ÏJmuider Courant r:r::i
Londen en Den Haag
Overeenstemming.
Canada
met Indonesiërs zeer waarschijnlijk
A T-™- Voorlichting te Haarlem.
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad „eek 3, c.
Direetéur-HoofdredactcurRobert l'eereboom per kwartaal 4.—
i60a JaarffHiiir No. 18216
Bureaux: Kennemerlaan 154,
IJmuiden - Telefoon 5437
Te Haarlem: Gr. Houtstr. 93
Telefoon 10724.
zijn het eens over te volgen gedragslijn
Streven naar overeenstemming
tusschen Nederlanders en Nationalisten
Veiligheid voor geïnterneerden
Over de besprekingen in Londen tus
schen de. Nederlandsche delegatie en
leden van de Britsche regeering, waarbij
de chef van den imperialen generalen
staf, is een communiqué uitgegeven, waar
in wordt gezegd:
De bespreking betrof den toestand op
Java, die in den Iaatsten tijd is achteruit
gegaan en de meest doelmatige wijze om
rust en orde te herstellen. In den loop
van deze besprekingen, die een bevredi
gend resultaat hadden, werd de Britsche
regccring volledig op de hoogte gesteld
van de consequente en vooruitstrevende
politieke gedragslijn, welke de Nederland
sche regeering gevolgd heeft en voor
nemens is te volgen met betrekking tot
het Indonesische vraagstuk. De Britsche
regeering bevestigde haar verplichting
jegens haar Nederlandsche Geallieerden
om zonder uitstel een toestand van veilig
heid te scheppen waarin het voor de re
geering van Ned.-Indië mogelijk zal zijn
besprekingen met representatieve Indo
nesiërs voort te zetten.
De respectieve regeeringen waren het
er over eens. dat een oplossing van het
politieke conflict beschouwd moet wor
den als een essentieele bijdrage tot de
succesvolle vervulling van de taak door
het oppercommando van de geallieerde
megevdheden toevertrouwd aan Groot
neemt afscheid
Nadat generaal Guy Simonds, bevelheb
ber van de Canadeesche strijdkrachten in
Nederland, Vrijdagmiddag een bronzen
plaquette op de Berlagebrug te Amster
dam aan burgemeester de Boer had over
gedragen als een blijvende herinnering
aan den intocht der Canadeesche troepen
in Mei van dit jaar, zaten ruim 200 pro
minente Nederlandsche en Canadeesche
gasten aan tijdens een officieel afscheids
diner in het Amstel-hotel.
Onder de gasten bevonden zich Prinses
Juliana en Prins Bernhard, luit-gen. H.
J. Kruis, dr H. Brugmans. talrijke burge
meester en Commissarissen der Koningin,
de ambassadeurs van Canada en de Ver.
Staten in Nederland en vele hooge Ca
nadeesche officieren.
Gen. Simonds hield een uitvoerige rede
waarin de geschiedenis van het Cana
deesche leger in dezen oorlog werd ge
schetst. Over Nederland sprekend zei de
generaal: ..Wij beseften ten volle, toen
wij hier kwamen, dat Nederland van alle
West-Europeesche staten het meest van
dezen oorlog had geleden en dat het voor
dit land zeer bezwaarlijk zou zijn. wan
neer een zoo groot leger na de capitulatie
in dit dichtbevolkt land zou worden on
dergebracht.
Toch was het ons onmogelijk, onze troe
pen in het zwaar gehavende en reeds
overbevolkte Duitschland onder te bren
gen. Er was geen andere oplossing moge
lijk. dan de Canadeezen in Nederland te
huisvesten, totdat ze zouden kunnen re
patrieeren. Mijn taak was het ervoor te
zorgen, dat de repatrieering zoo snel mo
gelijk geschieden zou. Een taak, die mij
onmogelijk zou zijn gevallen, wanneer Ne
derland mij hierbij niet geholpen had, door
zijn begrip voor onze moeilijkheden en
door zijn onvolprezen gastvrijheid. Ik ben
er zeker van. namens alle Canadeesche
soldaten te spreken wanneer ik zeg, dat
het ons werkelijk spijt, afscheid van Ne
derland en van de vele vrienden, die wij
hier maakten, te moeten nemen."
De generaal gaf vervolgens een boeiend
overzicht van den veldtocht in West-
Europa, waarin het door Canada gelever
de aandeel duidelijk naar voren kwam.
Hij besloot met een hartelijk woord van
dank aan de Nederl. regeering. het En
tertainment Committee en burg. de Boer.
Prins Bernhard, gen Kruis en de Com
missaris der Koningin in Noord-Holland,
Dr. J. E. baron de Vos van Steenwijk,
beantwoordden de rede van gen Simonds
in korte hartelijke speeches. Het diner
werd met een bal besloten, waaraan nog
talrijke gasten deelnamen.
Vele arrestaties in Palestina
Alle telefoonverbindingen met Pales
tina zijn om veiligheidsredenen verbro
ken. De politie, bijgestaan door het le
er. gaat over tot de arrestatie van hon-
erden verdachte personen van alle
landen. In Tel Aviv en Jeruzalem wordt
streng de hand gehouden aan het uit
gaansverbod. Britsche troepen, verge
zeld van tanlcs en automatische mitrail
leurs komen in grooten getale in Tel
Aviv aan.
Brittannië om de Japansche bezetting van
deze gebieden te liquideeren en dat voor
wat dit betreft, dit een gemeenschappe
lijke zaak is van de Britsche en Neder
landsche regeeringen en van het Indo
nesische volk.
De Britsche en Nederlandsche regee
ringen zqn het daarom eens over de ge
dragslijn oin te bevorderen, dat de leiders
van de nationalistische beweging tot over
eenstemming komen mei de Nederland
sche autoriteiten.
Middelerwijl zullen onmiddellijk verde
re stappen worden genomen om zooveel
als mogelijk is. de veiligheid te verzeke
ren van de krijgsgevangenen en geïnter
neerden in Indonesië, die bedreigd wor
den door geweld der extremisten.
Van Mook:
„Nooit verschil van
meening met
regeering geweest"
„De besprekingen met de Britten leid
den tot bevredigende overeenstemming
tusschen het Britsche en Nederlandsche
gezichtspunt, bevredigende resultaten
werden bereikt", aldus zei dr. Van Mook
op een persconferentie na de besprekin
gen in Londen en legde er den nadruk
op. dat er tusschen hem en de Neder
landsche regeering nooit verschil van
mcening was geweest, en dat hij nooit
tevoren een zoo groote overeenstemming
in politiek gezichtspunt had meege
maakt".
„Het kabinet en ik zijn één voor wat
gedaan zou moeten worden en kan wor
den". Van Mook zei verder: „Ik denk
niet dat het lang zal duren eer iets meer
bepaalds kan worden gezegd na de aan
staande hernieuwde besprekingen met
Indonesische politie
in Batavia ontwapend
De geheele Indonesische burgerlijke po
litie te Batavia is door generaal Christi-
son ontbonden. Alle leden van de politie,
officieren en manschappen, zyn ontwa
pend en in hun hoofdkwartieren opgeslo
ten. Het dragen van uniformen is verbo
den. Een grootscheepsche overval door de
Britsche militaire politie op de Indonesi
sche politie-hoofdkwartieren had geen
volledig succes, daar vele Indonesische
politiemanschappen niet aanwezig waren.
Er zyn aanwijzingen, dat zU een „tip"
hadden gekregen omtrent de Britsche
voornemens.
Er zal een gemengde politie worden ge
vormd uit Britsche en Britsch-Indische
leden van de militaire politie en uit Ne
derlanders en Indonesiërs. Ook zou de
stad worden verdeeld in een Britsche
zone en Nederlandsche en Indonesische
wijken. Iedereen moet 's avonds om 10
uur binnen zijn.
Ene aanval op de Nederlandsche kazer
ne van Kemajoran is afgeslagen.
In Medan zijn nieuwe Britsche troepen
aan land gezet.
In Soerabaja is door onbekende oorzaak
brand uitgebroken in de Karmo-kazerne.
Franco-kringen opgelucht
Het communiqué van de conferentie
le Moskou is in officieele kringen te
Madrid met opluchting ontvangen. Men
vreesde, dat de Anglo-Amerikanen tot
een collectieve breuk met de Spaansche
regeering zouden besluiten en men con
stateert met voldoening dat dit niet is
geschied. Deze officieele kringen reke
nen hiermede op een nieuw uitstel, ge
durende hetwelk naar zij hopen de we
reld hoor interesse voor Spanje zal ver
liezen, een hoop, die wel eens ij del kan
blijken.
De Turksche vrijheidszin
Nadat uit Turkije de kreet was ver
nomen, dat „het geheele Turksche volk
bereid is zich voor elke duimbreeds
gronds in den strijd te werpen", heeft
de minister-president Saradjogloe Vrij
dag voor het parlement het volgende
over de Turksche buitenlandschc poli
tiek gezegd: „Het pad, dat wij in de
buitenlandsche politiek volgen, is dat,
wat wij sinds onzen onafhankelijkheids
oorlog hebben gevolgd: het pad van vrij
heid en onafhankelijkheid van ons eigen
volk, het pad van eer, dat het Turksche
volk in geval van nood zal blijven vol
gen".
de Indonesiërs, daar ik van meening
ben, dat een overeenstemming niet al
leen zeer wel mogelijk, maar zelfs waar
schijnlijk is. Wij erkennen, dat de natio
nalistische aspiraties in Azië vasten wor
tel hebben geschoten en op realistische
wijze bevredigd zouden moeten worden".
Dr. van Mook zeide o.m. dat de eer
ste stappen, die gedaan werden op den
weg naar verzoening en overeenstem-
min, zeer bemoeilijkt werden door het
terrorisme der extremisten, bij de ver
dere ontwikkeling werd de eerste re-
publikeinsche groep min of meer ver
vangen door die van Sjarir die het beste
deel der nationalistische beweging ver
tegenwoordigt. Deze groep vertegen
woordigt de groote meerderheid der in-
tellectueelen en het gevoel van millioe-
nen, die een eind willen zien komen aan
de chaos en het bloedvergieten en die
verlangen naar terugkeer van een be
hoorlijke regeering. Met deze groep
werden besprekingen gevoerd, waarin
de rede van de Koningin op liberale en
op opbouwende wijze werd uitgewerkt.
Maar, zoo waarschuwde dr. van Mook.
wij moeten de realiteit niet uit het
oog verliezen. Indonesië heeft mate-
rieelen steun hard noodig en die kan al
leen gegeven worden door samenwer
king.
De luit. gouv. gen. verklaarde, dat hij
uit het Oosten was overgekomen, om het
contact weer op te nemen, en dat hij
niet anders kon zeggen, dan dat zijn
bezoek zeer vruchtbaar was geweest. Hij
was van meening dat hij zou kunnen te
ruggaan naar Indië met de verzekering
dat de politiek die gevoerd zal worden,
in overeenstemming zou zijn met de re
devoering van de Koningin in 1942. In
antwoord op verschillende vragen, zeide
dr. van Mook, dat hij de ontvangst die
de Indonesiërs deze voorstellen zouden
bereiden, met optimisme tegemoet zag.
Op Borneo, Celebes en de Moluklcen
waren de goede betrekkingen met de
Nederlanders hersteld, op basis van ge
lijkheid, tenslotte zeide dr. van Mook,
dat de nieuwe grondwet die zal worden
voorgesteld, betrekking zal hebben op
geheel Ned. Oost-Indië, dat een soort
van gemeenebest zal worden met plaat
selijke besturen, aangepast aan den aard
en de bijzondere omstandigheden van
het betreffende gebied.
Een voorbereidende conferentie zou
de definitieve conferentie, waarop de
nieuwe regeeringsvorm uitgewerkt zal
worden kunnen voorafgaan. Dr. van
Mook is van plan, op 5 Januari naar
Ned.-Indië terug te keeren.
I
Hef woord is aan....
George Washington:
Het denkende deel der
menschheïd vormt zijn oor
deel niet naar de uitkomst',
zijn billijkheid zal even
grooten roem toekennen aan
daden, die succes verdienen
als aan daden, die met suc
ces worden bekroond.
Sjarir over Britsch-lndonesische
samenwerking
Sjarir heeft verklaard dat hij in prin
cipe accoord ging met de voorstellen
die door generaal Christison gedaan zijn.
maar dat de bijzonderheden nog bespro
ken moesten worden tusschen de Brit
ten en de Indonesiërs.
DOEN OF LATEN.
Met het oog op deze verklaring van
Sjarir, herhalen Britsche militaire krin
gen. dat generaal Christison's voorstel
aan den Indonesiërs om samen te wer
ken een kwesjie is van „doen of laten",
daar geen voorwaarden voor zulk een
samenwerking in overweging zullen
worden genomen.
Britsche militaire kringen leggen uit
sluitend de nadruk op het militaire ka
rakter van het voorstel van generaal
Christison. Zij weigeren om verwikkeld
te worden in, of zelfs maar in verband
gebracht te worden met eenige politieke
ge vol gtr ekk ingen
Nederlandsche Natuur
Historische Vereeniging
Dezer dagen hield de Nederlandsche
Natuur Historische Vereeniging haar eer
ste landelijke bijeenkomst na de bevrij
ding in Artis te Amsterdam. In verband
met de tijdsomstandigheden werd van het
gebruikelijke congres afgezien en werden
de afdeelingen in de gelegenheid gesteld
enkele afgevaardigden te zenden
Van H M, de Koningin, Beschermvrou
we der vereeniging, was een dankbrief
ingekomen op de door het hoofdbestuur
aan H M. gezonden gelukwenschen bij
haar terugkeer in het vaderland.
Besloten werd o.a. de contributie te
verhoogen tot f 5 per jaar, meer subsidie
te verleenen aan de contactcommissie
voor natuurbescherming, het maandblad
Natura op hooger peil te brengen, een uit
gave „Wetenschappelijke Mededeelingen"
te verzorgen en het hoofdbestuur te re-
orrganiseeren en uit te breiden
In het hoofdbestuur zullen o.m. zitting
hebben: Dr. Joh. H. van Burkom (alg.
voorzitter), J. Nijkamp (alg. secr.), F. Rui
nen (alg. penningm
Het eiland der
grijze Monniken
Een verheugend feit, waarop na de
bevrijding nog weinig de aandacht is
gevallen, is de terugkeer in Neder-
landschen eigendom van het eiland
Schiermonnikoog, het „eiland der grijze
monniken" (Skiermüntseach), zooals
het eertijds werd genoemd. Het eiland
was hetgeen niet ieder geweten zal
hebben Duitsch bezit. Tot ongeveer
het midden der zestiende eeuw had het
eiland sinds menschenheugenis toebe
hoord aan het klooster Claerkamp. Da
bewoners van dit klooster, de Claer-
kampster monniken, grijze of schiere
monniken, zijn de oudste eigenaars, die
bekend zijn. Zij gaven aan het eiland
zijn naam en wij zien in het wapen van
Schiermonnikoog nog altijd haar beel
tenis. Toen in 1580 de Friesche kloos
tergoederen in beslag genomen werden,
werd het eiland provinciaal domein. De
staten van Friesland kregen echter in
1638 geldgebrek en verkochten een deel
der domeinen, waaronder ook het ge
heele eiland, dat later van hand tot hand
ging, toen het in 1858 voor f 98.000 ge
kocht werd door Mr. E. J. Banck te
's-Gravenhage, die het eiland in 1892
overdeed aan een Duitschen graaf, in
1903 opgevolgd door zijn zoon, G. E. A.
graf von Bernstorff.
Krachtens artikel 3 van het besluit
vijandelijk vermogen, volgens hetwelk
vermogen toebehoorende aan een vijan
delijken staat of aan een vijandelijken
onderdaan van rechtswege in eigendom,
overgaat aan den staat, is Schiermon
nikoog nu weder Nederlandsch bezit
geworden.
1