IJmuider Courant
Spanning
Schaduw der Atoombom
DC 4 in Batavia
aangekomen
De Uitbreidingsplannen voor Velsen
dOo .Taargang No. 18181
Bureaux: Kenneraerlaan 154,
IJmuiden - Telefoon 5437
Te Haarlem: Gr. Houtstr. 93
Telefoon 10724.
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Vrijdag 10 November 1945
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p. week 31 ct.
per kwartaal 4.
HET baat niet te ontkennen, dat de in
ternationale toestand slecht is. Groote
spanning heerscht tusschen Amerika en
Engeland eenerzijds en de Sovjet-Unie
anderzijds. Terwijl de zorgen voor het
herstel van ons eigen land zoo groot zijn
en de gebeurtenissen op Java de moei
lijkheden voor Nederland nog belangrijk
hebben doen toenemen, moet bovendien
het feit erkend worden, dat de internatio
nale verhoudingen worden beheerscht door
tegenstellingen, die zich in de laatste
maanden scherp hebben toegespitst. Van
de min of meer opgewekte sfeer, waarin
het Handvest der Vereenigde Naties te
San Francisco werd onderteekend, is wei
nig meer over. Wie de huidige gebeurte
nissen begrijpen wil zal tenvolle dienen
te beseffen dat het internationale
yraagstuk, zooals het zich nu aan ons voor
doet, neteliger en van grooter beteekenis
ook voor ons land is dan de vele pro
blemen, die zich binnen de grenzen voor
doen en ook dan het conflict in Indië. Het
is treurig dit te moeten zeggen, maar het
heeft geen zin zich gelijk de struisvogel
te gedragen en den kop in het zand te ste
ken. Zeker is dat niet de tsak van een
krant.
Het Handvest van San Francisco heeft
groote gebreken, met name het veto
recht van de groote mogendheden en de
©verheerschende positie, die zij in de
nieuwe staten-verhouding innemen. Toch
zou het handhaving van den vrede
tijdelijk verzekeren, indien zijn bepalingen
in den waren geest werden nageleefd en
indien tusschen de groote mogendheden
samenwerking en onderling vertrouwen
heerschten. In de slotzitting te San Fran
cisco is dat dan ook door vele woordvoer
ders erkend. Op de practische uitvoering
zou het aan komen. Zelfs het voortref
felijkste diplomatieke instrument en
dat is dit Handvest zeker niet kan
echter geen goede verstandhouding bewer
ken, als achter de doode letter niet de
levende geest staat.
Dat bij de onderteekening zoo weinig
geestdrift tot uiting kwam en geen hoo-
ge verwachtingen werden geuit, was al
n veeg teeken. Sommigen vonden dat
mooi, omdat het zoo nuchter was. Maar
als diplomaten en ministers zoo nuchter
zijn beteekent het, dat er geen vertrou
wen is en dat men zich niet wil compro-
mitteeren door woorden te uiten, die men
op korten termijn weer zou moeten te
rugnemen.
De conferentie der vijf ministers van
Buitenlandsche Zaken te Londen leidde
tot een volslagen mislukking en toonde,
hoezeer de geest van vertrouwen en sa
menwerking ontbrak. Molotof kwam plot
seling met nieuwe eischen voor den dag,
die alle mogelijkheden voor overeenstem
ming teniet deden. Het stalen gordijn, dat
Europa in tweeën deelt, werd sindsdien
nergens opgetrokken, maar veeleer over
al versterkt. En de atoombom begon door
de internationale politiek te spoken.
Deze rampzalige uitvinding, die de we
reld beter bespaard had kunnen blijven,
omdat zij buiten staat is haar technische
ontdekkingen te beheerschen, is nog
steeds in Amerikaansch-Britsch-Cana-
deesch bezit. De Russen en andere volken
beschikken blijkbaar wel in hoofdzaak
over de wetenschappelijke vondsten, die
tot de vervaardiging van het ontzettende
wapen hebben geleid, maar niet over de
productie-geheimen. Volgens sommige
geleerden zal het nog wel eenige jaren
duren eer zij die zelf ontdekt hebben,
volgens anderen maar weinige maanden-
Een Zweedsche professor heeft pas be
weerd, dat de Zweedsche physic i nu al
volledig op de hoogte zijn en de bom
evengoed kunnen maken als hun colle
ga's in de V. S.
In elk geval is dit bom-geheim een
hoofdargument voor Russischen achter
docht. Niet het eenige argument, want de
opvattingen in Moskou en in Londen-en-
Washington dekken elkaar op zooveel
punten niet. Daarom mag men zich afvra
gen of het goedbedoelde voorstel, om het
bom-geheim aan den Veiligheidsraad van
de Vereenigde Naties te onthullen en het
daarmee aan andere landen ook aan
Rusland te verschaffen, werkelijk toe
nadering zou brengen, als het werd aan
genomen. Het is voorloopig niet aangeno
men. Truman, Attlee en Mackenzie King
hebben het bij hun besprekingen slechts
tot een halve toezegging gebracht, waarbij
wetenschappelijke gegevens maar geen
productiegeheimen worden beloofd en
die dus de Russen toch niet bevredigen
zal. De voorstellers zijn er ongetwijfeld
van overtuigd dat hun verantwoordelijk
heid voor de belangen, die zij als premiers
dienen en beschermen moeten, hen niet
toelaat verder te gaan. Dat is een be
grijpelijke overweging. Maar men moet
dan ook niet verwachten, dat deze verkla
ring de bestaande internationale spanning
belangrijk zal doen verminderen, laat
6taan: wegnemen.
De toestand blijft ernstig. Natuurlijk
moeten wij daarom de hoop op een gun
stige wending niet laten varen. Ook is het
mogelijk, dat de spanning nog geruimen
tijd voortduurt. Zoolang de verhoudingen
tusschen de groote mogendheden slecht
blijven, zoolang achterdocht en wantrou
wen overheerschen en ..het stalen gordijn"
blijft hangen is er geen kans op een goede
en regelmatige ontwikkeling van zaken in
Europa. Meer behoeft er nu niet over
gezegd te worden. R. P.
Geen grootsch resultaat van
Amerikaansche Conferentie
Het resultaat van de conferentie tus
schen Truman, Attlee en Mackenzie King
over de atoombom is neergelegd in een
verklaring, welke inhoudt:
1. Erkenning, dat geen enkel land in
feite het monopolie van de recente we
tenschappelijke ontdekkingen inzake
methodes en practijk van den oorlog mag
bezitten.
2. De geheele beschaafde wereld draagt
de verantwoordelijkheid voor het gemeen
schappelijk bezit der door deze ontdek
kingen geschapen mogelijkheden. De mo
gelijkheid van internationale actie wordt
overwogen: a. om te voorkomen, dat de
atoomenergie voor destructieve doelen
wordt gebruikt; b. bevordering van het
gebruik der atoomenergie voor vrede
lievende en mensehwaardige doeleinden.
3. Bescherming der beschaafde wereld
tegen destructief gebruik van de weten
schap schuilt alleen in het voorkomen van
oorlog.
4. Bereidheid tot uitwisseling van fun-
damentcclc wetenschappelijke inlichtin
gen, geleerden en literatuur met ieder
land, dat wederkeerigheid in acht wil ne
men.
5. Vruchten van wetenschappelijk on
derzoek moeten aan alle landen beschik
baar worden gesteld. Hiermee is een be
gin gemaakt. Vertrouwd wordt, dat ande
re landen eenzelfde politiek zullen voe
ren, waardoor wederzijdsch vertrouwen
ontstaat.
6. Zoodra doeltreffende zekerheden
tegen gebruik voor destructieve doelen
kunnen worden gegeven, zullen op basis
van wederkeerigheid met andere leden
der Vereenigde Volken inlichtingen over
het practisch industrieel gebruik van
atoomenergie worden gegeven.
Ook een Russische
stap tot toenadering?
Het milder worden van de Russische
censuur op nieuwsberichten, die uit Rus
land naar het buitenland worden gezon
den, wordt door den bekenden medewer
ker van de New York Herald Tribune,
majoor George Fielding Eliot als „een
van de meest belangrijke gebeurtenissen
uit de periode van na den oorlog" bestem
peld. Hij noemt het tevens een nieuwen
stap om de barrières van wantrouwen uit
den weg te ruimen, die het werkelijke
vertrouwen en het elkander begrijpen van
de Ver. Staten en de Sovjet-Unie belem
meren.
Op laatste oogenblik
afgezegd
Bijeenkomst te Batavia
ging niet door
De bijeenkomst tusschen Nederlandsche
en Indonesische vertegenwoordigers, die
Donderdag te Batavia zou worden gehou
den. is op het laatste oogenblik afgezegd.
De Nederlandsche autoriteiten hebben
verklaard: „Wij hebben geen vrijheid om
te onthnllen waarom dit geschied is". Het
Britsche hoofdkwartier heeft daarentegen
meegedeeld: „Vrijdag zal een volledige
verklaring worden uitgegeven." Soetan
Sjarir heeft in verband met deze kwestie
gezegd: „ik begrijp niet waarom de Brit
ten de bijeenkomst hebben afgezegd."
In sommige kringen te Batavia is men
van meening dat de Britten de bijeen
komst hebber, afgezegd, omdat zij de vieT
republikeinsche vertegenwoordigers, die
door Soekarno waren aangewezen noch
voer Van Mook, noch voor Sjarir aan
vaardbaar achtten. Soekarno had de vol
gende personen aangewezen: Soebardjo,
Hadji Sslim. Abdoel Gaffa, de republi
keinsche staatssecretaris en Boediardjo,
de secretaris van den republikeinschen
minister van voorlichting.
Sjarir had echter in de bijeenkomst toe
gestemd.
Un. Press bericht, dat de conferentie nu
Zaterdagavond zal plaats hebben.
Hedenochtend om 10 uur Nederlandsche
tijd, is de eerste DC4, die na den oorlog
weer in dienst kwam, te Batavia gearri
veerd.
In Colombo is men twee dagen geble
ven voor het voeren van besprekingen.
Via de Cocos-eilanden is men vervolgens
naar Batavia doorgevlogen.
Men meldt uit Batavia: „Alles wel aan
boord".
weinig minder zwart
7. Om het gebruik der atoomenergie
voor vernietigingsdoelen op de beste
wijze te elimineeren en gebruik voor in-
dustrieele doelen te bevorderen, wordt
aangeraden in het kader der Ver. Volken
een commissie te benSemen, die met den
grootst mogelijken spoed voorstellen moet
indienen: a voor uitbreiding van uitwis
seling van fundamenteele wetenschappe
lijke inlichtingen voor vredesdoelen tus
schen alle landen; b. inzake controle voor
uitsluitend vrede6gebruik der atoom
energie; c. voor uitbanning der atoom
wapens en alle voornaamste wapens, die
massale vernietiging tengevolge kunnen
hebben; d. inzake inspectie om mogelijk
heden van geweldpleging en ontduiking te
voorkomen.
8. De commissie zal haar werk in ver
schillende deelen doen. Pas als het eene
deel met succes is volbracht en het ver
trouwen der wereld geniet, zal met het
volgend deel worden begonnen. Ook zal zjj
haar aandacht schenken aan uitwisseling
van geleerden en wetenschappelijke in
lichtingen en de ontwikkeling van de vol
ledige kennisneming betreffende de na
tuurlijke hulpbronnen van grondstoffen.
9. Ieder land zal de groote noodzakelijk
heid willen erkennen van het handhaven
van de wet en het uitbannen van den
oorlog. Dit kan uitsluitend geschieden
door van ganscher harte steun te geven
aan de Ver. Volken, waardoor haar auto
riteit wordt vergroot. Zoodoende zullen
alle volken vrjj zijn zich te wijden aan
het goede. Het is ons vast besluit zonder
reserve te werken om deze dingen te be
reiken.
Het rapport over de atomische energie
is aan alle leden der Ver. Volken toege
zonden. Volgens Reuter zal de atoom
commissie uit vertegenwoordigers der vijf
groote mogendheden bestaan, waaraan
Canada en wellicht nog een of twee vol
ken toegevoegd zullen worden Voorna
melijk deskundigen zullen deel uitmaken
der commissie. Het ligt in de bedoeling,
dat zij haar werk niet zoo zal uitstellen
als de vroegere ontwapeningscommissie.
Een Zweedsche natuurkundige heeft ge
zegd dat de Zweedsche physici volledig
op de hoogte zijn van de constructie van
atoombommen en ze even goed kunnen
maken als de Ver. Staten.
Het woord is aan....
I Voltaire:
I Rust is goed, maar verveling
I is er nauw mee ueruiant.
Geen Nationale
Fransche regeering
De Gaulle is er niet in geslaagd een
nationale regeering te vormen. Er blijken
geen moeilijkheden te zijn op het stuk
van principe of program, maar wel over
de verdeeling van de portefeuilles. De
communisten eischen een der sleutelmi
nisteries op en de Gaulle wil dezen eisch
niet inwilligen. Kringen, die met den ge
neraal in nauw contact staan, hebben he
dennacht verklaard, dat als de commu
nisten op hun standpunt blijven staan hij
zal weigeren zijn pogingen tot het vorfnen
van een regeering voort te zetten.
In communistische kringen acht men
het niet onmogelijk, dat de Gaulle terug
komt op zijn voornemen uitsluitend aan
het hoofd te willen staan van een regee
ring van alle partijen en dat hij ertoe zal
overgaan een coalitiekabinet te vormen
van socialisten en M.R.P. (Fransche Volks
beweging).
VELSEN
Velsensche kinderen komen
terug uit Denemarken
Op 12 Augustus vertrokken 12 kinderen
uit de gemeente Velsen naar Denemarken,
om daar bij te komen van de gevolgen
van een langdurige periode var onder
voeding. Naar wij van verschillende zij
den vernamen, genoten de kinderen van
hun Deensche pleegouders een uitsteken
de verzorging.
Hedenavond komen de kinderen, na een
vaeantie van ruim drie maanden "rug,
versterkt en natuurlijk veel zwaarder daa
bij hun vertrek. Ze reizen met den "rein
naar Utrecht, vanwaar ze per autobus
naar hun woonplaats vervoerd zullen
worden. Hun wacht ongetwijfeld een har
telijke ontvangst van den kant hunner
ouders, die blij waren dat hun kinderen
uitgezonden werden en zeker nog blijder
zijn dat ze weer terug zijn gekomen.
Velsen pakt aan!
V.Ln.r.President Harry S. Truman, Minister-President Mr, C R. Attlee on
de Minister-President van Canada. William Mackenzie King aan boord van
het jacht Sequoia, waar zij besprekingen voerden inzake de Atoombom. Do
staatslieden zijn Inmiddels tot overeenstemming betreffende deze zaak ge
komen. Deze foto werd per radio overgebracht.
Worden gemaakt door Ir. Dudok en hef Bureau va nTijen en Maaskant
De verwoeste woonwijken moeten wor
den herbouwd, maar niet alleen herbouwd,
maar ook verjongd opgebouwd, naar de
hoogste eischen die aan het nieuwe I Jmuï-
den en Velsen mogen worden gesteld.
Hooge eischen stcdebouwkundig, maar
tevens terdege rekening houdend met de
eischen van de uitbreidende industrie en
de plichten, die op Velsen rusten als voor
haven van Amsterdam.
Dit is geen geringe taak en het maken
van de ontwerpen moet dan ook aan da
bekwaamste handen worden toevertrouwd.
En daarin is Velsen boven verwachting
geslaagd, nu ir. W. N. Dudok te Hilversum
en het Bureau van Van Tijen en Maaskant
te Rotterdam bereid zyn gevonden do
nieuwe uitbreidingsplannen voor Velsen
»n samenwerking tot stand te brengen.
Daarmede is gewaarborgd, dat alles zal
beantwoorden aan hooge stedebouwkun-
tlige eischen en tevens dat in dc behoeften
èn aan havens ên aan industrieterreinen
op moderne cn degelijke wijze zal worden
Van alle door den oorlog getroffen ge
meenten, neemt, wat den omvang der aan
gebrachte verwoesting betreft, Velsen de
derde plaats in.
Na Rotterdam en Den Haag volgt on
middellijk de gemeente Velsen cn van alle
gemeenten boven de 20.000 zielen is Vel
sen procentueel het zwaarst gedupeerd.
Behalve dc zwaar getroffen visscherij
met de daarbij behoorende havenwerken,
vischhallen en industrieën, is in Velsen van
de woningen ongeveer een derde 4200)
verwoest of afgebroken, ongerekend de
lichter beschadigde en nog te herstellen
woningen en kunnen dientengevolge on
geveer 20.000 inwoners niet meer naar hun
haardsteden terugkeeren.
In vergelijking met andere gemeenten
is desondanks de gemeente Velsen niet
ernstig in beklag, maar loopt zij zelf ook
niet (e klagen.
Zü zet de tanden op elkaar cn pakt met
saamgeknepen lippen aan.