IJmuider Courant
Een Vooruitzicht
Waarschuwing tegen represailles
De „Nieuw-Amsterdam" in Southampton
Jaatfgang No. 18218
Bureaux: Kennemerlaan 154,
IJmuiden - Telefoon 5437
Te Haarlem: Gr. Houtstr, 93
Telefoon 10724.
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Woensdag: 2 .Januari 1944
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p. week 31 cf.
per kwartaal 4.
ER is een vooruitzicht in dit Nieuwe
Jaar, dat ons met groote verwachting
moet vervullen. Ik bedoel het volledig
herstel van de parlementaire democratie,
tengevolge van de a.s. verkiezingen in de
maand Mei. Dat zal een gebeurtenis van
het grootste belang zijn en ik moet daar
in het eerste nummer van dit blad dat in
1946 verschijnt, nog eens extra nadruk op
leggen. Want ik heb het gevoel dat som
mige menschen de beteekenis van het feit
niet geheel doorzien. Wellicht zijn zij ge
neigd, te veel op uiterlijke vormen af te
gaan. Er is nu toch een parlement, zeg
gen zij, al heet 'het dan ook Noodparle-
ment omdat het niet door het volk ge
kozen is. En dit parlement heeft volledige
bevoegdheden.
Dat is waar, maar het bezit niet het
gezag, dat een wettig gekozen parlement
draagt. Het is zich daar zelf van bewust.
Dat kan niet anders, want het weet dat
het er niet krachtens een uitspraak van
het Nederlandsche volk van dezen tijd
zit.Het moet wel twijfelen aan zichzelf,
aan zijn samenstelling en aan den indruk
dien zijn woord en zijn beslissingen bul
ten zijn vergaderzaal maken. In hoeverre
geeft de sterkte-verhouding van zijn
fracties een verkeerd beeld van de op
vattingen en wenschen, die thans in het
volk leven? Niemand kan dat precies
zeggen, te minder omdat pogingen tot
concentratie en herziening van partijen
aan den gang zijn en al met een zekere
mate van succes bekroond. Maar dat het
een verkeerd beeld is staat vast. Dit
maakt de positie van het parlement
uiterst moeilijk als liet tegenover be
slissingen van groote beteekenis gezet
wordt. Het zal op zoo'n oogenblik in een
nog moeilijker positie verkeeren dan de
regeering, die het aanhangige wetsvoor
stel heeft gedaan en die heeft moeten
pogen, daarin het volksbelang naar haar
beste inzicht tot uiting te brengen. Want
het parlement treedt op als volksverte
genwoordiging en dient als zoodanig uit
spraak te doen. Voor of tegen kunnen
beide van beslissende beteekenis voor de
toekomst van ons volk zijn, omdat het
besluiten kan gelden die geen uitstel ge-
doogen en welker uitwerking later niet
meer teniet kan worden gedaan. Dit kan
to* zeer moeilijke situaties leiden.
Onder degenen die geneigd zijn. de in
grijpende beteekenis van het volledig
herstel der parlementaire democratie te
onderschatten, zyn er die sombere her
inneringen hebben aan de vooroorlog-
sche tekortkomingen. Tot hen zou ik wil
len zeggen: de fout lag niet bij de demo
cratie, maar bij fouten in haar toepas
sing. Als wij ons daar maar bewust van
zijn en blijven, zullen wij haar beter toe
passen. Gij hebt gezien wat het alterna
tief is. Gij hebt aan den lijve ondervon
den hoe de autocratie werkt en welke de
misstanden zijn die de dictatuur met zich
sleept. Verkeerde toepassing van de de
mocratie levert ook haar nadeelen óp.
zooals verkeerde toepassing van ieder
stelsel dat doet. Maar zij zijn niet te ver
gelijken met de willekeur, het onrecht,
de wandaden en de verwildering die de
dictaUiur met zich 6leept en waarvan de
Dui'sche editie een voorbeeld heeft ge
geven. dat aanhangers van het simpele
begrip ..de sterke man" voorgoed gene
zen moet hebben.
De Duitschers hebben niet nagelaten
een jarenlange verdachtmaking en leu
gencampagne tegen de vooroorlogsche
toestanden in ons land te voeren, die
sommigen huns ondanks misleid heeft.
Zeker, er waren fouten. Er waren groote
tekortkomingen. Wij kunnen niet dan
met droefheid denken aan het falen ten
opzichte van de algemeene bestrijding
der werkloosheidom het voornaamste
voorbeeld te noemen. Maar wat heeft
het Derde Rijk in ruil aangeboden?
Het Derde Rijk heeft van zijn eigen
rechteloosheid en misdaden steeds zijn
politieke tegenstanders beticht. Het heeft
ons misstanden aangewreven, d*e nooit
in ons land bestaan hebben. Het heeft
bevolkingsgroepen en personen met zijn
leugens bestookt en het waren niet meer
dan leugens. Soms merk ik met verwon
dering. dat er nog menschen zijn die ze
napraten en zich er blijkbaar niet be
wust van zijn, door wie zij zijn besmet.
Gelukkig is de groote meerderheid voor
deze propaganda immuun gebleken. Ge
lukkig is de overgroote meerderheid van
ons volk zich bewust van het feit, dat zij
de parlementaire democratie wenscht.
Zij dient tevens te begrijpen dat het aan
vaarden van een stelsel dat bovendien
het moeilijkste stelsel is en dus de mees
te toewijding en zorg en gevoel voor het
algemeen belang eiseht niet voldoen
de is. Met stelsels en partijprogramma's
alleen komen wij er niet. Het is de toe
passing die onze volle aandacht eischt,
om er een succes van te maken. De voor
oorlogsche fout lag in de verslapping van
die aandacht en in het op de spits drijven
van de tegenstellingen. Volksrcgeering
beteekent toewijding, zorg, wil tot sa
menwerking. verdraagzaamheid, begrip,
eerbied voor de menschelijke persoonlijk
heid.
Ons volk heeft iets geleerd, al heeft
het ook anderzijds veel verloren. Als het
dat geleerde in toepassing brengt, zullen
wij beter slagen met de democratie dan
voor den oorlog, toen het aan waarschu
wingen al niet ontbroken heeft. Ik heb
daar goede verwachtingen van. En daar-
Re laatste maar niet onbelangrijkste gebeurtenis ln de opbouw werk
zaam heden in ons land vormde de opening: van de Moerdijkbrug op
SI Deo. j.l. De plechtigheid werd verricht door den directeur-generaal
van Rijkswaterstaat, den heer J. W. H. lïarmsen. Xn afloop maakten
alle aanwezigen per anto een rit over de nienwe bnig. (P.)
Dreigende aanval op Semarang
Van Amerikaansche zeide werd den Un.
Press correspondent verklaard dat de In
donesiërs zich meer en meer realisecren
dat een compromis de eenige weg uit de
moeilijkheden is en zooals Sjarir het zei-
de, de republikeinen zyn bereid elk nieuw
voorstel te overwegen dat Van Mook uit
Nederland mee zou brengen, vooropgesteld
dat het gebaseerd is op zelfbeschikking.
Vele waarnemers beamen dit.
Op Sumatra vordert de concentratie der
Japanners in de havens goed en wordt de
militaire situatie voortdurend beter. Op
Java hebben de Britten op het Westelijk
deel van het eiland de Japanners voor
zich aan het werk gezet. Op Midden- en
Oost-Java echter hebben zij deze nog al
tijd niet onder oogeh gekregen.
De onderhandelingen met de Indone
siërs over de vrijlating der Japanners
verloopen echter gunstig. De veiligheid
der vrouwen en kinderen wordt dage
lijks grooter. Den Britten wacht echter
nog een zware taak, zoodat de data die
in de buitenlandsche pers genoemd zijn
voor het terugtrekken der Britsche troe
pen uit Indië zuiver op gissingen berus
ten.
Admiraal Mountbatten. opperbevelheb
ber van het Z. O. Azië commando, heeft
in een dagorder, gedateerd 1 Jan. 1946,
het volgende gezegd:
,,Gij die dienst doet In Ned. Oost-Indië
had een zelfs moeilijker en ondankbaar
der taak dan de troepen die onder het Z.
O. Azië commando elders zyn ingezet,
maar gij hebt er u met hetzelfde geduld
en dezelfde moed die gy ook gedurende
den oorlog hebt getoond, van gekweten.
Duizenden geïnterneerden, waaronder
vrouwen en kinderen, hebben hun leven
aan u te danken en zijn er u dankbaar
voor. Als gij het dragen van deze ver
antwoordelijkheid verder doorzet, zorgt
er dan voor. dat uw goede naam door niets
aangetast wordt. Hoe groot de aansporing
ook moge zijn, laat u niet tot represaille
maatregelen verleiden: wraak zou slechts
haat en woede entgevolge hebben, die uw
reputatie schade zouden doen. Slechts
door uw zelfbeheersching en verdraag
zaamheid kunnen de voorwaarden worden
geschapen, waarin de Nederlanders en de
Indonesiërs hun wedcrzijdsche doelstel
lingen kunnen bespreken en tot overeen
stemming kunnen geraken."
De Nieuwjaarsdag is in Batavia rustig
verloopen. Op 31 Dec. was er bij Sema
rang extremistische activiteit en werd
het vliegveld met 75 mm. kanonnen be
schoten. Men houdt rekening met een
aanval op de stad. waartoe blijkbaar voor
bereidingen worden getroffen. Het dra
gen van vuurwapens is in Batavia ver
boden. Luit.-adm. Helfrich zal naar Den
Haag terugkeer en om zich te wijden aan
de functie van commandant der marine-
strijdkrachten. zoodra de reorganisatie in
Batavia, noodig door het opheffen van de
functie van alle Nederlandsche strijd
krachten in het Oosten, gereed zal zijn.
om acht ik het vooruitzicht van de ver
kiezingen groot en verheugend. Eenmaal
tenvolle hersteld, zal de parlementaire
democratie haar heilzame werking in ons
geheele volksbestel doen gevoelen. En
het gezag zal alleen en uitsluitend gecon
centreerd zijn op de plaats, waar het be
hoort te zijn. Dat zal ook de rechtszeker
heid in ons land herstellen. R. P-
De Deensche evangelist Egon Ostrom is
nabij Medan met 5 hem vergezellende Ja
panners vermoord, hoewel hij een vrijge
leide van den nationalistischen gouver
neur had. Een Japansche troepenmacht
heeft represailles genomen.
Volgens Un. Press moet Yamamo'to
trachten de vrijlating te verkrijgen van
een groot aantal Japanners, dat op Mid
den- en O. Java door de Indonesiërs
wordt gevangen gehouden. Verder zou hij
trachten de moeilijkheden uit den weg te
ruimen, veroorzaakt door de weigering
van Japansch marinepersoneel om Brit
sche orders te gehoorzamen.
Het woord is aan....
Wjjnaendts
Francken:
Aan de werken van een
goed schrijver bespeurt men
nooit de moeitedie eraan
ten koste werd gelegd.
De Gaulle dreigde
met aftreden
Generaal De Gaulle heeft Dinsdagmid
dag in de Nationale Vergadering gedreigd
af te treden, indien een socialistische mo
tie, die voorstelt de uitgaven van het leger
met 20 pCt. te verminderen, werd aange
nomen. Hij verklaarde, dat de door de
regeering gevraagde credieten noodzake
lijk zijn om de overgangsperiode, die aan
de reorganisatie van het leger voorafgaat,
te dekken. Tenslotte kwam men toch tot
overeenstemming, want de vermindering
zal pas na 15 Februari a.s. in werking tre
den en alleen dan, wanneer de regeering
vóór dien datum geen wet tot reorganisa
tie van het leger heeft ingediend. Deze
toevoeging is zoowel door de regeering
als door de socialisten goedgekeurd.
De laatste uren van Hitler
Naar Reuter meldt, heeft men den gang
van zaken tijdens de laatste uren van
Hitier nu vrij nauwkeurig kunnen vast
stellen. Op den avond van 28 April kwam
Hitler tot de conclusie, dat het einde in
zicht en er voor het belegerde Berlijn
geen hulp meer mogelijk was. Op 29 April
om 2 of 3 uur 's nachts trad hij in het
huwelijk met Eva Braun; om vier uur
's nachts dicteerde hij zijn testament Om
10 uur trof Hitier maatregelen om de ver
zending der documenten te waarborgen:
een boodschapper ging naar admiraal
Dönitz, oen tweede naar veldmaarschalk
Schörner, een derde stel documenten
bleef in reserve achter. De boodschappers
hebben hun doel niet bereik* en vertrok
ken naar huis. Inmiddels had Dönitz een
telegram ontvangen van Bormann. waar
in deze hem mededeelde, dat Hitier Dö
nitz tot zijn opvolger had benoemd. Op
1 Mei telegrafeerden Göbbe'-; er: Bom nn
aan Dönitz. dat Hitler dood was cn de
„regeering" van Dönitz door Hitler was
benoemd. Naar men gelooft weigerde
Dönitz om „smerige nozis" in zijn kabi
net op te nemen.
Opgeruimde stemming ondanks geleden ellende
Het A.N.P. meldt: Op Nieuwjaarsdag
kwam de „Nieuw-Amsterdam" met 3800
repatrieerende Nederlanders en 600 ver
lofgangers van het Britsch-Indische leger
in Southampton aan. Deze geëvacueerden
kwamen na lange barre jaren ln Europa
terug, maar dit woord „geëvacueerden"
klinkt niet erg preettig. als deze uit een
deel van het eigen rijk komen.
Onze landgenooten hadden een goede
reis gehad met prachtig weer en een
gladde zee. In Suez werd winterkleeding
verstrekt door het Roode Kruis en de
plaatselijke autoriteiten. Door tijdsgebrek
kon niet iedereen geholpen worden, maar
van door de Engelschen beschikbaar ge
stelde dekens kon men toen, in de eerste
plaats voor de kinderen, kleeren maken.
De gezondheidstoestand aan boord was
slecht. Door zwakte werkte het tempera
tuursverschil. vooral voor de jongeren,
zeer nadeeelig. Het aantal lijders aan in
fluenza en mazelen was dan ook groot.
Tijdens de overtocht is echter geen enkele
ernstige ziekte voorgekomen en er zUn
geen sterfgevallen te betreuren.
Over het eten was men algemeen zeer
tevreden. Het viel den verslaggever echter
op, dat er nog steeds onderscheid bestond
tusschen passagiers, die in de „officers
mess" mochten eten. en de vele anderen,
die dit recht niet hadden.
Er was een groote verscheidenheid on
der dit groote aantal reizigers, wat zich
laat begrijpen. Men ontmoette er o.a. den
sultan van Johore met zijn gemalin. Uit
verschillende deelen van Indië kwamen
vier Katholieke priesters, vijf broeders en
tien zusters na een zwaren tijd terug, die
een en ander wisten te vertellen over de
behandeling van geestelijken door de Ja
panners. De sportkamploere zwemmen en
schoonspringen van Indië Kieki Heck was
ook aan boord. Hans 'en Houten, skiffeur
en Olympisch roeier, die sergeant was bij
de capitulatie, ontsnapte aan de Thailand-
sche kampen, maar werd uitgezonden naar
Ceram. waar een vliegveld moest worden
aangelegd. Dit geschiedde onder de slecht
ste omstandigheden, die maar in te den
ken waren Door mishandeling en totaal
onvoldoende voeding vermagerden de
mannen tot geraamten. Na zes maanden
volgde hun overplaatsing naar een ander
kamp. waar het zoo mógelijk nog erger
was. In de drie maanden, dat ten Houten
daar was zag hij twnp-derde der 1701 ge
vangenen sterven. HM doo-^ond het ch-
ter. zelfs het (nnnsternrhtjee
naar Ratavia in Rent. waar h'ï hft*
door ziln lengte bijzonder moes' onlgel
den, daar de Japanners zich in zijn nabij
heid dubbel ..onder de maat" vonden. Bij
een later transport naar Sumatra werd
een der schepen van zijn convooi door ge
allieerde vliegtuigen tot zinken gebracht,
waarbij 1300 Nederlandsche en Engelscne
krijgsgevangenen en 2200 geronselde In
dische koelies verdronken.
De stemming aan boord was prachtig.
Natuurlijk is men blij weer in Europa te
zijn. In den familiekring teruggekeerd,
wil men ln de eerste plaats rust en een
plaatsje voor zichzelf hebben, waar men
eens op zijn verhaal kan komen. Men kan
zich niet voorstellen wat onze landgenoo
ten hebben doorgemaakt, doch men kan
zich hun gemoedsgesteldheid wel eenigs-
zins indenken na deze barre jaren, waarin
zij bovendien al hun bezittingen kwijt
raakten. Laat hen daarom praten en stelt
geen onnoodige vragen. Zij moeten eerst
op hun verhaal kunnen komen in den
kring van familie of vrienden. Zij hebben
veel ellende doorgemaakt, wel meer mis
schien dan onze landgenooten in de Duit-
sche concentratiekamper., aldus de A.N.P.-
verslaggever.
De mogelijkheid hestaai. dat ile ..Alman-
zora" morgen omstreeks 12 uur bij de fruit-
Joods van de K.N.S.M. aan de Rietlanden
arriveert en op 6 of Januari met de overlga
passagiers van de .N*. Amsterdam.
De Utrecht aan den top
In 9 reizen
bijna half millioen gulden
- Volgens de voorloopige cijfers der be
sommingen is de Utrecht ÏJM 73 van De
Vem, schipper R. Groen, dc recordhouder
voor 1945. Alleen reeds voor de IJraui-
densche reizen na de bevrijding heeft dit
schip in 9 reizen 476905 bcsomd.
Onmiddellijk op de Utrecht voigt de
Vikingbank IJM 183. schipper L. Grave-
maker van de N V. Stoomvisscherij Mij.
Mercurius met 339113 in 9 reizen. De
Ewald IJM 48 besomde in 10 reizen
315505. de Prinses Beatrix IJM 117 in 10
reizen 311956 en de Cornelis IJM 15 in
7 reizen 288920.
Wanneer we deze cijfers vergelijken met
de resultaten van 1939 zien we het vol
gende: De Utrecht maakte toen 22 reizen
en besomde 68443, de Vikingbank 20 rei
zen 106233, de Ewald 22 reizen f 58537,
dc Prir. r.es Beatrix 22 reizen 62756 ert
jr rvv 21 reizen 65438. waaronder
bedragen, die dit jaar in één reis verkre
gen werden. _,_i
