informatie over de
„nieuwe leden van het kabinet" kan men
opmaken, dat „Sharir met het verleden
wenscht te breken". Dit beteekent, dat hij
wenscht te breken met iedereen, die op
eenigerlei wijze met de Japanneezen in
verbinding heeft gestaan.
Bloednacht
in Soerabaja
Ooggetuigen vertellen, dat in den loop
van den nacht van 28 Oct. de nationalis
ten een geweldigen aanval te Soerabaja
hadden ingezet. Tegen de Geallieerde troe
pen streden, zoo vermeldt A.F.P., 20.000
Japanners met tanks en pantserwagens,
het „geregelde Indonesische leger" en
een menigte, die werd geschat op 120 000
personen. Van de vele Britsche officieren
die zich in de straten bevonden, wist
slechts een enkele aan den massamoord te
ontkomen. De menigte maakte zich mees
ter van 20 militaire vrachtauto's, die Ne
derlandsche vrouwen en kinderen ver
voerden. Er waren geen overlevenden,
ondanks het heldhaftig verzet der Britsch-
Indische chauffeurs, die op hun post stier
ven. Overeenkomstige gevallen kwamen
door de geheele stad voor. Gevangen ge
nomen Britsche soldaten en officieren
werden gemarteld, verminkt en hun licha
men met geboeide armen in de rivier go-
worpen. Deze wandaden culmineerden in
den moord op generaal Mallaby.
Nobelprijzen
voor den vrede
De Nobel-commissie van het ZweedschO
parlement heeft heden den Nobelprijs 194S
voor den vrede toegekend aan den heer
Cordell Huil.
De Nobelprijs voor 1944 wordt uit
gereikt aan het „Comité internationale de
la Croix Rouge" te Genève, het Interna
tionale Roode Kruis, dat zulk prachtig
werk onder de gevangenen gedurende den
oorlog verricht heeft
Sovjet-censuur minder streng.
De News Chronicle meldt uit Moskou,
dat buitenlandsche correspondenten al
daar een waarneembare verzachting van
de censuur op hun berichten hebben vast
gesteld. Het wordt hun toegestaan vrije-
lijker te zijn in hun commentaren op Rus
sische aangelegenheden. De beambten van
de afdeeling censuur van het ministerie
van buitenlandsche zaken, belast met do
censuur op berichten voor het buitenland,
toonen zich bereidwillig, na de algemeene
ruchtbaarheid, welke aan het protest van
Anglo-Amerikaansche journalisten aan
Molotof gegeven is.
Overeenstemming inChina?
Naar uit Tsjoengking gemeki wordt,
hebben de Chineesehe communisten heden
verklaard, dat er overeenstemming met
Tsjang Kai Tsjek is bereikt om den poli
tieleen raad van advies toe te staan „alle
bestaande geschilpunten te regelen". De
raad zou ongeveer 20 Nov. bijeengeroe
pen worden. De communistische woord
voerder voegde daar nog aan toe: „Indien
de bevelen tot onderdrukking van ban
dieten ingetrokken worden, kan er vrede
zijn".
IJMUIDEN
Trawler ving in 2 trekken
15000 K.G. visch
Verspeelde het net
bij den derden trek
Als een visscherman in visscherslatijn
vertellen wil, dat hij bij het vissehen op
een plaats kwam, waar heel veel visch
zat zegt hij: „de visch zat er zoo dik, dat
je er over kon loopen". Zooiets kwam
vooral voor bij vissehen die in scholen
zwemmen, zooals bij haring en makreel
en onder de Noorsehe kust is het wel ge
beurd. dat er zooveel haring een fjord
kwam binnenzwemmen, dat de zee één
•schitterende spartelende massa visch was,
die de zee haast droog legde.
De stoomtrawler Blocniendaal IJM 73
heeft op zijn laatste reis een dergelijk
avontuur meegemaakt. Het was ditmaal
geen haring of makreel, maar schclvisch,
spawnfish natuurlijk: daar was het de
Bloemendaal voor. De trawler, die Woens
dag j.l. naar zee was vertrokken, kwam
midden in een school schclvisschen te
recht. die zoo dicht was, „dat je bijna
een wandeling buiten boord kon maken.**
Het was slecht weer, maar er moest
natuurlijk gevischt worden. Er werd ge
haald en daar kwam het net boven water,
tot barstens toe gevuld met vette visch,
die zich zat had gegeten aan haringkuit.
Een enorme massa visch stortte op het
dek neer, toen de pooklijn, het eind touw
waarmee het net wordt dichtgemaakt,
was losgehaald. Nog eenmaal ging het
net overboord en opnieuw werd een ge
weldige trek gemaakt. Drie uur had de
trawler gevischt en in deze drie uur wer
den ongeveer 300 kisten of 15000 kg. visch
gevangen, het overgroote deel uit schel-
visch bestaande.
Bij den derden trek brak een der lijnen,
waardoor een net met een grooten inhoud
verloren ging. Het weer was toen zoo
slecht geworden, dat de schipper besloot
terug te keeren. Maandagmorgen was de
Bloemendaal al weer aan den afslag met
een besomming van 10.380,