Amersfoort
Rustplaats
der gevallenen
Gistermiddag werd in Amersfoort een
indrukwekkende plechtigheid gehouden
op de begraafplaats Rusthof, waar de
stoffelijke resten van de op 20 Juli e
Au-: 1043 geiusilleerde ondergrondsche
strijders uit het Ordedienst- en Inlich
tingendienst-proces weder ter aarde wer-
d - herteld.
ramen der gevallenen zijn: J. van
y,u om. J. W. van Pienbroek, C Wegerif,
"V van Hattem, R. Blauw, K. L. Kamp,
'V. H. van Doorninck, B. A. Tuyl, F. A.
an Oven, J. Stenger, A. Snijders, W.
Xaoymans, J. Strobos, F. M. Brejaart, B.
M C. Braat, J. J. D. ten Bosch, Jhr. J.
Schimmelpenninck, A. W. M. Abbenbroek,
»hr. mr. W. Th. C. van Doorn, Chr. F.
'•an den Berg, W. H Hertly, S. Vaz Dias,
K. Hartogs, J. van Straelen, A. Wijnberg,
J. F. H. de Jongemelly, G. J. F. Vinke-
stein, E. A. Latuperisse, A. C. van Rijen,
,W. Mulder, A. L. J. E. M. Moonen en A.
!A. F. Althoff.
De bijzetting geschiedde met militaire
•er en in het bijzijn van zeer vele mili
taire en burgerlijke autoriteiten, o.a. kapt.
J. C. Bührmann als vertegenwoordiger van
H M. de Koningin, luit.-gen Roëll, vice-
ndm. Stoeve en gen.-maj. H. A. Koot.
Luit-gen. Roëll, die in Juni 1940 den
Ordedienst heeft opgericht, voerde in de
aula het woord ter herdenking van de
slachtoffers en voor een korte uiteenzet
ting over de werkzaamheden van O.D. en
1 D. Hij waarschuwde ernstig tegen het
gevaar, dat het vaderland hen die vielen
zoo gemakkelijk vergeet voor hen die nog
leven, maar soms weinig deden en zich
thans naar voren dringen om onverdiende
voordeelcn te genieten. De leger-predi-
kant ds. Vaandrager leidde een korten
dienst.
Weerbericht
Geldig tot Vrijdagavond: Meest zwaar
bewolkt of nevelig. Oostelijke wind. In
het Noorden lichte vorst des nachts,
overigens temperatuur om het vries-
punt.
De berechting der
Oorlogsmisdadigers
Ieder dient hieraan
mede te werken
Veel is er tot dusver al geschreven over
landverraders, weinig echter over oorlogs
misdadigers. Hiertoe worden al die niet-
Nederlanders gerekend als Duitschers,
Oostenrijkers. Italianen, enz., enz., die zich
aan ernstige misdaden tegenover ons volk
en andere volken hebben schuldig ge
maakt.
Vooral in ons land hebben deze men
schen vergrijpen gepleegd, die waarschijn
lijk in de geschiedenis hun weerga niet
hebben. We herinneren slechts- zoo
deelt de Regeeringsvoorlichtingsdienst
mede aan de 105.000 Nederland-
6che joden die in Polen vermoord
werden; aan de hongerblokkade der Wes
telijke provinciën, waarbij 50.000 burgers
omkwamen; aan het neerschieten van een
kleine 400 menschen na den aanslag op
Rauter; aan het vernietigen van het dorpje
Putten. Daarbij komen een groot aantal
zinlooze vernielingen. het onder water
zetten van kostbare cultuurgronden en
zoo kunnen we door gaan.
Deze gruwelen moeten gestraft worden.
In Londen kwam dit reeds op 13 Januari
1942 tot uiting bij de onderteekening van
de Declaration of St. James. Nederland
werd hier vertegenwoordigd door prof.
Gerbrandy en jhr. Michiels van Verduy-
nen, Nederlandsch gezant te Londen.
Het hof te Leipzig, dat na den vorigen
oorlog de oorlogsmisdaden moest oordee-
len, vonniste slechts een gering percen
tage. Het zal nu anders gaan. Het ver
zamelen van namen en gegevens geschiedt
in ieder land door een nationaal bureau.
In Nederland staat dit onder leiding van
mr. A. M. baron Van Tuyll van Seroos-
kerken; secr. is mr. Bijl te Amsterdam.
Men onderscheidt ontwerpers en uitvoer
ders van de crimineele plannen. De eer
sten zullen in Neurenberg terechtstaan, de
anderen worden in elk land afzonderlijk
berecht. Een persoon kan. natuurlijk tot
beide groepen behooren.
Iedereen wordt opgeroepen, mede te
helpen aan het bijeenbrengen van ge
gevens over deze lieden en er geen enkele
te vergeten. Wanneer men plaats, datum
en functie van een oorlogsmisdadiger weet
ten tijde van zijn optreden kan in een
centraal registratiebureau te Parijs nage
gaan worden met wien men te doen heeft.
Het werk dat zoodoende verricht wordt,
is van het grootste belang voor onze inter
nationale rechtsorde.
De Radio geeft vanavond:
HILVERSUM I, 301 M.
18.01 Waterstanden. 18.04 Georges van Pa
rijs. 18.30 Kwartier voor den Arbeid. 18.45
Tony Schifferstein. 19.00 Nieuws. 19.15 Re
portage. 19.30 Cantabilé-septet. 20.01 Ne
derland herrijst. 20.15 Het Concertgeb. Ork.
ïn de pauze: Cultureele agenda. 22.15
Mensch en Maatschappij. 22.30 Ensemble
George Frank. 23.01 Nieuws. 23.15 Avondwij
ding.
HILVERSUM II, 415 M.
18.01 Nieuws. 18.30 Ted Brooks Rhythm
ic war tet. 19.00 Helen Ludolph en Rutger
Sehoute. 19.00 Programma voor de Ned.
Strijdkr. 20.01 Vaudevllle-ork. 20.30 Land-
bouwpraatje. 20.45 Jan Corduwener. 21.00 Re
geeringsvoorlichtingsdienst antwoordt. 21.15
Cahamf 91 11 at v.
Doodstraf geëischt
tegen Jannetje de Boer
Woensdagochtend had. mr. V. A. Ruis. als
president van de 3de kamer van het Am-
sterdamsche Bijzonder Gerechtshof, een
zeer gecompliceerde verraderszaak. waarbij
talrijke personen uit Edam en Purmerend
betrokken waren, te ontwarren en te be
rechten.
Het Ingewikkelde van deze zaak was, dat
de meeste verdachten ook als getuigen te
gen elkander optraden. De vrouw van den
vroegeren burgemeester van Edam, gaf het
haar ten laste gelegde (doorgeven van de
namen der illegalen aan de Dultsche po
litie) toe. Het bleek uit het getuigenver
hoor, dat de burgemeester de gewoonte
had namen van ondergrondsche werkers
bekend te maken- in leder geval had hij
een dagboek waarin hij de namen van il
legale werkers noteerde. HU werd door de
„ondergrondsche" ontvoerd en zUn vrouw
trachtte hem door het verraden van de
namen terug to krUgen.
De hoofdverdachte Jannetje de Boer,
had in Februari 1945 op den weg een groep
menschen zien staan, waarvan zU wist. dat
zij ondergrondsche werkers waren, die ook
de hand gehad hadden in de ontvoering
van den burgemeester. ZU volgde een van
lien op de fiets en stapte naar den Orts-
kommandant. Het gevolg was, dat Snijders
en de boer waar liU binnen gegaan was door
de Duitschers gearresteerd werden en la
ter gefusilleerd.
Dit de verklaringen der getuigen (bijna
allen gedetineerd) bleek dat Jannetje de
Boer In tal van verraderszaken de hand
heeft gehad.
Dc advocaat-fiscaal mr. W. Bakhoven
wees op het uitstekende recherchewerk, dat
de P. O. D. In Purmerend heeft gedaan. De
houding van den burgemeester was zoo
hinderlijk voor het Illegale werk in Purme
rend en omstreken, dat besloten werd den
kwaaddoener te ontvoeren.
Tegen de burgemeesterevrouw eischte hij
10 jaar gevangenisstraf, waarvan 8 in een
rij ks werkinrichting
Tegen W. eischte mr. Bakhoven levens
lange gevangenisstraf.
Twintig Jaar gevangenisstraf, waarvan 18
Jaar In een rijkswerkinrichting, was de
elsch tegen S. de Boer. Tegen de vrouw van
8. de Boer. die een minder belangrijke rol
speelde, eischte de Advocaat-Fiscaal 10 jaar.
De 31-jarige verdachte Jannetje de Boer
uit Purmerend trof wel de zwaarste schuld.
Tegen deze hoofdverdachte eischte mr.
Bakhoven de doodstraf.
Uitspraak over 14 dagen.
Vervolging
van Landwachters
De afd. Amsterdam van de „Vereeniging
van ex-politieke gevangenen uit den bezet
tingstijd" heeft haar teleurstelling uitge
sproken dat de Landwacht als een Neder-
landsche legerformatie wordt gequalifi-
ceerd, daartegen geprotesteerd en snelle
en afdoende berechting geëischt van de
Landwacht en allen die zich tegen den
vrijheidsstrijd van het Nederlandsche volk
hebben verzet en hierdoor tallooze slacht
offers hebben gemaakt.
Ter bevoegder plaatse is de aandacht
van het A.N.P. er op gevestigd, dat in de
principieele uitspraak van den Bijzonderen
Raad van Cassatie is overwogen, dat „de
Nederlandsche Landwacht door den leider
der N.S.B. uit leden der N.S.B. was opge
richt als een beschermingscorps ter hand
having van de openbare orde en ter be
scherming van het leven en de goederen
der ordelievende bevolking" en „niet in
Duitschen dienst was". Daarop laat het
Hof volgen: „dat de Nederlandsche Land
wacht weliswaar den vijand op velerlei
wijze hulp heeft verleend, doch dat dit
aan den verdachte Van Wijk bij de dag
vaarding niet ten laste is gelegd."
Het Koninklijk Huis
Aan mevrouw L. Verbrugge's Graven
deel is, op haar verzoek, eervol ontslag
verleend als hofdame van de Koningin; zij
is benoemd tot hofdame-honoraire.
Benoemd is tot hofdame van de Koningin
jonkvrouwe C. B. Röell.
J. C. E. baron van Lijnden is benoemd
tot grootmeester van het Huis van de
Koningin.
De groot-officier en kamerheer in bui
tengewonen dienst, R. A. baron Van Har-
denbroek van Hardenbroek is benoemd tot
opper-ceremoniemeester en kanselier der
huisorden.
De distributie
Toeslag op bijzonderen arbeid.
Met ingang van 25 November wordt de
toeslag voor bijzonderen arbeid als volgt
gewijzigd:
Per 14 dagen wordt boven het normale
rantsoen verstrekt:
Voor zeer zwaren arbeid: 500 gram sui
ker. 4800 gram brood, 625 gram margarine,
200 gram kaas, 600 gram vleesch, 8000
gram aardappelen.
Voor zwaren arbeid: 2400 gram brood,
250 gram margarine. 300 gram vleesch,
6000 gram aardappelen.
Voor langdurigen of nachtarbeid: 1200
gram brood, 125 gram margarine, 100
gram vleesch, 2000 gram aardappelen.
KINDERBISCUITS OP RIJSTBON
Het Centraal Distributiekantoor deelt me
de. dat men op bonnen, welke recht geven op
250 gram rijst of kindermeel desgewenseht In
plaats van deze artikelen 250 gram kinder
biscuits kan koopen.
TAAI-TAAI ENZ. OP ONTBIJTKOEKBON
Het Centraal Distributiekantoor deelt me
de, dat taai-taai, Amsterdamsche korstjes en
soortgelijke artikelen verkrijgbaar zijn op de
bonnen voor ontbijtkoek.
VERDEELING HARING
Van bevoegde zijde is een regeling ge
troffen voor de veredeling van de versche
haring te IJmuïden Vlaai-dingen en Sche-
veningen. De rookerijen krijgen de beschik
king over de helft van den aanvoer. De con-
servenfabrieken ontvangen dertig procent en
de handel in versche visch krijgt de be
schikking over twintig procent.
De prijzen
De directeur-generaal voor de prijzen heeft
zich den laatsten tijd in het bijzonder bezig
gehouden met de prijzen van speelgoed,
wild en gevogelte.
SPEELGOED
Vroeger kwam het meeste speelgoed uit
het buitenland. Het Nederlandsche bedrijfs
leven heeft zich nu evenwel toegelegd op de
fabricage daarvan, met het resultaat, dat de
poppen- en speelgoedwinkels weer gevulde
etalages hebben. Een speelgoedcommissie
heeft in overleg met het directoraat-generaal
der prijzen voor alle artikelen prijzen be
paald. Al zijn zoo wordt opgemerkt de
prijzen, waartegen nu speelgoed verkrijgbaar
is. nog niet zoo laag als men wel zou wen-
schen. zij vallen zeker binnen de grenzen der
redelijkheid en behoeven voor de viering
van St. Nicolaas en Kerstmis geen beletsel
te zijn
WILD EN GEVOGELTE.
Gestreefd is te bereiken dat er Kerstbout
jes op tafel kunnen komen. Voor wild en
gevogelte zijn de prijzen op het oogenblik
vrij behalve voor wilde eenden en tamme
konijnen.
Een wilde eend kost f 4,20 per stuk (pan
klaar) en een tam konijn kost f 3,25 per pond
(panklaar).
Vakcursus Woninginrichting
Woensdagavond werd te Haarlem met
enkele inleidende woorden door verschil
lende vakgroepfunctionarissen een vak
cursus voor woninginrichting en aanver
wante beroepen geopend. De sprekers we
zen op de groote waarde van een derge-
lijken cursus in verband met de vak
examens en de Vestigingseischen. Een aan
tal menschen uit de praktijk zullen de les
sen leiden. Er zijn al 26 leerlingen van
diverse leeftijden ingeschreven, terwijl
het gemeentebestuur van Haarlem eenige
leslokalen in H.B.S. A welwillend ter be
schikking stelde.
Effecten
in de geblokkeerde safes
In ons bericht over de geblokkeerde
safes in het nummer van Maandag werd
medegedeeld, dat o.a. een opgaaf gedaan
moest worden van aantal en soort der
effecten. Het blijkt evenwel dat dit niet
geheel juist is. Daarom plaatsen wij uit de
officieele bekendmaking de volgende pas
sage daarop betrekking hebbende: „Op
gave inhoud, voor zoover deze bestaat uit
buitenlandsche effecten, dan wel mantels,
couponbladen of dividendbladen daarvan,
tenzij zij waardeloos zijn. Volstaan kan
worden met opgave van aantal en soort
(geen nummer) van de stukken."
Interview met
een self-made mart
Welgedaan zit hij in zijn stoel, met het
overwicht van den man die weet wat hij
wil en ook dat wat hij wil spoedig werke
lijkheid zal zijn. Met iets dat het midden
houdt tusschen vriendelijke nieuwsgierig
heid en lichte verstoordheid om het bre
ken van de sfeer van autoriteit, waarmee
zijn machtige positie hem omkleed heeft,
kijkt hij me aan. Persmuskieten hebben
den naam lastig te zijn, omdat zij altijd
het naadje van de kous en de bevestiging
van vork aan steel willen weten. Ook in
mij vermoedt hij dergelijke eigenschappen
en ik probeer met een gekeuvel over
koeien en hun kroost zijn gevoelenstwee-
slachtigheid weg te vagen.
„Wat heeft u tot devies genomen om een
dergelijke positie te bereiken?"
„Leven en laten leven." Het is gelukkig
dat ik in een fauteuil zit, want anders was
ik achterovergeslagen van een dergelijke
origineele wijsheid. Nu weet ik eindelijk,
v/aar die alleszeggende spreuk geboren is:
in het gave brein van dezen grooten geest,
die de heele wereld in zijn vestzak heeft.
Dan volgt een radde beschrijving uit zijn
bescheiden saamgeknepen mondje, dat
met een zekere terughoudendheid de oor
zaken en resultaten van zijn succes aan de
massa, verpersoonlijkt door een jongen
man met een opschrijfboekje, die wenschte
dat hij steno geleerd had, prijsgeeft en
daarmee vele minder gevorderden in maat-
schappelijken welstand de kans van hun
leven biedt, om nog iets te bereiken. Het
besef van zijn belangrijkheid doet de on
wennigheid uit zijn spreektrant vervenen,
doch zijn bescheidenheid verbiedt hem
een al te zeer aan de kaak stellen van de
domheid en onhandigheid der menigte.
De pen raast over het papier in een ver-
geefschen wedloop van den geschiedschrij
ver met den geschiedenismaker.
Als langzamerhand de meest opzienba
rende verklaringen afgelegd zijn, beginnen
pen en schrijflust het ook af te leggen. Dan
komt de stereotiepe slotzin van den in zijn
zucht naar nieuws bevredigde:
„Meneer Jansen, ik dank u wel voor de
bijzonderheden, die u me heeft willen
verschaffen en hoop u ook met uw gouden
jubileum als magazijnchef bij de firma
Bitterzoet te kunnen complimenteeren.
Een gezellig feest verder!" D. W. B.
Op 30 October jj kwam de Geallieerde Ad vies-Commissie voor liet Verre
Ooste» voor het eerst bijeen. Van links naar reelits: (aan tafel zittend)
T. A. Stone (Canada) -C. A. Berendsen (Nieuw-Zeeland)-P. E. Naggair
(Frankrijk)-Ambassadeur Wei Tao Ming (China) -Lord Halifax (Enge
land)-Staatssecretaris James Byrnes (Vereenigde Staten) -Dr. A. Doudon
(Nederland)-I)r. IT. V. Evatt (Australië) -GeneraaJ-Majoor Frank M. Coy
(Ver. Staten) en Sir Girja S. Bajpai (Br-Indië). (P.)
Nieuwe koers
in het Onderwijs
Dr. G. Bolkestein over het
Engelsch-Amer. voorbeeld
In een drukbezochte bijeenkomst van de
Vereen. Geloof en Wetenschap sprak oud-
minister Dr. G. Bolkestein over de onder
wijsmethoden in Engeland en Amerika en
hun beteekenis als voorbeeld voor ons land.
Vooral ons nijverheidsonderwijs staat gun
stig bekend, maar zoowel hierin als In ons
lager en middelbaar onderwijs kan nog veel
worden verbeterd.
Spreker ontwikkelde in zijn betoog, op
welke wijze het Angelsaksisch schoolwezen
een belangrijk deel van zijn aandacht wijd
de aan karaktervorming en sportieve trai
ning en aan het kweeken van kameraad
schap. en door dit alles- opvoeding tot zelf
standigheid. Ter versterking van het saam
horigheidsgevoel zou ook bij ons een da-
gelljksche korte ochtendbijeenkomst in da
aula der school, zooals daar gebruikelijk ls,
zeker bijdragen.
Amerika, meer dan Engeland, heeft het
oog vooral gericht op de practische zijde'
van de opleiding. In plaats van doelloos in
tellectualisme neemt men het psychotech
nisch onderzoek als maatstaf voor de maat
schappelijke bruikbaarheid. Veel wordt er
ook aan de Jeugd zelf overgelaten.
Iets geheel nieuws, dat thans in Neder
land ter navolging wordt geprobeerd is het
overgaan in ieder vak afzonderlijk, waardoor
het doubleeren van „sterke" vakken wordt
vermeden. Spr. hoopte dat deze proeven
mochten slagen, die dan een omwenteling
in ons geheele schoolsysteem zouden ver
oorzaken. Vermindering van het aantal
leervakken, waardoor waardevoller onder
werpen meer aandacht konden verkrijgen
was zeker noodzakelijk. Hierbij zouden so
ciale, religieuze en artistieke vorming niet
mogen worden vergeten.
Het sprak vanzelf, zoo besloot Dr Bol
kestein. dat al deze plannen een radicale
hervorming van de opleiding voor lager en
middelbaar onderwijspersoneel met zich,
zouden meebrengen.
De prijs van dierlijk vet
Het dir.-gen. van de prijzen deelt mede:
Het binnenkort in distributie te brengen
dierlijk vet, verpakt in eenheden van 200 of
400 gram, mag ten hoogste aan den consu
ment worden verkocht tegen f 1,65 per kg.
f 0,33 per 200 gram).
AGENDA VOOR DONDERDAG 22 NOV.
Haarlem '500 jaar stad. Gem. Concertge
bouw: Officieele Herdenkingsavond met de
H.O.V. en „Zang en Vriendschap" o.l.v. Frits
Schuurman, 20 uur.
Bethel: Ds. H. J, ten Brink, 20 uur. Nieu
we Kerk: Leger des Heils, 19.30 uur. Hotel
De Leeuwerik: Spiritistische lezing, 20 uur.
Rembrandt: Mr. en Mrs Smith, 14.30, 16.45.
19.15 en 21.30 uur. Palace: Een prins wordt
opgevoed 14, 16.15 uur Luxor: RomanLsche
Senorita 14, 16.15. 19 en 21.15 u. Frans Hals:
14, 16.30. 19 en 21.15 uur. Moviac: Dat is Hol
land op z'n best. 19.30 en 21.30 uur.
VRIJDAG 23 NOVEMBER
Haarlem 700 jaar stad. Programma herden
king: Carillonbespelingen 9 en 11.30 uur.
Proclamatie van den wnd burgemeester. 9 30
uur. Boomplanting. 9.30 uur. Groote Kerk:
bijeenkomst rijpere schooljeugd. 10.30 uur.
Frans Halsmuseum: Opening historische ten
toonstelling. 15 uur. Groote Kerk: Orgelcon
cert George Robert en Jo Vincent, 15 uur*
Stadhuis: Receptie gemeentebestuur, 15.30 u.
Gem. Concertzaal: Gala-concert, 20 15 uur.
Stadsschouwburg: Gala-voorstelling Haarl.
hooneelclub, „De spion van den prins",
20.15 .uur.
Bioscopen en Moviac: Nieuw programma.
