IJmuider Courant
Bouw
Terugtrekking van Inheemsche
Ned. Indische troepen uit Batavia?
Wettigheid vergeefs betwist
■v-
«Oe Jaargang No. 18185
Bureaux: Kennemerlaan 154,
IJmuiden - Telefoon 5437
Te Haarlem: Gr. Houtstr. 93
Telefoon 10724.
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Dlreeteur-Hoordredacteur: Robert Peereboom
Woensdag 21 Nov. 1915
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p. week 31 ct.
per kwartaal 4.
ONDER den korten, krachtigen titel
„Bouw"' is het openingsnummer ver-
6chenen van het nieuwe centrale weekblad j
voor het bouwwezen. Het is heel mooi
uitgevoerd en geniet bij zijn verschijning
geen geringen bijval van olficieele zijde,
want vijf ministers hebben artikelen
op hun naam. Natuurlijk opent dr. ir.
Rir.gers, de minister van Openbare Wer
ken en Wederopbouw, de rij. Zijn op hem
volgende ambtgenooten van Sociale Zaken,
van Onderwijs, Kunsten en Wetenschap
pen. van Financiën en van Handel en Nij
verheid bewijzen door hun tegenwoordig
heid en hun betoog, hoe veelzijdig de be
langen zijn, die bij de bouwvakken zijn
betrokken Bovendien behoort het vraag
stuk van den huizenbouw, van herstel en
van nieuwen bouw, tot de allerbelangrijk
ste in de lange rij problemen, die het na-
ooriogsche Nederland ter oplossing zijn
voorgelegd. De Troonrede heeft pas een
bouwplan voor 1946 aangekondigd. In de
openings-vergaderingen van de Nood-
genieenteraden wijden alle burgemeesters
bijzondere aandacht aan de volkshuisves
ting. En zonder uitzondering sommen zij
groole tekorten in den woningvoorraad op.
In sommige plaatsen zijn die extra groot
tengevolge van Duitsche verwoestingen of
Duitsche afbraak voor „militaire doelein
den". In andere is het tekort eenvoudig
ontslaan doordat vijf jaar lang de normale
bouw van nieuwe woningen gestaakt is
geweest. Ook in die gevallen is het al
ernstig genoeg.
In Engeland werd onlangs een enquête
gehouden over de vraag, welke binnen-
landsche voorziening van overheidswege
de bevolking het meest dringend achtte.
De groote meerderheid wees de voorzie
ning in het huizentekort aan. Bij ons zijn
de nooden grooter dan in Engeland en in
den huidigen toestand zouden wij wellicht
het herstel van het bedrijfsleven op de
eerste plaats zetten. Maar de verbetering
van de volkshuisvesting zou er snel op
volgen en er is geen twijfel aan. dat zij
binnen korten tijd nr. 1 op de lijst van
wenscheüjkheden zal zijn.
Het weekblad „Bouw" beroemt er zich
op. dat het gemeenschappelijk orgaan is
van alle vertakkingen van de bouwnijver
heid. Voor het eerst zitten hier alle bij de
bouwwereld betrokken werkers om een
tafel. De opsomming vormt een lange lijst,
want zij omvat, behalve overheid en be
drijfsleven, werkgever en werknemer, ar
chitecten en ambachtslieden, deskundigen
op het gebied van de volkshuisvesting en
stedebouwkundigen, bouweconomen en
technici.
„Bouw" is van meening, dat deze aan
gelegenheid bespreking in de krant ver
dien*. want hier zijn nu veler wenschen
omtrent concentratie van krachten, beter
wederzijdsch begrip, eenheid in het be
drijfsleven enz. verwezenlijkt. Dat beaam
ik van harte. Het is een mooi voorbeeld,
dat hier gegeven wordt en dat navolging
moge vinden. De vlag kon daarbij niet
gelukkiger gekozen zijn. Onder Bouw ver
staan wij in onze taal meer dan de arbeid
van de specifieke bouwvakken alleen. Wij
moeten bouwen op ieder gebied. Het korte
woord zou als titel en met een uitroep-
teeken erachter als motto voor ons ge-
heele werkprogramma kunnen dienen!
Bouw! En als ge dat met succes wilt doen.
ga dan met alle menschen op het betrok
ken gebied om één tafel zitten en breng
een gemeenschappelijk plan tot uitvoering.
Dat heeft de bouwwereld met dit tijdschrift
gedaan en dat zal haar maar ook anderen
kunnen inspireeren. Anderen, die soms
hun tijd verdoen met eindelooze gedach-
tenwisselingen en disputen en herhaalde
lijk in de fout vervallen, hun krachten te
versnipperen over organisaties die het
zelfde werk verrichten en elkaar in de
wielen rijden.
Er zit in dit nieuwe weekblad bovendien
een sterke drang tot het betreden van
nieuwe wegen. Het wil vooruit. Het schrijft
over nieuwe bouwmethoden, maar ook
over betere arbeidsvoorwaarden, over ra
tionalisatie en industrialisatie. over
nieuwe bouwmaterialen, over verbetering
van het vervoer en drooglegging van pol
ders en ook over nieuwe werkwijzen in
het buitenland, waarbij o.a. „prefabricage"
in Amerika vermeld wordt. Dat is het stel
sel van de demonteerbare woningen, waar
bij de onderdeelen in massa pasklaar in
fabrieken worden vervaardigd. Het is pret
tig hierbij te kunnen vermelden, dat een
groot Hollandsch bedrijf dit stelsel op het
oógenblik voor den bouw van noodwonin
gen in Zeeland toepast. Het Amerikaan-
sche bericht meldt dat nabij Newport
News (Virginia) in drie maanden tijds een
dorp van 5000 huizen werd gesticht met
scholen, een kérk en winkels. Wij stellen
andere eischen dan de Amerikanen en
hebben geen behoefte aan bliksemsnel-
verrijzende nieuwe centra maar wel aan
herstel en uitbreiding van de oude,
waarbij wij wenschen. dat met zorgvuldi-
gen aanleg, met de eischen van modernen
stedebouw en met aesthetica wordt ge
rekend. Toch zijn ook die Amerilcaansche
fabricagemethoden van groot belang.
Dit is maar een enkel voorbeeld, dat tot
velen zal spreken. Hoofdzaak in dit be
toog blijft de samenwerking door Bouw
gesymboliseerd en toegepast. Als de be
trokkenen die over de geheele linie weten
door te voeren en vol te houden ziet het er
voor de oplossing van het groote bouw-
vraagstuk m ons land goed uit.
R. P.
Order van
Geallieerden bevelhebber
Volgens een Reuter-bericht uit Batavia
moeten op order van den Geallieerden
bevelhebber alle Nederlandsche en ïn-
landsche troepen uit Batavia worden te
ruggetrokken. Uit een later binnengeko
men A.N.P.-Aneta telegram blijkt, dat
hier alleen sprake is van „inheemsche
soldaten, behoorende tot het Kon. Ned.
Indische Leger".
Het verwijderen dezer troepen moet ge-
geschieden vanwege het uitbreken van
ernstige onlusten en wanordelijkheden.
Voorts wordt in een officieele Britsche
mededeeling verklaard, dat Britsche troe
pen thans van Magelang teruggetrokken
worden om elders een gelijksoortige taak
te vervullen.
Op vele punten in het centrum van Ba
tavia zijn gistermiddag de gevechten weer
opgelaaid, o.a. op het Koningsplein. De
strijd duurt voort. Men vermoedt, dat een
aanzienlijk aantal jeugdige Indonesiërs,
door de Japanners opgeleid en bewapend,
de stad binnenkomt. „De republikeinsche"
staatssecretaris van het ministerie van
Voorlichting", Boedlardjo, heeft namens
de „Republikeinsche regeering" een ver
klaring afgelegd, waarin gezegd wordt
dat de gebeurtenissen, die tusschen 17 en
19 November in Batavia zijn voorgevallen,
„veel schade hebben gedaan aan de sfeer
van algemeene vrede en orde, in het bij
zonder aan de betrekkingen tusschen het
Geallieerde bezettingsleger en de Repu
blikeinsche regeering." In de verklaring
worden een aantal incidenten genoemd,
die in deze dagen zijn voorgevallen.
Generaal Christison is in Batavia terug
gekeerd, nadat hy te Soerabaja de Chi-
neesche en Arabische wijken heeft bezocht,
waar hij op de meest vriendschappelijke
wijze is ontvangen. Volgens een officieele
Britsche verklaring bevinden zich in het
havengebied van Soerabaja 5000 Nederlan
ders, die niet wenschen te vertrekken,
onder de hoede van de Britten. Er moe
ten ongeveer 20 000 goed-uitgeruste Indo
nesiërs in de stad zijn met mitrailleurs,
mortieren, van licht-, middelbaar en
zwaar kaliber en kanonnen van 15,5 en
7.5 cm. De opstandelingen hebben een sec
tor in handen, doch houden er geen gene
rale staf en geen aanvalsplan op na. Ter
wijl een groot aantal Indonesiërs met de
troepen mee terugtrekken, bljjven alle
Chineezen in Soerabaja achter en zij her
stellen zich verrassend snel. Zij steunen
de Britten veel door verborgen centra van
verzet cn wapen depots te helpen opspo
ren. De Britsche officier, die deze gege
vens verstrekte, deelde tevens mede dat
er nimmer sprake is van grootschecpschc
bombardementen.
Een andere Britsche officier heeft in
een rapport over den strijd sterke vermoe
dens geuit over het gebruik van oorlogs-
gas door de Indonesiërs en wel in den
vorm van flesschen, die, met chloorgas
gevuld, naar den tegenstander worden ge
worpen.
Uit Batavia wordt gemeld, dat het
Rapwi-gebouw te Semarang door extre
misten is bezet.
Sjarirs ..kabinet" heeft officieel ver
klaard. dat de Indonesiërs „bereid zijn hun
De Skymaster reeds in Cairo
Het Indië-vliegtuig is op zijn terugreis
Karachi gepasseerd en in Cairo aangeko
men. In deze plaats zal men een dag blij
ven om de repatrieerende passagiers in de
gelegenheid te stellen, de noodige kleeding
uit de voorraden, die daar speciaal met
dit doel gereedliggen, aan te schaffen.
Vrijdag verwacht men de „Skvmaster",
die 216 K.G. post aan boord heeft, te Am
sterdam terug.
taak te vervullen als lid van de familie
der Vereenigde Volken".
Het motorschip „Oranje" is de haven
van Melbourne binnengeloopen met aan
boord 857 Nederlandsche oud-geïnterneer
den uit de Java-kampen, die voor reke
ning van de Nederlandsche regeering een
rustkuur van 4 maanden in Australië zul
len ondergaan.
Arrestaties in Roemenië
Eenige dagen geleden zijn verscheidene
leden van de Agrarische Partij en van
Bratianoe's Nationale Liberale Partij ge
arresteerd. Zij maken allen deel uit van
de oppositie. Onder de gearresteerden zou
zich ook Bratianoe. algemeen secretaris
der Liberale Partij bevinden.
Atoombommen en Vrede
President Truman gaf dezer dagen tij
dens een persconferentie uitdrukking aan
zijn vast geloof in een duurzamen vrede.
De wereld moet nu de kans voor den
vrede aangrijpen. Het alternatief is de
totale vernietiging, zoo zeide hij.
Dezelfde president verklaarde, dat de
Vereen. Staten nog steeds atoombommen
produceeren, doch legde er den nadruk
op, dat dit slechts met experimenteele
oogmerken geschiedt. Alle landen moesten
volgens hem deelnemen aan het instellen
van de commissie tot beheer van de
atoomenergie- Men is in Washington voor
nemens dit tegen Januari 1946 voor te
stellen.
De president deelde mede, van geen
der geallieerden een officieel commentaar
op zijn atoomenergie-communiqué te heb
ben ontvangen.
Vandaag een nieuw Fransch
kabinet?
Gisteren heeft De Gaulle besprekingen
gevoerd met drie communistische leiders,
die zich na afloop bevredigend over den
keer der onderhandelingen hebben uitge
laten. 's Avonds gaf het bureau van den
generaal een verklaring uit, waarin werd
medegedeeld dat de communisten het
voorstel van De Gaulle, in een driepartijen-
kabinet onder zijn leiding zitting te nemen,
hebben aanvaard. Tegelijkertijd werd
Schumann, de leider van de katholieken,
door den generaal ontvangen. Na een ver
gadering van de socialistische fractie in
het Kamergebouw verklaarde Gouin, de
voorzitter van de assemblée: „Het gaat
den goeden kant uit." Inderdaad kon
gisteravond gezegd worden, dat de Fran-
sche regeeringscrisis feitelijk is opgelost.
Men verwachtte, dat het kabinet vandaag
zou worden gevormd.
IJMUIDEN
Het kamp achter
het prikkeldraad
Prikkeldraad is een hatelijk goedje; het
is gevaarlijk als -men er mee in aanraking
komt. want het maakt bloedende wonden
en kapotte kleeren. En het is irriteerend
want is het niet het symbool van de on
vrijheid? In IJmuiden heeft men in de
oorlogsjaren ruimschoots de gelegenheid
gehad, om zich aan het prikkeldraad te
ergeren, het prikkeldraad dat was gespan
nen langs de huizen en over de trottoirs
en waarin men door de verduistering ver
ward zat eer men het wist. De bezetters
maakten er een ruim gebruik van, hetgeen
te zien is aan de groote hoopen verroest
draad, die bij het opruimingswerk ver
zameld worden.
Maar nog is niet overal de prikkeldraad
versperring verdwenen. Een groot deel
van IJmuiden, n.l. het blok, dat begrensd
wordt door de Snelliusstraat, de Marconi
straat, de Havenkade en de Burgemeester
Rambonnetlaan, is nog omgeven door
prikkeldraad. Dat is het kamp der Duit
sche krijgsgevangenen, het kamp, dat nu
al gedurende eenige maanden het mik
punt is geweest van een berg van critiek,
critiek in woord en geschrift.
We hebben woningen noodig, zegt men,
daar staan achter dat prikkeldraad vele
tientallen woningen, woongelegenheid dus
voor tientallen gezinnen. Waarom heft men
dat kamp dan niet op?
Deze critiek is begrijpelijk, maar is ze
wel verstandig? Men weet toch. dat de
Duitschers die daar wonen in het proces
van de liquidatie van den oorlog niet ge
mist kunnen worden Ze worden daar
heusch niet gehouden om op hun verhaal
te komen van de gevolgen van den oorlog.
Wanneer men ze ziet rijden in vrachtauto's
wanneer men ze ziet loopen door de stra
ten, behoeft men niet te meenen, dat ze
een rijtoertje of een wandeling-voor-hun-
plezier maken, maar dan gaan ze naar of
komen ze van hun werk, het werk dat men
liever door Duitschers dan door Neder
landers laat doen.
Hoe lang ze nog hier zullen blijven? On
getwijfeld niet langer dan ze beslist noo
dig zijn.
Dit is ons verzekerd tijdens een onder
houd. dat wij met een bevoegde instantie
hadden. Ons werd medegedeeld, dat van
de zijde van deze bevoegde instantie al het
mogelijke wordt gedaan om de bevolking
tegemoet te komen. Er zijn evenwel, zoo
deelde men ons mede, verschillende oor
zaken. waaraan het toe te schrijven is, dat
het met het ontruimen niet zoo vlot gaat
als men dit wel zou wenschen.
Men wees ons er nog op, dat het kamp
eenigen tijd geleden tot de helft werd in
gekrompen. In dit vrijgekomen gedeelte is
Wederopbouw al weer druk bezig om do
huizen bewoonbaar te maken.
Neurenberg
Alle verdachten: wij zijn onschuldig
Op den eersten dag van het wereldge
richt te Neurenberg werd de dagvaarding
(waarvan wij in ons blad van 10 November
een overzicht hebben gegeven) voorgele
zen. De urenlange aanklacht, de somber
ste en zwaarste lijst van misdaden ooit
opgesteld, stelde het geduld van allen op
de proef. Zij werd voorgelezen in het En-
gelsch, Fransch. Russisch en Duitsch: de
zee van ellende, in vijf lange jaren door
het Nazibewind over heel Europa uitge
stort, leek opnieuw in alle hevigheid te
bruisen en te kolken. De twintig verdach
ten luisterden maar met een half oor. de
Voor liet eerst na 6 jaar werd door H.M. de Koningin de zitting der voor-
loopige Staten-Öeneiaal geopend. Overzicht tijdens hot voorlezen der
Troonrede door JLM. de Koningin (P.)
meesten hunner legden de koptelefoon
neer. Alleen Rosenbergs aandacht bleef
gespannen, alsof hij iets nieuws vernam.
Goering leunde soms met zijn nog steeds
zwaar lichaam als een baliekluiver over
den rand der beklaagdenbank. Hij knikte
bevestigend toen zijn daden werden ge
noemd. De brutaalste indruk van het heelo
gezelschap maakte Seyss-Inquart, die met
een vuurrood geagiteerd gezicht en een
verward opstaande kuif naar alle zijden
zat rond te kijken en heftig gebarend zijn
buren Speer, Streicher en Frank aan
sprak. Achter de verdachten stonden be
wegingloos acht Amerikaansche politie
mannen met groote witte helmen en ter
zijde stonden er nog twee. De belangstel
ling ook onder de Duitschers voor het pro
ces bleek uit den geweldigen toeloop van
menschen voor het gebouw. De Ameri
kaansche politie had speciale veiligheids
maatregelen genomen. Er stonden tanks
om het gerechtsgebouw opgesteld en de
politie hield met stenguns op de daken de
wacht. Binnenkort zullen zestien journa
listen van Duitsche dagbladen, die allen
tegen het nationaal-socialisme hebben ge
streden. het proces op de perstribune^mo-
gen volgen.
Teheran
richt zich tot Moskou
De gevechten in N -Iran veroorzaken
verliezen aan beide zijden. De regeering
heeft Moskou verzocht de souvereiniteit
van Iran te willen eerbiedigen en ae Rus
sische militaire autoriteiten te willen in-
strueeren zich te onthouden van inmen
ging in interne aangelegenheden. De re-
geeringstroepen zijn niet van plan te wij
ken en verdedigen zich hardnekkig. Troe
pen die voor het herstel van de orde in
Azerbeidsjan waren vertrokken kregen
van de Sovjet-autoriteiten bevel terug te
keeren naar Teheran.