3 Jaar voor verrader,
Een brief
aan het bestuur der C.H. Unie
1 Jaar voor slooper
Het Amsterdamsche Bijzondere Ge
rechtshof behandelde gisteren behalve de
vervolging van de 3 N.S.K.K.-mannen nog
4 andere zaken.
R. C H. J. van Duin was gedagvaard
ter zake dat hij zijn buurvrouw bij een
N.S.B.'er aangegeven zou hebben, omdat
zij palen van de Duitsche Weermacht ver
stookt en een muur bekalki had Hij
ontkende dit laatste in zooverre, dat hij
gedoeld had op het later gekalkte vers:
„Al plakken ze de boel nu vol, straks
hebben wij de grootste lol." Het eerste
sloeg natuurlijk op Mussert, het tweede
op de aanplakactie der N.S.B. Volgens de
getuigenis van den N.S.B.'er, die er niet
voor gevoeld had, de buurvrouw in kwes
tie „op te hangen'' (deze woorden zou
verd. gebezigd hebben), was de verkla
ring van verd. betreffende het tijdstip en
het rijmpje onjuist. Het bleek bij het ver
hoor. dal verdachte hoogloopende ruzie
had met de buurvrouw.
A's getuigen traden o.a. twee propa
gandisten van De Waarheid op, die ver
klaarden dat Van Duin altijd actief gehol
pen had aan de ^bonncmentswerving en
de colportage van het toen ondergrond-
6che blad Doordat verd. geregeld clan
destiene bladen las, rekende de president
hem het verraad des te zwaarder aan.
Een verzoek van den advocaat-fiscaal
om de dagvaarding te wijzigen, werd na
*2 uur beraad afgewezen. De eisch luid
de 3 jaar gevangenisstraf met ontzetting
uit de beide kiesrechten voor 10 jaar.
Intimidatie van twee zijden.
De eerste zaak in de middagzitting be
trof de 33-jarige secretaresse S. H. Bijs
ter. Zij was met goedkeuring ,van den
ondergedoken Joodschen eigenaar De
Vries Verwalterin geworden in den Am-
sterdamschen Bazar. In opdracht van De
Vries verkocht haar man zoo nu en dan
achtergehouden goederen, waarna het
geld door de vrouw via rechercheur Gi-
liam aan De Vries werd afgedragen. Verd.
had geen definitieve balans kunnen over
leggen en had onder pressie bij den S.D.,
waar zij terechtgekomen was in haar
groote zenuwachtigheid over twee aan
haar gerichte dreigbrieven. zich laten
ontvallen, dat Giliam misschien wel wist
waar De Vries woonde. Zoowel Giliam
als verdachte hebben voor dit feit in
Duitsche gevangenschap gezucht.
Rechercheur Giliam verklaarde, dat hij
het inmiddels gescheiden echtpaar had
laten arresteeren, omdat hij vond dat het
zich dingen permitteerde, die niet over
eenkwamen met hun geldelijke draag-
krachl. Verdachte wist echter zeer aan
nemelijk te maken, hoe zij zich diverse
dingen aan kon schaffen. De president
maakte Güiam er op attent, dat zijn zeer
lichtvaardige beschuldiging ernstige ge
volgen kon hebben. Getuige De Rid
der, de ex-man van verd.. bevestigde de
radeloosheid van zijn vrouw na het ont
vangen der dreigbrieven. Zoowel de pre
sident als een van de rechters gaven hem
een grondige terechtwijzing, eerst naar
aanleiding van het'feit, dat hij niets ge
daan had om zijn vrouw te helpen en
later toen hij geheel ongevraagd en niet
ter zake een zeer ongunstig beeld van zijn
vroegere vrouw gaf. Voor een nader ge-
tuigengehoor zal de zaak op 27 Dcc. voort
gezet worden.
De schim van Krist doemt op.
De 19-jarige hulp in de huishouding bij
den arts J E. Broers is volgens haar zeg
gen 6 x bij Krist, den Haarlemschen po-
litie-bloedhond, geweest, onder wiens in
vloed zij gestaan schijnt te hebben. Hoe
dan ook, zij verried o.a. door het zenden
van briefjes, dat haar mevrouw. die
Joodsch is, huisde bij kennissen en dat
bij Broers thuis een radiotoestel aanwezig
was. Bij een huiszoeking is dit dan ook
gevonden Verdachte bekende het ten-
lastegelegde, maar verklaarde geheel uit
angst voor Krist gehandeld te hebben en
aangebracht te hebben dat dr. Broers na
den aanslag op den beruchten Faber ge
zegd had: „Die heeft zijn portie gehad!"
De verklaringen van den heer Broers op
de zitting waren niet ongunstig voor het
meisje.
In zijn requisitoir verklaarde mr. B. J.
Besier, de verhouding tusschen Krist en
het meisje niet meer te kunnen vaststel
len en ook andere gegevens dermate on-
De Radio geeft vanavond:
Hilversum I 301 m.
18.01 Gram.muziek; 18.15 Cabaret: 18 30 „Het
rijk overzee": 18.45 Negro spirituals; 19,00
Nieuws; 19.15 St.-Nicolaasprogramma; 20.01
Eddy Walls speelt; 20.20 St. Nicolaashoorspel;
20,35 Vaudeville orkest o.l.v. Cor v. d. Lin
den; 21.00 St.-Nicolaasprogramma; 22.45 Op
den drempel van den nacht; 23.01 Nieuws;
23.15 Avondwijding.
Hilversum II 415 m.
18.01 Nieuws; 18.30 The Novelty Serena-
ders; 19.00 CJavecymbelmuziek; 19.30 Voor
de Nederl. Strijdkrachten; 20.01 Het Omroep
orkest; 21.00 De patriot; 21.15 Gram.muziek;
22.01 Nieuws; 22.15 Dansmuziek.
AGENDA VOOR WOENSDAG 5 DECEMBER
Rembrandt Theater: Valstrikken, 34. 16.45,
19.15 (18 J.); Cinema Palace: Die verduivelde
waarheid. 14, 16.15, 19 (14 j.); Luxor: De tuin
van Allah, 14. 16.15, 19 en 21.15 uur (18 j.);
Frans Hals: Wie is de dader? 14. 16.30. 19 en
21.15 (18 J Moviac: Kinderfeest" 14 uur; Va
riété-revue 19.30 en 21.30 uur.
DONDERDAG 6 DECEMBER.
Bioscopen: als Woensdag; Moviac: Variété
revue 19.30 en 21.30 uur; Rembrandt: tevens
21,30 uur; cinema; tevens 21.15 uur,
zeker te vinden, dat hij vrijspraak con
cludeerde, waarbij de verdediger zich
aansloot. Uitspraak 13 December.
Slooper staat terecht.
Als laatste zaak behandelde het Hof de
ten laste gelegde opzettelijke hulpver
leening aan den vijand in 1944 en 1945
door Adrianus van der Groef uit Haar
lem gepleegd. Van der Groef heeft ge
werkt aan het sloopen van huizen te
Zandvoort en de bovenleiding van de
electrische spooriijn AmsterdamHaar
lem. Hij hoorde deswege tegen zich
eischen een jaar gevangenisstraf. Aan de
tenlastelegging was toegevoegd de be
schuldiging van Majesteitschennis. Kort
voor de bevrijding zou hij de Koningin
beleedigd hebben, maar dat ontkende hij
ten stelligste. Het Hof zal 13 December
uitspraak doen.
Insluipersbende
in Haarlem-Noord
Sluit de deuren goed af
Haarlem-Noord wordt sinds eenigen tijd
onveilig gemaakt door een bende inslui
pers, die zich bezig houdt met het leeg
halen van vestibules. Kleeding. fietsen,
alles is welkom. En het publiek heeft
hierbij ook de noodige schuld. Maar al te
vaak worden door surveilleerende politie-
menscher. voordeuren of raampjes open
aangetroffen, zoodat het voor duisterlin-
gen een klein kunstje is een jas naar
keuze aan te trekken en de straat weer
op te gaan. Men zal dus medewerken aan
de bestrijding van dit. misdrijf, door de
gelegenheid daartoe niet te scheppen.
Sluit zorgvuldig 's avonds uw deuren en
ramen het is uw eigen belang.
Wielrijder aangereden
Op den Heerenweg onder Heemstede is
gisteravond een wielrijder, die zonder
licht Teed, aangereden door een auto.
Deze moest dimmen voor een tegenlig
ger en bemerkte den fietser niet, die mid
den op den weg reed. Deze werd ernstig
gewond en inaar het Diaconesscnhuis
overgebracht.
Voor het misdeelde kind
De maand December is weer aangebroken.
De donkerste maand van het jaar. waarin
echter, juist door de duisternis, het licht
zoo'n bijzonderen glans heeft. Moge het
licht van offervaardigheid en naastenliefde
stralen over de tienduizenden kleinen, voor
wie het een levensbehoefte is!
Gij kunt er toe bijdragen door Uw brieven
en heilwenschen te frankeeren met lclnder-
zegels, waarvan de opbrengst ten bate komt
aan het misdeelde kind van alle gezindten.
Deze zegels zijn de geheele maand December
en de eerste dagen van Januari verkrijgbaar
aan de postkantoren. Zij die gaarne inge
schakeld zouden worden bij den verkoop van
deze zegels, worden verzocht zich te melden
bij de U.V.V.. Stadhuis, ingang Zijlstraat.
In het werkcomité hebben zitting de echt-
genoote van Haarlem's burgemeester, mevr.
A. M. ReinalcaDeen en eenige andere
vooraanstaande stadgenooten.
Burgemeester kwam terug en de
Raad ging heen
Het A.N.P. meldt uit Eindhoven: De
burgemeester van Hoog en Laag Mierde,
de heer C. H. A. Herkuleyns, was sinds
September van het vorige jaar gestaakt,
omdat naar zijn gedragingen tijdens de
bezetting een nader onderzoek moest wor
den ingesteld. Hem werd o.a. verweten,
dat hij tijdens de bezetting al te vlot de
Duitsche eischen inwilligde en propagan
da maakte voor den Nederlandschen
Volksdienst en Winterhulp. Dezer dagen
is het besluit afgekomen, dat de heer
Herkuleyns met ingang van 1 December
zijn functies van burgemeester en secre
taris voorloopig mag hervatten. De ge
meenteraad is met deze beslissing weinig
ingenomen, de zeven leden verklaarden
eenparig, dat zij weigerden met den heer
Herkuleyns samen te werken en hebben
allen hun ontslag ingediend.
In een brief aan het hoofdbestuur der
Chr. Hist. Unie hebben 49 leden, waaronder
minister prof. mr. P. Lieftlnck. prof. mr. F.
de Vries, J. M. Krijger en vele andere bur
gemeesters. Kamerleden, predikanten enz„
zich legen de vroeger besproken plannen tot
federatieve samenwerking tusschen de Anti-
Rev. Partij en de C. H. U. verklaard. Zij
wijzen op de partijbeginselen tegen een an
tithese-politiek. De Ned. Herv. Kerk heeft
zich ontwikkeld in de richting van samen
werking, zij wijst een isolement van de hand.
Ook ten aanzien van de radiokwestie en vele
sociaal-economische problemen en vooral ook
de Indische aangelegenheid beslaan er be
zwaren tegen de voorgestelde samenwerking.
Het schrijven concludeert, dat er voor de
C. H. Unie nog groote mogelijkheden aan
wezig zijn, wanneer zij zich tot het Neder-
lnndsche volk richt met den eisch van ver
nieuwing van staat en maatschappij in Chris-
telijken zin.
Lichamelijke Opvoeding
en de Sport
Een rijksdienst ingesteld
Bij koninklijk besluit is op de gemeen
schappelijke voordracht van de ministers
van onderwijs, kunsten en wetenschap
pen, van sociale zaken, van binnenland-
6che zaken, van oorlog, van marine en
van justitie, en gelet op de wenschelijk-
heid van een coördinatie van de te tref
fen maatregelen en voorzieningen op het
gebied van de lichamelijke opvoeding en
de sport, door verschillende ministeries,
ingesteld een „rijksdienst voor de lichame
lijke opvoeding en de sport".
De dienst ressorteert onder den minis
ter van onderwijs. De leiding wordt op
gedragen aan een directeur.
Waschtarieven
Het directoraat voor de prijzen deelt
mede, dat de wasseherijen naar keuze
hun op 9 Mei 1940 geldende tarieven met
50 mogen verhoogen, of hun op 18
September 1944 geldende tarieven met
25
Wanneer de wasch per K.G. wordt be
rekend, mag voor natwasch niet meer dan
0.25 tot 0.35 worden berekend, voor
droogtoegeslagen wasch 0.32 tot 0.40,
voor mangelwasch 0.30 tot 0.45, voor
perswasch 0.40 tot 0.55 en voor geheel
opgemaakte wasch 0.45 tot 0.60.
Het gratierecht
Bij de bijzondere rechtspleging wordt
ten aanzien van de gratieverzoeken in
groote lijnen dezelfde procedure gevolgd
als bij de gewone strafrechtspraak. Een
veroordeelde kan binnen 8 dagen na het
uitspreken van het vonnis gratie aanvra
gen. In die gevallen, waarin de Bijzondere
Raad van Cassatie de doodstraf uitspreekt
en door den veroordeelde gratie wordt
gevraagd, wordt door de Kroon niet al
leen aan de Kamer die de straf heeft op
gelegd gevraagd of het juist ware op het
gratieverzoek in te gaan, maar moet ook
door een algemeene vergadering van den
Bijzonderen Raad van Cassatie een be
slissing over dit advies worden genomen.
Rechtsherstel
voor Ambtenaren
Schadeloosstelling 70 pCt.
In ons nummer van Vrijdag deelden wij
mede dat de regeering het voornemen
had een regeling te treffen voor het toe
kennen van een vergoeding aan over
heidspersoneel dat door de Duitschers
ontslagen is. Thans is in het Staatsblad
een besluit daarover verschenen dat maat
regelen voorschrijft over het weder in
dienst stellen en het geven van een scha
deloosstelling voor den tijd waarin geen
salaris werd ontvangen. De schadeloos
etelling ie inderdaad op 7026 bepaald.
Het feest
van herinneringen
Vanavond.... Sint-Nicolaasavond.
Het feest van inlevering van een half
pond boter, twee ons suiker, zooveel gram
bloem. Het feest van de extra-snoepbon
en van pepernvan peperduur ge
kochte cadeaux met minimale gebruiks
waarde. verpakt in gedichten op houthou
dend papier. Een vleugje bitterheid in
het zoete feest, wat de materieele kant
betreft De Sinterklaas van 1945 heeft nog
geen krullen in zijn baard, maar hoe kan
het ook anders, na die vijf afschuwelijke
jaren
Sint-Nicolaasavond wordt ditmaal voor
al een feest van herinneringen. Herinne
ringen aan de jaarlijksche climax van
huiselijke gezelligheid, waarbij de leden
van het gezin blijk gaven van hun liefde
en toewijding voor elkaar op een wijze,
dat valsche schaamte geen rol kon spelen:
maar de kleine plagerijtjes verrieden im
mers o, zooveel! De voor-oorlogsche over
vloed van lekkernijen en luxueuze ge
schenken deed velen zich hun behage-
lijken welstand en dien van ons land, de
veiligheid van het geborgen-zijn in eigen
knussen kring zoo duidelijk beseffen.
Voor velen zullen de blijde herinneringen
aan „dien goeden tijd" weemoedig zijn
getint. Waar bij het laatste groote feest,
in 1939, broer Kees zijn gedicht van twaalf
kantjes voordroeg om zijn zuster duidelijk
te maken, dat de levensgroote namaak-
zeesoldaat (met de doos zakdoeken in zijn
stoere zeemansborsl) speciaal voor haar
de feestelijkheid kwam opluisteren, staat
nu alleen een stoel. Kees keerde uit
Duitschland niet terug. Het valt zijn fa
milieleden moeilijk het feest van van
avond te vieren zonder hèm erin te be
trekken zoo worden het de herinnerin
gen, die als ontastbare „surprises" den
avond komen vullen. De eenheid van het
gewonde gezin wordt scherper dan ooit
gevoeld, vanavond. Sint-Nicolaasavond
zonder Kees.
Er is iets veranderd, niet zoozeer met
het kinderfeest, als wel met het Sint-
Nicolaasfeest in ruimeren zin Het ont
breken van materieelen overvloed is daar
niet alleen de oorzaak van. Na vijf jaren
van ontzetting is dit feest van het gezin,
geworden van een feest van uitbundigheid
tot een ingekeerd samenzijn, samenzijn
van allen in eigen kring van vrienden en
verwanten, die zich blij maar met wee
moed bewust zijn'dat zij het uitbundige
festijn van vroeger samen mógen ge
denken. P. H.
Overeenstemming?
Engelsehe en Ainerikaanscho
finaiicleole delegaties
zouden het eens zijn
Reuter vernam van bevoegde zijde, dat
de Britsche en Amerikaansche delegaties,
die onderhandelen over een leening aan
Engeland, overeenstemming hebben be
reikt over een bedrag van 4.400.000.000
dollar, bestaande uit 3.750,000.000 dollar
„nieuw geld" en 650.000.000 dollar bestemd
voor de afwikkeling van de leen- en
pachtovereenkomsten. Hoewel deze mede-
deeling niet officieel is, acht men haar
juist. Men verwacht officieele bekendma
king tegen Vrijdagmorgen.
Het Opperbevel
in het Oosten
Er is wijziging gebracht in de tijdelijke
voorzieningen betreffende het opperbevel
over de Nederlandsche strijdkrachten in
het Oosten. Krachtens de Indische staats
regeling was vroeger steeds de gouver
neur-generaal de opperbevelhebber van
land- en zeemacht. De commandanten der
vloot en van het leger waren aan hem
dus ondergeschikt. Toen Ned.-Indië in
1942 bezet werd door Japan, is daarvoor
een andere regeling getroffen.
Het thans verschenen Kon. Besluit be
paalt o.m.: Zoolang dit door de kroon, in
verband met de uitzonderlijke omstandig
heden, waarin Ned.-Indië verkeert, nood
zakelijk wordt geacht, is er een bevelheb
ber der Nederlandsche strijdkrachten in
het Oosten, die het bevel voert over alle
aldaar aanwezige strijdkrachten van het
koninkrijk, onverminderd hun administra
tieve betrekkingen tot de Nederlandsche
departementen van oorlog en marine en
het Ned.-Indische departement van oor
log. De Ned.-Indische civiele administra
tie is daaronder niet begrepen.
De bevelhebber der Nederlandsche
strijdkrachten in het Oosten is verant
woordelijk aan den luitenant-gouverneur-
generaal en neemt de door dezen gegeven
aanwijzingen in acht, een en ander be
houdens zijn verantwoordelijkheid aan en
ondergeschiktheid jegens de bondgenoot
schappelijke bevelvoering ter zake van
de daaraan ter beschikking gestelde strijd
krachten.
Weer Kinderzegels
Van 1 December tot en met 5 Januari
zal de eerste serie kinderzegels na den
oorlog worden uitgegeven. De toeslag
komt ten goede aan instellingen, die ten
doel hebben den materieelen en geeste
lijken nood van de jeugd, die op het
oogenblik grooter is dan ooit, te lenigen.
De serie bestaat uit postzegels van 1'/; ct.
(toeslag 21/» ct.), 2\/2 ct. (toeslag 3y2 cL),
5 ct. (toeslag 5 ct.), 7% ct. (toeslag 4l/ï
ct.) en 12i/2 ct. (toeslag 51/» ct.) een heelo
serie 50 ct.
ZJC.II. Prins Bomhard in gesprek met Sir Ernest Oppciihcimer, een der
ongekroonde koningen uit do diamantwereld, tijdens een diner te Amster
dam. De heer Oppenheinier vertoeft in de hoofdstad voor het voeren van
besprekingen om 011s land de belangrijke plaats, welke het vroeger in de
internationale diamantindustrie innam, terug te doen krijgen. (P.)
