Gezondheidstoestand
in Velsen bevredigend
Korf en bondig
Echter vele gevallen van diphterie en scabies
De directeur van den Gemeentelijken
Geneeskundigen cn Gezondheidsdienst,
dr. L. S. Limborgh Meyer, heeft ons
op ons verzoek eenige inlichtingen ver
schaft omtrent den gezondheidstoe
stand in onze gemeente, waar ook.
evenals elders, de tijdsomstandigheden
hun invloed op den lichamclijken wel
stand der inwoners hebben uitge
oefend. welke invloed uit den aard der
zaak ongunstig is geweest.
We informeerden natuurlijk het aller
eerst naar de gevolgen van de honger-
periode. ..Die zijn we alweer te boven ge
komen", zeide de directeur. Dat er sterf
gevallen door den honger zijn voorgeko
men. betwijfelde dr. Limborgh Meijer. Van
de huisartsen had hij geen enkel geval
vernomen. Gevallen van oedeem zijn voor
gevallen en ook sterfgevallen in verband
met den voedingstoestand, maar hierbij
mag men niet bepaald van verhongerden
spreken.
Toestand in de vesting
De algemeene voeding6toestand was
binnen de vesting, waartoe IJmuiden, Vel
sen en Driehuis gerekend moeten worden,
beter dan in Santpoort. Dit kwam voor
namelijk doordat alle invaliden, ouden van
dagen en gepensionneerden geëvacueerd
waren en er dus een valide bevolking ach
terbleef. Vrijwel alle achtergeblevenen
werkten direct of indirect voor de Duit
sche weermacht, niet alleen de mannen,
maar ook de vrouwen. De menschen ver
dienden goed, aten soms met den Duit-
6chen pot mee en waren ook nog wel eens
in de gelegenheid een tochtje naar „de
Noord" te maken om levensmiddelen te
halen. En koude heeft men in het vesting-
gebied ook niet geleden, want er was af
braakhout genoeg. Half IJmuiden is door
de overgebleven bewoners opgestookt,
meende dr. Limborgh Meijer.
en in Santpoort.
Tal van ambtenaren, onderwijzers, enz.
waren na de evacuatie in Santpoort te
rechtgekomen. Dit waren niet de menschen
die er het baste voor stonden. Zij hadden
geen tijd om naar de Noord te gaan en
geen geld om „zwart" te koopen. Boven
dien moesten ze eiken dag te voet of op
slechte fietsen naar hun werk binnen de
vesting. Santpoort telde voorts vele clan
destiene bewoners, die moeilijkheden met
hun bonnen hadden. Van de oorspronke
lijke bewoners. die tot de beter gesitueer
den gerekend mochten worden, waren niet
veel meer over. Hun villa's waren bezet
door twee of drie families uit IJmuiden.
Na afloop van den oorlog bleek de voe-
dingstoestand in Santpoort belangrijk
minder dan in IJmuiden en omgeving.
Kort na de capitulatie der bezetters is in
Santpoort op veel grooter schaal dan bin
nen de vesting extra voeding verstrekt en
werden op ruime schaal Roode Kruispaket-
ten uitgedeeld.
Niet verontrustend.
De algemeene gezondheidstoestand acht
te dr. Limborgh Meijer niet verontrustend.
De bevolking heeft zich snel hersteld van
de gevolgen van den honger. Dit geldt
vooral de kinderen. Zeer nuttig werk heeft
de kinderkeuken gedaan, die in de maan
den Maart April en Mei, de moeilijkste
maanden dus, honderden kinderen gevoed
heeft.
Reeds daarvóór hadden eenige eigenaars
van auto's clandestien voedsel uit Fries
land gehaald. Een deel daarvan werd ver
kocht om de kosten te dekken, de re-st
werd geschonken aan gezinnen die er het
slechtst aan toe waren. Uit dit werk is
feitelijk de kinderkeuken ontstaan. Er
werd een vrij groote commissie samenge
steld, waarin geestelijken, predikanten,
geneeskundigen enz. waren opgenomen.
Op groote schaal werd toen voedsel ge
kocht, soms bij schepen vol. Een commis
sie kwam tot stand die zich belastte met
de oprichting van een kinderkeuken. Het
eten werd in een der plaatselijke melkin
richtingen gekookt. De kinderen werden
door den G.G.D. onderzocht en wanneer
bleek, dat zij extra-voeding noodig had
den, tot de keuken toegelaten. Het werk
werd min of meer gesanctionneerd door
burgemeester Van der Weide.
Vele gevallen van diphterie.
Minder goed was dr. Limborgh Meijer
te spreken over de vele gevallen van be
smettelijke ziekten. Er heersc'nt veel diph
terie in onze gemeente, trouwens ook el
ders is dat het geval. Reeds spoedig na de
bezetting kwam er een toeneming van het
aantal gevallen van diphterie. Vóór den
oorlog waren er per jaar niet meer dan
5 a 10 gevallen. In 1942 werden al 123 ge
vallen geconstateerd of meer dan in de
vijftien voorafgaande jaren samen. In
1943 steeg het aantal gevallen tot 429.
Daarna trad een daling in; in 1943 waren
er 349 gevallen, in 1945 tot heden 145 ge
vallen. De toestand is dus wel iets beter,
maar het aantal gevallen is nog ontstel
lend groot. Het aantal sterfgevallen is
vrij beduidend.
Allerlei factoren hebben meegewerkt
tot deze uitbreiding. Voor opneming in een
ziekenhuis komen alleen die gevallen in
aanmerking, waarbij levensgevaar aan
wezig is. De patiënten, die om sociale rede
nen opgenomen dienden te worden, moeten
thuis verpleegd worden, wat natuurlijk
besmetting van andere leden van het ge
zin tengevolge kan hebben. Verder is er
gebrek aan serum, het opzenden van keel-
Elijm naar het laboratorium in Utrecht
werd door het slechte vervoer onmogelijk.
Gelukkig heeft later het gemeentelijk
laboratorium te Haarlem het bacteriolo
gisch onderzoek verricht en Haarlem heeft
ook nog wel voor serum gezorgd. Voorts
waren er nog tal van andere moeilijk
heden, die remmend werkten op de be
strijding dezer gevreesde ziekte.
Diphterie en onderduikers.
De Duitsche militaire geneeskundige
dienst had natuurlijk ook wel gehoord
van de veie gevallen van diphterie in onze
gemeente. En men kent de angst die de
Duitschers voor besmettelijke ziekten had
den. Op zekeren dag kreeg dr. Limborgh
Meijer bezoek van den chef van den ge
neeskundigen dienst. .Wat zou u er van
denken, als we aan alle huizen waar diph
terie of roodvonk hcerscht een bordje
plaatsten met ..verboden voor militairen"?
Dr. Limborgh Meijer vond dat een prach
tig idee en zoo verscheen er een kaart:
„Wehrmacht-angehörigen ist das Betreten
dieses Hauses wegen ansteckender Krank-
heit verboten".
Dit bordje werd een prachtig veiligheids-
schild voor onderduikers. Waar zoo'n
bordje uithing kwam geen S. D. binnen.
En zoo heeft voor menig huis zulk een
bordje gehangen, waar de „patiënt" een
gezonde onderduiker was!
Scabies.
Scabies komt hier, evenals overal in
zeer groote mate voor. Deze zeer besmet
telijke ziekte deed haar intrede door on
voldoende reinheid, maar zij drong lang
zamerhand door tot gezinnen, waar de
hygiënische toestand voorheen niets te
wenschen overliet. Gebrek aan wasehmid-
delen, gebrek aan ondergoed, waardoor
aan de lichamelijke reinheid geen voldoen
de zorg besteed kon worden, werken de
uitbreiding zeer in de hand.
De ziekte wordt echter met de grootst
mogelijke energie bestreden. „In Sant
poort hebben we haar al onder de knie",
zeide de directeur. Daar zijn al 1000 per
sonen behandeld. Sedert eenige weken
wordt de rest van de gemeente onder
handen genomen. De behandeling, die in
Santpoort met belangelooze hulp van da
mes van de U.V.V. geschiedde, geschiedt
nu in het badhuis van Concordia met be
hulp van eenige vrouwelijke leden van de
transportcolonne van het Roode Kruis en
van eenige verplegers uit Haarlem. Dr.
Limborgh Meijer verwacht, hier tegen het
eind van het jaar gereed te zijn.
De dubbele bewoning en de
volksgezondheid.
Ten slotte hebben we dr. Limborgh Meijer
gevraagd, of naar zijn meening de dubbele
bewoning ongunstigen invloed op de volks
gezondheid zou kunnen uitoefenen.
De directeur achtte deze dubbele be
woning zeer funest, niet alleen voor de
lichamelijke, maar ook voor de geestelijke
gezondheid. Hij verwachtte van deze nieu
we opeenhooping van menschen uitbrei
ding van het aantal gevallen van besmet
telijke ziekten, van tuberculose en vooral
van huidziekten. Een te nauwe behuizing
leidt tot vervuiling, die toch reeds door
het tekort aan zeep in de hand wordt ge
werkt. De schurft is met kracht bestreden
en wanneer men de menschen nu weer bij
elkaar gaat stoppen, zou al het werk wel
eens voor niets geweest kunnen zijn. We
zijn tot nu toe van kleerluizen, de over-
brengsters van de vlektyphus gespaard ge
bleven, maar wanneer de hygiënische toe
standen slechter worden, vreesde de direc
teur het ergste. Wanneer het lichaam ge
regeld gereinigd wordt, komt vlektyphus
niet voor. De tuberculose heeft zich, door
gebrek aan ruimte in sanatoria zeer uit
gebreid. Vele t.b.c.-patiënten worden thuis
verpleegd. Een al te nauw contact binnens
huis kan funeste gevolgen hebben.
Deze nauwe samenwoning is ook scha
delijk voor de geestelijke gezondheid, ook
al worden de gezinnen gescheiden. Ei-
wordt tegenwoordig toch al veel gevergd
van de huismoeders; wanneer daar nu nog
het gescharrel in een hulpkeukentje, moei
lijkheden met de kinderen enz. bij komen,
loopt de maat over. Ook uit een psychisch
oogpunt moet deze dubbele bewoning dus
ontraden worden.
Tenslotte wees dr. Limborgh Meijer nog
op de gunstige resultaten van het uitzen
den van kinderen naar het buitenland.
Vele zwakke kinderen zijn gesterkt terug
gekomen.
Dr. Limborgh Meyer hoopte, dat spoe
dig het geneeskundig schooltoezicht, waar
aan de laatste jaren weinig gedaan kon
worden, weer ter hand genomen zou kun
nen worden. Er zal binnenkort een twee
de gemeentelijke geneeskundige be
noemd worden, wiens taak hoofdzakelijk
het schooltoezicht zal zyn.
Postma damkampioen van
Groot-IJmuiden
Het damtournooi om het kampioenschap
van Groot-IJmuiden is beëindigd. In de
hoofdklasse hebben elf spelers deelgeno
men. In de laatste ronde wist F. Dukel
met T. Postma. die het geheele tournooi
de leiding heeft gehad, gelijk te komen,
waardoor een beslissingsmatch noodzake
lijk was. Deze beslissingsmatch heeft T.
Postma op fraaie wijze gewonnen, waar
door het hem voor het eerst is gelukt dam
kampioen van Groot-IJmuiden te worden
en nog wel ongeslagen met 6 gewonnen
partijen en 4 remise.
Binnenkort zal een match worden geor
ganiseerd tusschen T. Postma, damkam
pioen van Groot-IJmuiden en B. Dukel,
damkampioen van Bloemendaal. Postma
zal hedenavond een simultaan-séance ge
ven voor de militairen in School H.
Onderlinge competitie
Damclub IJmuiden
Dinsdagavond is in café Royal de onder
linge competitie van D.C.Y voortgezet. De
uitslagen der vierde ronde luiden als volgt:
B. DukelF. Dukel 2-0; J. SmitC. Suyk
1-1; D. OttJ. Kramer 2-0; KoetsierA.
Ligthart 0-2; P. v. d. VeldeKoper uitgest.
RiedemanH. Koelemij 1-1; J. WaalP.
Beets 2-0; T. PostmaF. Dukel 2-0; Van
DixhoornLiehtendahl 2-0; D. Ottv. d.
Bos 2-0; C. KaanJ. Bal 0-2; P. Swier
Koper 0-2; T. PostmaVooys afgebr.
Besommingen van Woensdag
Stoomtrawlers: IJM87 Neptunus f21341,
motorloggers: versche haring: KW42 f 10080
kustvisschers: IJM218 f47, IJM213 f1487,
IJM251 f213. KW226 f98. KW180 f140, KW
72 f 230, KW206 f1281. KW152 f82, KW125
f96, KW95 f38, KW199 1756, KW202 f58,
UK44 f 764, UK215 f 808. UK59 f 963. UK61
f492. UK31 f548, UK64 f419, UK1 f573,
UK105 f 1110.
VELSEN
Andere loonregeling bij de
Hoogovens
Voor de arbeiders der Hoogovens is een
nieuwe regeling ingegaan voor de betaling
van werkuren bij arbeid in twee- of meer
ploegendienst. Voor arbeid, verricht op
dagen, waarop de arbeiders vrij zouden
zijn met behoud van loon (feestdagen enz.)
wordt een toeslag van 100 betaald.
Over de uren van het rooster, gelegen
tusschen Zondag 2 uur voormiddag en
Maandag 2 uur v.m. wordt een toeslag van
75 op het uurloon gegeven. Voor andere
uren, vallende in den middagdienst resp.
in den nachtdienst wordt een toeslag van
10 resp. 15 betaald.
Behoudens de bevoegdheid van de direc
tie om de arbeiders een ander werkroos-
tet aan te wijzen, wordt over de uren,
waarop de arbeider moet werken boven
de uren van het voor hem geldende roos
ter overwerktoeslag betaald voor de uren
die hij meer dan 48 in een bepaalde loon-
week werkt.
De regeling is van terugwerkende kracht
van 1 November af.
Successsen van Suomi-anen
Tijdens het afgeloopen weekeind heb
ben de athleten van de H.A.V. „Suomi
weer fraaie successen geboekt.
In Laren werd de loop door Laren ge
organiseerd, over een afstand van ruim
3000 m.
Joop Weenink werd (als gewoonlijk)
weer tweede achter Slijkhuis, doch de
achterstand is iederen wedstrijd kleiner.
Deze was nu 23 sec.
Jaap v. Wijngaarden zet zijn zegetocht
in de B-klasse voort en won ook hier op
fraaie wijze. Siege de Boer en Arnold van
Veen werden resp. 5e en 7e in de C-
klasse.
G. Winkel liep Zondag in Tilburg over
een afstand van 3600 m, en won hier zijn
derden wedstrijd in successie in 11 min.
31.6 sec.
Zondag a.s. wordt de loop door Tuin
dorp Oostzaan gehouden en ook hier zul
len de Suomi-anen trachten, de kleuren
hunner club hoog te houden.
Na-uitreiking
levensmiddelenkaarten
Na-uitreiking van levensmiddelenkaar
ten aan hen, die door bijzondere omstan
digheden niet in de gelegenheid waren,
op den aangegeven dag te komen ge
schiedt Vrijdag 23 November te Santpoort
en Zaterdag 24 November te IJmuiden-
Oost.
De Rechtbank houdt zitting
De Haarlemmer J. W. D. had zin om te
gaan rijden en trok het uniform van een
sergeant van 't Royal Can. Army Service
Corps aan. Hij nam een baal sigaretten ter
handen bood deze een arts aar., om dien
te bewegen zijn auto voor een korten tijd
uit te leenen. Helaas bleek hij geen goed
chauffeur te zijn, want de auto werd in
duigen gereden en D. verdween. De Offi
cier eischte, mede met het oog op het niet
vlekkelooze strafregister van den verd.
1 jaar gevangenisstraf, waarvan 6 mnd.
voorw. In zijn verdediging legde mr. Van
Löben Seis in het bijzonder den nadruk
op de onzekerheid, of aan dit misdrijf mis
dadige plannen ten grondslag lagen en
vroeg een geheel voorw. 6traf. Uitspr.
6 December.
J. G. v. T. zou iemand uit den brand
helpen door brandhout te leveren en vroeg
en kreeg een voorschot van 300. Het
brandhout bleef aan de boomen hangen en
v. T. had weer een oplichtingszaakje aan
zijn repertoire toegevoegd. De Off. requi-
reerde dan ook 1 jaar en 6 mnd. De
raadsman stuurde het aan op een onder
zoek door een psychiater, maar wist niet
precies, wat hij in de plaats van gev.straf
moest voorstellen. Uitspraak 6 December.
J. J. H. zag een trui hangen en dacht:
„Wien de trui past. die trekke hem aan".
Het truitje bracht bij monde van den Off.
3 mnd. met zich mee. Uitspraak 6 Dec.
BINNENLAND
Minister-president is voortaan de titel
van den voorzitter van den Raad van minis
ters. Dit is de belangrijkste wijziging in het
reglement van orde van den raad van mi
nisters.
De nood raad van Amsterdam koos tot
tijdelijke wethouders de heeren B. C. Franke
ISD.A.P). mr. A. de Roos (S.D.A.P.). mr. W.
F. Schokking (C.H J. Dommer (S.D.A.P.),
mr F. II. C. van Wijck (R.K.) en L. Seeger»
(comm.).
De Nederlandsclie R.K. arbeidersbewe
ging. die te Amsterdam vergaderde heelt de
ontworpen beginselverklaring met eenige
kleine wijzigingen goedgekeurd. In een maat
schappelijk program sprak het verbond zich
uit voor herstel van evenwicht tusschen loo-
nen en prijzen. In geen enkele bedrijfstak
mag het loon dalen beneden de door de
Stichting var. den Arbeid, onder goedkeuring
van de overheid, te stellen sociale minima.
De kindertoeslag worde aangepast aan de
grootte var. het gezin. Deelneming in de winst
moet verplichtend worden ingevoerd. Het
vraagstuk der bedrijfsorganisatie worde tot
oplossing gebracht. Het overheidspersoneel
moet medezeggingschap hebben inzake de
bedrijfsvoering aan den voet en den top.
8 jaar gevangenisstraf is voor het Bij
zonder Gerechtshof te 's Gravenhage ge-
eischt tegen een verpleegster uit Delft die
een predikant verraden heeft omdat hij in de
kerk gebeden had voor het welzijn van het
koninklijk huls.
De Tweede Kamer komt hedenmiddag
bijeen, o.a. om den heer Kupers in de ge
legenheid te stellen tot de regeering vragen
te richten over de door haar gevoerde loon-
en prijspolitiek.
14 slachtoffers uit de communis UsctoO
verzetsbeweging. In Amersfoort gefusilleerd,
zullen Zondag op Crooswijk te Rotterdam
begraven worden. Vrijdagmiddag zijn de lij
ken opgebaard in het beursgebouw aan den
Coolsingel waar belangstellenden toegang
hebben.
Prof. dr. C. van Gelderen, oud-hoog
leeraar In de exegese van het Oude Testa
ment en in de Semietlsche talen, kenner van
vele landen van het Nabije Oosten, is op 73-
jarigen leeftijd te Amsterdam overleden.
Een Duitsche terreurmoord bij Some
ren (N.B.) is thans tot klaarheid gebracht.
De burgemeesters van Asten en Someren
waren hierbij het slachtoffer van Duitsche
wraak voor het neerschieten van twee land-
wachters in Aug. 1944. De moord was tot in
de finesses door SS en SD geregeld. Het
derde slachtoffer wist te ontkomen door zich
dood te houden, toen hij in den arm gescho
ten werd. Van de liquidatie-ploeg, bestaande
uit vier ..Nederlandsche SS-ers" is nog
slechts één voortvluchtig.
De mijnenvegers die op weg zijn naar
Indië. zijn al in de Roode Zee.
Schoorsteenvegers mogen ter. hoogste 2S
cent meer berekenen dan in 1940, zoodat het
alg. tarief van f 0.65 tot f 1,25 varieert, voor
centr. verwarming ongeveer het dubbele.
De schilder Han van Meegeren is zoo
meld: de Volkscourant in staat van fail
lissement verklaard, tegen welke beslissing
hij hooger beroep heef? aangeteekend bij het
Gerechtshof te Amsterdam. De voornaamste
schuldeischer ls. behalve de Rotterdamsche
Bank, de Staat der Nederlanden, die te za-
men een bedrag van ruim 5 millioen gulden
terugvorderen.
Over annexatie sprak de te Amsterdam
gehouden vergadering van de Ned. R K. ar
beidersbeweging zich uit. Annexatie van
Duitsch gebied als schadeloosstelling werd
gerechtvaardigd geacht. Uit het gebied dat
geannexeerd wordt moeten alleen die Duit
schers verwijderd worden die een gevaar op
leveren voor rust en orde. Alleen die gebie
den moeten geannexeerd worden die zoowel
economisch als historisch en cultureel vol
doende samenhang vertoonen met het Ne
derlandsche grondgebied.
4 millioen kippen zijn er thans weer in
Nederland, maar voor den oorlog waren en
18 millioen. maar toen werd ongeveer de
helft der eieren uitgevoerd.
B(j sloopingswerkzaamheden aan de
Rijnbrug te Arnhem stortte een stalen
constructie van pl.m. 8 meter hoogte naar
beneden. Twee mannen werden getroffen
van wie e e n de (26-jarige J. Boot) werd ge
dood en een tweede met een schedelbreuk in
levensgevaarlijken toestand in een zieken
huis werd opgenomen.
BUITENLAND
Gen. Eisenhower en maarschalk Zjoekof
zijn tot overeenstemming gekomen inzake het
uitwisselen van persvertegenwoordigers tus
schen de door de Sovjet-Russen en de Ame
rikanen bezette militaire zones van Duitsch-
land.
Damaskinos, de Grieksche regent, is af
getreden. Zijn functie wordt ad interim
waargenomen door Kanellopoelos.
Belgische bezettingstroepen? De Belgi
sche minister van buiien'.andsche zaken,
Spaak, zal in Londen besprekingen gaan voe
ren met de Britsehe regeering over even-
tueele deelneming van België aan de bezet
ting van Duitschland.
Geallieerde troepen hebben de steden
Brno en Pilzen ontruimd. Pilzen was bezet
door de Amerikanen en Brno door de Russen.
Hervormingen ten aanzien van het
agrarisch bezit zijn In Saksen thans voltooid.
Landarbeiders hebben grond ontvangen.
Een bolwerk van den vrede, veel meer
dan een bedreiging van den vrede, zullen de
Ver. Staten vormen aldus verklaarde Eisen
hower. die ook een sterk pleidooi hield voor
een oefentijd van een jaar voor alle Ameri-
kaansche jongens.
HAARLEM EN OMGEVING
De tuinarchitect H. Blceker te Santpoort,
die 35 jaar les heeft gegeven aan den Haar-
lemschen tuinbouwliedencursus. acht thans
den tijd gekomen om zijn functie van onder
wijzer en leider van dien cursus neer te
leggen. Zijn heengaan wordt betreurd omdat
zijn wérk zeer werd gewaardeerd.
De heer C. L. Decider te Heemstede is te
Leiden geslaagd voor het doctoraal examen
wis- en natuurkunde, met het hoofdvak
dierkunde.
Ds. W. R. M. Noordhoff te Haarlem
komt voor op een tweetal voor predikant bij
de Rem. Broederschap te Utrecht.
De akte teekenen M. O. is na examen to
's Gravenhage behaald door den heer J. vj
d. Berg te Haarlem.
De Ned. Vrouwen Electriciteitsvereenl-
giag, afd. Haarlem, hield een drukbezochte
bencenkomst, waar mevrouw J. Felïus Wijnia,
kookleerares van het P. E. N. te Bloemen
daal. een demonstratie gaf van vischberei-
ding. Alles werd geproefd en geroemd. Do
dames kregen de recepten mee naar huis.
De voorzitster, mevr R v. d. Noord—Magré
dankte allen die medegewerkt hadden aan
deze welgeslaagde demonstratie. Woensdag
28 November wordt een excursie naar het
Fram Halsmuseum gemaakt. Daarvoor js
zooveel belangstelling, dat de inschrijving
Hog gezet u.
