IJmuider Courant
Schoenen
Vertrek van Dr. van Mook
Vijf jaren Slavenhandel
v:
«10e Jiuirgangr No. 1820S
Te Haarlem: Gr. Houtstr. 93
Telefoon 10724.
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Woensdag 12 Deo. 194.1
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p. week 31 ct.
per kwartaal 4.
DE opmaak van een krant geeft vaak
aanleiding tot de gelukkigste combi
naties van gedachten. Dinsdagavond moet
menige lezer van dit blad geestelijk ge
smuld hebben aan de nabuurschap van
twee stukken op pagina 2. De „koppen'"
stonden broederlijk bijeen, bovenaan de
kolommen. Links kondigde aan: „De Mi
nister-President over actueele vraag
stukken". Rechts kreet u toe: „De schoe
nen-misère. Waar blijven de 350.000 paar
per maand?" Schouder aan schouder met
Zijne Excellentie prof. ir. Schermerhorn
was daar een radeloos geworden vader
in Heemstede aan het woord. Hij be
schreef zijn tweejarigen lijdensgang. ver
oorzaakt door het ontbreken van een paar
schoenen voor zijn negenjarig zoontje.
Deze lijdensgang heeft nog steeds tot
niets geleid. Jan, inmiddels elf jaar ge
worden, heeft geen schoenen en kan niet
naar school, ofschoon minister Vos zegt,
dat onze fabrieken 350.000 paar per maand
produceeren en ofschoon minister Van
der Leeuw wil. dat Jan weer trouw naar
school gaat om zijn achterstand in het
leeren in te halen. De Leerplichtwet, die
voorzoover ik dat kan nagaan nog bestaat,
wil het ook. En minister Lieftinck wil
niet, dat er zwart gekocht wordt.
De radelooze Heemsteedschc vader
heeft deze drie ministers eerbiedig ge
citeerd en gevraagd, wat hij nu doen
moet. Want Heemstede krijgt geen bon
nen van het Centraal Distributie Kantoor
in Den Haag. Het krijgt alleen aanvragen
van radelooze ingezetenen. Er zijn nu
zestienduizend vijfhonderd aanvragen
voor een paar schoenen „hangende" in
Heemstede. Drieduizend dateeren van
jaren her en de overige dertienduizend
vijfhonderd van de laatste maanden. Als
gij u in die vriendelijke gemeente begeeft
zal het u opvallen, dat het zoo stil op
straat is. Gij begrijpt waarom. Achter den
radeloozen vader van Jan zou zich een
menschenmassa verdringen, als zij uit
kon gaan.
Dezen toon bezig ik om uw belangstel
ling te prikkelen. Niet alleen de uwe,
maar ook die van de ministers aan wie
ik de artikelen over Schoenen heb toe
gezonden. Eveneens heb ik ze gestuurd
aan den directeur van het Centraal Distri
butie Kantoor. Ik hoop dat hij geen spe-
cialen hekel aan Heemstede heeft, want
dat zou naar voor Heemstede zijn. En het
is toch een mooie gemeente. Maar men
moet schoenen hebben om erin te kun
nen loopen. Helaas heeft prof. Schermer
horn dit vraagstuk niet aangeroerd, toen
hij op een conferentie van den Vrijzinnig
Christelijken Studentenbond over actueele
vraagstukken sprak. Maar het viel wel
onder zijn onderwerpen Schouder aan
schouder met den radeloozen vader het
woord voerend in de schaarsche kolom
men van onze courant bood hij hem al
thans eenige hoop. Ik citeer:
Door den vruchteloos lijkenden strijd
tegen een ongekende bureaucratie wordt
veel geklaag en gekanker veroorzaakt.
„Waar blijven wij nu met onze verant
woordelijkheid?" vroeg de minister-pre
sident en hij vervolgde: „Tegenover de
machteloosheid staat de vraag van het
gezag. Gezag is een probleem in alle men-
schelijke verhoudingen. Truman, Attlee
en Molotof beslissen over de mensch-
heid. Zit hier geen lek in onze democra
tische begrippen?"
Namens den vader van Jan antwoord
ik: Accoord. En waar blijf ik nu met
mijn verantwoordelijkheid voor Jan, oud
rif jaar? Tegenover mijn machteloosheid
staat uw gezag en dat van uw ministers.
Vos, Van der Leeuw en Lieftinck beslis
sen over schoolkinderen en over schoenen
(die opgestapeld in de winkels liggen)
maar zij zijn het evenmin erover eens als
Truman, Attlee en Molotof over hun
kwesties-. Kunt gij. Excellentie, als mi
nister-president geen uitkomst bieden?
Of houdt gij ook niet van Heemstede?
Dat zou nog naarder zijn. Maar zelfs dan
heb ik hoop. Immers zegt gij: „De export
van voedingsmiddelen naar Duitschland
zal volgend jaar weer moeten aanvangen,
als begin van een noodzakelijke samen
leving der volken." Welnu! Zoudt gij
dan aarzelen de woorden uit te spreken:
„De export van schoenenbonnen naar
Heemstede moet weer aanvangen, ter
hervatting van het noodzakelijk onderwijs
aan vele Jannen?"
Er is nog een aanknoopingspunt in de
minister-presidentieele rede. Nog een be
wijs, dat prof. Schermerhorn wel begrijpt
waar de schoen wringt, maar alleen even
attent gemaakt moet worden op Heem
stede, waar de schoen afwezig is. Hij
zegt immers: „Ieder moet gehoor geven
aan de innerlijke stem, die hem verant
woordelijk stelt."
Welaan dan! Jan kan niet naar school.
De schoenen liggen in den winkel. Jan's
vader is beleid ze te betalen. Maar de
bonnen liggen in Den Haag en komen
niet. Wat antwoordt de innerlijke stem,
die alle leden van het kabinet-Schermer-
horn, als zij dit lezen, hun verantwoor
delijkheid moet doen beseffen? Om te
zwijgen van den directeur van het C.D.K.?
Jan's vader en Jan, mede namens 16499
andere Heemsteders. wachten in span
ning op het antwoord op deze vraag. Jan
kankert niet. Hij klaagt zelfs niet. Hij
speelt. Maar hij moet naar school!
R. P.
Francq. de secretaris van Degrelle ,is
door een Brusselschen krijgsraad ter dood
veroordeeld. (Belgaj.
Kloof tusschen „gematigden" en
„extremisten" ten deele
overbrugd
Het officieele communiqué geeft de
volgende bijzonderheden over den toe
stand op Java:
Buitenzorg. De resident van Buiten
zorg, de heer Barnas, die door de Indo
nesiërs gevangen genomen was, is weer
vrij. De telefooncentrale is door de Indo
nesiërs ontruimd. De stad zelf is rustiger,
hoewel er nog wel scherpschutters ver
scholen zitten, in het bijzonder in de om
geving van bet kamp Kota Paris.
Bandoeng. Is over het algemeen rus
tiger, afgezien van de rooftochten van
voormalige Nederlandsche krijgsgevange
nen, van wier er zeven werden gear
resteerd. Engelsche troepen hebben den
spoorwge ten Oosten van Bandoeng af
gesneden, om verlies van rollend mate
riaal te voorkomen De evacuatie van In
donesiërs uit het Noordelijk deel van de
stad wordt voortgezet. De Indonesische
stellingen in het Noord-Westelijk deel van
de stad blijven standhouden.
Semarang. Is over het algemeen rus
tig. Men gelooft dat de Indonesiërs, die
de stad zijn binnengedrongen, van plan
zijn het vliegveld, de havens en het
district Nieuw-Tjandi te isoleeren.
Reuter meldt nog. dat geallieerde vlieg
tuigen patrouilleerden boven Soekaboemi.
waar het voedselconvooi na den slag der
Britsch-Indiërs met de Indonesiërs nog
steeds opgehouden wordt. Een detache
ment Britsch-Indtsche troepen verliet
Dinsdagmorgen Batavia om het escorte
van het convooi te versterken.
Het vertrek van dr. Van Mook, dat
reeds van Woensdag naar Donderdag was
verschoven, is wederom uitgesteld met
het oog op de ontwikkeling van den toe
stand. Mr. K. F. J. Verboeket, wnd. hoofd
van den regeeringsvoorlichtingsdienst, die
hem op zijn reis naar Nederland zon heb
ben vergezeld, zal echter morgen wel
naar het Moederland vertrekken. Ir. M.
Ph. Broekhuisen zal ook met het vlieg
tuig meekomen.
In zijn verklaring over de conferentie
van Singapore heeft Sjarir nog gezegd,
dat de verklaring, dat het elimineeren
van de z.g. extremisten den weg zou effe
nen voor besprekingen tusschen de Ne
derlanders en de z.g. gematigden wel eens
een illusie zou kunnen blijken. Er zullen
naar zijn meening geen vreedzame be
sprekingen mogelijk zijn, wanneer in In
donesië bloed moet vloeien. In antwoord
op verschillende vragen liet Sjarir er
geen twijfel over bestaan, dat de kloof
tusschen de gematigden en de extremis
ten tot op zekere hoogte is overbrugd. Hij
geloofde, dat als hem de kans zou worden
gegeven hij binnen enkele weken het
grootste deel van het land onder controle
zou hebben. Verdere besprekingen met de
Nederlanders achtte hij nutteloos, tenzij
weer uitgesteld
een verklaring zou worden afgelegd, wel
ke het Indonesische standpunt zou bena
deren. Hij ontkende, dat in 1916 een hon
gersnood op Java zou uitbreken.
Hij wil geen gevolg geven aan den aan
drang om zijn „regeering" naar Midden-
Java te verplaatsen.
Vragen in het Lagerhuis.
In het Brltsche Lagerhuis zijn vragen
gesteld over Indonesië. Bij de beantwoor
ding legde minister Noel Baker den na
druk op Nederlands houding gedurende
den oorlog en zeide, dat tot nu „een
prachtig stuk wederopbouw" was ge
presteerd en dat geen andere overeen
komsten waren gemaakt dan die. welke
het overnemen van het bewind betreffen.
De term „herstel van orde" beteekent
dikwijls, dat politieke aspiraties met ge
weld worden onderdrukt, maar dr. Sja
rir zou het z.i. toejuichen, indien een eind
zou worden gemaakt aan de activiteit
van benden, die van geenerlei gezag or
ders aanvaarden. De minister loofde
voorts het Ned. koloniale beheer vóór
1939, vond de voorstellen van 1942 vrij
zinnig en van - vèrstrekkenden aard en
meende, dat de Indonesiërs eerst moesten
bewijzen, dat zij onafhankelijk konden
zijn. Voor een cónferentie buiten Java
voelde hij vooralsnog niet Hij wil af
wachten wat de Nederlanders hier zelf
nog vermogen en ontkende, dat de Neder
landsche regeering zou hebben geweigerd
de Indonesische leiders te woord te staan.
Veeleer hebben deze laatste bijeenkom
sten van de hand gewezen,
KANTONGERECHT TE HAARLEM.
Mr. J. Wiarda, waarnemend ambtenaar
bij het Openbaar Ministerie bij de kanton
gerechten in het arrondissement Haarlem, is
benoemd tot ambtenaar.
Het woord is aan.
Dryden:
God geeft ons wat Hij
weet dat ons ontbreekt, en
betere dingen dan die, wel
ke wij verlangen.
Uitkomst
voor Zeevisschers
en Havenarbeiders
Naar wij vernemen zijn te IJmuiden gis
teren 900 paar laarzen aangekomen, welke
onder zeevisschers, havenarbeiders en
Vischknechts worden gedistribueerd.
Na deze partij komen nog 400 paar. Ze
worden aan de bevoegde instanties voor
distributie onder de betrokken arbeiders
beschikbaar gesteld.
Het beschikbaarstellen door het C.D.K.
van deze groote partij laarzen is vooral
te danken aan den secretaris der Reeders-
vereeniging, den heer Meijboom en aan
den voorzitter van den Centralen Bond
den heer D. Verbaan.
P. Ytsma opnieuw gearresteerd.
De gewezen hoofdinspecteur van politie
van Velscn, P. Ytsma, tegen wien door
den advocaat-fiscaal 6 jaar gevangenis
straf was geëischt en 3 maanden wegens
majesteitsschennis en die j.l. Vrijdag door
het Bijzondere Gerechtshof was vrijge
sproken, is dezer dagen op grond van op
nieuw tegen hem ingebrachte beschuldi
gingen weer in arrest gebracht. Hij is
overgebracht naar de Koudenhorn te
Haarlem.
Wij vernemen, dat inmiddels als gevolg
van de nieuwe beschuldigingen eenige
personen zijn gehoord. De arrestatie moet
zijn geschied op last van den advocaat
fiscaal.
Nazi-idealen en de gruwzame werkelijkheid
Dinsdag is in de rechtszaal te Neuren
berg een voor de beschuldigden hoogst
compromitteerende film gedraaid. Zij
gaf scènes van de anti-Joodsche actie,
Hitlerjugend-demonstraties en brallende
Rijksdagzittingen. Ook de veldtocht tegen
Polen gleed aan de oogen van de vroegere
Nazi-grootheden voorbij en de inval in
de lage landen maakte eveneens deel uit
van deze gratis, maar allesbehalve amu
sante voorstelling voor de heeren be
klaagden, die af en toe zelfs nog gevan
gen werden in de „Sieg-Heil" psychose,
waarmee de figuur van Hitier zoo dik
wijls omspeeld werd.
Afschuifpolitiek
Het was te verwachten, dat de vroegere
Fred Hoogewooning naar zijn
laatste rustplaats gedragen.
Gistermiddag is op de Algemeene Be
graafplaats te Heemstede het stoffelijk
overschot van F. Hoogewooning, die in
den oorlog via Zweden naar Engeland
wist te ontkomen en later boven ons land
werd afgeworpen, ter aarde besteld. Hij
werd door de Duitschers gegrepen en als
represaille voor den moordaanslag op
Rauter op 8 Maart 1944 gefusilleerd.
Vele vrienden en belangstellenden wa
ren in de aula van de begraafplaats bijeen
gekomen, ot% hun jongen, dapperen vriend
de laatste eer te bewijzen. Verscheidene
sprekers lieten duidelijk blijken, welk
een groote kracht de overledene was in
de kringen van de illegaliteit, hoe ge
waardeerd hij werd door zijn vroegere
schoolmakkers, door zijn Zweedsche
vrienden en vooral in den kleinen intie-
men kring van het dagelijksch leven.
Jhr. J. P. W. van Doorn, de burge
meester van Heemstede, hield tot slot
van de vele warme woorden, een ontroe
rende toespraak, waarin hij „Fred" schet
ste als een beminnelijken, flinken jongen,
die het zeker ver zou hebben gebracht.
Bij de groeve werd door den broer van
den overledene een kort dankwoord na
mens de familie gesproken en het „Onze
Vader" gebeden.
Zoo is ook deze kranige jongen, die het
uiterste offer bewust heeft gebracht, in
den Vaderlandschen bodem ter ruste
gelegd.
Criminaliteit in het groot
en het „klein".
Terwijl de .Nazileiders de beelden van
hun vergane glorie in Neurenberg op het
witte doek zagen geprojecteerd, speelde
zich dien zelfden middag een treurspel
van kleiner formaat af: Het proces tegen
een achttal Duitsche kinderen, allen onder
de vijftien, die Jeeps stalen en over de
vvegen In de omgeving van Neurenberg
draden spanden, met de bedoeling op deze
manier motorrijders en jeepbestuurders
te onthoofden.
Twee gevallen, één geest, die van het
Nationaal-Soclalisme. (U. P.)
machthebbers van het Derde Rijk de
schuld op elkaar zouden afschuiven en
ook gisteren is weer gebleken, dat der
gelijke verwachtingen zelden beschaamd
worden. De verdediger van Sauckel
maakte bezwaar tegen de voorlezing van
een verhaal van Speer betreffende de
slavenarbeid door buitenlandsche arbei
ders, waarvoor Sauckel aansprakelijk zou
rfjn. Speer's woorden moeten als leugens
worden beschouwd, volgens genoemden
verdediger.
Slavenhandel in optima forma
Mr. Dodd. die de U.S.A.-prosecutic Dins
dag begon, beeft vele bezwarende docu
menten overgelegd ten aanzien van de
schaamteloosheid, waarmee de Duitschers
hjn slavenhandel dreven. Deze documen
ten spraken duidelijke taal en onthulden
de werkelijke bedoelingen der Nazi's mei
de gedeporteerden. Het ging hier niet al
leen om industrieele of economische be
langen. maar ook en vooral om de vernie
tiging cn de ontmanning van andere vol
ken.
Met weerzinwekkend sadisme verklaar
de Himmler tijdens een rede te Kicw. dat
het hem niet kon schelen hoeveel Russi
sche vrouwen bij het graven van tank
grachten van uitputting omkwamen en
dat het hem koud liet, of naties van hon
ger crepeerden.
Andere en dergelijke staaltjes van „Kul
tur" vormen den achtergrond, waartegen
zich het drama van vele jaren dwangar
beid door ettelijke millioenen heeft af
gespeeld.
De jeugd en het Nazisme.
Dat ook de houding tegenover de jeugd
niet gegrondvest was op idealen en ge
dachten aan een „nieuw en schoon Euro
pa", zooals de Duitsche propaganda ons
zoo vaak heeft willen doen gelooven, be
wijzen de cynische uitlatingen van Rosen
berg en de misdadige plannen, die in Ber
lijn beraamd werden, om de jeugd van
de door Duitschland te ontruimen gebie
den niet in handen van de Russen te laten
vallen en dus het potentieel van de aan
vallende legers te versterken.
