£e*t actieve
(mancieele politiek
Opvoering van het Nationaal inkomen
Nadeelig saldo
VERMOGENSAANWASBELASTING
IN ONTWERP GEREED.
Uit de
Millioenen--
Nota
Snelle liquidatie van alle overtollige Personeelformaties
la de bezettingsperiode werd voor het
dienstjaar 1945 geen begrooting vastge
steld en daarom moesten de ministeries
voorshands de helft der credïeten van de
begrooting 1944-1945 als budgetaire maat
staf aannemen. Voor het tweede halfjaar
1945 is een autorisatiebegrooting opge
maakt, die geseheiden wordt in een ge
wonen- en een buitengewonen dienst.
I>e grondslag voor deze nieuwe schei
ding is de mededeeling in de regeerings-
verklaring, volgens welke op den buiten
gewonen dienst zouden komen de uitgaven
van de oorlogvoering, de noodhulp en de
steun bij den herbouw en het op gang
brengen van bedrijven. Het komt wen-
schelijk voor, daaraan toe te voegen de
kosten van voorzieningen in afwachting
en ten behoeve van de wederinsehakeling
van arbeiders in het productieproces, als
mede de kosten van de overheidsbe
moeiingen met distributie en prijsregeling
en tenslotte de uitgaven, die van ouds op
de kapitaalrekening worden geplaatst.
T)e gemaakte splitsing is nog niet defi
nitief, met name t.a.v. de sociale en eco
nomische voorzieningen (waarvan een ge
deelte op den gewonen dienst behoort te
drukken) en zal met het oog op volgende
begrootingen nog nader worden uitge
werkt.
Gewone dienst
De uitgaven en middelen van de voor
naamste hoofdstukken van den gewonen
dienst der begrootïng zijn in millioenen
guldens:
uitgaven
middelen
buitenlandsche zaken 11.2 0:1
justitie 19.9 26
directoraat-gen. v. >politie 38.1 4.2
bïnnenlandsche zaken 89.1 6.4
onderw., kunsten, wetensch. 95.4 8.5
nationale schuld 330.3 21.1
financiën 49.1 483.3
oorlog244.7 2.7
marine 78.7 0.6
openbare werken 40.5 7 6
verkeer en energie 25.4 2.7
handel en nijverheid 8.9 1.6
scheepvaart 3.9
dir.-gen. v. d. prijzen 4.2 4.2
landbouw, visscherij en
voedselvoorziening 30.7 1.6
sociale zaken 65.9 1.7
overzeesche gebiedsdeelen 2.9 0.5
Buitengewone dienst
De uitgaven en middelen van den bui
tengewonen dienst zijn in millioenen
guldens:
uitgaven
middelen
Oorlogvoering, waaronder
begrepen M. G., uitgaven
voor resp. inkomsten van
de geallieerden 105 40
Steun bij den herbouw,
w.o. verstaan de uitgaven
in verband met oorlogs
schade, voor herstel rijks-
eigendommen,andere scha
devergoedingen, zee- en
luchtvaartverzekeringswet,
landbouwherstel 380 9.5
Op gang brengen bedrijven
■w.o. de uitgaven voor den
wederopb. wagenpark en
herstel Rijn- en binnen
vloot 7
Noodhulp, w.o. bijzondere
tegemoetkoming getroffen
gemeenten, verzorging oor
logsslachtoffers. oogstwerk
zaamheden, vitamineverstr.
uitzending kinderen naar
buitenl., aankoop geneesm.
e.d. voor Nederland, repa-
trieering, ondersteuning
riitgew. Nederlanders, subs.
Volksherstel en H.A.R.K. 76 2.5
Voorzieningen in afwach
ting en ten behoeve van de
wederinsehakeling van ar
beiders in het prod.proces,
t.w. D.U.W., wachtgeldre
gelingen, financieele tege
moetkoming aan elders
wonende arbeiders, over-
bruggingssteun en andere
sociale bijstand 176
Overheidsbemoeiing met
distributie en prijsregeling
t.w. C.D.K., tegemoetko
mingen gemeentelijke di-
stributiekosten, rijksbur.,
prijstoeslagen, w.o. de uit-
keeringen a. h. staatsmijn-
bedrijf en de partic. mijnen
fonds prijspolitiek. C.C.D.,
nad. saldo L.C.F (incl uitk.
aan landbouwers op lichte
gronden 409 18
Kapi taalsuit gaven
Kapitaalsver strekking en
credietverleening a. staats
bedrijven. -fondsen en
•Instellingen 42 12
Credietverleening aan par
ticuliere bedrijven 60
Middenstandssteun 12
Aanschaffing van mate-
rieele uitrusting leger en
vloot 35
Overige kapitaalposten 7 8
Personeelsuitgaven
De stjjging der uitgaven is voor een vry
aanzienlijk deel te wijten aan de perso
neelsuitgaven, die (met inbegrip van de
wachtgelden en de pensioenen) in het ge-
heele jaar 1939 274 millioen bedroegen
en voor het tweede halfjaar 1945 345.5
millioen. Weliswaar zijn de loonen en sa
larissen in overheidsdienst sedert 1939 met
ongeveer 25 pCt. geslegen en komt een
belangrijk deel der nieuwe uitgaven voor
rekening van de ministeries van oorlog
cn marine, doch anderzijds is de stijging
ook een gevolg van de sterk toegenomen
overheidsbemoeiing en van het vaak in
efficient functionneeren van het bestuurs
apparaat.
Dit bestuursapparaat was op het mo
ment der bevrijding reeds sterk in om
vang toegenomen. Bij het aantreden van
dit kabinet vond het, behalve de erfenis
op personeelsgebied, die de bezetter had
achtergelaten, een omvangrijk apparaat
door het M.G. in het leven geroepen ter
vervulling van een aanvullende bestuurs
taak en van allerlei opsporings-, bewa-
kings- en hulpdiensten. Ook hierin school
veel inefficiency. De taken, waarmede dit
apparaat was belast, waren aanvankelijk
echter volledig onmisbaar, eerst in den
loop van het 2e halfjaar kon met de liqui
datie, resp. overdracht daarvan aan de
normale civiele, resp. militaire instanties
een begin worden gemaakt.
Tenslotte heeft de huidige regeering ten
behoeve van de tenuitvoerlegging van
haar program zich in vele gevallen ge
noodzaakt gezien om nieuw personeel in
dienst te stellen.
De beoogde liquidatie van alle overtol
lige en de reorganisatie van alle onmis
bare personeelformaties zal zich zeker in
de komende begrootingen weerspiegelen.
Naar lagen rentestand
Een andere groote groep van uitgaven
op den dienst wordt gevormd door de
leening- en schuldverplichtingen. Hierin
schuilt ook de mogelykheid van een toe
komstige verlichting van het staatsbudget,
waartoe de minister doelbewust aanstuurt
op een lagen rentestand voor overheids
schuld, terwijl de aflossing der schuld,
voor zoover niet door byzondere heffin
gen in eens te bereiken, naar zyn meening
zich over een zeer lange periode zal die
nen uit te strekken.
Ook een overschot
Tegenover het tekort van deze autori
satie-begrooting vertoont de kasbegroo-
ting een overschot, dat nog aanmerkelijk
hooger belooft te worden dan de raming.
Dit overschot is te danken aan twee om
standigheden, n.L den verkoop tegen prac-
tisch contante betaling van goederen,
welke in het buitenland op crediet wer
den gekocht en voorts, de omvangrijke
stortingen bij de rijkspostspaarbank en
den postchèque- en girodienst. De eerste
van een half jaar
De begrooting voor het tweede half
jaar 1945 vertoont het volgende
beeld:
gewone dienst
Uitgaven circa 1142 millioen
Middelen circa 549 millioen
Nadeelig saldo circa 593 millioen
buitengewone dienst
circa 1309 millioen
circa 90 millioen
Uitgaven
Middelen
Nadeelig saldo circa 1219 millioen
geheele dienst
Uitgaven circa 2541 millioen
Middelen circa 639 millioen
Nadeelig saldo circa 1812 millioen
omstandigheid vormt op dit oogenblik
een krachtigen deflationislischen tegen
stroom, welke de inflationistische werking
van het budgetaire deficit in belangrijke
mate opheft. Budgetair gezien is dit geen
blijvende omstandigheid, integendeel op
korten termijn dient de regeering ermede
rekening te houden, dat het opnemen van
buitenlandsche credieten za] verminderen
en dat zelfs met de aflossing daarvan een
begin dient te worden gemaakt. Dan zal
de tegenpost van deze uitgaven op de
ontvangsten sterk verminderen.
Intusschen laten deze credieten en
de geldsaneering op dit oogenblik de
regeering eenigen tijd om orde op zaken
te stellen.
De minister geeft de verzekering, dat
hjj dezen tijd zal uitbuiten en met inspan
ning van alle krachten zal pogen, vóórdat
de deflationistische werking, die van de
ze factoren uitgaat, zal zyn opgehouden,
het budgetaire deficit binnen verantwoor
de grenzen terug te brengen.
Afloopend karakter
De geweldige taak van wederopbouw,
waarvoor de regeering staat, maakt voors
hands een hoog uitgavencijfer noodzake
lijk. De buitengewone uitgaven dragen
evenwel in hoofdzaak een afloopend ka
rakter. Ter dekking hiervan zal een
voortgaand beroep moeten worden ge
daan op de besparingen, die nu reeds min
of meer gedwongen door de geldsaneering
medehielpen een kasmiddelenoverschot
van beteekenis te scheppen.
De regeering wenscht een actieve finan
cieele politiek te voeren, teneinde den
wederopbouw van ons zoo zwaar getrof
fen land. binnen de technisch daaraan
gestelde grenzen, zooveel mogelijk te sti-
muleeren. Daartoe zal vooreerst de fis
cale politiek dienstbaar worden gemaakt.
Maar ook in haar beleid op het stuk der
overheidsuitgaven zal zij de opvoering
van het nationaal inkomen zich voor
oogen stellen. Deze opvoering maakt het
mogelijk een belangrijk deel van dat in
komen ais besparingen te reserveeren,
welke zullen moeten worden gebezigd ter
aanvulling van het aanvankelijk nog be
staand budgetaire deficit.
De geleidelijke toeneming van het na
tionaal inkomen en de daarmede gepaard
gaande stijging van de fiscale inkomsten
eenerzijds, de in de toekomst verminderde
noodzaak de overheidsuitgaven als stimu
lans voor de bedrijvigheid te bezigen an
derzijds, stellen een verdwijnen van het
deficit in het verschiet. Dan zal ook de
budgetaire saneering bereikt zijn.
Herziening van de algemeene omzetbelasting.
In de Milliocnennota worden de volgende maatregelen op het gebied der belasting
heffing aangekondigd:
A Speciale heffingen, welke zullen worden gebezigd voor dc dekking der uit—
gaven wegens geleden oorlogsschade eu voor de vermindering der staats-
schukl. l>e eerste en belangrijkste dezer heffingen, de vormogcnsasmvasbelasting,
is in ontwerp gereed en is in studie bij de belasting-adviescommissie. De voor
bereiding van een heffing in eens is ter hand genomen.
B Afschaffing van de vennootschapbelasting en van de vermogensbelasting op
lichamen en vervanging door resp. een minder drukkende overninstbclasting
en een z.g. winstgerechtlgde—belasting als voorheffing op de inkomstenbelasting.
Doel dezer belastingherziening is de belemmeringen voor een ontplooiing van een
gezonde ondernemersactiviteit weg te nemen en Nederland aantrekkelijker te
maken voor de vestiging van nieuwe ondernemingen, hetgeen op den duur tot
een stijging van het nationale inkomen en van de belastingopbrengsten zal leiden.
G Herziening van de algemeene omzetbelasting, gepaard gaande met een ver-
mindering of vrijstelling van deze heffing op noodzakelijke levensbehoeften;
invoering van een weeldebelasting; verhooging van de successierechten en van de
schenkingsrechten.
Meerjarige begrootingen.
Het streven zal er op gericht zijn de
uitgaven uit den gewonen dienst te dek
ken uit belastingen en voor den buiten-
gewonen dienst te putten uit binnenland-
sche besparingen en buitenlandsche lee
ningen. Voor de uitgaven op den buiten-
gewonen dienst staat de minister het sy
steem van meerjarige begrootingen voor.
De opstelling daarvan zal in nauw over
leg moeten geschieden met den dienst van
In het K.D.M.-Internaat te Soesterberg worden vele jongemnnnen door
een grondige theoretische en praetische opleiding op hun toekomstige
taak in de luchtvaart voorbereid. De leerlingen bouwen zelf de modellen,
die met een echten motor worden uitgerust. Zij krijgen zoodoende een
uitstekend inzicht in de grondbeginselen der aviatiek. (P«)
het nationale plan, welke de regeering
voornemens is in het leven te roepen.
De staatsbegrooting zal in het kader
moeten worden geplaatst van een te ont
werpen nationaal budget, dat de raming
bevat van 't te verwachten volksinkomen,
zijn bronnen en zijn besteding. Aldus zal
er naar gestreefd worden om ook bud
getair de zienswijze tot uitdrukking te
brengen, dat de publieke financiën niet
als een op zichzelf staande grootheid,
maar als een integreerend bestanddeel
van de volkshuishouding dienen te wor
den beschouwd.
Om een zoo efficient mogelijke beste
ding der overheidsgelden te waarborgen,
worden thesaurie-inspecteurs opgeleid,
die aan de verschillende ministeries zul
len worden gedetacheerd en den minister
van financiën van voorlichting zullen
dienen. Voor alle organen, welke naar
verwachting binnen vijf jaren kunnen
verdwijnen of belangryk kunnen worden
ingekrompen, zal een liquidatieschema
worden opgesteld. Met het oog op de
sterk gestegen personeelsuitgaven, is ook
een op de hoogste efficiency gerichte re
organisatie van alle personeelformaties
ter hand genomen.
Met inspanning van alle krachten zal
worden gepoogd het begrootingstekort
binnen verantwoordelijke grenzen terug
te brengen, voordat een einde zal zijn
gekomen aan de deflationistische tegen-
strooming, welke op het oogenblik de in
flationistische werking van het begroo
tingstekort in belangrijke mate opheft.
Deze deflationistische tegenstrooming is
een gevolg van den verkoop tegen prac-
tisch contante betaling van goederen,
welke in het buitenland op crediet wor
den ingekocht.
Als onderdeel van de noodzakelijke re
organisatie der rijksadministratie is de
voorbereiding van een centrale vermo
gensrechtelijke boekhouding voor hei rijk
met crediteuren- en debiteurenadministra
tie ter hand genomen.
