Qt as daq. is aaac&if,
ÜH
Avonturen van Wag en Warrel
Sport in het Kort
maar de vrede wil nog niet komen-.."
Redevoeringen van den
Minister-President
Het hoofdthema van de rede die de mi
nister-president prof. ir. W. Schermer-
horn op Oudejaarsavond voor de Nedei--
landsche luisteraars hield was: bezinning.
Het is, zoo zei hij, een Oudejaarsavond
die voor ons allen zwaar geladen is en die
voor duizenden in ons volk de herinne
ring oproept aan angst en smart, aan
lijden en rouw. Honderdduizenden staren
naar een ledige plaats in den familiekring.
Zooveel mogelijk moet balsem op de won
den gelegd worden. Ook denken wij aan
de velen die berooid uit de Duitsche con
centratiekampen terugkwamen. Het Ne
derlandsche volk heeft nog wat goed te
maken jegens die slachtoffers. Ook moe
ten wij al het mogelijke doen om het leed
dat Ln Indië veroorzaakt is, te verzachten.
De terugkeerenden uit Insulinde moeten
wij met open armen ontvangen.
Opbouw en herstel vragen groote offers.
De taak waarvoor ons volk staat, is on
eindig zwaar, terwijl de draagkracht tot
een minimum verminderd is.
Spreker gevoelde behoefte uit naam van
en over het hoofd van het Nederlandsche
volk heen, het woord te richten tot de
Koningin. Moge het Uwe Majesteit ge
geven zijn op Hare hooge en eenzame
post, ook in het komende jaar bij te dra
gen tot en .getuige te zijn van het samen
brengen van alle nationale krachten om
deze op te voeren tot de hoogste geeste
lijke potentie, die noodzakelijk is om van
1946 het jaar te maken, dat aan ons volks
leven de beslissende stoot in den koers
ten goede zal geven.
„De oorlog is voorbij, maar zoo ver
volgde de minister-president de vrede
wil nog niet komen. De stuiptrekkingen,
die wij aanschouwen, zijn in den grond
de barensweeën van een nieuwe wereld,
die in vrede leven kan, of zijn zij nieuwe
uitingen van denzelfden geest, die eens den
tweeden wereldoorlog deed ontbranden?
De menschheid houdt den adem in bij de
bepaling van het lot van ons oude wereld
deel.
Zal men dezelfde fout maken van
1918, n.l. door het te vroeg verschaffen
van zelfbestuur aan Duitschland, met
gebruik van de weinige beschikbare
werkelijke democratische elementen?
Onnieuw zullen dan alle na-oorlog-
schc catastrofen door een verblind
volk op de rekening der ïtathenau's en
Stresemann's worden geschreven, zoo
dat nog eens de democratie in het hart
van Europa in discrediet wordt ge
bracht. Daar ligt in wezen een der
allergrootste vragen, op welker be
antwoording wij helaas niet zeer ge
rust zyn.
Na 1800 dagen afbraak is in 180 dagen
herstel in ons land reeds veel bereikt.
Dit stemt tot dankbaarheid. 1946 moet
voor het grootste deel der bevolking uit-
Den Haag opgeschrikt
door een
geweldige ontploffing
Vuurwerk op Oudejaarsavond is tradi
tie geworden, maar de Scheveningers en
Hagenaars hebben wel iets te veel van
het goede genoten.
Op den middag van den Sisten Decem
ber vloog een opslagplaats van munitie
in de Scheveningsche duinen de lucht in
met als gevolg een groote glasschade, een
krater van 45 meter doorsnede en 25 meter
diep en een gewonde, n.l. een jongeman,
die wonder boven wonder niet ernstig ge
kwetst raakte aan den schouder. Vermoe
delijk hebben kinderen in de omgeving
van de kazemat met vuur gespeeld. De
Tavage in de omgeving is geweldig en het
is dan ook aan het duinterrein, waarin de
bunker gebouwd was. te danken, dat zich
geen ernstige ongelukken hebben voor
gedaan, alhoewel men nog ten aanzien
van de kinderen, die in de naaste omge
ving van de ontploffing speelden, in het
onzekere verkeert.
De radio geeft:
HILVERSUM I, 301 M.
18.00 Orgelmuziek. 18.15 Cabaret, 18.30 Het
Rijk Oveiv.ee. 10.45 Sonate voor twee piano's.
19.00 Nieuws. 19.15 P.eportage. 19.30 Bac'npro-
gramma, 20.00 Nederland Herrijst. 20.15 Lon-
densche Brief. 20.30 Eddy walis. 21.00 Hoor
spel „Kon. Victoria". 22.00 Gram.muz. 22.15
Mensch en maatschappij. 22.30 Componist v.
d. week. 23.00 Nieuws. 23.15 Avondwijding.
HILVERSUM H, 415 M.
18.00 Nieuws. 18.30 Syl vest re-trio. 19.00
Alexander Wertinsky. 19.10 Gedichten van
Poesjkin. 19.15 Sonate voor twee piano's
19.30 Progr, v. d. Ned. Strijdkrachten, 20.00
Opera La Bohème. 21.00 De Patriot. 21.15 Nina
Dolce. 21.45 Avondwijding. 22.00 Nieuws. 22.20
Ted Powder.
Agenda
WOENSDAG 2 JANUARI
Kennemerplein Foto-ten toonstelling
Duitsche Concentratiekampen 10—18 uur.
Stadsschouwburg: Papa is verloofd, 20 uur.
Rembrandt: De dag van morgen (18 j.). 14,
16.15, 19 en 21.15 uur. Palace: In het Vreem
delingenlegioen (14 j.), 14, 16,15, 19 en 21.15
uur. Luxor: Modem Times (15 met gel.},
14, 16.15, 19 en 21.15 uur. Frans Hals: 't Zit in
de lucht OH j.), 14, 16.15, 19 en 21.15 uur
DONDERDAG 3 JANUARI.
Stadsschouwburg: Thérèse Raquin, 20 uur.
Muziekzaal Brinltmann: Dr, A. v. d. Boom.
20 uur. Concertgebouw. Jan de Man, 20 uur.
Bioscopen als Woensdag.
komst brengen wat het tekort aan schoei
sel en textiel betreft.
Onze samenleving is zwaar belast met
twee gevolgen van de bezetting: de poli
tieke delinquenten en de zuivering.
Dat de definitieve oplossing hiervan nog
niet gevonden is, ligt in een conflict der
geesten. Dit werkt belemmerend en ver
troebelt helaas de geesten verder.
Tenslotte w=o* de minister-president er
op, dat in ons volk een roepingsbewust-
zijn wakker geroepen moet worden.
Tenslotte gaat het in het menschen-
leven om de vraag van de menschelijke
persoonlijkheid in haar verhouding tot
God en niet om de vraag of wij arm of
rijk, verslagen of overwinnaar zijn. Al
leen tegen den achtergrond van deze
vraag kunnen wij in laatste instantie als
zonen van één volk naast elkander de
schouders zetten onder de zware taak die
ons wacht.
's Middags had de minister-president
voor de radio-luisteraars in de overzee-
sche gebieden gesproken. Daarbij deelde
hij mede, dat berekend is dat
220.000 Nederlanders in de jaren van
druk en nood het leven lieten.
De Indische kwestie
Breedvoerig besprak prof. Schermer-
horn de Indische quaestie. Hij betoogde
dat het overal geldt, ook in Indonesië,
dat geen samenleving buiten gezag kan
bestaan. De gezagscrisis, die vooral op
Java ontstaan is, zal niet overwonnen
worden, noch haar gevolgen voorkomen,
voor en aleer het gelukt, algemeene er
kenning te vinden voor een nieuwen vorm
van gezag, dat zichzelf weet te handhaven,
niet alleen door geweld en macht; doch
ook door" de rede, zooals die niet in de
eerste plaats in de groote meerderheid,
maar in het bijzonder in de leidende laag
der bevolking werkt. Deze herbouw van
het gezag is de groote zorg en de groote
verantwoordelijkheid van de Nederland
sche regeering. Daarvoor zijn naar onze
overtuiging alle elementen der Indonesi
sche samenleving noodig, voor wie een
goed bestuur waaTde heeft. Daarvoor
zijn ook zij noodig, die thans gelooven,
dit gezag uitsluitend te kunnen doen dra
gen door een Indonesische onafhankelijk
heidsbeweging. De tijd die komt zal lee-
ren op welke pijlers en in welke verhou
ding het noodzakelijk gezag in het nieuwe
Indonesië zal kunnen worden gebouwd.
Ook hierbij gaat het echter bij ieder der
betrokken volksgroepen niet alleen om
woorden, maar in de allereerste plaats
om daden. De komende weken kunnen
van beslissende beteekenis voor den gang
van zaken zijn, Duizenden, ja millioenen
verlangen naar vrede, naar recht, naar
zekerheid in hun leven, naar meer wel
vaart en naar een beetje gewoon men
sch eliik geluk. Een voor mij onbekend
gedeelte van de Indonesische bevolking
acht voor dit laatste zelfstandigheid
meer vrijheid een integreerend bestand
deel. Dat is hun recht, waarmee op zeer
ernstige wijze door hen, die thans ver
antwoordelijkheid dragen, rekening dient
te worden gehouden. H.M. de Koningin
heeft op 7 December 1942 duidelijk uit
gesproken, dat geen politieke eenheid of
nationale band kan blijven bestaan, w
neer deze niet vrijwillig wordt aanvaard
en gesteund door het vertrouwen van het
overgroote deel der burgers, dit is geen
politieke belofte, maar slechts het con-
stateéren van een waarheid, die in de
moderne wereld tot politieke consequen
ties voert en die daarom bij den nieuw
bouw van het gezag in Indië niet uit het
oog maf worden verloren.
De Nederlandsche regeering heeft
de vaste overtuiging, dat het mogelijk
zal zijn zoodanige vormen te schep
pen voor het bestuur van het konink
rijk en van de onderscheiden gebieds-
deelen, dat in beginsel dit doel zal
knnnen worden bereikt.
Ditzelfde geldt voor Suriname en Cu
racao. Die oplossing draagt in zich de
kiemen voor de vereeniging in vrijheid
der onderdeden met hun samenhang in
het koninkrijk. Wij vertrouwen binnen
kort dezen weg te kunnen betreden. Dan
pas zullen velen in Nederland zoowel als
overzee zich misschien realiseeren dat de
herbouw van het economisch en sociale
leven en de versterking van het cultu-
reele leven, zoowel in Nederland als in
Indonesië als in de West enorme offers
van alle betrokkenen en in de eerste
plaats van Nederland zal vergen.
Kinderen van employé's der Ned. Spoorwegen in Engeland. Tijdens de
bezetting lazen de Engelsehe spoorwegarbeiders met groote bewondering
en waardeering de berichten over de spoorwegstaking in Nederland. Na
de bevrijding noodigden zij 250 kinderen van hun Nederlandsche
collega's uit voor een vaeantie van vier maanden in Engeland. De eerste
helft van deze vaeantie brengen de kinderen door in een speciaal kinder
tehuis te Woodlands Hostel bij Doneaster. De laatste twee maanden
zullen zij ln de gezinnen der Engelsehe spoorwegarbeiders worden op
genomen. In het kindertehuis zijn de jeugdige Nederlandsche gasten
l>este maatjes met de Engelsehe kokkin. Voor etenstijd mogen ze even
proeven. (P.)
De Moerdijkbrug
weer in dienst
Het oude jaar is voor ons land goed ge
ëindigd. Hiermede doelen we op ce open
stelling van de Moerdijkbrug over het Hol
lands Diep. Het hijschen van de driekleur
vormde het hoogtepunt van de sobere
plechtigheid die den 31en December om
streeks drie uur plaats hac. en waarbij een
aantal ingenieurs van Waterstaat, de Neder
landsche Spoorwegen, en een vertegenwoor
diger van het Belgische ministerie van open
bare werken aanwezig waren.
Den zelfden middag richtte de minister
van Openbare Werken en Verkeer over Her
rijzend Nedex-land het woord tot ons
volk om zijn vreugde uit te spreken over het
herstel van de Moerdijkbrug. Ook hij memo
reerde den noesten arbeid, die het totstandko
men van de verbinding ten zeerste had be
spoedigd en wees op de groote beteekenis
van een korte verbinding met België,
Scholieren danken Amerika
Leerlingen van de H.B.S.-B aan het
Santpoorterplein hebben op initiatief en
onder leiding van hun teekenleeraar een
aantal kalenders vervaardigd, die betrek
king hebben op de bevrijding en eenige
onderwerpen die den Amerikanen inte
resseeren zullen. Deze kalenders zijn be
stemd voor leerlingen in Amerika, die
zich verdienstelijk hebben gemaakt voor
de inzameling van reliefgoederen voor
ons land. Dit is nog slechts een van de
weinige uitingen van onze waardeering
voor wat de Ver. Staten deden, enkele
officieele dankbetuigingen daargelaten,
die nooit zoo tot de verbeelding van de
massa spreken.
Bijzonder Gerechtshof
te Amsterdam
De Zandvoorter
die de Duitschers begunstigde
Het Bijzonder Gerechtshof te Amster
dam veroordeelde den Zandvoorter R. van
Deurzen, die het Noorderbad te Zand-
voort, en na de sluiting daarvan het R.K.
Patronaatsgebouw in Zandvoort exploi
teerde als weermachtslokaal en de Duit
schers in veel begunstigde, tot 6 jaar ge
vangenisstraf, waarvan 3 jaar door te
brengen in een rijkswerkinrichting. (De
eisch was 8 jaar.)
Een spionne.
Katharina Thonus, die te Amsterdam
werkzaam geweest was als typiste bij den
S. D. en Nederlanders bespionneerd had,
die op het arrestatielijstje van den S. D.
stonden, werd veroordeeld tot 15 jaar,
waarvan 10 jaar in een rijkswerkinrich
ting. Er was de doodstraf tegen haar ge-
eisdht.
18.Pi's oranje stipjes worden wel'n beet
je donkerder van kleur en hij veegt
haastig het stof van de band van het
boek af en geeft het aan Wag. O, wat is
dat een zwaar boek! Wag legt het maar
gauw op den grond en vraagt aan Pi;
„Waar staat het zoowat?" Bladzij 2164
Wag" antwoord Pi, Vlug bladert Wag
in het boek. Ja, daar heeft hij het. Blad
zij 2164. En nog niet eens op de helft!
Jonge, jonge, zoo'n dik boek had onze
vriend nog nooit gezien.
Oud- en Nieuwjaar
te Hastings
Van de oudejaarsronde in het meester-
tournooi op het schaakbord is weinig op
merkelijks te melden. Voor Nederland is
van belang, dat Prins voor de derde maal
won. Dit keer was Thomas het slachtoffer.
Opvallend is wel, dat zwart in het alge
meent wint van wit. Overigens was men
Maandag eenigszins in spanning door de
aankondiging van de komst der Russen,
die geduchte spelers zijn. Zij zullen nu te
Londen hun krachten ontplooien, voor dit
tournooi zijnij zij te laat.
Het nieuwe jaar is voor de Nederland
sche topspelers niet bijster goed begon
nen. Sir George Thomas nam wraak voor
zijn nederlaag tegen Prins en versloeg
Euwe. De Nederlandsche kampioen stond
er in het begin niet slecht voor, maar de
fortuin was zeer wisselvallig; na een on
gemotiveerd pion-offer ging het snel
bergafwaarts. Prins moest dezen dag zijn
partij tegen den Amerikaan Denker in
een ongunstige positie afbreken. Aan het
einde van de vierde ronde is de stand nu
als volgt: Prins, Ekstroem en Steiner 3 pi,
Euwe, Denker en Christoffel 2!/2 pt-> A it-
ken 2 pt., Tartakower 2 pt. en een afgebr,
partij, Thomas en Mieses 1 pt., Devos
pt. en een afgebr. partij en Sergeant 0 pt.
H.F.C.—Oud-Internationals
Vente slecht, doch scoort 3 x.
Het door de vorst harde en gladde terrein
van HFC aan de Spanjaardslaan liet zich op
Nieuwsjaarsdag wees eens voor den gebrui-
kelijken wedstrijd tusschen de gastheer-club
en een elftal van oud-internationals bespelen.
Ondanks dat de spelers zich niet snel wenden
konden is het een aardig, spelletje, geworden,
waarin de jonge HFC-ers direct het heft in
handen namen. Het uitstekende backstel Cal-
denhove (die weer menig staaltje voor de
tribune weergaf) en Pienter bezwoer echter
langen tijd het gevaarlijke enthousiasme van
de Winter-tweelingen en rechtsbuiten Groot;
het feit, dat de Haarlemmers als gewoonlijk
links teekenen van. vleugellamheid vertoon
den, maakte dit gemakkelijker. Keeper Kei
zer moest na ruim een half uur zwichten
voor Höck en even daarna voor den goed
spelenden Hans Winter. Vlak voor de rust
scoorde Vente, die overigens in het veld niefc
veel presteerde, het eerste punt voor de
„oudjes". In de tweede helft maakte hij ge
lijk, doch de HFC-ers hadden spoedig daarna
weer reden tot Juichen door Bijleveld. Toen
echter Vente weer gelijk maakte, begonnen,
de zenuwen hun steun te verleenen aan de
internationals. Pellikaan, die de ster van het
veld was en zoowel verdediging als aanval
goed steunde, drong iets meer op, zoodat het
laatste kwartier op de Haarlemsche helft
doorgebracht werd met het bestoken van
Heyting's doel. Deze werd twee maal het
slachtoffer van Lagendaal, die overigens
sterk den indruk wekte, voor spek en boo-
nen mee te spelen. Het was jammer voor den
HFC-keeper na zich zoo goed geweerd te heb.
ben, twee maal te moeten zwichten door een
zwak oogenblik van de verdediging. In den
stand kwam geen wijziging meer, deze bleef
dus 3—5.
De Zwaluwen sloegen Rotterdam met
20 in een wedstrijd die eenige veelbeloven
de spelers aan het werk heeft gezet. De Zwa
luwen-doelman Van der Vliet (ODS) heeft
een groot gedeelte van het succes op zijn
naam staan, evenals dé rechtsbinnen Wels
(bzroer van den oud-international), die reeds
voor de rust het tweede doelpunt maakte.
Middenvoor Ehlen (Sittardsche Boys), op
wien veler hoop is gevestigd voor de leiding
van den aanval in het nieuwe nationale elf
tal beschaamde de verwachtingen niet. Bij
de Rootterdammers was de HDVS-er Bor-
rani de beste man.
Het Kon, Ned. Gymnastiek Verbond is
gezuiverd. Het Ned. Chr. Gymn. Verbond
had een motie van afkeuring t.a.v. de hou
ding van het Bondsbestuur ingediend, die in
middels door de Commissie voor de zuiver
ring der Sport is onderzocht. Deze commis
sie is tit de conclusie gekomen dat het K. N.
G. V.-bestuur geen laakbare feiten vanwege
zijn houding tijdens de bezetting ten laste
kunnen worden gelegd.
