K-"nsir6«7 JLvJ III 4 lU."i w U Li I Li.III -«
De Grootmachten
Veertig menschen
in Bandoeng verbrand
Plannen tegen ons land
«Oe Jaargang No. 18107 I 1 T 1 9 g f 1 T V* "V\ 4" Woensdag 5 December 1845
fj-M.' Voorlichting te Haarlem.
Te Haarlem: Gr. Houitr. 93 Kennemer Ed.t.e van Haarlems Dagblad Abon„emente„. D „eek 3. c.
Telefoon 10724. DJrceteur-Hoofdredacteur: ltobcrt Peereboom per kwartaal 4.
SINDS de mislukking van de conferen
tie van ministers van Buitenlandsche
Zaken in Londen en de erkenning van
het bestaan van „het ijzeren gordijn, dat
Europa in tweeën splitst" wacht de wereld
op nieuwe teekenen van toenadering tus-
schen de Grootmachten. De oorlog is uit.
maar er zal tenslotte een vrede moeten
worden gesloten. Dat wil zeggen: er zal
heel veel moeten worden geregeld. In
Londen is men in de eerste pogingen al
blijven stekén. Wat gebeurt nu verder?
President Truman heeft verleden week
gezegd, dat nieuwe ontmoetingen van het
Groote Drietal waarschijnlijk niet meer
noodig zouden zijn en dat hij niet voeide
voor bijzondere conferenties en er nooit
voor gevoeld had. Dit heeft verbazing ge
wekt. De Times is ertegen opgekomen.
„Als zulke besprekingen uitgeschakeld
werden, zouden de vooruitzichten voor
den vrede wel heel somber zijn. De orga
nisatie van de Vereenigde Volken kan
evenmin vrede scheppen als de Volken
bond dat in 1919 kon. Ervaring bewijst
dat het onmogelijk is serieuze -vorderingen
te maken in een groote, ongeorganiseerde
vergadering van naties, waarin alle
deelnemers hun aanspraken met dezelfde
welsprekendheid en vastberadenheid ver
dedigen."
Dit zegt de Times en ofschoon het blad
zijn meening verzacht door eraan toe te
voegen, „dat er nooit gevaar gelegen
heeft in teveel goedwerkende internatio
nale machinerie voor de oplossing van ge
schillen, maar wel in te weinig", is het
toch wel een geruststelling te beseffen,
dat het niet een Engelsch regeerings-
orgaan is dat zoo spreekt. Want in de
andere landen zal geen vertrouwen zijn
in een redeneering, die een groote ver
gadering van alle belanghebbenden bij
voorbaat als onbruikbaar betitelt en de
drie Grootmachten al te zeer op den voor
grond schuift.
Niettemin heeft de wereld er belang bij
dat deze drie machtigen een grondslag
van onderling overleg vinden instede van
aan weerszijden van een ijzeren gordijn
te verwachten en geen besprekingen te
houden. Waarom vindt president Truman
een bijeenkomst met Attlee en Stalin zoo
overbodig? Neemt hij misschien tegenover
Rusland alleen maar de houding aan, dat
hij er geen prijs op stelt? De diplomatie
past gaarne zulke middelen toe.
De bekende journalist Wickham Steed
verklaart in een beschouwing in het van
daag verschenen eerste nummer van het
British Embassy News Bulletin een
publicatie van de Britsche ambassade in
Den Haag dat hij met Lord Robert
Cecil van meening is, dat de Russische
regeering oprecht den vrede wenscht
maar er niet dezelfde opvattingen over
heeft als de Engelsche. Deze laatste staat
volledige politieke en economische sa
menwerking voor van naties, die bevrijd
zijn van vrees voor oorlog. Wickham
Steed onthoudt zich van een definitie van
de Russische opvatting, zooals hij die ziet,
maar merkt op dat de Russische politiek
op één punt met de Engelsche en Ameri-
kaansche schijnt overeen te stemmen. Dat
is de voltooiing en in-werking-stelling
van de organisatie der Vereenigde Vol
ken, die tegenwoordig in afkorting wordt
aangeduid als U.N.O. (United Nations
Organisation). In een radio-uitzending uit
Moskou is daar pas weer op aangedron
gen. Russische afgevaardigden hebben
zich hulpvaardig getoond bij het werk
van de Voorbereidende Commissie van
U.N.O. te Londen. Sommige Engelsche
autoriteiten zijn van oordeel, dat het
beste middel om de meeningsverschillen
tusschen de Westelijke grootmachten en
de Russen op te ruimen waarschijnlijk zal
zijn, den Veiligheidsraad van U.N.O spoe
dig bijeen te roepen, zonder eenige po
ging te doen tot herleving van den Raad
van Ministers van Buitenlandsche Zaken
of tot een nieuwe bijeenkomst van he*.
Groote Drietal. Stalin's langdurige va-
cantie schijnt trouwens de mogelijkheid,
om zulk een bijeenkomst te houden, eer
de Assemblée van de Vereenigde Volken
in het begin van 1946 bijeenkomt, uit te
sluiten.
Wie deze verschillende Engelsche opi
nies leest en overdenkt moet wel tot de
slotsom komen, dat men in Engeland niet
goed wijs kan worden uit de Russische
houding. Het blijft bij gissingen, nadat
minister Bevin's beroep op Rusland, om
zijn eischen voor de veiligheid van zijn
Westelijke grenzen te openbaren en „zijn
kaarten open te leggen" tot dusver on
verhoord is gebleven.
De Russische houding maakt een ge-
heimzinnigen indruk en zooiets geeft al
tijd aanleiding tot onrust en achterdocht.
De wereld vaart er niet wel bij. Is de
verklaring wellicht toch, dat Stalin ziek
is en er geen zekerheid over zijn even-
tueelen opvolger bestaat?
Het Instituut voor onderzoek van de
Sovjet-Economie te Parijs heeft inmid
dels ontstellende cijfers over de Russi
sche oorlogsverliezen bekend gemaakt.
Het aantal dooden wordl op 17 millioen
geschat, waarvan 7 millioen militairen
en 10 millioen burgers. Van die laatsten
zou de helft zijn gesneuveld; de andere
helft zou door ^honger en uitputting en
in de Duitsche kampen zijn omgeko
men. Als deze schattingen de waarheid
benaderen zouden minstens 12 millioen
de gesneuvelden strijdbare mannen
tusschen de 18 en 45 jaar moeten zijn.
Een eenvoudige berekening van ver-
Sjarir: dominion-status kan voor het oogenblik
niet geaccepteerd worden99
De mogelijkheid bestaat Inderdaad, dat
dr. H J v. Mook binnenkort een bezoek
aan Nederland zal brengen. In den Haag
is echter thans nog geen enkel bericht
over het tijdstip van de komst van den
luit.-gouv -gen. ontvangen. Donderdag
wordt er te Singapore een conferentie ge
houden met Admiraal Mountbatten, waar
aan van Nederlandsche zijde zal worden
deelgenomen door dr. van Mook, admi
raal Helfirich en mr. v. Oyen Graaf van
Bylandt. De Nederlandsche delegatie zal
Donderdagmorgen uit Batavia vertrekken
en wordt daar Vrijdag, uiterlijk Zaterdag
morgen terugverwacht. In Singapore zal
ook gesproken worden over Fr. Indo-
China.
Volgens Un. Press zou men in betrouw
bare kringen in Singapore te verstaan
hebben gegeven, dal de ontmoeting weinig
beteekenis zou hebben voor de situatie op
Java.
In het Noordelijk deel van Bandoeng
hebben georganiseerde groepen Indone
siërs met pet roleum hommen naar huizen
gegooid. Zü sloten in een huis 14 men
schen op, die allen levend verbrandden.
In totaal zijn 40 menschen door zulk soort
branden om het leven gekomen. Aanval
len op het Britsche hoofdkwartier werden
na de komst van versterkingen afgeslagen.
Door het slechter worden van den toestand
is een geheel bataljon Manratta's ter ver
sterking met Dakota-vliegtuigen uit Bata
via aangevoerd.
Het Homan- en Preangerhotel zijn ont
ruimd. Dit is geschied omdat het gebied
ten Noorden van den spoorweg voor de
Indonesiërs was aangewezen. Kampongs
van waaruit herhaaldelijk het Borromeus-
ziekenhuis en de huizen in de omgeving
werden aangevallen zijn bestraft.
Gurkha- troepen hebben een door de In
donesiërs bezet gebouw met steun van ar
tillerie en tanks aangevallen De nationa
listen staken het gebouw in brand en re
tireerden naar de kampongs. Er werden
boobytraps, explosieve stoffen, wapenen,
munitie, speren, dolken en een krachtige
radiozendinstallatie gevonden. Er is geen
wapenstilstand gesloten tusschen de Brit
ten en de Indonesiërs, zooais door de laat
sten is bericht. Uit een kampong ten N.O.
van de stad zijn 30 vrouwen en kinderen
gered.
In Semarang is het vliegveld met mor
tieren beschoten. In Ambarawa laaiden de
gevechten Dinsdagavond om tien uur op.
maar vannacht om vier uur was de stad
weer rustig.
Verklaringen van Sjarir
Sjarir heeft Dinsdag op een persconfe
rentie gezegd, dat ,,de Indonesische regee
ring vastbesloten is geen voorwaarden te
aanvaarden die minder inhouden dan de
erkenning der Indonesische onafhankelijk
heid door de Nederlanders". Een domi
nion-status zou „voor het oogenblik niet
door de bevolking geaccepteerd kunnen
worden, hoewel de regeering beseft, dat
niet alle banden met de wereld en zekere
naties, die een historisch en economisch
recht hebben kunnen worden verbroken.
Pas na de erkenning der onafhankelijk
heid zullen de Nederlanders een aantal
bijzondere rechten boven andere naties
krijgen en wel in den vorm van verdra
gen en economische samenwerking". Sja
rir wilde geen duidelijk antwoord geven
op de vraag of de Indonesiërs zouden in
stemmen met een plaats in het Nederland
sche rijk, zooals b.v. Z-Afrika en Austra
lië hebben in het Britsche gemeenebest,
waaruit deze beiden en ook de andere
leden zich kunnen los maken, wanneer
zij willen. Sjarir zei alleen, dat het Indo
nesische volk nog niet klaar was voor dit
denkbeeld.
Het woord is aan....
Anton Smit:
Wij wegen vaak slecht;
wij moesten veel meer
overwegen.
Wacht U
voor sluipmoord!
De Britsche troepen zijn heden gewaar
schuwd om op hun hoede te zijn tegen
aanvallen van Duitschers. naar aanleiding
van den moord op twee Britsche soldaten
in de Britsche zone. „Het is waarschijn
lijk, dat de toestand voor de Duitschers
gedurende den winter erger zal worden
door het tekort aan voedsel en brandstof
fen Kwartieren en hoofdkwartier zullen
wel niet door een groot aantal Duitschers
worden aangevallen. Het grootste gevaar
bestaat in een aanval op militairen, die
alleen ioopen of rijden tijdens de uitoefe
ning van hun dienst, vooral in het don
ker". aldus de waarschuwing van het
hoofdkwartier van het Britsche Rijnleger.
Amerika verlaat definitief
het Isolationisme
De Senaat der Ver. Staten heeft met 65
tegen 9 stemmen een amendement van
senator Wheeler, dat voorstelde dat
slechts het Congres mag beslissen, of
Amerikaansche troepen overzee gezonden
mogen worden, verworpen. Wheeler had
dit amendement ingediend bij de discussie
over den veiligheidsraad der Vereenigde
Volken, en met het oog op een eventueel
gebruik van dien raad van Amerikaan
sche strijdkrachten.
Mr. J. L. N'UsIngh. oud-officier van jus
titie bij do Haagsche rechtbank is overle
den Mr Nijsingh was indertijd substituut-
officier te Haarlem.
reeds in 1939 gereed
De maarschalksstaf van Hermann Göring
zal geëxposeerd worden op oen tentoon-
Stelling, tl ie In het kader der overwin-
niugs-leening. die thans In Amerika is
uitgeschreven, wordt gehouden. Luit-
generaal A. M. Patch (rechts) comman
dant van het 7de Ameriknansehe leger,
overhandigt den slaf. die met 640 dia
manten bezet is. aan den directeur der
Amerikaansche oorlogsflnanciën, T. R.
Gamble. (P.)
houdingen in leeftijdsgroepen bewijst,
dat dit meer dan een derde van de man
nelijke Russen tusschen de 18 en 45 zou
wezen. Een dergelijk verlies zou het Rus
sische arbeids-potentieel ontzettend ver
zwakt hebben en dat in omstandigheden,
waarin de voedselvoorziening, de in
dustrie en het herstel in het zoo zwaar
verwoeste land meer arbeidskrachten
moeten vergen dan ooit tevoren. Dat de
Russische verliezen groot zijn en dat de
Russische autoriteiten zich sterk toeleg
gen op het verwerven van arbeidskrach
ten is duidelijk gebleken. Maar zijn deze
Fransche schattingen juist? Als zij het
ook maar bij benadering zijn zou er voor
de Russen des te meer aanleiding bestaan,
om zich op internationale samenwerking
toe te leggen.
Het blijft, ten aanzien van hetgeen ge
schiedt aan de andere zijde van het
ijzeren gordijn, een geheimzinnige zaak.
R. P.
Duitsche schuld
is beklemmend groot
De Amerikaansche aanklacht in het
Neurenbergsche proces is ten einde en de
laak van Sydney Alderman is overgeno
men door zijn Britschen collega, Sir Hart
ley Shawcross, die begonnen is met het
voorlezen van een lijvig document betref
fende de „misdaden tegen den vrede".
Aan de hand van de Haagsche conven
ties van 1899 en 1907 bewees de woord
voerder namens het Britsche imperium,
dat de feiten, door de oorlogsmisdadigers
gepleegd strafbaar waren, op het moment
dat zij volvoerd werden. Dit argument,
verder gestaafd door verscheidene andere
internationale conferenties, gaat in tegen
de poneering, dat het tribunaal de feiten
-trafbaar stelt nadat ze begaan zijn.
Als nieuwe gezichtspunten door het Neu
renbcrgsche hof naar voren gebracht
noemde Shawcross de opvatting, dat een
,taat verantwoordelijk gesteld kan wor
den voor in zyn naam bedreven misdaden
n dat het individu zijnerzijds aansprake-
ijk gesteld kan worden voor de misda
den. namens den staat ten uitvoer gelegd.
Ook de Britsche aanklager gaf een ge
detailleerd overzicht van de Duitsche oor
logsvoorbereidingen en toonde aan dat de
Duitsche acties tegen Polen. Nederland.
3elgië en andere Europeesche mogend
heden reeds lang te voren waren overwo
gen en uitgewerkt.
De aanval op Noorwegen, die zooals wij
ons allen nog herinneren onder voorwend
sel van „bescherming" ingezet werd, krijgt
wel een vreemden bijsmaak, wanneer de
geheime order van Hitler, die aan dezen
aanval voorafging, ter sprake komt. ..Wij
zullen ons uiterste best doen, de operaties
te doen voorkomen als een vreedzame
onderneming met het doel, Scandinavië
militair te beschermen". Nogmaals door
liep de Britsche aanklager de andere
Duitsche agressies, maar veel nieuws
kwam hierbij niet aan het licht. De vol
komen tegenspraak tusschen zg. ideëele
gronden en barbaarsche methodes is tee
kenend voor de Duitsche houding in de
recente geschiedenis
Duitsche operaties
tegen het Westen
Hitler was bang dat een langer uitstel
van een grootscheepse)! offensief het einde
van den Duitschen voorsprong in bewa
pening zou beteekenen en dat het ver
trouwen van de neutralen in een Duit
sche overwinning geschokt zou worden
Een aanval op Frankrijk moest parallel
loopen met een snelle actie tegen Neder
land en België om zoo spoedig mogelijk
in het bezit te raken van vlootbases en
om het Ruhrgebied te beveiligen.
De Britsche aanklager zal het tribunaal
17 brieven overleggen, waaruit zonneklaar
blijkt, dat Duitschland ten aanzien van
het Westen reeds lang met aanvalsplannen
rond*^«p en dat voornamelijk weersom
standigheden den datum van uitvoering
hebben verschoven. Alle voorbereidingen
waren reeds begin November 1939 gereed.
De landen, die in Hitiers duivelsche plan
nen gecalculeerd waren en later het
slachtoffer zouden worden van zijn onge
breidelde machtswellust, hadden als eeni
ge fout, dat zij „in den weg" lagen.
De Engelsche aanklager zal documenten
van Keitel overleggen, betrekking hebben
de op het „Fall Gelb" zooals het code
woord voor het aanvalsschema op het
Westen luidde, Keitel's orders spreken van
het bezetten van een Grebbe-Maaslinie
in den eersten stoot. De waterlinie en de
houding van de Nederlandsche bevolking
zou den doorslag moeten geven, of tot
verdere bezetting van ons land zou moe
ten worden overgegaan.
Hoewel aan België, Luxemburg en N e-
derland niet-minder dan elf maal de
verzekering was gegeven, dat Duitsch-
land allerminst agressieplannen tegen
deze landen koesterde, was reeds in
Augustus 1938 een aanvang gemaakt met
de Westelijke oorlogsvoorbereidingen.
Op het moment, dat de plechtige ver
klaringen aangaande de Duitsche vredes
wil werden afgelegd, verklaarde Hitler
aan zijn soldaten, dat „als België en Ne
derland met succes worden bezet en ge
houden. een „erfolgreiche" oorlog tegen
Engeland verzekerd was".
Aan de hand van de vele internationale
overeenkomsten werd de inferioriteit van
Duitschland's bedoelingen nogmaals aan
getoond en de beklaagden hebben hieraan
groote schuld, ook al hebben zij bevelen
van hoogerhand uitgevoerd. Het verdrag
van Versailles, afgezien van de mérites,
rechtvaardigde agressie in geen enkel op
zicht.
Staat en uitvoerders
beiden schuldig
Na eerst de volmaakte rechtsgeldigheid
van het Neurenbergsche proces te hebben
onderstreept, wees Shawcross op de on
eindige mogelijkheden die een staat bezit
om zijn onderdanen en anderen kwaad te
berokkenen. Collectieve bestraffing van
het geheele Duitsche volk zou vele on-
schuldigen treffen, alhoewel vele van deze
„onschuldigen" niet geaarzeld zouden
hebben de vruchten te plukken van
Duitsehlands optreden, wanneer dit met
succes bekroond zou zijn Een eventueele
collectieve bestraffing zou moeten wor
den verzacht door overwegingen van hu-
manitairen aard. De direct aansprakclQ-
ken moeten zeker met de meeste gestreng
heid worden aangepakt. Evenals (leze in
dividuen is de staat, daar hü niet langer
een abstractie is, veraniwoordelijk. Het
principe van de persoonlijke verantwoor
delijkheid is reeds lang aanvaard inzake
oorlogsmisdaden. Het charter der United
Nations erkent de fundamenteele men-
schelijke rechten en het charter, dat aan
het Neurenbergsche tribunaal ten grond
slag ligt bovendien de essentieele mensche-
lijke plichten, waarvan de belangrijkste
is niet den vrede der volken aan te randen.