IJmuider Courant
Begrip voor Indië
Een met-extreem kabinet van Sjarir
Meer tegenstand
in Soerabaja
De Gaulle eenstemmig gekozen
«50e Jaargang No. 18170
Bureaux: Kennemerlaan 154,
IJmuiden - Telefoon 5437
Te Haarlem: Gr. Houtstr. 93
Telefoon 10724.
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Directeur-JIoofdredacU
Robert Peereboon»
Woensdag 14 Nor. 1945
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p. week 31 ct
per kwartaal 4.
DE collecte, die Simavi dezer dagen in
Haarlem en omgeving gehouden heeft
voor het medische werk in Indië, heeft
bijna dertigduizend gulden opgebracht. Dat
is, vooral in de huidige omstandigheden,
een prachtig resultaat. Simavi zelf is er
enthousiast over. Het heeft mij eraan
herinnerd dat deze collecte in de voor-
oorlogsche jaren, toen er zooveel meer
geld was, ongeveer 3500 placht op te
brengen, dus een negende van het nu ver
worven bedrag. Men was toen niet zoo
royaal. Men voelde de noodzaak niet. Nu
nood heerscht in Indië denkt men er an
ders over en is tot werkelijke offers be
reid. Want hier is inderdaad sprake van
offers, nu de saneerings-maatregelen, ge
paard met de levensduurte, het den men-
schen uiterst moeilijk maken aan hun loo-
pende verplichtingen te voldoen.
Dat dit district zich ten allen tijde in
ons land door zijn vrijgevigheid heeft on
derscheiden, maakt in dit geval geen ver
schil. Voor hun eigen doen zijn de men-
6chen in het Simavi-geval zeer vrijgevig
geweest.
Daarom heeft naar mijn meening het
bestuurslid der vereeniging. dat in het
resultaat van de inzameling een bewijs
van warme belangstelling voor Indië en
de Indische bevolking zag, gelijk. En dit
is een verheugend verschijnsel. Het ge
tuigt van begrip voor de nooden. waarin
de Indiërs verkeeren en die veel verkla
ren van de opstandigheid, die op Java tot
uiting is gekomen.
In vorige artikelen betreffende de ge
beurtenissen in onze overzeesche gewesten
heb ik den lezer, die evenmin als ik ken
ner van Indië is, den raad gegeven: Wees
voorzichtig met oordeelen. Wij kennen
Indië, zijn sfeer en zijn bevolking niet.
Dat alles is geheel anders dan in Neder
land. Wij moeten ons laten voorlichten
door diegenen, die het beter weten dan
wij en die kennelijk niet door vooroor
deel of eigenbelang beïnvloed worden.
Onbezonnen taal van ondeskundige lieden
is niets waard.
In de laatste weken is het beleid van
onze regeering en haar vertegenwoordi
gers in Indië niet steeds even duidelijk
geweest. Maar de feiten geven nu weer
een klaarder ontwikkeling aan. Ondanks
de rampzalige gebeurtenissen in Soera-
baja wordt de weg naar een oplossing
toch duidelijker zichtbaar. Het aftreden
van Soekarno en de bewoordingen, waar
in zijn opvolger Soetan Sharir zich heeft
uitgelaten, getuigen daarvan. Hij heeft
niet alleen verklaard dat de eerste taak
van zijn regeering zou zijn, het banditis
me te onderdrukken en de jeugd weer
onder haar gezag te krijgen, maar ook de
meening uitgesproken dat het geschil tus-
schen Nederlanders en Indonesiërs niet
zoo groot is als men, naar aanleiding van
de ernstige wanordelijkheden van het
ooger.blik, zou kunnen denken. Hij lichtte
dit nog wat nader toe maar hoofdzaak is.
dat deze toon geheel anders blonk dan die
van Soekarno en zonder verwondering
leest men dan ook in een A.N.P.-Aneta
bericht, dat Sharir en Sjarifoeddin, die
de voornaamste plaatsen in de nieuwe
„regeering" innemen, vertrouwen bij de
Nederlanders zouden genieten.
Rustig beschouwd komt de zaak hierop
neer: Onze Koningin heeft reeds in 1942
toezeggingen betreffende Indisch zelfbe
stuur binnen rijksverband gegeven, die
onze huidige regeering heeft gestand ge
daan en onlangs met een reeks program
punten toegelicht. De drang naar zelfbe
stuur heeft bij de bevolking van ons land
sympathie en begrip gevonden. In Indië
is de beteekenis van de toezegging aan
vankelijk niet doorgedrongen en het lang
durig uitblijven van de Nederlanders
en in het algemeen van een geallieerde
bezetting, die tenslotte met een onvol
doende aantal Engelsche troepen begon
heeft het vertrouwen ondermijnd en
onrust en twijfel aan de Nederlanders
gewekt. Wie even beproeft, zich in de
situatie te verplaatsen, kan dat niet ver
wonderen. Het is volkomen begrijpelijk.
Tegenslag en misverstand verklaren veel.
De Nederlanders in Indië. opgesloten Sn
kampen, moeten eveneens in onrust en
twijfel geraakt zijn, al waren hun reacties
uit den aard der zaak verschillend. Nu
moetfcn oplossingen gevonden worden. Nu
moeten werkelijk de gegeven toezeg
gingen worden ingelost, de voorberei
dingen voor nieuwe bestuursvormen Sn
Indië worden getroffen en in de eerste
plaats de Rijksconferentie worden gehou
den. Wij behoeven niet te twijfelen aan
de oprechtheid, waarmee door onze re
geering dit beleid wordt nagestreefd. Wij
behoeven er evenmin aan te twijfelen dat
voor de Indische bevolking de beste weg
tot zelfbestuur die der ontwikkeling van
zaken met Nederlandschen bystand en
medewerking is. Daarbij heeft zij recht op
onze belangstelling en ons begrip, ook we
gens de zware beproevingen die zij on
dervonden heeft. Het is goed dat een ant
woord, zooals de oproep van Simavi heeft
ontvangen, daarvan getuigt. De ela-er-
maar-op-mentaliteit, die enkelen schijnt
te bezielen, is niet de meening van ons
volk. Zelfbestuur voor Indië binnen rijks
verband beteekent samenwerking en
volkomen onderling vertrouwen der ge-
biedsdeelen binnen dat verband. Daar
Bturen wij heen.
R. P.
De A, N. W. B. verzoekt automobilisten
!e denken aan het „dimmen", waardoor
ongelukken voorkomen worden.
De Holland-Amerika Lijn zal binnenkort haar vloot kunnen verrijken met
het 12.000 tons motorschip „Westerdam", dat in September li>:{» op stai»el
werd gezet, doch tengevolge van den oorlog nimmer gereed kwam, Het
seliip, dat eenige malen door bommen werd getroffen en drie maal tot
zinken werd gebracht, Is al deze avonturen toch nog te boven gekomen,
en wordt thans geheel afgebouwd. (P.)
Poging van Soekarno om de eer te redden?
Het nieuwe Indonesische „kabinet" be
staat uit de volgende personen: Sjarir,
minister-president, binnenlandsche zaken
a.i., buitenlanósche zaken; Amir Sjarifoe-
din, binnenlandsche veiligheid en inlich
tingen a.i.; Soenario. financiën; dr. Abdoel
Karim, verbindingen; dr. Moelia, opvoe
ding; dr. Soewandi, justitie; dr. Adjidarmo
sociale zaken; dr. Damasatiawan. gezond
heid; dr. Darmawan, economie: dr. Poe-
toehena, publieke werken: Hadji Rasjidi.
minister zonder portefeuille.
dr. Soenario heeft te Leiden economie
gestudeerd; dr. Abdoel Karim studeerde
te Delft; dr. Moelia, ook voor den oorlog
bekend als nationalist, promoveerde te
Amsterdam, evenals dr. Adjidarmo, dr.
Damasatiawan studeerde medicijnen te
Leiden; Darmawan studeerde te Delft;
Poetoehena. die aan de Technische Hooge-
school te Bandoeng studeerde, is de eenïge
Ambonnees in hei „kabinet", Rasjidi stu
deerde te Cairo. De meeste leden zijn ruim
veertig jaar oud
Soekarno heeft het nieuwe „kabinet"
aanvaard.
De A.N.P.-Aneta correspondent Robert
Kick seint uit Batavia, dat „het nieuwe
kabinet kan worden beschouwd als een
poging om de eer van Soekarno te redden.
Hij realiseert zich, dat hij den toestand op
Java in het geheel niet meer meester is en
dat hij ook niet de juiste figuur is om de
toekomstige delicate, besprekingen met de
Nederlanders te leiden. Daarom is hij op
den achtergrond gebleven en tracht hij
zich nu de positie van „staatshoofd" t<>
verwerven. In werkelijkheid is hq evenwel
een symbolische figuur geworden."
De politiek is nu overgelaten aan min
der gecompromitteerde figuren. Behalve
Incidenten op Sumatra
Volgens een United Press bericht van
hedenmorgen gewaagden officieele mede-
deelingen uit Batavia van een toeneming
van den Indonesischen tegenstand in Soe
rabaja. Bij den spoorweg, die de stad in
een Westelijk en Oostelijk deel splitst, is
de Indonesische tegenstand toegenomen.
Gisteren drongen de extremisten in het
centrum van de stad wat op, maar zjj
konden later verdreven worden. De Indo
nesiërs zouden thans nog ongeveer de
helft van de stad bezet houden. De Brit
ten rukken echter langzaam voorwaarts.
R.A.F.-vliegtuigen hebben verkennings
vluchten uitgevoerd en het Gouverne
mentsgebouw en het Paleis van Justitie
bestookt. De Britten hebben nieuwe ver
sterkingen gekregen.
De tactiek der Indonesiërs toont de ken
merken der Japansche opleiding. Ook zijn
er reeds gesneuvelde Japanners gevonden.
Het aantal incidenten op Sumatra neemt
toe. In Medan hebben een troep Indone
siërs een aanval gedaan op een door Ja
panners bewaakt munitiedepót. Den Ja
panners zou opdracht tot krachtiger op
treden zpn gegeven.
Dr. Mansseld, de politieke adviseur van
v. Mook wordt sinds Zaterdag vermist.
De Britsche commandant van de 37ste
brigade te Bandoeng heeft besprekingen
gevoerd met den republikeinschen „gou
verneur" van Oost-Java over de evacuatie
van vrouwen en kinderen. De belofte
werd gedaan dat de Indonesiërs zouden
medewerken.
Tot nu toe hebben de Britten in het ge
bied van Batavia 1300 Japanners ontwa
pend.
Sjarifoedin is geen van de oude ministers
aangebleven. Zoowel Sjarir als Sjarifoe
din worden beschouwd als voor de Neder
landers aanvaardbare figuren bij even-
tueele besprekingen. Sjarir en Sjarifoedin
zijn de voornaamste personen uit het
kabinet. Aan het hoofd van elk ministerie
zou Sjarir iemand hebben weten te plaat
sen, die op de hoogte is van de „techni
sche zijde" van dat ministerie.
Het zou de bedoeling van Sjarir zijn „een
volledig gebruik te maken van het ministe
rie van voorlichting om onder het volk
heerschcnde misvattingen en verkeerde
indrukken zoo spoedig mogelijk op te hef
fen". In het algemeen kan men zeggen,
dat dit kabinet „meer zin" voor de wer
kelijkheid lijkt te hebben dan het vorige
en niet als extreem zou mogen worden be
titeld.
De grondwet zou worden veranderd,
zoodra de verkiezingen zouden zijn ge
houden. Als datum hiervoor werd genoemd
de tweede helft van December. Gepoogd
zou worden ook op andere eilanden dan
Java verkiezingen te houden.
Als eerste taak van zijn nieuwe regee
ring heeft Sjarir gesteld het onderdrukken
van het banditisme en het weer onder het
gezag der regeering brengen van de jeugd.
Zijn regeering zal verantwoordelijk ziin
aan het volk en niet aan den president. De
verklaring der Ned. Indische regeering
werd „onvoldoende" genoemd.
Sjarir zelf noemde het geschil tusschen
Nederlanders en Indonesiërs niet zoo groot
als men zou kunnen denken. Volgens hem
staan de Nederlanders, die de Japansche
bezetting hebben ondergaan, dichter bij
de Indonesiërs dan de anderen. Over v.
Mook zeide hij, dat deze de meest vooruit
strevende Nederlander was in de vooruit
strevende kringen. Een poging van Soe
karno om Soebardjo als politiek adviseur
te laten optreden, werd door Sjarir beant
woord met de opmerking, dat het kabinet
daarover had te beslissen.
Het woord is aan.
Bernard Shaw:
lie heb niet veel respect
voor den vioed van een
leeuwentemmer. In de kooi
heeft hij tenminste niets van
andere menschen te vreezen
Het kwaad straft zichzelf.
De Haarlemmer Van R. was bezig een
Bloemendaalschen boom te naasten. Tijdens
deze bewerking hielp de boom een handje
mee door uit eigen beweging om te vallen,
boven op den houtliefhebber, die naar het
St. Elizabeths Gasthuis moest worden over
gebracht.
Een bewoner van Overveen kwam tot
de onaangename ontdekking dat zijn auto
's avonds voor zijn huis vandaan gehaald
was. De politie stelt een onderzoek in.
IJMUIDEN
Moedige redding
door een ambtenaar
van de Visscherij-Centrale
Dinsdagmorgen heeft een jonge ambte
naar van de Visschery Centrale. J. Stam,
een moedige redding volbracht, waaraan
de drenkeling, de 18-jarige V. zijn leven
ie danken heeft.
De jongeman Werd, terwijl hij langs de
halkade liep, plotseling onwel. Hij kwam
te vallen en viel van de hooge kade in de
Visschershaven. Op het hulpgeroep van
eenige ooggetuigen snelde ook Stam toe.
Reeds dreigde de drenkeling te verdrin
ken. Stam bedacht zich geen oogenbhk, hij
wierp zijn jas uit en sprong van de kade
af in het ijskoude water. Spoedig had hij
den drenkeling te pakken en hij slaagde
er in, dien naar den kant te brengen,
waar omstanders gereed stonden om de
helpende hand te reiken. Ook de moedige
redder werd door hen uit het water ge
holpen.
V. was bewusteloos toen hij op den wal
was-gebracht; het bleek, dat hij veel wa
ter had binnengekregen Met toepassing
van kunstmatige ademhaling keerde het
bewustzijn terug Het slachtoffer werd
daarop per ziekenauto naar huis gebracht.
Ook Stam werd per auto naar zijn wo
ning vervoerd. Hij verwisselde zijn natte
plunje voor een stel droge kleeren en ging
eenige uren later zijn werkzaamheden
hervatten.
Zal IJmuiden
visch exporteeren?
Naar wij vernemen zullen dezer dagen
in een vergadering van de vakgroep Groot
handel in Zeevisch besprekingen worden
gehouden over de mogelijkheid van de
hervatting van den export van zeevisch.
Allereerst wordt gedacht aan den uitvoer
naar België en Frankrijk, in welke landen
groote behoefte aan visch bestaat. Het
spreekt vanzelf, dat men begrijpt, met
vervoersmoeilijkheden te kampen te zul
len hebben. Zoo mogelijk zou men even
tueel trachten, de visch met vrachtauto's
tot aan de Belgische grens te brengen,
waar ze dan door de buitenlandsche af
nemers overgenomen zou moeten worden.
Men rekent op de grootst mogelijke me
dewerking van de regeering. die in den
uitvoer van visch een waardevol middel
ziet om aan deviezen te komen.
Constituante verschillende voorwaarden gesteld
Generaal de Gaulle is door de Assem-
blée Constituante eenstemmig gekozen tot
president van dc voorloopige Fransche
regecring. Eén lid van de 556 onthield zich
van stemming.
De Gaulle hoeft de opdracht tot vorming
eener regeering aanvaard.
In een verklaring heeft de Gaulle de
voowvaarden uiteengezet, waarop hij be-
rei# is de nieuwe Fransche regeering te
leiden. De Assemblée moet ten eerste de
regeering toestaan „samenhang, onafhan
kelijkheid en gezag, opdat zij opgewassen
zij tegen de taak waarvoor zij gesteld is".
De Assemblée moet vervolgens haar
taak beperken tot de praktische mogelijk
heden en ondergeschikt maken aan het
geen het eerst noodig is, het opstellen van
een constitutie en het behandelen der be
grooting. Ten derde moet de regeering be
schikken over de samenwerking van alle
partijen in de Assemblée.
De Gaulle verklaarde, dat de uitvoeren
de macht zonder twijfel verantwoording
verschuldigd is aan de nationale afgevaar
digden. Maar te zelfder tijd moeten de on
afhankelijkheid, de samenhang en het ge
zag van de regeering opgewassen zijn
tegen de taak, waarvoor zij gesteld is. De
Gaulle zou geen regeering vormen, die
van deze zaken niet verzekerd zou zijn.
De assemblee staat voor de geweldige
taak in de dertig weken, die haar ten
dienste staan, een constitutie op te stel
len en de begrooting te behandelen. Daar
naast moeten verschillende essentieele
hervormingen met betrekking tot crediet
en macht, zoowel als het bestuurssysteem,
de magistratuur en de militaire organisa
tie door de regeering worden voorbereid;
zij zouden voor het einde der zittings
periode van de Assemblée verwerkelijkt
kunnen zijn. De Assemblée moet zich'
daarom niet op zijpaden laten brengen
en zich in academische discussies verlie
zen: alle minder belangrijke wetgeving
moet met overleg ter zijde gelaten wor
den.
Nieuwe aspecten
in China
De centrale Chineesche regeering heeft
de Sovjetunie verzocht, troepen door de
lucht naar Mantsjoerije te mogen vervoe
ren, om de door de Russen verlaten plaat
sen onder controle te nemen. Tot nog toe
hebben de communistische troepen den
legers van Tsjang Kai Sjek den toegang
tot Mantsjoerije ontzegd in verbitterde ge
vechten langs de Chineesche muur. De z.g.
democratische Liga te Tsjoenking heeft
haar interventie aangeboden in het Chi
neesche conflict en dringt op het beëindi
gen van de vijandelijkheden aan. Deze
pogingen zouden reeds eenig succes ge
boekt hc-bben. Naar men uit Tsjoenking
verneemt zijn de beide partijen bereid hun
politieke en militaire strijdpunten aan een.
comité voor te leggen, dat op 20 November
bijeenkomt.
