IJmuider Courant
„Handschoenen uitgetrokken"
Het record
Mussert
Duitschland's Wereldmisdaden
van de Vikingbank gebroken
Maandag 26 November 1945
Uitgave van de Stichting
a, Voorlichting te Haarlem.
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Abonnementen: p. week 31 et.
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom per kwartaal 4.
flOe Jaargang-, No. 18(89
Bureaux: Kennemerlaan 154,
IJmuiden - Telefoon 5437
Te Haarlem: Gr. Houtstr. 93
Telefoon 10724.
\70OR het Bijzondere Gerechtshof in Den
Haag zal morgen Ir. A. A. Mussert te
rechtstaan. De ex-leider van de N.S.B,
tijdens de Duitsche bezetting zelf bekleed
met den titel Leider van het Nederland-
sche Volk", dat zich nimmer door hem
heeft laten leiden, is nu 51 jaar oud. Hij
werd op 11 Mei 1894 in hel ptaatsje Wer
kendam, waar zijn vader hoofd van de
Lagere School was, geboren. Op school
bleek dat hij een scherp verstand had. Hij
ging in Delft studeeren. behaalde er een
prijs voor uitnemendheid in wiskunde en
dec-d zijr. examen voor civiel-ingenieur in
1918 cum laude. Na korten tijd meege
werkt te hebben aan den bouw van de
groote sluis te IJmuiden, als tijdelijke in
genieur bij den Rijkswaterstaat, ging hij
in 1920 over naar den Provincialen Wa
terstaat van Utrecht. Zeven jaar later
werd hij hoofdingenieur. Hij had zich met
verscheidene belangrijke ontwerpen bezig
gehouden en verschillende publicaties op
vakgebied gedaan. Maar intusschen was
hij zich sinds 1925 op politiek gebied gaan
bewegen en had in 1931 de N.S.B. gesticht,
6amen met van Geelkerken. Dit leidde in
1934 tot zijn ontslag als hoofdingenieur.
Aan deze feiten uit de oorspronkelijke
carrière van Ir. A. A. Mussert wordt hier
herinnerd omdat zij aantoonen wie hij
was: een knappe ingenieur van den Wa
terstaat. In tegenstelling met zoovelen, die
tot zijn politieke volgelingen zouden gaan
behooren, was hij niet mislukt of teleur
gesteld in zijn verwachtingen. Maar hij
wilde meer. Hij wilde een staatsman zijn.
Het is niet mogelijk in dit kort bestek
de geschiedenis van de N.S.B. op te halen
en het is niet noodig. Er zij wel aan her
innerd dat zij aanvankelijk een van de
verscheidene fascistische en nationaal-
socialïstische partijtjes in ons land, alle
voorzien van een Leider met een groote
L, was. Waarom Mussert meer volgelin
gen tot zich trok dan de anderen is nooit
heelemaal duidelijk geworden. Velen stoot
te hij trouwens weer af. Maar toch groei
de zijn beweging het snelst. Het gehalte
daalde naarmate zij in omvang toenam en
dat hij een paar maal „saneering" toe
paste baatte hem niet. Aanvankelijk toonde
de N.S.B. zich Oranjegezind. Dat verloo
chende zij later. En hoe! Aanvankelijk
was zij niet antisemietisch en telde zelfs
Joden onder haar leden. Hen verloochen
de zij later ook. De koers was Duitsch en
werd steeds Duitscher, culmineerend in
Musserts eed van trouw aan Hitler, die hij
door veel anderen eveneens liet afleg
gen. Nimmer bracht hij het verder, zelfs
volgens zijn eigen verklaringen, dan tot
100.000 leden van de N.S.B. Dat was niet
veel op een bevolking van negen millioen.
te minder omdat de geweldige meerder
heid, die in de eerste jaren het on-Hol-
landsche gedoe vooral met verbazing had
aanschouwd, zich steeds feller tegen zijn
beweging keerde. Toen hij uit den hooi
berg afdaalde, waarin hij zich tijdens de
oorlogsdagen van 1940 verstopt had, werd
zijn slaafsche navolging van zijn Duitsche
lastgevers volkomen. Hij verried de Ne-
derlandsche zaak in steeds verder gaanden
vorm. Zijn vergeefsche pogingen om ons
volk voor de N.S.B. te winnen, in zon
derlinge tegenstelling tot het provocee-
rende en vlegelachtige optreden van zijn
W.A., werden steeds dwazer.
Een opvallend kenmerk van de figuur
Mussert bleef, dat hij op de groote massa
des volks een lachwekkend effect had.
Dit gold niet voor zijn naaste medewer
kers, maar alleen voor hem. Er waren
verschillende aanleidingen voor: zijn klei
ne gestalte en de martiale en dictatoriale
houdingen, die hij in kennelijke naboot
sing van Mussolini poogde aan te nemen
droegen er zeker veel toe bij. Ook het feit.
dat hij met zijn tante getrouwd was. En
misschien nog wel het meest zijn afhan
kelijkheid van de Duitschers, zijn gebrek
aan originaliteit, de onevenredigheid
tusschen zijn persoon en de rol, die hij
voorgaf te spelen. De verbittering tegen de
N.S.B. en haar leiders bleef in het geval
van den aanvoerder steeds met zekeren
spot vermengd.
Nu moet deze man eindelijk terechtstaan.
De vorm van onze openbare rechtspraak
zal hem geèri gelegenheid geven tot het
oproepen van een tragischen climax. Het
zal weer in koele, rustige sfeer blijven,
zonder de gelegenheid tot kranige houdin
gen, waarop Mussert zoo gesteld is: een
man die, als hij in zijn beroep gebleven
was en binnen het kader van zijn werke
lijke capaciteiten, als ingenieur nuttig
werk voor ons land had kunnen doen.
Het raadsel blijft, hoe deze man honderd
duizend volgelingen achter zich heeft kun
nen hebben. Hij heeft geen vast beleid,
geen oorspronkelijke gedachten en een
groot gebrek aan menschenkennis getoond.
Ook als demagoog onderscheidde hij zich
niet, want hij was geen goed redenaar.
Soms werd de indruk gewekt dat de N.S.B.
hem alleen behield vanwege het leiders
beginsel, dat in haar program stond en
dat slechts daarom iemand als Rost van
Tonningen er niet in slaagde, hem te ont
tronen. De kwade geesten, die hij een
maal opgeroepen had. kon hij volstrekt
niet baas worden. Misschien zal tijdens
het proces blijken, in hoeverre hij het ooit
heeft beproefd. Was hij maar ir. A. A.
Mussert uit Werkendam gebleven: de zoon
van den hoofdonderwijzer. R. P.
De zomerzegels en kindcrzegcls van de
uitgifte 1940 verliezen met 1 Januari a.s. hun
geldigheid voor frankeering.
„Dc handschoenen zUn uitgctrokkeu",
verklaarde een zegsman van de 23ste Brit-
sche divisie, toen hij sprak over de wreed
heden, die dezer dagen door de Indone
siërs op Java zijn bedreven en die eiken
geallieerden soldaat woedend hebben ge
maakt. De verhalen over wreedheden,
ook jegens vrouwen en kinderen en ook
b.v. tegen de bemanning van het neerge
storte Dakota-vliegtuig stapelen zich op.
De bemanning van het Dakota-toestel
is afschuwelijk verminkt terug gevonden.
De aanval op het Rapwi-kamp te Amba-
rawa is geschied op een moment, dat daar
geen bewaking was. Ongeveer 20 gewa
pende Indonesiërs drongen door de om
heining van het kamp heen en deden
..een wilden en beestachtigen aanval" op
een aantal vrouwen en kinderen.
Later hebben Indonesiërs getracht met
behulp van 200 kleine vaartuigen een lan
ding uit te voeren aan den oever van het
meer bij Ambawara. Na de landing heb
ben de Indonesiërs de nabijgelegen ge
vangenis bezet, waaruit zij door tanks en
artillerievuur werden verdreven. Het
kamp wordt nu bewaakt door Britsche
troepen.
In Semarang is een aanval van duizen
den Indonesiërs afgeslagen w.o. 400 ge-
uniformeerde en goed gewapende leden
van het „vredesleger".
In Bandoeng is de spanning toegeno
men.
In Batavia zouden de laatste dagen on
geveer 5000 leden van de Indonesische
jeugdbeweging zijn gearriveerd, ter ver
sterking van de Indonesiërs. Zij zouden
in kampongs in Z. Batavia en in de rich
ting van Mr. Cornelis zijn ondergebracht.
Nederland komt ter sprake
Zaterdag werden dc persvertegenwoor
digers. die by het Neurenbergschc monster
proces aanwezig zijn, overstroomd met een
vloedgolf van documenten, bijeengebracht
door den Amerikaanschcu aanklager. Er
is een aanklacht ingediend tegen Goering,
waarin deze er van beschuldigd wordt, in
1943 op bevel van Hitier de partij gezui
verd te hebben, zonder acht te slaan op
eventueele schuld van de slachtoffers. Een
verklaring van Schacht werd voorgelezen,
waarin de toestanden in de concentratie
kampen oncontroleerbaar genoemd wer
den, daar de publieke opinie volkomen aan
banden gelegd was.
Göring, die een zeer agressieven indruk
maakt, kan gevoeglijk als de leider van
de beklaagdengroep worden aangemerkt.
Zyn rol is tot dusverre tot de pantomime
beperkt: Hartstochtelijk knikt hij, wan
neer zyn functies door den openbaren aan
klager worden genoemd. Bjj de passage,
dat hy en niet Hess des Führers eerste op
volger was, kykt hy trotsch om zich heen.
De inval in Nederland
Uit een redevoering van Hitier tot zijn
naaste medewerkers blijkt, dat wanneer
Engeland effectief had kunnen ingrijpen
in den slag om Polen, Nederland reeds in -
1939 door de Duitschers onder den voet
zou zyn geloopen.
Het gebeurde bij Venlo, waar een Ncder-
landsch stafofficier werd doodgeschoten,
is ook in Neurenberg (er sprake gekomen.
Op 23 November 1939 hield Hitier een
rede voor alle opperbevelhebbers en
schetste den anti-Duïtschen geest in Bel
gië en Nederland. Hy gaf toe, dat het
slatchoffer van Venlo geen Engelsch was,
maar een Nederlander. Ook het zwijgen
der Duitsche pers werd aangeroerd. Toen
de Nedcrlandsche pers het incident even
eens niet meer noemde, zag Hitier hierin
een gereede aanleiding om een toekom
stige actie tegen ons land te motiveeren.
De oorlogsvoorbereidingen.
Men staat versteld over de brutale ma
nier, waarop de kopstukken van „Partei
und Wehrmac'nt" met elkaar durven te
converseeren, terwijl een hagelbui van be
wijsmateriaal op hen neerdaalt. In groote
lijnen.zijn Duitschland's oorlogsvoorberei
dingen genoegzaam bekend, maar interes
sante details over de catastrophale op
schroeving van de productie, de kracht
toeren. die verricht werden, om het. Duit
sche potentieel voor een 'nieuwen oorlog
gereed te maken, laten duidelijk uitkomen
dat Hitier Duitschland willens en wetens
op een conflict aanstuurde.
De aanval op Polen.
Als Hitler's rede voor den aanval op
Polen aan de orde komt, blijkt wel, welk
een aan waanzinnigen grenzende fanatici
het derde rijk naar den ondergang heb
ben gevoerd. „Wat de West-Europeesche
beschaving van mij denkt, doet er niet toe,
ik zal iedereen neerschieten, die maar een
woord van critiek op mij heeft." Hitiers
vrees voor een aanslag komt duidelijk naar
voren in een passage, waarin hij zijn leven
ieder oogenblik bedreigd denkt door een
misdadiger of een „idioot". De aanval op
Polen werd bepaald door Hitler's overtui
ging, dat een kans van welslagen wellicht
nimmer zou weerkeeren. „Wij hebben
i niets te verliezen, maar alles te winnen."
De Britsche militaire politie heeft in de
stad 463 Duitschers w.o. 46 Duitsche ma
rinemannen gearresteerd.
De radiostations van Djokjakarta en
Soerakarta, die geregeld ophitsende me-
dedeelingen uitzonden, zijn, na een waar
schuwing aan de Indonesiërs, met raket-
bommen aangevallen. Negen van de zes
tien raketten waren voltreffers. Tevoren
waren pamfletten uitgeworpen, die de
bevolking den raad gaven de steden te
verlaten vanwege het komende bombar
dement.
Heden kwamen stations in den aether,
die aangekondigd werden als radio-Soe-
rakarta en radio-Djokjakarta. Men kon
echter niet nagaan of het uitzenden dooi
de getroffen stations inderdaad geschied
de.
De nationale conventie der Indonesische
„republiek" is bijeengekomen. Sjarir zei
in een rede o.m.: „Ik weet, dat er oorlog
is in Soerabaja, Semarang en op andere
plaatsen, maar wij moeten onze houding
niet door de omstandigheden laten be
ïnvloeden. Terwijl ik eerbied heb voor hen
die hun leven hebben geofferd, moet ik
verklaren, dat de leiding van het land in
handen van de regeering moet berusten.
De regeering zal het program leiden, dat
wij moeten volgen. Onze positie is sterk,
ondanks de omstandigheden en wij zijn
van meening, dat wij ons niet door andere
groepen in een richting kunnen laten drin
gen, die wij niet. willen." Dit laatste zou
slaan op de pogingen van Britsche en Ne-
derlandsche zijde om een accoord te be
reiken.
De Indonesische „regeering" heeft de
verantwoordelijkheid voor de „merdeka"
op zich genomen.
Een uitbarsting van Hitier, waarin deze
zeide, een aanleiding tot den oorlog te
zullen maken, onverschillig of die waar
zou zijn of niet. werpt wel een schril licht
op de enorme verantwoordelijkheid, die
deze desperado aan den tweeden wereld
brand had. Uit alle overgelegde documen
ten blijkt wel, dat Hitier en consorten
sinds 1933 uitsluitend den oorlog tot doel
van hun politiek maakten.
Mecningcn der verdedigers.
Men gelooft in de kringen der advoca
ten, dat het proces tegen het Duitsche
gangsterdom fair gevoerd zal worden, daar
de rechters een hoogst menschelijke en
strikt juridische opvatting van hun taak
hebben. Over een opmerking van een
Duitsch blad, dat het Duitsche volk zal
afrekenen met hen, die de oorlogsmisdadi
gers verdedigen, zeide één der advocaten,
dat deze opmerking slechts gemaakt kan
zijn door iemand, die geen begrip heeft
van recht en evenmin van democratie.
De Utrecht ving 120 ton
visch in vüf vischdagen
Het record van dc grootste Noordzee
vangst stond tot dusver op naam van de
Vikingbank met 100 ton visch, gevangen
by een reis van tien dagen met een be
somming van ruim f 62.000. Reeds na
eenige dagen heeft de Utrecht dit gewel
dige record gebroken. Dez,e trawler was
Zaterdag aan den afslag met 2400 kisten
of 120 ton visch cn een besomming van
f 70.000!
Maandag 12 November was de Utrecht
tiit IJmuiden vertrokken, eerst naar Rot
terdam voor het demagnetiseeren. Woens
dag 14 November vertrok de Utrecht- van
Rotterdam; 12 uur 's middags bevond de
trawler zich voor daajieren van IJmuiden,
1
Het woord is aan....-
I Den Volksmond:
Een gewillig paard, moet
men niet te sporen geven.
Franco in het nauw
De Parysche correspondent van de
„News Chronicle" verneemt uit goede
bron. dat „Frankrijk de Spaansche repu-
blikeinsche regeering in Mexico City bin
nen enkele dagen erkennen zal".
In gezaghebbende kringen in Washing
ton neemt men aan, dat de gevonden zeer
vertrouwelijke correspondentie tusschen
Franco. Hitler en Mussolini maatregelen
der Ver. Staten tegen het Franco-Spanje
tengevolge zullen hebben. Het ministerie
van buitenlandsche zaken te Washington
zou overwegen tegelijk me-t Frankrijk de
diplomatieke relaties met Franco te ver
breken en economische sancties toe te
passen. Men verwacht, dat dit Engeland
tot eenzelfde beslissing zou brengen.
Vergunning noodig voor
buitenlandsche werkkrachten
Het is niet geoorloofd een buitenland
sche kracht (staatloozen inbegrepen) ir»
dienst te nemen of te houden, zonder de
vereischte werkvergunning ingevolge de
wet van 16 Mei 1934. De aanvraag hiertoe
dient te geschieden bij het Arbeidsbureau,
waaronder de gemeente, waar de onder
nemer of werkgever is gevestigd, ressor
teert. De hiervoor bestemde formulieren
zijn op het betreffende arbeidsbureau ver
krijgbaar en dienen volledig ingevuld en
onderteekend ook aan dit adres te wor
den teruggezonden,
„De vergeten groep".
Opgericht Is de landelijke vereeniging „DO
vergeten groep", welke alle militairen wil
omvatten, die in de Meidagen van 1940 voor
het vaderland hebben gevochten en gewet-
ger-d hebben zich in krijgsgevangenschap te
begeven. Er is een voorloopig hoofdbestuur
gevormd, terwijl er ook voorloopig plaatse
lijke besturen zijn aangewezen. Er zijn ver
gaderingen uitgeschreven, welke tot doel
hebben plaatselijke afdeelingen te vormen.
Staking en schorsing
Voor de minder ernstige gevallen van
staking en schorsing bij het Dept. van
Binnenl. Zaken heeft de Minister bepaald,
dat de Commissarissen der Koningin de
opheffing daarvan voor 1 December on
der het oog moeten zien in die gevallen,
waarvan met redelijke zekerheid mag
worden aangenomen dat de betreffende
personen niet voor ontslag in aanmerking
komen. Er is in de richtlijnen voor ge
zorgd dat zooveel mogelijk rechtsgelijk
heid wordt verkregen, anderzijds dat niet
lichtvaardig tot deze opheffing zal wor
den overgegaan, geheel afgezien van do
loopende zuiveringsprocedure en de even
tueel nog te nemen definitieve maatrege
len.
op welk tijdstip de eigenlijke reis ter vïs-
scherij begon, In twee etmalen stoomen
had de Utrecht de 250 mijlen naar de
vangplaats afgelegd; de trawler bevond
zich toen op 57 gr. N.B. Precies vijf et
malen heeft de Utrecht daar gevischt en
had toen 2000 kisten schelvisch gevangen.
Een etmaal is de bemanning in de weer
geweest met het strippen en het bergen
van de visch in het vischruim. Met deze
2000 kisten schelvisch werden nog 400 kis
ten schol gevangen en met een totale
vangst van 2400 kisten werd de terugreis
aanvaard.
Zaterdagmorgen 6 uur werd met het
lossen in vier ploegen begonnen. Zater
dagavond half zes was de trawler „los".
De 120 ton visch was dus in minder dan
12 uur gelost, wel een bewijs, dat ondanks
de vele schade aan de vischhallen toege
bracht, de outillage nog wel een bijzon
dere prestatie kan leveren.
Als de (lijk bij Ranunekens klaar Is .zal ook Souburg: droog komen. Tot
lieden loopt liet dorp bij vloed nog telkens onder water tot r.i-oot ongerief
van dc ruim 2000 inwoners, die hier nog verblijven. Met bootjes, en kano's
wordt het verkeer onderhouden in het dorp. (P)
