IJmuider Courant
Kerstfeest.
r\
flOe Jaargang No. 1821S
Bureaux: Kennemerlaan 154,
IJmuiden - Telefoon 5437
Te Haarlem: Gr. Houtstr. 93
Telefoon 10724.
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Maandag 24 December 1945
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p. week 31 et
per kwartaal 4.—
M,
1 ORG EN zullen wij Kerstmis vie
ren, het groote feest der Bevrij
ding van den mensch en het feest van
den Vrede. Zullen wij zijn luister ten
volle verstaan? Er zal, wellicht meer
naar gestreefd worden dan vroeger.
Niet alleen omdat de jaren van zware
beproeving tot verhoogden levensernst
en verdieping van gevoelens hebben
geleid. Maar ook omdat wij, bij dit eer
ste Kerstfeest na den wreedsten oor
log, die ooit ter wereld woedde, wel
moeten welen hoe klein wij zijn in ons
denken en streven, bezien in het licht
van het geweldig mysterie der Godde
lijke genade. Dit Kerstfeest komt in
een wereld die armelijk en huiverend
is, armelijk vooral naar den geest en
huiverend van schrik over haar ver
wording en ontwrichting: een men-
schenwereld die hunkert naar bezie
ling tot waarlijk groote en goede da
den, die smacht naar Hoogere Leiding.
Zij is niet zelfgenoegzaam meer, zoo
als de wereld der overwinnaars van
1918, die weergalmde van glorie en
zegepraal en het overwinningsfeest
ging voorbereiden, dat zes maanden na
ihet Kerstfeest in Parijs gevierd zou
worden Deze wereld spreekt niet van
een overwinningsfeest en denkt niet
aan pompeuze defilé's. Zij praalt niet
met een Volkenbond, waarvan zij won
deren verwacht. De brallende redevoe
ringen van 1918 zijn verstomd, de ver
standelijke hoogmoed is verdwenen, de
nieuwste wonderen der techniek wor
den niet meer met de zelfvoldoe
ning van een menschheid, die meent
steeds vooruit te kunnen gaan, maar
met twijfel en onzekerheid beschouwd.
De wereld van het overwinningsjaar
1945 is uit de diepten der ontzetting
verrezen en heeft zich ontwaard zooals
zij is: verscheurd en ontwricht, vervuld
van achterdocht en wraakzucht, van
jacht op klein eigenbelang en wanbe
grip. Maar ook van verwondering te
genover de groote geheimen, die zij
weet niet te verstaan. Daar is een me
nigte die ter kerke zal trekken en een
vuriger, inniger gebed tot den Aller
hoogste richten dan ooit tevoren, om
dat zij zich bewust is hoezeer het haar
ontbreekt aan de liefde, die alleen tot
vrede kan voeren. Dit is immers nog
geen vrede, dien wij beleven. Omdat
wij dat, diep in ons hart, allen weten
zal het Kerstfeest ons meer kunnen
brengen dan in jaren is geschied. Het
zal, nu de mensch zich zooveel kleiner
weet, een grooter en zuiverder feest
zijn dan in 1918, bij 't einde van den
„Oorlog om den Oorlog te beëindigen".
.the War to end War.
Er zijn er die begeerig uitzien naar
het nieuws uit Moskou, waar Bevin,
Byrnes en Molotof bijeen zijn. Hoop
niet op hen. Hoop op den invloed van
dit Kerstfeest, die wellicht ook de drie
mannen, die de grootste en machtigste
staten van het oogenblik vertegen
woordigen, beroeren zal. Maar ver
wacht niet al klinkt het als een schoone
droom dien gij u misschien al eerder
voorgetooverd hebt, dat uit den Kerst
nacht plotseling een andere wereld
ontwaken zal, bezield met nieuwe
kracht ten goede efïi verlost van den
duivel, die zulke triomfen heeft gevierd
en die slechts moede is geworden, maar
haar niet heeft losgelaten. Daar zal
meer toe noodig zijn. Het Kerstfeest
van dit jaar zou het kunnen inluiden.
Er zijn zooveel menschen, die het
vroeger slechts naar den vorm vierden:
met den Kerstboom en de lichtjes en
de hulst, met cadeautjes en een feest
maal en wellicht ook met den kerkgang
die er nu eenmaal bij hoorde. Misschien
zullen die nu, bijna allen, tot overden
king komen en willen weten en door
leven wat zij doen, opdat zij worden
verrijkt in hun ziel en waarlijk kunnen
meebouwen aan een betere wereld.
Daartoe moet ook gestreefd worden
naar al hetgeen vereent. Er is in oor
logstijd sterke toenadering ontstaan
tusschen Nederlanders van verschillen
de geloofsrichting. Zij hebben elkaar
ontdekt. Gezamenlijk hebben zij den
strijd van het verzet gevoerd, geza
menlijk hebben zij in kampen en ge
vangenissen den moed erin gehouden,
het lijden gedragen en getoond dat de
geest hier niet te breken was. Weder-
zijdsche eerbied en vriendschap zijn in
die jaren gegroeid. Dat is een winst
uit den oorlogstijd. Een berg van voor
oordeel en misverstand is opgeruimd.
En, die dat zelf doorleefd hebben, zijn
niet in gebreke gebleven: zij hebben
het aan anderen doorgegeven.
Dit is niet zonder verdere uitwerking
gebleven: ook niet in de verhouding
der Kerken. Wij hebben een samen
werking zien ontstaan zooals wij nim
mer tevoren gekend hadden: in het
Inter Kerkelijk Overleg en ook in zul
ke diep ontroerende herdenkingen van
de gevallen strijders uit den bezet
tingstijd, als wij in Haarlems grootste
kerkgebouwen hebben beleefd. Zij zijn
verleden week gevolgd door een ander
aangrijpend samengaan: in de opvoe
ringen van het Kerstspel, dat duizen
den ter kerke heeft gevoerd en diep
heeft aangegrepen.
De Kerken, ook elk op haar eigen
arbeidsveld, staan voor een groote,
II.M. de Koningin tijdens liet uitspreken van Haar Kerstboodschap tot alle
land- en rijksgenoot en over den zender van „Herrijzend Nederland" (P.)
Devaluatie
van Franschen franc
In een buitengewone bijeenkomst zijn
de leden van het Fransche kabinet het
eens geworden over de devaluatie van
den franc, aldus verneemt Reuter uit be
trouwbare bron. De nieuwe wisselkoers
zal, naar men verneemt, heden bij decreet
door den minister van Financiën, Kené
Pleven, worden bekend gemaakt.
Vervolgens zal een korte wet betref
fende de herschatting van den goudvoor
raad van de Banque de France aan de
nationale vergadering worden voorgelegd.
De Frarische communisten blijken van
meening te zijn. dat Engeland en de Ver.
Staten Frankrijk wilden dwingen den
franc meer dan noodig is te devalueeren.
Engeland en V. S. erkennen
Joego-Slavische republiek
Engeland heeft het afzetten der
chie en de instelling der federatieve volks
republiek van Joego-Slavic erkend.
De Ver. Staten hebben de republiek er
kend. mits deze de overeenkomsten met
de Ver. Staten erkent.
Kerstboomen in Moskou
De bijeenkomst der drie ministers te
Moskou zal tot na Kerstmis duren, zoo
wordt uit Washington gemeld. Formeele
en informeele besprekingen wisselen el
kaar af in een „ware menschelijke sfeer",
die haar hoogtepunt vindt in drie gezel
lige samenkomsten bij den Kerstboom,
waarvan de eerste gisteravond in de Fran-
sche ambassade plaats had. Hoewel Stalin
zich achteraf houdt, is de algemeene in
druk dat zijn aanwezigheid in Moskou tot
het scheppen van een sfeer van optimisme
rond de conferentie heeft bijgedragen. Na
zijn onderhoud met Bevin heeft de Maar
schalk thans ook den Amerikaanschen
minister Byrnes ontvangen, waarbij Mo-
lotov en Harriman aanwezig waren.
De Engelsche minister van Buitenland-
sche zaken en zijn Amerikaansche collega
hebben haast, want in Januari begint te
Londen de" algemeene vergadering van de
Organisatie van de Vereenigde Naties,
waarvan de voorbereidingen nun activi
teit opeischen. Het welslagen van de Mos-
kousche conferentie zal ook voor deze al
gemeene vergadering van groot belang
zijn.
Zetel der U.N.O. in 't Oosten
van Amerika
De zetel van de organisatie der Ver.
Naties zal gekozen worden in het Oosten
van Amerika. Tegenover het Westen be
haalde het Oosten een meerderheid van
twee-derden.
De omvang van dit blad
De IJmuider Courant is op Zaterdag 22
dezer met acht kleine pagina's versche
nen. Vandaag geschiedt dit opnieuw en
op Zaterdag 29 dezer zal het weer gebeu
ren. Dit is een gevolg van een besluit van
de met de papiervoorziening belaste auto
riteiten, waarbij aan alle Nederlandsche
dagbladen de gelegenheid wordt gegeven
om de niet-verschijning op de beide
Kerstdagen en Nieuwjaarsdag op andere
dagen, binnen een gestelden korten ter
mijn, in te halen.
maar tevens grootsche taak. Dit Kerst
feest moge de blijde inleiding zijn van
een welslagen, bezield met de rustige,
sterke overtuiging dat de velden wit
zijn om te oogsten. R. P.
De onderwijsvernieuwing
Kees Boeke
aan het woord
Te Leiden is een zeer druk bezochte
regionale onderwijsconferentie gehouden,
welke zich bezig hield met de vernieu
wing van het onderwijs. De heer Kees
Boeke. leider van de werkgemeenschap
te Bilthoven, hield een rede over de ver
nieuwing van het onderwijs.
Hij begon met er op te wijzen, dat wij
ons voor een geweldig probleem geplaatst
zien wanneer we spreken over onderwijs
vernieuwing. Allerwege openbaren zich
de vruchten van de achter ons liggende
jaren. Voor een deel zijn dit goede vruch
ten, als daar zijn de bereidheid tol het
offer, de moed, de volharding en het
uithoudingsvermogen van zeer velen.
Daarnaast openbaart zich een sterke de
moralisatie. De jeugd, en ook vele oude
ren, hebben geen geestelijken achtergrond,
geen geestelijke vulling meer. Deze men
schen weten met hun vrijen tijd geen raad
en voelen zich gelukkig bij dancing, jazz.
bioscoop en voetbalwedstrijd.
Heel diep voelen wij, dat er met de
vorming van onze generatie iets niet in
orde is. Wij zullen dan ook'naar een re
medie moeten zoeken welke zich uitstrekt
over het terrein van den geheelen mensch.
Daarbij hebben wij allereerst zorg te
dragen, dat er komt een cosmische kijk
op het leven. Vele menschen hebben een
kleinen horizon, welke zich beperkt tot
eigen partij, kerk of land. Wij hebben er
echter naar te streven, dat de mensch
naast een goed burger van eigen land ook
een goed wereldburger is.
Deze cosmische kijk zullen wij ook tot
kinderharten laten doordringen. Daarnaast
zullen wij ze ook een artistieken kijk bij
brengen. Zij zullen de schoonheid van
klanken en de kleurenrijkdom op zich in
laten werken. Hiervoor komen alle kin
deren tot op zekere hoogte in aanmerking.
Vervolgens wees de heer Boeke erop,
dat wij de kinderen ook een socialer» kijk
op het leven moeten bijbrengen. Een der
eerste dingen welke wij ze moeten geven,
is een waar gevoel voor gemeenschaps
besef; zij moeten weten, dat zij ook op
het sociaal terrein een taak te vervullen
hebben.
Uitvoerig weidde spr. verder uit over
het religieuse vraagstuk, hetgeen hij een
der moeilijke aspecten van het probleem
noemde. Een der dingen, welke spr. het
meest smart, is dat de menschen op reli
gieus terrein in vele groepen gescheiden
worden. De scherpste scheidingen bestaan
juist op dit terrein. Hier bestaan kloven
welke niet gemakkelijk kunnen worden
overbrugd. In dit verband bracht spr. in
herinnering, dat Jezus weende over Jeru
zalem, waar bij zegt. „Ik heb u bijeen
willen vergaderen, gelijk een hen hare
kiekens, maar gij hebt niet gewild."
Spr. gelooft dan ook. dat een wezenlijke
vernieuwing van het onderwijs alleen
dan mogelijk zal zijn indien de religieuse
scheiding verdwijnt.
Op het gebied van het onderwijs be
staat in ons land op dit terrein een schei
ding, welke de kinderen doet opgroeien
als afzonderlijke volksgroepen. Dit zou
niet noodig zijn indien wij den nadruk
leggen op hetgeen ons allen verbindt:
een geest van onderling vertrouwen en
daarbij eerbiediging van elkanders geloof.
De heer Boeke eindigde met er op te
wijzen, dat wij het kind de mogelijkheid
moeten geven van scheppende activiteit,
waardoor de latente krachten tot ont
plooiing kunnen komen In dit verband
deed hij enkele interessante mededeelin-
gen van de in dit opzicht bereikte resul
taten in de werkplaats" te Bilthoven.
Het nieuw geboren kind
Oud-Nederlandsch lied.
Komt, verwondert U hier menschen,
Ziet, hoe dat U God bemint.
Ziet vervuld der zielen wenschen,
Ziet dit nieuwgeboren Kind.
Ziet, die 't Woord is zonder spreken;
Ziet, die vorst is zonder pracht,
Ziet die 'f al is in gebreken;
Ziet, die 't licht is in den nacht.
Ziet, die 't goed is, dat zoo zoet is,
Wordt verstooten, wordt veracht.
Zie, hoe dat men met Hem handelt,
Hoe men Hem in doeken bindt.
Die met Zijne Godheid wandelt
Op de vleugels van den wind:
Ziet, hoe ligt Hij hier in lijden,
Zonder teeken van verstand.
Die den hemel moet verblijden.
Die de kroon der wijsheid spant.
Ziet, hoe teere is de Heere,
Die 't al draagt in Zijnen hand.
O Heer Jesu, God -en mensche,
Die aanvaard hebt dezen staat.
Geef mij dat ik door U wensche,
Geef mij door Uw kindsheid raad.
Sterk mij door Uw teere handen.
Maak mij door Uw kleinheid groot,
Maak mij vrij door Uwe banden.
Maak mij rijk door Uwen nood.
Maak mij blijde door Uw lijden.
Maak mij levend door Uw dood.
V
Nederland lieeft weer
een kardinaal
Gisteren is dc samenstelling van het
nieuwe college van kardinalen bij den
Heiligen Stoel bekend gemaakt. Eeo
extra editie van de Osscrvatore Komano
publiceerde de namen der 32 nieuwe kar
dinalen. De V. S. zullen met vier. Frank
rijk. Duitschland en Spanje met drie,
Brazilië met twee en Italië met vier kar
dinalen in het college vertegenwoordigd
zijn. Ook Nederland zal zyn afgezant zen
den in de persoon van mgr. dr. J. de
Jong. aartsbisschop van Utrecht.
Dit is sinds vier eeuwen het grootst
aantal nieuwe benoemingen van kardi
nalen. die een paus heeft verricht.
Nederland zag zich sedert den dood
van kardinaal Van Rossum niet meer ver
tegenwoordigd In het kardinaals-college.
Mgr. De Jong.
Mgr. dr. J. de Jong werd den lOen Sep
tember 1885 in Nes (Ameland) géboren,
studeerde aan de seminaries te Culem-
borg en Rijsenburg en ontving in 190®
zijn priesterwijding. Zijn theologische en
philosophisc'ne studies te Rome werden
in 1911 met zijn promotie afgesloten. Na
Wegens 't Kerstfeest verschijnt
het eerstvolgend nummer der
IJmuider Courant Donderdag
Mgr. de Jong
een aantal hooge posten in het Katholieke
leven van Nederland te hebben bekleed,
werd hij in 1935 titulair aartsbisschop van
Rusio. coadjutor en opvolger van den
toenmaligen aartsbisschop van Utrecht,
mgr. Jansen. Na zijn bisschopswijding in
September van hetzelfde jaar nam mgr.
De Jong in 1936 bezit van den bisschop-
pelijken troon.
Wij herinneren eraan, dat de Aartsbis
schop van Utrecht, die van afkomst en
naar den aard een stoere Fries is. in de
bezettingsjaren een belangrijk aandeel
heeft genomen in het verzet der Kerken.
Zijn houding heeft ook bij andersdenken
den diep respect geoogst. Het was die van
een voortreffelijk Nederlander.
