IJmuider Courant
Sumatraansche politici
Actie in Soerabaja
Truman, Stalin en Attlee weer bijeen?
60c
rnarirttne: \o. 18180
Bureaux: Kenncmerlaan 154.
IJmuiden - Telefoon 5437
Te Haarlem: Gr. Houtstr. 93
Telefoon 10724.
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Donderdag 15 Nov. 1915
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p. week 31 ct
per kwartaal 4.-
hebben nu de leiding
Seekarno op een zijspoor
gerangeerd
Dc reactie van Britsche en Nederland-
sche kringen te Batavia op de vorming
van een nieuw kabinet onder Sjarir is er
een van hoopvolle stemming. De verkla
ringen van Sjarir, dat de wijzigingen in
het kabinet een breken met de Japansche
connecties bèteekenen en de verklaring
van de bereidheid tot samenwerking met
vreemde mogendheden zijn gunstig ont
vangen. Un. Press vestigt er echter de
aandacht op, dat men onvolledig zou zijn
met te zeggen, dat het nieuwe kabinet ge
matigd is of gematigder dan Soekarno.
Soekarno is een dubbelhartige figuur. Het
nieuwe kabinet neemt thans de zaken in
handen over zijn hoofd heen. Het bestaat
voor een groot deel uit belangrijke socia
listische figuren, die op den langen duur
misschien minder gematigd zullen blijken
dan Soekarno, en gedeeltelijk uit perso
nen, die een verzoening met de Hollan
ders steunen. Het is mogelijk, dat de be
sprekingen met de Nederlanders thans
soepeler zullen verloopen. maar op den
duur kan dit kabinet toch een grootere
bedreiging voor de Nederlandsche sou-
vereiniteit vormen. Er zijn nu een aantal
leiders verschenen, knapper en eerlijker,
maar minder populair dan Soekarno. Zij
zijn evenwel voor een belangrijk deel Su-
matranen en daar Sumatraansche politici
er tot dusver nog nooit in zijn geslaagd
een belangrijke rol op Java te spelen, zal
dit mogelijk hun macht verlammen. Eén
ding is echter reeds volkomen zeker, dat
Soekarno den slag feitelijk heeft verloren,
daar het kabinet elke beslissing langs hem
heen kan nemen. De „Merdeka" begroet
het kabinet en zegt de medewerking der
geoesle bevolking toe „mits men zeker
ervan kan zijn, dat er geen overeenkomst
met de Nederlanders zal worden geslo
ten".
Aan verdere mededeelingen van Un.
Press is nog ontleend, dat op Midden-
Java een groot aantal Europeanen en
Inclo-E'.iropeanen door hongersnood wordt
bedreigd. Zij zijn opgesloten in Wonosobo
en ontvangen geen voedsel.
De nationalisten zouden zich meester
hebben gemaakt van de onderaardsche
Japansche wapenopslagplaatsen op het
Dieng-plaleau op O. Java. In Magelang
zouden zij een nieuwen opstand voorbe
reiden. Kinderen van nauwelijks 14 jaar
ziet men met geweren loopen. De gevan
genis is vol Europeanen en Indo-Europea
nen, beschuldigd van anti-republikeinsche
activiteit.
Tn Djokjakarta zijn 1700 Europeanen als
gijzelaars opgesloten, met 700 Japanners.
Honderden Indonesiërs zoeken een toe
vlucht in het interneeringskamp der Ne
derlanders uit vrees voor hun landgenoo-
ten.
In Batavia worden vele Europeanen en
Indo-Europeanen, ouderen en kinderen,
ontvoerd. Alle pogingen om de ontvoer
den op te sporen zijn tot nu vruchteloos
geweest.
Sjarir. Sjarifoedin en 3 andere leden
van het kabinet zullen naar Soerabaja
gaan om daar de toestanden te onder
zoeken.
De houding van Amerika.
De New York Times verneemt uit Wash
ington van goed ingelichte zijde dat de
Vereenigde Staten ten aanzien van Java
geen politiek hebben en dat er met be
trekking tot-de situatie aldaar geen geal
lieerde besprekingen hebben plaats gehad.
Men beschouwt het als een militaire aan
gelegenheid. Noch Nederland, noch Enge
land hebben de meening van de Veree
nigde Staten gevraagd: en verwacht wordt
dat deze ongevraagd niet gegeven zal wor
den. De grondgedachte van onze meening
Britsch-Amerik. commissie
voor Palestina
De Britsche minister van Bultenlandsche
Zaken Bevln heeft in het Lagerhuis een of-
fielecle verklaring afgelegd over de Joodsche
kwestie, die hij een groot mensehelijk
vraagstuk noemde. Palestina kan dit vraag
stuk niet geheel oplossen, doch in elk geval
een bijdrage leveren. Indien de Joodsche
Immigratie bevorderd wordt, moet ervoor ge
zorgd worden, dat de rechten en de posi
tie van de andere bevolkingsdeelen niet
worden geschaad. Ook ten aanzien van de
Arabieren beeft de Britsche regcering ver
plichtingen. Pogingen om Joden en Arabie
ren tot samenwerking en vrede te brengen,
zijn alle vergeefscli geweest.
De Britsche regeering. zoo verklaarde
Bevln. heeft besloten de regeering der V.S
tot samenwerking ln deze aangelegenheid
uit te noodigen. De uitnoodiging ls aan
vaard. Een gemeenschappelijke commissie
zal een onderzoek Instellen naar de poli
tieke. economische en sociale omstandig
heden in Palestina met betrekking tot de
Joodsche immigratie en vestiging en de
omstandigheden van de menschen die er
reeds wonen. Ook zal de commissie onder
zoeken. of het mogelijk Is dat Joden zonder
verdrukking verder leven in de Europeesche
landen, waar men hen vervolgde. In overleg
met Joden en Arabieren zal men streven
naar een algeheele oplossing van het vraag
stuk. Eventueel zal deze aan de Vereenigde
Volken worden voorgelegd,
over de kwestie Java is dat er bij ons
geen twijfel bestaat over de souvereini-
teit van de Nederlandsche regeering over
Oost-Indië, evenmin als de Ver. Staten de
Fransche souvereiniteït over Indo-China
aanvallen of de Britsche over Malakka.
Honderdvijftig
dooden
Vrouwen- en
kindertransport overvallen
Volgens een bericht, dat afkomstig is
van het Geallieerde hoofdkwartier in Ned.
Indië, zjjn honderdvijftig vrouwen en kin
deren in vrachtauto's levend verbrand of
doodgeschoten, toen het konvooi, dat hen
uit het gebied van Dharmo (Soerabaja)
evacueerde, door Indonesiërs werd aange
vallen.
Het convooi werd twee uur lang ver
dedigd. De troepen drongen in eenige hui
zen door. waar zij enkele vrouwen en kin
deren onder konden brengen. De Indone
siërs gebruikten handgranaten tegen de
voertuigen. Zes vrachtauto's, waarin nog
vrouwen en kinderen waren, geraakten in
brand. Twee vrouwen en twee kinderen
werden met zwaarden vermoord. Dit be
richt werd opgemaakt uit mededeelingen
van ooggetuigen.
Nationalisten
op Celebes loyaal
Voor Radio Makassar heeft N'aja Dodin
Daeng Malewa, leider der nationalisten op
Celebes. waar de politieke toestand aan
vankelijk even verward was als op Java,
verklaard dat hij bereid is met de Neder
landers samen te werken, indien zjj in
derdaad begrüpcn dat zij den kolonialen
geest dienen prys te geven en dat zij de
Indonesische bevolking op eik gebied als
gelyke dienen te beschouwen. „W0 zijn
niet gekant tegen den persoon der Neder
landers. doch tegen den kolonialen geest
en tegen hun gevoel van meerderwaardig
heid."
Malewa deelde ten slotte' mede. dat de
nationalisten op Celebes in gezamenlijk
overleg besloten hebben tot samenwerking
met de Nederlandsche regeering op basis
van de radiorede van Dr. van Mook te
Sydney.
Nederlandsche mijnenvegers
De Nederlandsche mijnenvegers, die op
weg zijn naar Indië, zijn Gibraltar ge
passeerd. Na aldaar een dag te zijn ge
bleven, zijn de schepen in convooi naar
Malta vertrokken: de reisduur werd op
zeven dagen geschat. Hieruit is af te lei
den, dat de reis naar Indië korter zal du
ren dan men oorspronkelijk aannam.
Op hun route hebben de mijnenvegers
met zeer slecht weer te kampen gehad,
waardoor zij een Spaansche haven moes
ten aandoen.
De verwachting is, dat de mijnenvegers
over ongeveer een jaar terug zullen zijn.
Een foto van de ongeregeldheden in Batavia. Britsche troepen l>e\vaken
een openbaar gebouw tegen aanvallen van extremisten. (P.)
verloopt langzaam
Vermijding van gevaren
voor burgerbevolking
Volgens officieele mededeelingen ver
loopen dc operaties in Soerabaja op me
thodische wijze. In weerwil van onge
regelde fanatieke aanvallen van extremis
ten worden alle voorzorgen genomen om
de gevaren voor dc burgerbevolking te ver
mijden. Slechts een zeer geringe strijd
macht wordt gebruikt om de extremisten
uit hun versterkte stellingen te verdrijven.
Men hoopt, dat de bezetting der stad kan
worden voltooid zonder een herhaling van
het bombardement door zee- en luchtstrijd
krachten. Het resultaat zal echter zijn, dat
het proces langzaam verloopt.
Een Chineesch vertegenwoordiger had
een ontmoeting met generaal Mansergh en
zocht contact te krijgen met de Indone
siërs, bij wie hij erop aandrong den nutte-
loozen tegenstand te staken. In tegenstel
ling hiermede berichten de nationalisten,
dat de Chineesche gemeenschap zeer wel
gezind is. De extremisten hebben een be
roep op de Chineesche regeering gedaan
om de Chineezen te redden, Het Chinee
sche kwartier te Soerabaja is n.l. het too-
neel geweest van den felsten strijd. Vol
gens Chineesche opgaven zouden alleen
Dinsdag al 50 personen zijn gedood. Vol
gens een onderzoek van 't Britsche hoofd
kwartier bleek echter slechts 1 vrouw te
zijn gedood en een aantal anderen gewond.
Strooibiljetten zijn op verschillende pun
ten op Java, Bali en Madoera uitgeworpen
waarin een boodschap stond over de ge
beurtenissen in Soerabaja. Een offensieve
verkenningsvlucht werd uitgevoerd boven
een gebied, waar men vermoedde, dat zich
tanks bevonden.
Volgens niet-officieele schattingen is de
totale sterkte der Indonesiërs tusschen de
15.000 en 18.000 gewapende manschappen,
met inbegrip van de politie. De organisa
tie dezer strijdkrachten is maar zeer ma
tig.
Een plaats ten zuiden van Grisee werd
door den torpedojager Carron beschoten,
omdat de Indonesiërs daar bezig waren
met het gereed maken van geschutssteliin-
gen, van waaruil ook het vlaggeschip van
vice-admiraal Patterson onder vuur zou
kunnen worden genomen.
De voornaamste gebouwen van Soera
baja bevinden zich binnen het Geallieerde
gebied. De Britten rukken aan beide zij
den van de Kalimas op. Hun operaties
worden bemoeilijkt door de noodzaak zorg
tc dragen voor 8000 Nederlandsche en ïn-
do-Europeesche vluchtelingen, die zich
tusschen de linies bevinden.
Seyss
zonder verdediger?
De Amerikaansche nieuwsdienst in
Duitschland meldt, dat de Oostenrijksche
advocaten hebben geweigerd om op te
treden als verdedigers voor de Oosten
rijksche oorlogsmisdadigers Seyss Inquart
en Ernst Kalter.brunner bij het proces in
Neurenberg. De Weensche orde van advo
caten heeft een resolutie aangenomen,
waarin de Oostenrijksche advocaten „ont
heven worden van iedere verplichting op
te treden als verdediger voor Oostenrij
kers, die „door hun hooge positie in het
Duitsche rijk hun Oostenrijksche burger
recht hebben verspeeld".
VELSEN
Afhalen van nieuwe bonkaarten.
Voor het afhalen van nieuwe bonkaar
ten zijn aan de beurt te Santpoort: Vrij
dag 16 November de letters E tot en met
K en Zaterdag 17 November de letters L
tot en met N. Afhalen in het Badhuis,
Wiistelaan. Het bureau is Zaterdag ge
opend van 912 uur.
IJMUIDEN
Oliekleeding alleen voor de
visscherij.
Het bureau van de Vakgroep Groothan
del in Vïsch had zich gewend tot het Rijks
bureau Distex met het dringende verzoek
oliekleeding ter beschikking te stellen
voor de arbeiders van de groothandel be
drijven. Hierop is bericht ontvangen, dat
heinas niet aan dit verzoek kan worden
voldaan. In verband met de nog steeds
precaire textielpositie is het het bovenge
noemd rijksbureau slechts morrelïjk olie
kleeding ter beschikking te stellen van de
visscherij.
De nieuwe vischkaart.
In verband met de invoering van visch-
kaarten deelt De Visscherijwereld mede,
dal de aanwijzing van een bon een plaat
selijke aangelegenheid is.
Nadat het Bedrijfschap voor VisscheriJ-
producten een bepaalden distributiekring
een toewijzing voor visch zal hebben ver
leend, zullen burgemeester en wethouders
van de gemeente, die voor het in ont-
vangstnemen is aangewezen, hiervan ken
nis geven aan het plaatselijk distributie^
kantoor en in samenwerking daarmede
een bon aanwijzen, waarop de visch ver
krijgbaar wordt gesteld.
Het rantsoen per bon is voorloopig vast
gesteld op 300 gram versche zeeviseh. 150
gram versche zeeviseh in mooten, 150 gram
gerookte visch, 100 gram gefileerde ge
rookte visch.
Zilveren jubilaris aan de
Hoogovens.
De heer J. H. Meijer, chef van de afd.
Vervoer van de Kon. Ned. Hoogovens en
Staalfabrieken N.V. herdacht 13 Nov. j.L
het feit, dat hij 25 iaar geleden in dienst
trad bij de Hoogovens.
De huldiging vond plaats in de eantine
van Walser ij-Oost. Naast den jubilaris
hadden zijn echtgenoote en kinderen even
eens plaats genomen op het met vlaggen,
planten en bloemen versierde podium.
Het woord werd gevoerd door directeur
Lr. A. H. Ingen Housz. den bedrijfsdirecteur
ir. Spies, den heer Wiersma. chef van Ha
vens en Transport, den heer Verswijveren,
namens de arbeiders van Meijer s afdee-
ling door de heeren Heiloo en Tuinstra,
door den heer Bongers, chef van de Tee
kenkamer en door den heer Van Eyk, voor
zitter van ,,de Gieteling'. Vele geschenken
vielen den heer Meijer ten deel (zelfs een
groot radio-toestel was onder de cadeaux)
en menig hartelijk en geestig woord werd
tot den zilveren jubilaris gesproken.
De heer Meijer dankte geroerd voor het
grootscht feest.
De ruim 250 aanwezigen kregen daarna
gelegenheid den heer en mevr. Meijer de
hand te drukken, waarna het gezelschap
nog geruimen tijd, onder het genot van
door de directie aangeboden versnaperin
gen, bijeen bleef.
Men wil veiligheidseischen
der Sovjet-Unie weten
Naar te Washington verluidt, houden
Truman, Attlee en Mackenzie King zich nu
bezig met het opstellen van het communi
qué, dat binnen 24 uur verwacht wordt.
Volgens welingelichte bronnen zou Attlee
zeer geporteerd zijn voor het houden van
een nieuwe „big three"-conferentie en
men verwacht ook flat dit bet belangrijk
ste resultaat zal zijn van dc huidige be
sprekingen.
Voor het eerst sinds het begin der be
sprekingen zijn nu ook de Amerikaansche
plannen, die ongeveer parallel loopen met
«le Engelselie. ter sprake gekomen. Ten
eerste zou Truman de definiücvc vaststel
ling wenschen van de veiligheidseischen
der Sovjet-Unie, vóór de atoomgeheimen
aan de internationale organisaties uitge
leverd worden. Ten tweede wederom het
voorstel van Truman om de atoombom bui
ten de wet te stellen. Naar verluidt is naar
Atllee's meening dit voorstel niet zeer
reëel, omdat in geval van oorlog de aan
valler niet zou aarzelen van elk wapen ge
bruik te maken. Het Amerikaansche plan
wil ten derde in het kader van de Ver
eenigde Volken een nieuw lichaam instel
len, dat als bewaker van de atoomgeheimen
moet optreden in plaats van den Veilig
heidsraad.
Dit lichaam zou tevens worden brlasi
met het beheer van alle militaire gehei
men in dc toekomst. Men heeft overigens
niet den indruk dat dit plan Trumans ab
solute politiek weergeeft, doch dat het
meer voorstellen zyn, die in den loop der
besprekingen zyn opgekomen. _j
