Deitien dooden hecdacht
IJMUIDEN
Boomtrawl, voorlooper van den
Ottertrawl
Toen omstreeks 70 jaar geleden de
stoomtrawler (in Engeland) zijn intrede
deed, kwam er een geheele omwenteling
in de visscherijtechniek tot stand. Want
met den stoomtrawler deed de Ottertrawl
zijn intrede, het net dat ook nu nog door
de stoomtrawler begezigd wordt, waarin
men een bewijs mag zien, dat dit net, dat
zich al die jaren in ongewijzigden vorm
heeft kunnen handhaven, in alle opzichten
voldoet. Het V.D. net (Vigneron-Dahl) dat
omstreeks de twintiger jaren werd inge
voerd, is slechts een variatie op den Ot
tertrawl.
Waarmee vischte men dan voordat de
Ottertrawl achter de stoomtrawlers werd
voortgesleept?
Deze vraag is niet zoo gemakkelijk te
beantwoorden, want het aantal vang-
methoden was haast even talrijk als het
aantal types vaartuigen, waarmede de
visscherïj werd uitgeoefend.
Maar de het meest in zwang zijnde
methode, althans op de Noordzee en in
gebruik bij Engelsche, Fransche, Belgische
en Nederlandsche visschers was het vis-
6chen met den b o om t r a w 1.
Het net had groote overeenstemming
met den Ottertrawl, was uiteraard veel
kleiner, omdat het door zeilvaartuigen
voortgesleept moest worden. Het verschil
met den Ottertrawl lag in hoofdzaak in
de wijze, waarop het opengehouden werd.
Dit geschiedt bij den Ottertrawl met be
hulp van scheerborden. bij den boom
trawl had men daarvoor natuurlijk een
boom. Deze boom was 12 a 15 M. lang, al
thans op de Engelsche smakken (smacks).
Ze werden meest gemaakt van iepen-,
esschen- of beukenhout en bestonden
veelal uit twee of drie door ijzeren ban
den verbonden deelen, omdat het moeilijk
was, rechte einden van de vereischte
lengte uit één stuk te krijgen. De boven
kant van het net was verbonden aan den
boom. de onderkant sleepte over den zee
bodem. De boom werd op de vereischte
hoogte van den bodem gehouden met be
hulp van een zwaren ijzeren beugel, 6tevig
bevestigd aan de beide uiteinden van den
boom. Het horizontale ondereinde van
den beugel, de zool, die over den bodem
sleepte was dubbel zoo dik als het overige
deel.
Van den boomtrawl kwamen vele va
riaties voor. Vooral de lengte van den
boom en de vorm van den beugel liep zeer
uiteen.
Zilveren jubileum bij de
Hoogovens
In de cantine van Walserij Oost werd
mejuffrouw Helena Brandenburg, chef
van het archief, gehuldigd ter eere van
het feit, dat zij 25 jaar in dienst was van
de Koninklijke Nederlandsche Hoogovens
en Staalfabrieken N.V.
Mej. Brandenburg is de eerste vrouw,
die dezen langdurigen staat van dienst bij
de Hoogovens op haar naam heeft.
Dr. M. W. Holtrop, die de gebruikelijke
envelop en de geschenken der directie
overhandigde, prees zich en de Maatschap
pij gelukkig, dat mej. Brandenburg steeds
begrip heeft van hetgeen van een leidster
van het archief wordt vereischt.
De heer G. H. Surink overhandigde de
jubilaresse de cadeaux van de collega's,
waarna Mej. H. Smeenk, die vóór de ju
bilaresse de staf over het archief zwaaide
en thans buiten het bedrijf op hare lauwe
ren rust, woorden van waardeering en
vriendschap sprak. Mevr. Imanse voerde
namens de collega's het woord.
De voorzitter van de Gieteling, de heer
van Eyk, herdacht den tijd dat mej. Bran
denburg deel uitmaakte van het bestuur
dier vereeniging en overhandigde haar
een boekwerk als blijvend aandenken aan
de waardeering voor haar werk in de ver
eeniging.
Onderlinge competitie D.C.I1
De uitslagen van de onderlinge compe
titie van de Damclub „ÏJmuiden" zijn als
volgt: KaanSchol 11, J. SmitVrijhof
11, B. DukelJ. Kramer 0—2, Dixhoorn
Koelemij 20, C. Suijk—T. Postma 02,
LigthartKaan 2—0, F. DukelG. Postma
02, BosseKoetsier 0—2, KoperVooijs
02, RiedemanKoper 20.
In deze competitie gaat Ligthart met 7
gewonnen uit 7 gespeelde partijen aan den
kop. Opmerkelijk is het falen van B. Dukel
en Suijk. Alleen T. Postma vormt nog een
ernstige bedreiging. Opvallend is de over
winning van Riedeman op Koper. Eerst
genoemde heeft tot dusver in deze compe
titie een behoorlijk resultaat geboekt.
De Ghesellen van den Spele
komen weer
De Ghesellen van den Spele. die reeds
eerder voor Volksherstel en H.A.R.K. een
uitvoering in Thalia gaven, treden a.s.
Zaterdagmiddag opnieuw in denzelfden
schouwburg voor het voetlicht met hun
cabaret-revue „Hoog van den Toren".
Mede zijn geëngageerd de 2 Serclo's,
Sascha Tamaninof en de 17-jarige compo
nist-accordeonist Henny Hageman.
Deze voorstelling vervangt die, welke in
Zomerlust te Santpoort gegeven zou wor
den.
Liturgische Kerstdienst
Op Tweeden Kerstdag, des avonds 8
uur. zal in de Goede Herderkerk aan den
Velserduinweg te IJmuiden-Oost een li
turgische Kerkdienst gehouden worden.
Medewerking wordt o.m. verleend door
een koor, samengesteld uit leden der Ge
reformeerde Jeugdvereenigingen, die
dezen avond tevens organiseeren. Belang
stellenden. zijn hartelijk wèlkom.
Noorsche haring naar
Duitschland
Noorwegen is met de Britsche bezet
tingsautoriteiten in contact getreden voor
de levering van ongeveer 200.000 ton
haring. Men hoopt hier hoofdzakelijk
kolen voor terug te ontvagen.
„ÏJmuiden" op het tooneel
De voetbal vereeniging „ÏJmuiden" geeft
hedenavond een feestavond in Thalia. Op
gevoerd zal worden het tooneelstuk
'n Wespennest onder regie van den heer
F. Hunsche.
Kanaal onbevaarbaar door
orkaan
Reuter meldde Woensdag, dat de Brit
sche kust al twee dagen door een orkaan
geteisterd wordt. Gisteren was de wind
sterkte 60 70 mijl per uur, waardoor de
scheepvaart in het Kanaal practisch tot
stilstand werd gebracht. Het kuststadje
Sandgate werd zwaar beschadigd. In an
dere kustplaatsen aan het Kanaal werden
pieren weggeslagen en booten losgerukt.
Kustwegen werden voor het verkeer ge
sloten.
Besprekingen over den
vischexport
Uit den vischhandel van ÏJmuiden is
een commissie gevormd, die o.a. voorbe
reidende werkzaamheden den export van
visch betreffende, in behandeling heeft.
Deze aangelegenheid is thans zoover ge
vorderd. dat binnenkort resultaten ver
wacht kunnen worden. Verschillende
zaken, zooals het transport, de uit te voe
ren soorten en de prijzen, dienen echter
nog geregeld te worden.
Markt Scheveningen
Van de haringvisscherij kwamen binnen
de loggers SCH 246, M. den Heyer, met
14 last, SCH402, C. IJspelder (geen vangst)
SCH 169, B. Korving, met 25 last en SCH
87, W. Pronk, met 12 last haring.
SANTPOORT
GESLAAGD.
Voor het examen Engelsch L.O. is ge
slaagd mej. M. Slothouwer, alhier.
De ronde aufa van de begraafplaats aan
den Vergierdeweg te Haarlem was Woens
dagmorgen gevuld met een groote schare
familieleden en vrienden van de dertien
mannen, die in 1943 hun verbeten verzet
tegen de Duitsche lyrannie met het kost
bare leven bekochten. Dertien jonge en
oudere mannen werden in die Fcbruari-
maand neergeschoten op een stille plek
van de Soesterbergschc heide, nadat een
aantal onbevoegde Nazi-„rechters" hen
des doods schuldig had bevonden, omdat
zg meehielpen het illegale Parool te ver
spreiden.
Terwijl het orgel zacht murmelde, gle
den onze gedachten terug naar December
*.942, toen een schok van ontroering door
ons land ging, bij het vernemen van het
bloedig betalen van rechtvaardige opstan
digheid.
Dertien dooden. Hun namen zullen
blijven in de geschiedenis van de be
zetting als dergenen, die het spit durf
den afbijten en voor een geheel volk
stierven: J. Melkman, R. Douma. W.
A. de Tello, J. C. Zwanenberg, L. C.
Rima, J. B. Varwijk, A. J. v. Leeuwen.
N. Snijders. F. Robbe. W. S. Lans, W.
F. Gerrese. H. J. Mcinardi en K.
Breur, het geheele land zal zich uwer
gedenken met droefheid, maar ook met
trots, over de daad, maar ook met
stellen tegenover het lugubere drijven
van den Nazi-geesel.
De plechtigheid in de aula.
Terwijl de kleine stemmige ruimte van
de aula zich vulde met familie en oud
medestrijders van de slachtoffers, terwijl
het orgel zacht improviseerde, schoof het
gordijn voor de rouwkamer open en onder
een weelde van bloemen lag daar opge
baard het stoffelijk overschot van Wybo
Lans, de oudste onder de gefusilleerden,
VELSEN
Goed nieuws voor de tennissport
De tennisbaan in Velserbeek heeft in
den bezettingstijd heel veel schade opge-
loopen, zoodat ze volkomen onbespeelbaar
was geworden. De baan was gedeeltelijk
vernield. Deze schade is inmiddels her
steld, zoodat tennisliefhebbers hun hart
weer kunnen ophalen.
Verder is een begin gemaakt met den
aanleg van een tweede baan, die even
eens aan alle eischen zal voldoen.
Nederland helpt indië
De penningmeester van het plaatselijk
comité „Nederland helpt Indië" ontving
als eerste gift een bedrag van ruim f 3.700
van het I.K.O. (Interkerkelijk Overleg) te
Velsen.
Een prachtbegin; wie volgt?
Bedragen, ook uit geblokkeerde reke
ningen, kunnen worden overgeschreven
op girorekening no. 18905, ten name van
den directeur van den Gemeentelijken
Dienst voor Sociale Zaken te IJmuiden-
Oost.
Burgerlijke Stand
HAARLEM. 20 Dec. '45
Bevallen: 17 Dec.: J. C. J. Wentink-van
de Vrande, z„ P. A. Nleuwendijk-van He-
mert, d.. C. H. van Parera-van der Veek, d
18 Dec.: H. Zulver-Scholten, d., L. A. M.
van den Endc-Hendrickz, z.
Overleden: 15 Dec.: S. van Bommel-Bou-
man. 74 J.. Leidschevaart: 16 Dec.: A. Knik
ker. 77 J.. Gaelstraat: 17 Dec.: H. A. Meijer.
62 j., Kenaupark; W. G, J. van Horlck, 26
Leldschestraat; A. Tonggronde. 77 j.. Leïd-
scheplein: 18 Dec.: J. J. Mulder. 21 j.,
Kweektuinstraat: C. Hoek. 70 j., Koningstr.
Ondertrouwd: 19 Dec.: C. Calandt en A.
Twisk: A. Bouma en H. van Oye; M. J.
Duijndam en E. Taran; A. Romeijn en J. W.
van der Wal; K. H. K. L. Heuer en C M.
Putker: P. A. Heijerman en J. P. Kaptijn,
P. W. Haasbeek en M. A. de Boer; H. Bult
man en J. van 't Lindenhout; W. Azier en
C. C. E. M. Eekliof; E. J. Zwaanswijk en G.
Sikkes; M. Lubert en H. W. de Wit; P. de
Wilde en D. Sijm
Gehuwd: 19 Dec.: A. Stolwijk en C.
Schouten; P. J. Heijerman en J. Webster.
P. C. de Ligt en A. van Hedel: A. W. de
Ruig en M. E. Bon; D. L. van Wanrooi) en
J. E. van Wooning: T. van Baar en H. M.
Heker: D. W. Treffers en M. Baars: A. T.
Switser en C. C. P. Voordouw; H. J. Haan
en J. Keur; N. Otte en N. Draijer: A. M.
Lijs en H. Troost: A. Vooren en J. Schuur;
S. A. Tukker en A. C. Verhallen; M. van
Wijk en G. J. Herselenberg; C. Molenaar en
C. Weiland.
wiens ontzielde lichaam de overige geval
lenen symboliseerde.
Als eerste sprak de heer F. Goedhart,
in zijn woorden eveneens herdenkende de
niet-formeel ter dood veroordeelden, die
naar een Duitsch „Vernichlungslager"
werden gezonden en daar bijna zeker den
dood vonden.
De sterke band, die de concentratie
kamp- en celbewoners tezamenbond was
gelegd door den gezamenlijken wil, de
Duitsche overheersehing te breken. De
belofte, in het aangezicht van den dood
gedaan, om het leed van de nabestaanden
zooveel mogelijk te verzachten, is ten
volle ingelost.
Sombere herinneringen aan de ver
schrikkingen in het kamp te Amersfoort,
aan de laatste uren voor de executie wer
den aangeroerd en de spreker wijdde nog
enkele woorden aan de vlam van het ver
zet. die tot het laatste moment in de voor
het vuurpeloton voorbeschikten oplaaide
en de steunende kameraadschap, die
levend bleef ook in die laatste dagen
Het inzicht, dat het Duitsche regime in
strijd met alle humanitaire opvattingen
was. maakte het geestelijk en militair ver
zet tot een unanieme daad hoe gegra
dueerd ook de wijze was, waarop dit ver
zet beleefd werd. Dit onderstreepte de
heer K Vorrink nogmaals, die het groot-
sche karakter van de moedigen, strijders
voor de vrijheid van Nederland schetste
De eenige balsem op de wond, die de
dood van deze dertien dapperen reet, is
het besef van hun snerken geest en de we
tenschap. dat hun deod niet doelloos was
maar offer voor een vrij Nederland.
Ds. J. J. Buskes uit Amsterdam las ten
slotte eenige regels uit de Openbaringen
van Johannes voor en wees op de ver
antwoordelijkheid die door de gesneuvel
den is overgedragen op de gemeenschap
De weekstaat
van de Ned. Bank
De kaspositie van het Rijk
De toestand op de geldmarkt blijft vrij»
wel stationnair. Dat geen bijzondere span
ningen bestaan, kan we! hieruit worden
afgeleid, dat voor zoover van buiten af
te beoordeelen valt, het afloopende schat
kistpapier in de afgeloopen week volledig
is hernieuwd. De schatkist ontvangt nog
geregeld flinke sommen uit hoofde van
belastingen, zekerheidsstellingen en der
gelijke, maar desniettemin is het gewone
tegoed van het Rijk bij de Nederlandsche
Bank. volgens de verkorte balans opge
maakt per 17 December, met ruim
103.000.000 verminderd tot 2.417.145.595.
Daaruit blijkt dat de Staat groote beta
lingen heeft moeten doen. Het is echter
niet na te gaan waarop die betalingen
betrekking hebben. Onder de diverse sal
do's bij de Nederlandsche Bank hebben
zich weer verschuivingen voorgedaan, die
op hun werkelijke draagwijdte niet zijn
te taxeeren. De geblokkeerde saldo's zijn
met circa 72.000.000 opgeloopen tot
563.574.737. Dienaangaande kan moeilijk
een juiste omschrijving worden gegeven
evenmin als van de afneming van de sal
do's waarover alleen door overschrijving
kan worden beschikt met ruim 20.000.000
tot J 30.972.991. De andere saldo's zijn
met omstreeks 7.000.000 achteruit gegaan
tot 373.337.012 hetgeen, evenals de ver
meerdering van de beleeningen met circa
5 500.000 tot 143.841.576 wijst op be
perkte incidenteele geldbehoeften. De
diverse rekeningen aan de debetzijde van
de balans zijn met ongeveer 15.000.000
verminderd tot 57.658.295. Overigens
komen geen mutaties van beteekenis voor.
Het totaal der vorderingen op het buiten
land is niet veel veranderd en beioopt op
het oogenblik 4.539.691.932. De voor
raden munt en muntmateriaal zijn met
713.790.593 vrijwel ongewijzigd. De in
omloop zijnde bankbiljetten der oude uit
gifte zijn met 9.000,000 achteruit geloo-
pen tot 335.479.735. Daar met de admini
stratie dezer biljetten, naar kan worden
aangenomen, het eindpunt is bereikt, doet
deze vermindering vermoeden, dat nog
voor genoemd bedrag oude bankbiljetten
zijn geaccepteerd. De circulatie van de
bankbiljetten der nieuwe uitgifte geeft
een aanwas te zien van ruim 57.000.000
tot 1.219,683.935, welke vermeerdering,
rekening houdende met hier boven ge
noemde betalingen door de schatkist, niet
groot is.
De duisternis eischte een
slachtoffer
In de Delft is het lijk gevonden van een
vrouw, die door de duisternis misleid, ter
hoogte van den Orionweg te Haarlem in
het water geloopen en verdronken is.
Bij de identificatie bleek, dat hel de 60-
jange mevrouw J. P. uit Haarlem-Noord
betrof, die onderweg was naar Bloemen-
daal.
Van borrelen kwam stelen
Het was zoo gezellig aan de borreltafel
lu een café. dut het feest na slul:;ngstljd
nog een poosje werd voortgezet ln de huls
kamer. Er verdween echter uit deze kamer
een taschje met i 500, dat door een der
feestvierenden ln een onbewaakt oogen
blik was ontvreemd. Het geld werd echter
spoedig achterhaald.
Een zwerver sta! een jas van een em
ployé bij Stork-Hljsch; hij kon worden ge
arresteerd.
Een onbeteekenend brandje bij een
Haarlemschen schoenwinkel werd gebluscht
met een straal op de waterleiding.
van thans. Wellicht onbewust zijn zij de
stem van een hoogere macht gevolgd en
daarom ligt over het stuk geschiedenis,
dat deze mannen met hun bloed schreven,
het schijnsel der eeuwigheid.
Met een troostwoord tot de nabestaan
den besloot Ds. Buskes zijn ontroerende
toespraak.
Met Handel's Largo werd deze indruk
wekkende plechtigheid besloten
Onder de aanwezigen was jhr J. P W.
van Doorn, burgemeester van Heemstede
en het bestuur dier gemeente.
Tegen twee uur kwam Woensdagmiddag
dc lange stoet achter de met kransen en
het Nederlandsche dundoek bedekte kist
van Wybo Lans op de eerebegraafplaats
te Ovcrvccn aan.
Op de schouders van een vijf-en-twintig
tal leden van de Gezagstroepen werd het
stoffelijk overschot van Lans de heuvel
opgedragen, waar het perk met de vele
honderden graven onder de grijze lucht
van den herfstdag wachtte om ook deze
dertien resten van dappere strijders op
te nemen.
Vele deputaties waren gekomen om hun
vrienden en wapenbroeders de laatste
eer te bewijzen en verschillende meege
dragen vaandels neigden ten groet, toen
onder suizelende stilte de kist in de blon
de aarde neergelaten werd, naast de
twaalf andere bruine kisten, waar een
enkele witte bloem als een traan het on
peilbare leed door den bezetter toege
bracht. symboliseerde
Namens de nabestaanden 6prak de va
der van een der slachtoffers, de heer H.
Snijders, zijn dank uit voor het warme
eerbetoon en de vele gevoelige woorden
aan de dertien dierbaren gewijd.
Na mevr J. Addricks de Vries sprak ds.
J. J. Buskes. die ook in de aula reeds een
sympathiek woord had gesproken, eenigo
zinnen vol eerbied en dankbaarheid ter
nagedachtenis aan de vrijheidsstrijders.
Met het Onze Vader besloot hij zijn kort*
grafrede. i
Prinses Juliana heeft Woensdagavond de eerste opvoering van het Kerstspel
bijgewoond. De Prinses arriveert in de kerk begeleid door Ds. Heyn. (P.)
Plechtigheid aan den Vergierdeweg
