Zal Velsen schooner verrijzen dan voorheen?
Sport uit IJmuiden en Velsen.
En wordt IJmuiden nu een echte stad?
Dc gemeente Velsen heen in den oorlog
ruim 1/3 van haar 13.000 woningen door
«looping of bombardement verloren. Kale
vlakten, op vele plaatsen nog bedekt met
puin en afgebikte steenen, vindt men thans
waar eens een groot deel van Velsen's be
volking zjjn rustig leven leidde. Huis naast
huis, gezin naast gezin en dit in tientallen
van straten, zoo was IJmuiden, zoo was
Velsen-Noord. twee groote dorpen, arm
aan monumenten, aan gebouwen van histo
rische waarde.
Met uitzondering van het oude kerkje in
het dorp Velsen, de Ruïne van Brederode
en enkele landhuizen, overgebleven uit de
18e eeuw. was er voor de Vereeniging
„Monumentenzorg" geen enkele taak in
de gemeente Velsen. Het eenigc historische
plekje in de gemeente bevindt zich rond
de oude Engelmunduskerk. Wat er na het
ontstaan van het Noordzeekanaal langs de
oevers van dit kanaal werd gebouwd, was
utiliteitsbouw: fabrieken, pakhuizen en
voor het meerendeel arbeiderswonin
gen. Alleen in enkele landelijke deelen
der gemeente als Velserbeek en Santpoort
ontstond eenige villabouw, waaraan men
het potlood van den architect herkent.
Verder ontbrak, althans in massa, elk
spoor van architectuur. Complexen van
woningbouwvereenigingen, over de geheele
gemeente verspreid, staken weliswaar
gunstig af bij datgene, wat vóór deze werd
gebouwd, maar men weet, hoe spoedig bij
massabouw het „aardige" er af gaat en
vooral nu, nadat gedurende een vijftal
jaren het onderhoud heeft stilgestaan,
missen dezè complexen elke aantrekke
lijkheid.
Ongeveer 4200 woningen zijn verwoest
of afgebroken. Deze lagen bijna alle in
IJmuiden en Velsen-Noord, voorts nog
eenige tientallen in Driehuis. Santpoort
daarentegen is er goed afgekomen, het
geen beteekent. dat in de meest gekwetste
deelen IJmuiden en Velsen-Noord meer
dan 1/3 der woningen verdwenen is. We
zijn zeker aan den lagen kant. wanneer
we het deel der in deze afdeelingen ver
loren gegane woonruimte op 2/5 van het
totaal schatten.
Bekwame stedebouwkundigen zyn thans
bezig, plannen te maken voor den weder
opbouw van IJmuiden en Velsen-Noord.
Aan hen zal het zeker niet liggen, wan
neer de Phoenix niet fraaier uit haar asch
herrijst dan zy ten onder is gegaan. Het
moet worden toegejuicht, dat het gemeente
bestuur den wederopbouw van Velsen in
handen heeft gelegd van bekwame deskun
digen. Want van het resultaat van hun
plannen zal het afhangen of Velsen, in het
bijzonder IJmuiden, in de toekomst zoo
zal worden, dat het nageslacht den bou
wers voor hun werk dankbaar zal zijn.
Het zal geen gemakkelijke opgaaf zijn,
om van hetgeen er van het oude is over
gebleven, een passend geheel te maken
met het nieuwe. Een huis verbouwen is
vaak moeilijker dan een huis bouwen en
ook bij den wederopbouw van Velsen gaat
het niet om den bouw van een geheel
nieuwe stad, maar om een herstellen van
de gaten, een pas maken van het oude
met het nieuwe. En zooiets valt niet mee,
vooral niet wanneer het oude zoo vol is
van gebreken.
Een stedebouwkundig misbaksel.
De gemeente Velsen is feitelijk nooit
anders geweest dan een stedebouwkundig
misbaksel. Hilversum, Apeldoorn en nog
zooveel andere plaatsen in ons land zijn
van dorp tot stad gegroeid, Velsen als een
gemeente, bestaande uit een viertal agglo
meraten, kon als geheel nooit het uiterlijk
en de hoedanigheden van een stad ver
krijgen. Maar de zelfstandig gelegen afdee
lingen, zooals IJmuiden en Velsen-Noord
met een opeenhooping van menschen, vol
doende om er een stad mee te vullen of
beter gezegd een opeenhooping zoo groot,
dat er een stad voor noodig was om ze te
bergen, konden dat ook niet. IJmuiden en
Velsen-Noord bleven groote dorpen, voor
al Velsen-Noord. dat achter zijn lintbe
bouwing langs den WijkerstTaatweg een
paar moderne woonwijken en voor het
overige een Noord-Hollandsch tuinland
schap verborg.
Van Velsen-Noord is de vernieling van
dien aard geweest en zijn ook de andere
omstandigheden, als de aanwezigheid van
bouwgrond zoodanig, dat de wederopbou-
wers hieraan een gemakkelijker taak zul
len hebben dan aan IJmuiden, dat boven
dien als voorstad van Amstserdam. als
vermoedelijke marinebasis en als wellicht
zooals voorheen de grootste vis-
schershaven op het Europeesche vaste
land, hooge eischen aan de bekwaamheden
der bouwmeesters 6telt.
Fouten van IJmuiden.
Als we hierboven schreven., dat Velsen
een stedebouwkundig misbaksel is, dan
hadden wij daarbij speciaal het oog op
IJmuiden, dat het product is geworden
van een al te bekrompen grondpolitiek en
waar het ontbreken i/an een idealistischen
vooruitzienden blik bij onze vroegere ge
meentebesturen de oorzaak is geweest van
tal van fouten. Waarbij nochtans als ver
ontschuldiging mag worden aangevoerd,
dat IJmuiden wortel ging schieten in een
tijd, toen de techniek der stedebouwkunde
nog in de windselen lag. Dat IJmuiden
een plaats van beteekenis zou worden,
was vooral duidelijk toen ongeveer een
halve eeuw geleden de stoomtrawlvissche-
rij tot ontwikkeling kwam. Bewust of on
bewust is aan den mond van het Noord
zeekanaal te veel het belang van den par
ticulieren grondeigenaar ontzien, dat op
den plattegrond van IJmuiden forsche
lijnen getrokken konden worden en zon
der twijfel zou Amsterdam's voorstad er
heel anders hebben uitgezien, wanneer
het gebied rond den IJmond tot het grond
gebied van de hoofdstad had behoord. In
dat geval zouden de particuliere grond-
exploitanten, die feitelijk 6teeds een be
hoorlijke ontwikkeling van dit gebied in
den weg gestaan of bemoeilijkt hebben, de
kans daartoe niet gekregen hebben.
In elkaar geduwd, geperst in een keurs
lijf van particuliere terreinen, die het ge
meentebestuur, in den tijd dat ze voor een
appel en ei te koop waren, verzuimde te
koopen, groeide IJmuiden langs den Zui
delijken oever van het Noordzeekanaal
in hoofdzaak Oostwaarts, waar men vast
liep tegen de spoorbaan, terwijl in het
Zuiden de bouwgronden als het ware voor
het oprapen lagen. Stadsbestuurders van
onzen tijd zien beter dan hun voorgangers
het nut in. dat er voor een gemeente ligt
in het bezit van grond,-getuige de aankoop
van Schoonenberg, waarvan wij in ons
blad van gisteren melding maakten. Parti
culiere grondexploitatie maakt den grond
duur en zoo verrees het groote dorp IJmui
den waar een flinke stad had kunnen ver
rijzen; het groote dorp met nauwe straten
en met huizen van één verdieping, met
een aanwas als het geïsoleerd liggende
schilderskwartier en zonder behoorlijke
pleinen, zonder een centrum, zonder ge
zellige winkelstraten.
Hoe daar iets goeds van te maken.
Een huis verbouwen is moeilijk, moeilij
ker wordt het wanneer dat huis tevens
grooter moet worden. „IJmuiden zal
schooner en grooter herrijzen dan het
was", is er gezegd.
Het zal niet meevallen. Hoe zullen de
bouwkundigen, die met het werk belast
zijn, hun taak ten uitvoer brengen? Zullen
ze op de overgebleven fundeeringen hui
zen, winkels, kerken en scholen bouwen,
mooier dan deze waren? Of zullen ze
breede straten met kloeke huizen te voor
schijn tooveren opdat het dorp een stad
worde?
Dit laatste is niet gemakkelijk, want in
den grond ligt ccn millioenenwerk, de
rioleering en daarmee zal toch bij den
wederopbouw rekening gehouden moeten
worden.
Van officieele zijde werd eenigen tijd
geleden de opmerking gemaakt, dat de
wederopbouw van IJmuiden zou geschie
den in samenwerking met Amsterdam.
In dezft woorden liggen vele mogelijk
heden besloten; zij houden een goede be
lofte in, niet alleen voor den wederopbouw
maar ook voor den aanleg van groote
wegen naar het havenkwartier, verbete
ring van de tunnclpassage. enz
De puinhoopen verdwijnen, de grond,
eens ingenomen door meer dan 4000 wo
ningen ligt weer braak, :n afwachting van
een nieuwe bebouwing. Moge die zoo wor
den, dat zij ons de fouten van het voor
geslacht doet vergeten en dat de woorden:
„IJmuiden zal schooner en grooter her
rijzen dan het was", bewaarheid worden.
Sint-Nicolaas gearriveerd
Sint-Nicolaas is Zaterdag in IJmuiden
gearriveerd, waar hij op bezoek was bij
de kinderen van de Planciusstraat, zulks
op uitnoodiging van de onlangs in die
straat opgerichte buurtvereeniging D.B.O.
Met een gevolg van ongeveer 300 kin
deren en een muziekcorps voorop reed
Sint Nicolaas op zijn schimmel naar het
gebouw van hét Leger des Heils.
De kinderen werden ruimschoots ont
haald en ontvingen fraaie geschenken.
Voorts werden eenige kinderstukjes op
gevoerd.
H.B.S.Stormvogels 34
Wederom heeft Stormvogels in een uit
wedstrijd op beide punten beslag weten te
leggen, doch had in de ontmoeting tegen
Sparta een gelijk spel de verhouding beter
weergegeven, thans was de zege dubbel
en dwars verdiend, niet alleen, omdat
Stormvogels in het veld de meerdere was.
doch ook, omdat het veldspel veel beter
en het tempo veel hooger was aan Storm
vogelszijde.
Het groote verschil bij beide ploegen
lag o.i. in hoofdzaak in de beide midden
linies. Terwijl die van Stormvogels niet
alleen goed verdedigde, doch ook zeer be
hoorlijk den aanval steunde, bemoeide die
van H.B.S. zich alleen met haar verdedi
gende taak. De beste IJmuider halfback
was ongetwijfeld Goedhart, die ons als
kanthalf heel wat beter bevredigde dan
als spil. Maar ook Zwemmer en Snoeks
waren heel goed op dreef. In de achter
hoede was Van Dongen de man, en de
buteerde Dekker lang niet slecht.
Met de rust stond Stormvogels met 21
achter. Dit was gezien het door beide par
tijen vertoonde spel wel eenigszins tegen
de verhouding in, want Stormvogels was
het meest in den aanval geweest en haar
spel had uit een technisch en tactisch
oogpunt bekeken ook op een hooger plan
gestaan. Eén tactische fout werd echter
gemaakt en dat was het te ver achter
blijven van De Boer en Van Gemert. Beide
spelers, doch vooral De Boer bouwden
goede aanvallen op, doch waren bij voor
zetten van Opbergen en Roelofs te weinig
present. Na de rust brachten zij in deze
speelwijze verandering en hadden de
Haagsche backs niet alleen Van Pel, doch
ook beide genoemde bmnenspelers in het
oog te houden.
H.B.S. nam in de eerste helft door v. d.
Vegt de leiding, nadat Kraak daarvoor
eens op schittenden wijze een doelpunt had
voorkomen. Direct hierop echter maakte
Van Gemert na keurig combinatiespel
gelijk (11). Vlak voor de rust bereikte
Oldemans den bal iets eerder dan Kraak
en 't was 21.
Na de hervatting speelde Stormvogels
zoo mogelijk nog beter dan voor de rust.
Goedhart c.s. stuwden herhaaldelijk hun
voorhoede op. Hier deed de Boer prachtig
werk met den bal, speelde Opbergen veel
doortastender, dan voor de rust en
schoot Van Pel er lustig op los. Hij maak
te 5 doelpunten, waarvan er 2 wegens
buitenspel werden geannuleerd: Storm
vogels leidde dus met 42. Vijf minuten
voor het einde bracht Oldemans den stand
op 43.
TOG—Velsen 2—1
Het heeft maar een haar gescheeld, of
Velsen had aan het ongeslagen thuis-
record van T.O.G., dat al sinds geruimen
tijd bestaat, een eind gemaakt, want de
tweede helft was reeds voor een flink
deel voorbij, toen Velsen nog steeds met
1—0 de leiding had. Dit doelpunt was op
eenigszins eigenaardige wijze tot stand
gekomen, n.l. doordat een der Amster-
damsche achterspelers keihard tegen den
aanstormenden v. d. Pol schoot, waarna
de bal onhoudbaar in het doel verdween.
Voorop zij gezegd, dat een overwinning
den Velsenaren niet toekwam. daarvoor
was het spel hunner voorhoede te veel op
enthousiasme en te weinig op wèloverlegd
spel gebaseerd en bovendien was het spel
van T.O.G. gelijkwaardig aan dat van
Velsen doch de wijze, waarop zij ten
slotte een nederlaag moesten incasseeren,
wekte tenslotte ook allerminst bevredi
ging. Eerst kreeg T.O.G. een dubieuze pe
nalty toegekend waaruit de gelijkmaker
ontstond en daarna trapte de T.O.G.-
rechtsbuiten na in buitenspel-positie den
bal ontvangen te hebben, den bal langs
Demmers, die, tusschen twee haakjes, z'n
doel goed verdedigd heeft. Kans. om in
de resteerende minuten den gelijkmaker
te scoren, kreeg Velsen vooral door het
goede werk van den T.O.G.-spil niet.
HFC 2Stormvogels 2 41
Met rust stond Stormvogels nog maar
met 10 achter en gezien het door de
Vogels vertoonde spel was de situatie
zeker niet hopeloos. De rechtervleusel
VenusLuppens speelde vast niet slecht.
Ketting verdeelde het spel goed. v. d. Kuil
toonde zich een goeden verbindingsspeler
en Cupido speelde op den linkervleugel
een zeer behoorlijke partij. Wat echter
ontbrak was de „finishing touch".
Na de rust voerde H.F.C. den stand op
tot 20, alvorens Cupido na goed voor
bereidend werk van eenige zijner mede
spelers of waarlijk schitterende wijze een
tegenpunt maakte. Bijna maakte dezelfde
speler ook den gelijkmaker, doch nu miste
hij op een haar zijn doel. Hiermede scheen
de Stormvogelsvoorhoede haar kruit ver
schoten te hebben. H.F.C. daartegen wist
Keeminks plaatsvervanger De Bruyn,
die z'n doel niet slecht verdedigd heeft,
hij stopte o.a. een keihard van dichtbij
ingeschoten bal op fraaie wijze nog
tweemaal te passeeren (41).
D.C.IJ. wint van Oostzaan
IJmuiden heeft Zondag te Oostzaan ge
speeld tegen Damclub Oostzaan en met
128 gewonnen. Hierdoor blijft D.C.IJ.
met Joseph Blankenaar en Gezellig Sa
menzijn aan den kop.
De uitslag luidt als volgt:
Oostzaan IJmuiden:
1. J. KuyperH. Laros 02
2. W. Koning—B. Dukel 0—2
3. J. Wals—C. Suyk 1—1
4. C. Engel—T. Postma 11
5. D. VeenJ. J. Mertens 02
6. P. SchaftA. Ligthart 02
7. J. AlbringDixhoorn 11
8. M.-KoningH. v. d. Heijde 2G
9. K. Bruin—T. Basstra 20
10. H. Clasen—K. de Jong 1—1
Totaal 8—12
voor D C.1J
Dinsdagavond houdt D.C.IJ. voor haar
leden een St. Nicolaas-avond. Er wordt
een gongwedstrijd gehouden. Aller op
komst is gewenscht.
Fryske Trou
Zaterdagavond heeft, voor het eerst na
het verdwijnen der Duitschers, de Frie-
sche vereeniging Fryske Trou een bijeen
komst gehouden en wel in Café Royal. Er
was veel bezoek en er was een Friesche
sfeer en Friesche intieme gezelligheid
Begonnen werd natuurlijk met het zingen
van het Friesche Volkslied, waarna de bij
eenkomst werd geopend door den voorzit
ter den heer J. Dijkstra, die schetste hoe
de vereeniging door den oorlog uiteen-
raakte en nu weer door de activiteit van
den secretaris den heer J. de Jong op de
been gebracht werd.
Als gevolg van de verstrooiing van de
leden tijdens de bezetting waren er twee
vacatures in het bestuur ontstaan. In
deze vacatures werden gekozen de heeren
K. Faber en J. de Jong.
Verder werd de avond gevuld door voor
drachten van de heeren K. Faber en H.
Doevendans, die eenige verzen voorlas
van Willem Santema te Sneek, door dezen
gemaakt korten tijd voordat hij gefusil
leerd werd.
De afgevaardigde van de zusterafdeeling
te Beverwijk wekte de aanwezigen op.
kennis te nemen van de actie, die thans
ïn Friesland gevoerd wordt op sociaal en
economisch terrein.
De goed geslaagde avond zal spoedig
door een tweeden gevolgd worden.
Orgelconcert Feike Asma
Feike Asma geeft 7 December a.s, eert
orgelconcert in de Goede Herderkerk ten
bate van Nederlands Volksherstel en
Stichting 1940—1945. Het programma ver
meldt o a. werken van Jan Zwart, J. S,
Bach cn Feike Asma.
Verstrekking nieuwe
levensmiddelenkaarten
Heden is de Distributicdienst weer be
gonnen met de verstrekking van nieuwe
levensmiddelenkaarten en wel aan de be
woners éan IJmuiden, Driehuis en Velsen
(dorp). Aan de beurt was vandaag de let
ter B. Dinsdag 4 Dec. zijn aan de beurt de
ielters A, C, D en E. De uitreiking ge
schiedt in het Patronaatsgebouw aan den
Zeeweg van 912.30 uur en van 24 uur.
Burgerlijke Stand
Overleden: J. G. van Boerum, 18 j., zn.
van J. v. Boerum en D. Bakker. Kenne-
j merlaan 109. IJmuiden. J. 6 m.,
j zn. van F. T. Brandhoff Zee
weg 196, IJmuiden; A. M 5 m.,
j van J. J. Rutte en E. burg.
Harddraverslaan 9, Santpoo.
Ondertrouwd: G. 't Hart, Tu;n<iersstraat
56, IJmuiden en A. Luit. Tuindersstraat
119, IJmuiden. A Vlielstra, J. W. Teriso-
straat 58, Sneek en Z. C. de Jong, Bloe-
mendaalschestraatweg 133rd„ Santpoort.
J. v. d. Lugt, Kompasstraat 52. IJmuiden
en H. de Graaf. Torricellistraat 46. IJmui
den. J Broekema, Kastanjestr 23. IJmui
den en E. B. Sehmitz, De Ruyterstraat 196
IJmuiden. Toek. adres: IJmuiden. De Ruy
terstraat 196. C. v. d. Bosch, Velserduin-
weg 256, llmuiden en H. Rozendal, Popel
straat 14, IJmuiden. Toek. adres: Arnhem.
A. C. Godschalk, Snelliusstraat 49, IJmui
den en B. Pahl, Eikenstraat 11, IJmuiden.
Toek. adres: IJmuiden. Snelliusstraat 49.
G. Hensen, Dijkstraal D 44, Veenendaal, en
C. v. Wijk, Oosterduinweg 16, IJmuiden.
Toek. adi-es: Velsen-N„ De Lethstraat 6.
Getrouwd: J. J. E. OomsA. A. Groot,
IJmuiden, Alex. Bellstraat 46: K Mooij—
E. van der Leist, Velsen-N„ Van Nidek-
I straat 5; Th. Kok—P. H. E. M. Koone. Ub-
bergen. Beek 86; J. MantjeA. Visser,
I IJmuiden, Eikenstraat 15; J. Voogd— P. v.
i Raaphorst. IJmuiden. IJmuiderstraatweg
I 45; J. BuisM de Bock, IJmuiden. Korte-
naerstraat 12rd.; H. B. de LangeK. Rijns-
bergen. Santpoort. Bioemendaalschestraat-
weg 5a; J. F. KleefstraA. Wensink, Sant
poort; H. G. BreggemanM. Dekker,
IJmuiden, Bloemstraat 18.
Drankwet
Bij Burgemeester en Wethouders van
Velsen is ingekomen een verzoekschrift
van Johannes Marinus Schellinger. van
beroep lunchroomhouder, wonende te
IJmuiden-Oost, om een verlof B. voor den
verkoop van alcoholvrijen drank voor ge
bruik ter plaatse, in den winkel en kamer
van het perceel Lindenstraat no. 12 te
IJmuiden-Oost.
Vóór 15 December 1945 kan een ieder
tegen het verleenen van dit verlof schrif
telijk bezwaren bij Burgemeester en Wet
houders inbrengen.
SANTPOORT
Concert „Vox Humana"
Het weder-optreden van ons oudste
plaatselijk gemengd koor mag ongetwij
feld „een goed begin" genoemd worden.
„Vox Humana" is een geroutineerd keer,
dat bovendien in Henk Arisz een goed
leider heeft. Er werd beschaafd en muzi
kaal gezongen ondanks den betrekkelijk
korten tijd van voorbereiding. We consta
teerden met genoegen, dat de tenorpartij
er ten opzichte van vroeger kwalitatief
sterk op is vooruitgegaan en de mooie
alt- en baspartij behouden zijn gebleven.
De sopranen waren zeker niet onvoldoen
de, maar zouden toch een paar mooie
„kleurstemmen" kunnen gebruiken Bij
zonder vermeld dient de vertolking van
Zondagmorgen" (Bonset), „Trauergesang"
(Blummer) en ,,'t Haesken" (Dresden).
Medewerking aan dezen avond verleen
den de heer B v. d. Putten (tenor) en
..Santpoorts Gemengd Dubbel Kwartet".
De dilettant-solist bleek over een zeer
goed natuurgeluid te beschikken
Het kwartet, dat in den loop der jaren
i-eeds zooveel successen boekte, bleek in
ziin eenigszins gewijzigde samenstelling
wederom een uitstekend ensemble te zijn:
Acht mooie stemmen, die uitnemend bij
elkaar passen. Alleen in de groote forto's
moet het hc-erenmateriaal zich terwille
van de eenheid zich o.l. eenigszins mati
gen. Een bijzonder woord van lof verdient
Henk Arisz en zijn achttal voor de ver
tolking van Bruckners hooge eisehen stel
lende compositie „Graduale".
Verkiezing Kiescollege
Ned Hervormde Kerk
Maandag 10 December zullen de kiesge
rechtigde leden der Ned. Hervormde ge
meente opgeroepen worden om vier ge
machtigden te kiezen voor het kiescollege.
Naar aanleiding van deze verkiezingen
hadden besprekingen plaats tusschen het
kiescollege der kerk en het bestuur der
Ned. Hervormde Evangelisatie. Men werd
het er over eens, dat ook te Sanlpoort de
verhouding van kerk en kapel in de toe
komst zich diende te ontwikkelen in den
geest van gemeente-opbouw en in do
nieuwe koers, die in de Ned. Hervormde
Kerk merkbaar wordt. Besloten werd, om
voor kerk en kapel met één lijst, uit te
komen en als candidaten te stellen de
heeren J. C. Asschoff. J. H. Göbel, J. Win
ters en J. E. Zeilinga.
Geestelijke en moreele steun
aan de jeugd
De commissie voor geestelijken en mo-
reelen steun aan dc jeugd zal op 15 De
cember a_s. een avond voor de Santpoort-
sche jeugd geven in Zomerlust. Ook hier
zal, evenals in IJmuiden het kinderspel
„Prins Ping, Pang, Pong" worden opge
voerd.
