De kolenvoorziening
Kort en bondig
Baan vrij!
Waarschijnlijk acht Eenheden
De minister van verkeer en energie Ir.
Th. S. G. J. M. van Schaik beklom Vrij
dagavond „de brug" om een en ander te
vertellen van de kolenvoorziening. Hij
schetste de moeilijkheden die na de be
vrijding in de mijnen moesten worden
©verwonnen om de sterk gedaalde pro
ductie te kunnen opvoeren. In den nor
malen tijd hadden de Limburgsche mij-
Jien een gemiddelde dagproductie van
45.000 ton. De productie was evenwel ge
daald tot 14.000 Nu is voor het eerst weer
de 26.000 ton bereikt. Men is dankbaar
voor dit bereikte resultaat, maar alles
wordt gedaan om tot nog hoogere cijfers
te komen.
Onze mijnwerkers verdienen niet dat
er kwaad van hen gesproken wordt. Het
kan niet ontkend worden dat in de mij
nen. evenals overal elders, de geestelijke
ziekte woedde, die men wel eens oorlogs
kater noemde, maar men moet niet ver
geten, dat daarvoor zeer reëele oorzaken
waren. Bovendien was er -ook daar aan
alles gebrek. Toen dat tekort zooveel mo
gelijk was aangevuld, ging het veel beter.
Bovendien krijgen de mijnwerkers thans
el artikelen die de overige bevolking nóg
niet kan bekomen, maar dit is omdat zij
meer dan anderen werken aan het herstel
van het land. Bovendien krijgen de andere
burgers die artikelen later ook.
Het is een probleem voldoende mijnwer
kers te krijgen. Het is onjuist te denken
dat het tekort aangevuld kan worden met
N.S B.'ers en krijgsgevangenen.
De minister wees op de reorganisaties
die in het mijnbedrijf hebben plaats ge
had
Het mijnbedrijf is thans meer dan ooit
het bedrijf van de mijnwerkers geworden,
maar tevens het bedrijf van het Neder-
landsche volk, dat het recht heeft op
het volle nut. dat de bodemrijkdom ons
bezorgen kan. Er zullen in Limburg nog
vele moeilijkheden moeten worden over
wonnen. maar de voorwaarden voor deze
©verwinning zijn geschapen en de men-
Bchen zijn bereid.
Er is aanleiding om de toekomst voor
onze kolenvoorziening en ook de toekomst
van onze mijnstreek met optimisme in te
zien.
Het is altijd de bedoeling geweest, dezen
winter 7 eenheden voor huisbrand aan te
wijzen. Langen tijd is het twijfelachtig
geweest of ó-.t voornemen wel zou kunnen
worden uitgevoerd. De productie vormt
op het oogenblik niet meer de groote
moeilijkheid. We! is het transport nog een
bezwaar
Toch kan nu wel zonder al te groot
risico gezegd worden, dat dc zeven
eenheden zeker, een achtste eenheid
hoogst waarschijnlijk ter beschikking
gesteld zullen worden.
Er zjjn nu reeds vier bonnen aan
gewezen. De bedoeling is, dat voor het
einde van dit jaar nog twee bonnen
zullen worden bekend gemaakt, waar
mee men dan tot eind Februari moet
toekomen. Voor Maart cn April zullen
dan nog twee bonnen worden aange
wezen.
Ik weet zoo vervolgde de minister
dat deze hoeveelheden slechts het derde
bedragen van wat normaal gebruikt werd,
en dat men zeer zuinig zal moeten stoken
om er eeniger mate mee toe te kunnen
komen. Maar als men weet, dat voor een
enkelen bon bijna een volle week-pro-
ductie van de mijnen noodig is, zal men
Het Melkrantsoen
tijdelijk verlaagd
In plaats van taptemelk, die in de laat-
ete oorlogsjaren werd gedistribueerd, zal
ook in den komenden winter aan alle
leeftijdsgroepen der bevolking gestandari-
seerde melk worden verstrekt Het is nood
eakelijk melkpoeder en blikjes geconden-
êeerde melk te distribueefen. die uit het
buitenland worden aangevoerd.
Het zal niet mogelijk zijn dc rant
soenen op bet huidige peil te band
haven. Met ingang van 9 December
wordt het rantsoen van personen bo
ven de 20 jaar verlaagd van 2 liter op
1 liter (welk rantsoen in het Zuiden
des lands reeds bestaat), dat van de
kinderen en jeugdige personen van
520 jaar van 3V£ op 3 liter en het
rantsoen van de kleine kinderen van
0—1 en van 2jaar van 6 liter op 5
liter alles per week.
De minister doet een beroep op de vee
houders zooveel mogelijk melk aan de
fabrieken af te leveren. Van de consu
menten in de productiegebieden mag ver
wacht worden, dat zij pogingen om hun
melkrantsoen op clandestiene wijze aan
te vullen. achterwege zullen laten ten
gunste van de melkvoorziening der ge-
heele Nederlandsche bevolking.
AGENDA VOOR ZATERDAG 1 DECEMBER:
Begijnhofkapel: Bach-Bee:hoven cyclus, 20
uur. Stadsschouwburg: Kindervoorstelling, 14
uur: Operette ..Gravin Maritza". 20 uur;
Rembrandt: Valstrikken, 2.30. 4.45. 7.15 en 9.30
uur (18 j.). Palace: Die verduivelde waarheid,
9. 4.15, 7. 9.15 uur (14 j.), Luxor: De tuin van
Allah, 14. 16.15, 19 en 21.15 uur (18 j.). Frans
Hals: Wie is de dader? 2. 4.30. 7, 9.15 uur (18
J Moviac: Non-stop-variété-revue, 19.30 en
21.30 uur.
AGENDA VOOR ZONDAG:
Stadsschouwburg: Politiek G.G. Cabaret,
14.30 en 20 uur. Bioscopen en Moviac: Als Za
terdag.
AGENDA VOOR MAANDAG.
Begijnhofkapel: Roel Riphagen, 20 uur.
Stadsschouwburg: Operette „De Koningin
van Montmartre". 20 uur. Bioscopen en Mo-
>iac: Als Zaterdag.
begrijpen dat we niet meer kunnen toe
wijzen zonder onze electrische centrales,
gasfabrieken en vooral de industrieeele
bedrijven in gevaar te brengen.
„Als goede Nederlanders zullen we na
tuurlijk kankeren zoo besloot de mi
nister maar laten we in' het geheim
in ons hart het blijmoedig voornemen ma
ken, ook dit offer te dragen voor den op
bouw van ons vaderland."
BINNENLAND
De zaak-Van Genechten wordt voor den
bijzonderen raad van cassatie te 's-Graven-
hage behandeld op Maandag 24 December te
10 uur. Van Genechten ls door het bijzonder
gerechtshof te 's Gravenhage ter dood ver
oordeeld.
De Nederlandsch-Belgische spellingscom-
mïssie is te Brussel geïnstalleerd door den
heer Buisseret. minister van openbaar onder
wijs. Hij hoopte, dat de commissie spoedig
tot een algemeen bevredigende oplossing zou
komen in deze uiterst klesche aangelegen
heid. zooals men weet, staat de Nederland
sche afvaardlvhig onder leiding van dr. G.
Bolkestein, oud-minister van onderwijs.
G. F. Ferwcrda is op diens verzoek eer
vol ontslag verleend als regeerlngcommissa-
rls voor repatrieerlng, onder dankbetuiging
voor de diensten. Het werk der repatriee
rlng in Europa wordt als geëindigd be
schouwd.
De mininium-loonen voor het banket
bakkersbedrijf. vastgesteld in 1942, zijn door
de rijksbemiddelacrs. in afwachting van een
herziening, verhoogd met 25 pCt., ingaande
1 October 1945.
Het aantal auto's in ons land, dat In
1938 ruim 200.WK) bedroeg, wordt thans ge
raamd op een kleine 100.000 (hierbij niet in
begrepen de voertuigen van het M.G. en de
buitenlandsche militaire en civiele vervoers
middelen). In Augustus 1938 kwamen 65 ver
keersongevallen voor, in Augustus 1945 98.
dus 51 pet meer. Hel aantal slachtoffers dat
overleed nam toe van 68 tot 104.
De vaarplicht voor Nederlandsche vis-
scherijbemanningen die in 1940 naar Engeland
overstaken en waarvan schepen door de
Kon. Marine werden gevorderd, is thans op
geheven. De meeste schepen zijn reeds In
Nederland teruggekeerd.
Voor het herstel van den pluimveestapel
zal voor het komende broedseizoen aan een
aantal pluimveehouders waarschijnlijk toe
wijzing worden verstrekt van 300 kippenkui-
kens. en tegen najaar 1946 een vergunning
tot het aanhouden van 125 hoenders. Zooveel
als mogelijk is zal voor voeder worden ge
zorgd. Zij. die meen en hiervoor in aanmer
king te komen, stellen ziCh voor 15 Dec. a.s.
in verbinding met den PI. Bureauhouder.
BUITENLAND
In MantsJoer(je zouden de Russische
troepen op 3 December gereed rijn het land
te verlaten. De Chineesche regeering ls ech
ter niet in staat gebleken om tijdig eigen
troepen aan te voeren, dus is overeen geko
men. dat de Russen nog zullen blijven.
Het wetsvoorstel voor nationalisatie
van banken, in Frankrijk betreft de Banque
de France en nog 4 der voornaamste cre-
dietinstellingenDe regeering hoopt de wet
er spoedig door te krijgen. Andere kleinere
banken zullen onder staatscontrole komen
te staan.
De tijger van Malakka, gen. Yamasjita,
die verantwoordelijk geacht moet worden
voor de wreede behandeling van burgers en
zijn onschuld betuigd tegenover zijn vijf
krijgsgevangenen in het Verre Oosten, heeft
rechters.
De Simplon Orient Expres gaat op 7
Januari weer rijden.
De oorlogsverliezen van het Britsche
imperium bedroegen 1.439.959 man, waarvan
541.740 dooden en vermisten.
HAARLEM EN OMG)VING
De tweede vergadering van den Haar-
lemschen nood raad wordt op Woensdag 19
December gehouden.
Ds. G. H. v. cl. Woord te Purmerend
heeft het beroep naar de Ned. Herv. Kerk
te Spaarndam aangenomen.
BU het M. O. te Haarlem zijn benoemd.'
P. Rol te Haarlem tot tijdelijk leeraar in de
lichamelijke opvoeding aan de H.B.S. A, J.
Schröcer te Heemstede tot leeraar in de
wiskunde aan de le H.B.S. B en J. v. Wa-
mel te Haarlem tot leeraar in de wiskunde
aan de 2e H.B.S. B.
Het Haarlemsen Operette-gezelschap be
gint haar programma na 5 jaar non-activi
teit met „De Koningin van Montmartre" in
den Stadsschouwburg te Haarlem. De opvoe
ringen geschieden op Maandag 3 en Vrijdag
14 Dec. onder regie van Ely Huyboom. Joh.
van 't Vlie dirigeert.
Het geblokkeerde geld
Het ministerie van financiën deelt
mede, dat voortaan voor levensonderhoud,
huwelijk, geboorte of overlijden deblok
keering van tegoed op de geldkaart kan
worden verkregen, mits de aanvrager over
geen enkele andere deblokkeeringsmoge-
lïjkheid beschikt. Bij voldoen aan de ge
stelde voorwaarden kan het geheele nog
op de geldkaart beschikbare bedrag in
eenmaal worden uitbetaald.
Een regeling, waarbij het tegoed van
de geldkaart onder bepaalde voorwaarden
zou kunnen worden gebruikt voor aan
vulling' van de linnenkast en dergelijke,
is in overweging.
Concert in de Bakenesserkerk
Het orgel der Bakenesserkerk, dat in
1934 tegelijk met het kerkgebouw werd
geregistreerd, bezit, zooais elk behoorlijk
kerkorgel, pijp- en tongwerken. De eer
ste klinken vol en mooi; dit bleek vooral
in het prachtige 1ste Choral van Hendrik
Andriessen, waarin ook de tongwerken een
rol van beteekenis vervulden, hoewel ze
volgens de verklaring op het programma
onbruikbaar geacht worden, wegens het
slechte mechaniek. Om in de kosten eener
verbetering te voorzien, geeft de organist
Hendr. Lasschuit eenige concerten, waar
van Donderdagavond het eerste plaats
vond. Hij begon met een werk in d-mineur
van Pachelbel (16531706), daf in ietwat
primitieven vorm Bach aankondigt en
speelde voorts een Concerto van onzekere
herkomst en Franck's niet zeer belangrijke
Andantino, waarin de verhouding tusschen
de sterkte van melodie en begeleiding in
het 3e gedee te veel beter was dan in het
lste. Zijn spel was zeer te prijzen.
Mevr. Bep MissetVan Andel zong
eenige liederen van Bach, Schubert, Cath
v. Rennes en Jul. Röntgen, aanvankelijk
wat zwak en onvast, doch in Röntgen*
„Het Leven" scheen zij los te komen: zij
zong dit klankrijk en vurig.
Mogen de volgende concerten meeT be
zoekers trekken!
K. DE JONG.
Tot de groote obstakels die de Duit-
schers in den weg naar het herstel van
onze scheepvaart gelegd hebben, behoort
de casco van een 9000-tonner. die gebouwd
is in het z.g. Duitsche Hansa-programma.
Deze romp is tezamen met dien van een
3000-tonner voor de Hembrug gezonken.
Deze laatste wordt bij stukjes en beetjes
weggehaald. De groote romp echter is met
een ballast van zand en grint onder zware
slagzij komen te liggen, toen door de ont
ploffing van de aangebrachte springlading
in den bodem het water binnenstroomde.
De Koninklijke Marine in dit geval
een bergingsteam onder overste Berck
had tot opdracht het vaarwater van het
Noordzeekanaal te ruimen, maar kon niet
over het noodige materiaal beschikken.
Welkome hulp daagde toen op van de
zijde der Royal Navy. De grootste Engel-
sche bergingsspecialist, commodore Mac
Kenzie, die o.a. de havens van Scapa Flow
en Benghazi in korten tijd weer toegan
kelijk heeft weten te maken, en zijn plaats
vervanger mr. Hundy, verleenden met hun
salvage unit van marine-specialisten as
sistentie. Het duikwerk kwam voor reke
ning van de Ned. marine, de Engelschen
bedienden de 4 „lifting crafts" (hefsche-
pen, voorzien van een lier) en de kameelen
(heftanks, die ook bij het bouwen van Rot
terdam's Maastunnel werden gebruikt) en
de Ned. Dok Mij. onder ir. Gaasterland,
verrichtte het scheepsbouwkundige werk.
Ook de Nederlandsche bok Phoenix moest
het zijne bijdragen aan dezen grootschen
gewichthefwedstrijd en zoo werd gisteren
definitief uitvoering gegeven aan de door
de drie samenwerkende lichamen opge
maakte plannen.
In een uur tijds was het reusachtige ge
vaarte overeind, zonder bij wijze van af
wisseling naar de andere zijde om te slaan.
Hiermede is het moeilijkste werk achter
den rug en zijn de inspanningen van de
ongeveer 100 man niet meer noodig. Met
het leegpompen en overbrengen naar de
nabijgelegen Ned. Dok Mij., waar men
den romp zal herstellen, zullen nog 6lechts
drie weken gemoeid zijn.
Met man en macht wordt er thans gewerkt aan de herstelling van de ver
nielde IJsselbrug bij Zwolle. Reeds /Jjn drie nieuwe spanningen uit Enge-
laud aangekomen, die op de pijlei's geplaatst worden. Ook wordt een
sponning van de oude Waterloo bridge nit Londen voor het hcrstolwerk
gebruikt. Met hoopt dc brug ln het voorjaar 191-6 weer voor bet trein
verkeer open te stellen. ,(P»)
Nijmeegsche
Oorlogsverhalen
Prijsschieten aan het front
Nijmegen is omringd door een spinneweb
van dijken, waarachter de hooge schoor -
steenen van de steenbakkerijen oprijzen
als waarschuwende vingers tot den luiaard,
die zich zou willen onttrekken aan Neder
lands herstel. Daar ls het land laag en nat,
de Waal overspoelt telken jare de wijde
uiterwaarden en legt een sliklaag over de
groene landen. Dat is eeuwen zoo gegaan
en zal nog eeuwen lang voortgang vinden,
oorlog of vrede, menschenbedrijf en ont
ginning ten spijt. Waar de kribben hun
ïorsche armen in het water steken om den
stroom in toom te houden zijn vele man
nen gevallen, is veel, onnoemelijk veel leed
doorstaan. De vette grond is doordrenkt
van het bloed van 's werelds zonen, die
daar elkaar bevochten en elkaar begroeven.
Er staan nog de stille getuigen van men-
schelijke verbetenheid: de verschrompelde
karkassen van tanks en vaartuigen liggen
langs den dijk gestrooid en tusschen de
ruige landen staan de bouwvallen van eens
welvarende boerderijen, van propere land
bouwershuizen. van nijvere steenfabrieken.
Daar. beneden u, tegen den beschermen
den dijk ligt het vlakke land van den
Ooypolder. Hier, in het hoogopgaande gras,
hebben zij elkaar beslopen, met het ge
weer in aanslag, gereed tot dooden. gereed
tot uiteenrijten met de helsche handgra
naat, Bijna alle burgers waren naar veiliger
oorden gevlucht maar hij was gebleven bU
zijn kippen en zijn fabriek. Het leven had
voor hem niet veel waarde meer, voor den
man met zijn doorploegde gelaat en zijn
harde handen, die jaren de steenvormen
hadden gehanteerd en de spade omvat,. De
Engelschen kwamen, zij legerden zich ln
de fabriek en maakten van de groote oven
een scherfvrije beschutting. Van de andere
zijde van de rivier beukte het geschut op
liét oude bedrijf, de stukken werden weg
geslingerd en de hooge pijp wankelde cn
viel op het erf in een machtelooze puin
hoop uiteen. Maar hij voerde zijn kippen
en sneed er een den strot af, als dat noodig
was. Toen de granaten luguber huilden,
dook hij in den oven en rookte daar zijn
pijp. met weinig woorden en zijn sterke
oogen gericht naar buiten, onder de poort-
vormige Ingangen van .zijn oven door. naar
de brokstukken van zfjn trouwe fabriek,
die het nu moest afleggen tegen een wille
keurig geschoten projectiel. Het werd stil,
de soldaten waagden zich in de winterzon,
bukkend voor een onverhoedsche aanflui-
tende kartets Om cie verveling te verdrij
ven verschoten de jongens uit Georgia, uit
Ohio en uit Kansas hun patronen cp een
buitgemaakte Duiische helm. die cd een
staak omhoog gestoken werd. Hij heeft erbij
gestaan, de man die nooit een geweer heeft
vastgehouden en hoogstens den nek van
een vette kip heeft omgedraaid Maar hij
zou en hij moest een tommygun m zijn
knuisten houden en over den korrel turen.
De soldaten hebben zijn mentaliteit niet
meer begrepen, toen hij het zware wapen
over de knie gebroken heeft en de duister
nis van den oven heeft opgezocht.
J. F.
Piano-avond van Simon Admiraal
Simon Admiraal heeft den „Prijs van Uit
nemendheid" van het Conservatorium in
Den Haag verworven. Wat nog niet zeggen
wil dat hij den maarschalkstaf al in handen
heeft.
In Beethovens op. 53 die we nu voor da
4de maal in dit seizoen hoorden deed hij
op het gebied van nuanceering en tempo
schommeling nog te veel dat niet in den
tekst staat en vast ook niet door den auteur
bedoeld is. Maar zijn klavierspel is op zich
zelf mooi en gaaf. Alles klinkt, ook in de
beide technisch eenigszins stroeve Capric
cio's uit Brahms' op 76 (nos. 1 en 2).
Een niet-moderniseerende, doch veelszins
oorspronkelijke Sonate van de Joego-Slavi-
sche componiste Agnes Gama vormde een
frissche nieuwigheid, die hij sprankelend
deed leven. En in de Sonate op. 58 van Cho
pin boeiden zoowel - zijn"-pbëtlsclie voor
dracht als zijn technisch meesterschap, dat
in de inspannende finale zonder eenige ver
slapping stijging vermocht te brengen. In
het droomerige Adagio was aan de begelei
dende figuren soms wat te veel nadruk ge
geven. Het Scherzo klonk vlot en brillant.
De radio geeft:
K. de Jong
ZATERDAGAVOND
HILVERSUM I (301 M.):
18.01 Melodieën van P. Misraki, 18.30 Het rijk
overzee, 18.45 Zang door twee Indische meis
jes, 19.00 Nieuwsber. 19.30 Jack Louis, 20.01
Ned. Herrijst. 20.15 De week ts voorbij, 21.30
Sportpraatje, 21.45 Gramofoonmuziek, 22.15
Mensch en Maatschappij, 22.30 Métropole-
orkest, 23.00 Avondwijding, 23.15 J7ieuwsber.%
23.30 Strijkorkest Boyd Neel.
HILVERSUM II (415 M.):
18.01 Nieuwsber. 18.30 Gevraagde platen,
19.30 Voor de Ned. strijdkrachten, 20.01 Jan
Corduwener, 20.25 Literaire voordracht. 20.45
Omroeporkest, 21.45 Avondwijding. 22.01
Nieuwsber. 22.15 Werken van Berlioz.
ZONDAG:
HILVERSUM I, 301 m.
8.30 Van man tot man. 9.01 Nieuwsber. 9.20
Gitaarmuziek. 9 30 Waterstanden. 9.33 Ka
mermuziek. 10.00 Hoogmis. 11.30 Bach-can-
tate. 12.01 Graag gehoorde werken. 21.15 Zon
nige klanken. 13.01 Nieuwsber. 13.20 Piet
Coomans. 13.50 De Spoorwegen spreken. 14.01
Wereldprogramma. 1430 Concertgebouw
orkest. 15.10 Radlo-tooneel. 15.30 Das Lied
von der Erde. 16.30 Gewijde muziek. 17.00
Ned. Herv. Kerkdienst. 18.01 Opera „Turan-
dot" 18.45 Mehsdieénkeur. 19 00 Nieuwsber.
19 30 Métropoie-orkest. 20.01 Ned. herrijst.
20.15 Eddy Walis. 20.50 De wederopbouw.
20.57 Vaudeville-orkest. 21.35 Toespraak Drs.
L. de Jong. 21.40 Sylvestre Trio.. 22.15
Mensch en Maatschappij. 22.30 Dansmuziek.
23.01 Nieuwsber.. 23.1$ Avondwijding.
HILVERSUM II, 415 M.
8.01 Nieuwsber. 8.20 Zondagochtendconcert
9 45 Gedichten van de maand. 10.00 Gewijde
muziek. 10.30 Ger. Kerkdienst. 12.01 Nieuws
ber. 12.10 Ensemble. 13.01 Gramofoonmuziek
13 45 Canadeesch programma. 14.30 Kleine
gedichten. 14.35 Volksliederen. 15.00 Indische
actualiteiten. 15.15 Carlo Carcassola. 16.00
Filmpraatje. 16.15 Thé complet. 16 45 Film
orkest. 17.30 Oome Keesje. 18.01 Nieuwsber.
18.20 Dansorkest. 18.45 Denksport. 19 oo Can
tabile-septet. 19.30 Voor de Ned. Strijdkrach
ten. 30.01 Radio Philharrm-orkest. Pauze:
Brieven uit Londen. 21.45 Avondwijding,
22.15 Dansmuziek. 22,45 Avondwijding.
