Tlieuialaatsschaaktamnaai
IJMUIDEN
Folklore en bijgeloof
van visschers
Vele en eigenaardige gewoonten zijn
•veral op de wereld verbonden aan het
dageüjksch leven van den visscherman;
zij beginnen bij de geboorte en eindigen
met zijn dood, schrijft Peter F. Anson in
zijn ,,The Fisherman and his Work".
Ontelbare teekenen van bijgeloof in
verband met de geboorte van een kind
vindt men bij de Bretonsche visschers. Als
een jongen wordt geboren terwijl de vader
cp zee is en het water wassende is, zal hij
opgroeien tot een bekwaam visscherman.
Daarentegen zal hij het leven verliezen
bij een schipbreuk, als het water vallende
is tijdens zijn geboorte.
In Bretanje worden de zuigelingen in
visschersgezinnen dikwijls in vischman-
'den gelegd in plaats van in een wieg, om
dat men gelooft, dat dit hun in het latere
leven geluk zal brengen, wanneer zij naar
zee gaan. Men doet ze banden van schel
pen om den hals om dezelfde reden.
Visschers van Groenland gelooven, dat
om een goed zeeman van een kleinen
jongen te maken, het noodig is, dat de
vader een laars uittrekt en die onder de
kom legt, waaruit het kind voedsel krijgt.
Te Hull en Hartlepool was het vroeger
de gewoonte, een kind een stuk brood en
een ei te geven, wanneer het voor het
eerst op bezoek bij een buur werd ge
bracht.
Het bijgeloof vervulde een groote plaats
bij de beantwoording van de belangrijke
vraag, wie de vrouw of de echtgenoot
moest zijn. Te Le Pollet en Dieppe zoch
ten de vissehersmeisjes naar een zekeren
■witten steen, dien zij den gelukssteen
noemden en die, zoo geloofden zij, de
macht bezat, haar een goeden man te be
zorgen. De meisjes van de visschers-
dorpen aan de kust bij Plougasnou en
Tregastee in Bretanje hadden de gewoon
te, een haar te leggen in het wijwater
bakje van de kleine kapel te Saint-Jean-
du-doigt als zij wilden trouwen voor het
jaar om was. De meisjes in de buurt van
Perros-Guïrec steken nog altijd spelden
in het houten beeld van St. Guirec, dat in
een kapel staat te Ploumanach, dicht bij
de zee, om den heilige te bewegen, haar
een echtgenoot te bezorgen.
Het komt uiterst zelden voor, dat een
visscherman een boerenmeisje trouwt,
want een visschersvrouw moet haar echt
genoot kunnen helpen met zijn werk.
Te Chioggia bij Venetië was het vroeger
de gewoonte, dat een jonge visscherman,
die trouwplannen had, niet zelf aanzoek
ging doen bij een meisje, maar het aan
zijn moeder overliet, een passende vrouw
voor hem te vinden, terwijl hij zich op
zee bevond. De moeder zocht dan een ver
loofde voor haar zoon, maakte alles in
orde, kocht een ring en als de toekom
stige bruidegom terugkeerde van de visch-
vangst, werd hem zijn bruid aangeboden.
Het huwelijk had dan plaats voordat de
jongeman wederom naar zee ging.
De „stuivers-huwelijken", die zoo ge
noemd werden omdat iedere gast een
zekere som voor de bekostiging van het
feest moest bijdragen, waren een groote
gebeurtenis op bijna elk visschersdorp op
de Oostkust van Schotland. Op vele plaat
sen werden zeven of acht huwelijken op
denzelfden dag gesloten, meestal op
Donderdag of Zaterdag, zoodat men het
eind van de week nog had om de feesten
voort te zetten, totdat de schepen op
Maandagmorgen naar zee gingen. In de
buurt van Aberdeen was het eenigen tijd
de gewoonte, dat onmiddellijk na het hu
welijk, de twee jongste leden van de be
manning der boot, waartoe de bruidegom
behoorde, een groote vlag in de kamer
brachten, de bruid er in wikkelden en
haar omhelsden!
Ten opzichte van den uitzet van de
bruid gebood het bijgeloof, dat die nooit
op een Zaterdag mocht worden overge
bracht; dat zou ongeluk brengen. Te
Crovie, een afgelegen plaatsje aan de
grens van Aberdeen en Banff wordt ver
teld, dat eens de kist met den uitzet van
een bruid met een wagen op een Zaterdag
werd weggehaald. Toen men het ontdekte
werd de kist in een boot naar Crovie te
ruggeroeid.
Te Rosehearty geloofde men, dat na het
huwelijk van een visscherman een storm
opsteekt. In vele visschersdorpen aan de
Oostkust van Schotland had een bruide
gom de gewoonte, een zilveren munt in
zijn laars te stoppen als een voorbehoed
middel tegen ongeluk.
Scheveningsche haringjoggers
gaan trawlen.
De laatste nog op de haringvangst zijn
de loggers zijn even voor Kerstmis te
Scheveningen binnengeloopen. Het zijn
de SCH. 14, K. Pronk, met 60 kantjes en
de SCH. 325, A. Harteveld, met 100
kantjes haring.
De geheele haringvloot is nu binnen en
het is „behouden teelt". Er is te Sche
veningen vreugde en ook dankbaarheid.
Immers de geheele haringvloot is wer
kelijk behouden binnen en geen enkel
van deze schepen i6 door het mijnenge
vaar verongelukt.
De afgeloopen teelt is zeer goed ge
weest. Flinke ladingen zijn aangebracht
en goede besommingen zijn gemaakt.
Het meerendeel der loggers zal voor
trawlvisscherij in gereedheid gebracht
worden. Ze zullen binnenkort weer naar
2ee vertrekken.
Orgelconcert
De organist Feike Asma geeft heden
avond een orgelconcert In de Goede Her
derkerk. i
Kerstvacantïe-Kin'derfeest
Het Kerstvacantie-Kinderfeest voor
deelnemers aan de Kinderkerken, georga
niseerd door de groep IJmuiden van de
afdeeling Velswi van U.V.V. zal Donder
dag 3 Januari a.s. des middags 2 uur in
Thalia gehouden worden.
De toegangskaarten kunnen Maandag
31 December aan het Kerkelijk Bureau,
Goede Herderkerk gratis worden afge
haald.
Een goed begin
De motortrawler Dirkje RO 53, die on
langs voor zijn eerste reis na den oorlog
naar zee was gegaan, was Maandag met
een groote vangst aan den afslag. De
trawler besomde bijna f 22000.
Amerikaansch gereedschap voor
onzen wederopbouw
De Amerikaansche legerautoriteiten
hebben circa 30 ton gereedschappen be
schikbaar gesteld voor de automobiel- en
garagebedrijven in ons land, die ten ge
volge van de oorlogshandelingen of door
plundering van den bezetter gedupeerd
zijn.
Hiermede wordt een belangrijk aandeel
geleverd in den wederopbouw van het
vervoerwezen in ons land, dat in hooge
mate afhankelijk is van de outillage der
garagebedrijven, waarvan een niet gering
aantal in de afgeloopen jaren geheel is
leeggeroofd.
Uiteraard trok de komst van een zestal
groote legerwagens vol gereedschappen
aan 't secretariaat van den bond van auto
mobielhouders B.O.V.A.G. te Amsterdam,
welke met de verdeeling belast is, groote
publieke belangstelling.
Salvation Army helpt het
Leger des Heils
Het Leger des Heils, dat voor den oor
log met zijn uitdeelingen steeds vele be-
hoeftigen en vooral ouden van dagen een
gelukkig Kerstfeest heeft bezorgd, kon in
den bezettingstijd deze traditie niet in
stand houden, maar dit jaar heeft men
weer op ouderwetsche manier het Kerst
mannetje kunnen laten rondgaan.
Daartoe in staat gesteld door den groo-
ten broer uit Engeland, de Salvation Ar
my, die voor IJmuiden en andere plaatsen
een vrachtauto vol verrassingen stuurde,
werd Donderdag als slot van de Kerst
feestviering ruim vijftig ouden van dagen
een prettige middag bezorgd. Bij den
verlichten kerstboom hebben de oudjes
zich te goed gedaan aan allerlei versna
peringen, die de laatste jaren een onge
kende weelde waren.
Na afloop van het feest kreeg elk der
aanwezigen een pakket mee naar huis, in
houdende allerlei versnaperingen en
voorts levensmiddelen, als spek, boter,
havermout enz. De zending was door
eenige Engelsche heilszusters zelf naar
ons land gebracht.
Namens de gasten heeft de heer H. v.
d. Wel een woord van dank gesproken.
De Hoogovensacn-Schaskclub, welke 11
Februari 1946 haar tienjarig bestaan zal
herdenken, heeft, evenals voorgaande
jaren, behalve verleden jaar, ook na weer
een grootscb schaaktournooi georganiseerd
dat door deelname van een vijftal buiten
landers een internationaal karakter zal
dragen.
Dit tournooi, dat van 5 tot en met 13
Januari 1946 in onze plaats wordt ge
houden, en wel in het Kennemerhotel en
het Kennemer Theater, zal ongetwijfeld
de oogen van de geheele Nederlandsche
schaakwereld op zich vestigen, maar zeker
ook in het buitenland met aandacht wor
den gevolgd.
De leiding van het tournooi berust als
voorheen bij den heer P. A. Veldheer,
daarin bijgestaan door de heeren G. L. de
Haas, wedstrijdleider en C. J. Mulder,
penningmeester, die tevens de maaltijden
organiseert.
Hoewel het niet in het voornemen lag
heeft de commissie twee hoofdgroepen
voor den tienkamp gevormd, waartoe in
de hoofdgroep A de buitenlandsche gas
ten en de sterkste Nederlandsche spelers
(met uitzondering van dr. Max Euwe, die
door zijn deelname aan het tournooi te
Hastings niet aanwezig kan zijn) zijn in
gedeeld en bestaat uit: N. Cortlever, Am
sterdam; H. Grob, Zwitserland; A. D. de
Groot, Utrecht; W. Koomen, Amsterdam;
H. Kramer, Leeuwarden; P. S. Milner
Barry, Engeland: A. O'Kelly de Galway,
België: Th. D. v. Scheltinga, Amsterdam:
G. Stoltz, Zweden: W. Winter, Engeland.
In hoofdgroep B spelen: J. Been, Am
sterdam; C. B. v. d. Berg, Leiden; F. W.
Henneberke, Amsterdam. K. D. Mulder
v. Leens Dijkstra, Wier (Fr.); mr. A. H.
Roose, Groningen: ir. H. J. v. Steenis,
Utrecht: Th. P. v. d. Tol. Leeuwarden; J.
Visser, Vreeswijk: Chr. Vlagsma, Rotter
dam en W. J. Wolthuis, Amsterdam.
De officieele opening van den tienkamp
vindt plaats :r. het Kennemerhotel op 5
Januari "s middags 16.40 uur. Daarna zul
len de acht-, zes- en vierkampen worden
gehouden.
Het totaal aantal deelnemers, die van
heinde en ver komen en dat bij het laatste
tournooi in 1944 met 234 al zeer hoog was,
zal nu zeker ver overschreden worden,
daar dit thans al ruim 215 bedraagt en
de inschrijving voor de vierkampen eerst
9 Januari sluit.
Damclub IJmuiden naar
Jozeph Blankenaar
De belangstelling van vele damliefheb
bers gaat ongetwijfeld uit naar de ver
richtingen van het eerste tiental van
D.C.IJ. a.s. Zondag tegen de Amslerdam-
sche club Jozeph Blankenaar, kampioen
van Nederland, clubkampioen van de
Noord-Hollandsche hoofdklasse-competi
tie. De wedstrijd wordt gespeeld in het
Schaakhuis, het clubgebouw van Jozeph
Blankenaar.
Hebben de IJmuidenaren kans te win
nen?
Jozeph Blankenaar heeft tot nu toe vijf
wedstrijden gespeeld en alle wedstrijden
met goede cijfers gewonnen. Ook D.C.IJ
heeft haar vijf wedstrijden gewonnen,
maar.... met de hakken over de sloot
Het bordgemiddelde loopt dan ook zoo ver
uiteen, dat geconstateerd mag worden,
dat de Amsterdammers veel sterker zijn
Op een overwinning onzer plaatsgenoo-
ten mag dan ook niet gerekend worden
ook al brengt IJmuiden een tiental op de
been, dat in 1937 zelfs het kampioenschap
van Nederland wist te behalen. Maar ver
rassingen komen ook bij het damspel voor.
Hieronder volgt de stand der drie lei
dende clubs:
gesp. gew. gel. verl. pt. v.t.
Gezell. Samenzijn 5 5 0 0 10 89—11
Jozeph Blankenaar 5 5 0 0 10 7228
D.C.IJ. 5 5 0 0 10 59—41
De wedstrijd tegen Jozeph Blankenaar
is de laatste uit-wedstrijd. Zondag 6
Januari komt Gezellig Samenzijn en Zon
dag 13 Januari de Haarlemsche Damclub
bij D.C.IJ. op bezoek.
Met het volgende tiental trekt D.C.IJ.
Zondag naar Amsterdam:
1. H. Laros, 2. B. Dukel, 3. C. Suyk. 4
T. Postma, 5. J. J. H. Mertens, 6 A. Ligt-
hart. 7. H. v. d. Heijde, 8. J. A Dixhoorn,
9 F. Basstra, 10. G. Postma.
Reserves zijn J. van Straten, J. Kramer,
Vrijhof en J. Bal.
Waterloo-Nieuws
Het programma voor as. Zondag luidt
als volgt:
VVB 3—Waterloo 2 9.45 uur.
Dit kan een spannende wedstrijd wor
den, gezien de resultaten, die beide elf
tallen in de competitie hebben bereikt.
Waterloo, dat na Beverwijk 3 tweede op
het ranglijstje is, heeft van de 9 wedstrij
den 7 gewonnen en 2 gelijk gespeeld,
VVB 3 als derde op het ranglijstje, speel
de tot dusver vijfmaal waarvan 4 gewon
nen en 1 verloren. Het aantal punten van
beide elftallen is dus resp. 16 en 8.
Waterloo 1 speelt op Nieuwjaarsdag te
2 uur vriendschappelijk tegen SVIJ 1.
Naar Amsterdam
De Utrecht is, na de visch gelost te heb
ben, naar Amsterdam vertrokken voor het
herstellen van een ernstige lekkage.
Besommingen van Donderdag
Stoomtrawlers: IJM 183 Vikingbank
f 17.792, IJM 73 Utrecht f 32.195, IJM 48
Ewald f 18.220.
De mogelijkheid bestaat zelfs en in zeer
groote mate. dat de voorwedstrijden om
het damesschaakkampioenschap van Ne
derland .eveneens op dit tournooi plaats
hebben. Waarschijnlijk zullen ook de be
faamde schaaksters mevr. Roodhuis, oud
kampioene, en mevr. Fanny Heemskerk
inschrijven.
Aan het tournooi zijn uiteraard vele
voorzorgsmaatregelen verbonden voor de
commissie.
Tijdens dit voor de omgeving zeker be
langrijke internationale tournooi heeft de
tournooi-commissie ook eenige ontspan
ningsavonden voor de deelnemenden ge
organiseerd. Een bridge-drive wordt op 10
Januari gehouden, een vroolijke bonte
avond op 11 Januari en een filmavond op
12 Januari.
Vooruitloopende op den gang van dit
tournooi, vermeiden wij nog, dat in 1944
de eerste prys in hoofdgroep A werd be
haald door den hoofdstedelijken schaak
meester Tli. D. v. Scheltinga en in groep
B de Leidenaar C. B. v. d. Berg zich de
sterkste toonde.
H. P. Baard, wetenschappelijk assistent
van het Rijksmuseum te Amsterdam, die
tot directeur van het Frans Halsmuseum
te Haarlem benoemd is.
In Uitgeest is Donderdag plotseling
overleden de heer D. de Ridder, oud-com
missaris van politie te Velsen.
Met den heer De Ridder is een man
heengegaan, die gedurende een reeks van
jaren een markante figuur in het open
bare leven van Velsen, in het bijzonder
van IJmuiden, was.
Dinand De Ridder werd 3 October 1878
in Gorinchem geboren. Zijn oplajding
voor de politie genoot hij in Breda en
Den Haag. Op 1 April 1903 trad hij in
dienst van de gemeente Velsen als buiten
gewoon ambtenaar ter secretarie, belast
met de functie van Inspecteur van Politie.
Tevens werd hij benoemd tot waterschout
en belast met de waarneming van het
commissariaat van Rijkspolitie.
Het ambt. waarmee de toen 25-jarige
jongeman werd bekleed, was buitenge
woon moeilijk. IJmuiden was in opkomst
en werd druk bezocht door vreemde zee
lieden, vooral visschers, die in de drank-
gelegenheden van het havenkwartier het
toen nog zwakke politiecorps jnet den hoer
De Ridder aan het hoofd veel werk be
zorgden. Het verschijnen van de kloeke
figuur van den heer De Ridder was
meestal voldoende om aan al het gekra
keel een einde te maken.
De aanwezigheid van zoo vele vreem
delingen en het toenemende verkeer door
de sluizen maakten het noodig, dat in
IJmuiden een commissariaat werd ge-
vestigd. Bij Kon. Besluit van 17 Nov. 1910
werd de heer De Ridder commissaris van
Rijks- en Gemeentepolitie, welke functie
hij 1 Januari 1911 aanvaardde.
Hem zijn eenige hooge onderscheidin
gen te beurt gevallen. In 1907 werd hij
benoemd tot Ridder in de Kroonorde van
Pruisen en in 1911 tot Officier de l'Etoile
Noire. Voor zijn belangrijk werk. in den
vorigen oorlog verricht, vooral ten be
hoeve van de bemanning van de Duitsche
torpedoboot V 69 werd hij in 1928 benoemd
tot Ridder van het Duitsche Rooöe Kruis
en Sn 1932 werd hij Ridder in de Orde van
Oranje Nassau.
Op 1 Mei 1936 verliet de overledene den.
dienst met pensioen, waarna hij zich spoe
dig in Uitgeest ging vestigen. Korten tijd
daarvoor had hij onder zeer groote be
langstelling zijn zilveren jubileum als
commissaris gevierd-
De crematie geschiedt a.s. Maandag om
11.45 uur.
Laatste voetbaldag 194-5
Het struikelen van H.F.C. tegen Bever
wijk en van T.Y.B.B. tegen H.R.C. op 2cn
Kerstdag dat Kinheim uitnemende dien
sten bewees en deze club daardoor vaster
op de bovenste plaats zette, moet de geel
zwarten Zondag ongetwijfeld inspireeren.
Zij krijgen T.Y.B.B. in Van Gelder's Sport
park op bezoek en deze club heeft than6
8 pnt. uit 7 wedstrijden, terwijl Kinheim
er 9 uit 5 ontmoetingen heeft. Het zal
derhalve den geel-zwarten niet gemakke
lijk worden de Haarlemmers te bedwin
gen en een overwinning, zij het een kleine,
uit het vuur te 6leepen, temeer daar T.Y.
BB. vrij onberekenbaar is. Het belooft
dus een spannende strijd te worden, daar
hij voor beide partijen van groote betee-
kenis is. Middenvoor Verhoofstad is ech
ter terug en het elftal is compleet met
C. Druyven; P. Rem en W. Groencveld;
C de Boer, H J. v. d. Wateren en S. de
Vries; P. de Boer, H. Prinsen, J. Verhoof
stad. A. v. d. Steeg en O. Kuilenburg.
Verder wordt te 12 uur gespeeld: D.E.M.
IllKinheim III.
Daar het Castricumsche Vitesse thans
gelijk staat met I.E.V. en eerstgenoemde
zeker de plaatselijke ontmoeting met C.
S.V. wel zal wmnen, moeten de Vclsena-
ren te Wijk aan Zee tegen V.V.E. het
zekere voor het onzekere probeeren te
bereiken en dit moet mogelijk zijn met:
W. v. Tunen; J. v. d. Zon en W. Michel;
J Wittebrood, P. v. d. Berghe en G.
N. Oorthuis; J. Schavemaker, Th. Koek,
G. Nieuwenhuizen, A. Stokman en P.
Schoor 1.
De Breesapers ontvangen op Watervliet
Bergen, welke ploeg wel de meest zwakke
is, zoodat V.V.B., waarvan de aanvalslinie
weer eens gewijzigd is, geen zware opgaaf
heeft met: N. Michel; C. P. v. d. Bosch en
H. Lantsink; G. van 't Veld, M. de Boer
en C. Hoen; J. Stek, W. Bakker, L. Spruit,
C. Sturke en A, Duineveld.
Internationaal
