2)e op&owa
van het Bevolkingsregister
De vischomzet
in 1945
Korf en bondig
Van het oude was bijna niets meer over
De levensmiddelenkaart werd, toen de
rantsoenen nog klein waren, minder vaak
aangesproken dan thans. Voorheen kon
den wc meestal wel twee maanden met
de bonnetjes toe, nu moeten we ons al
eens per maand een gang naar het distri
butielokaal getroosten, wat we natuurlijk
gaarne doen.
Juist gisteren is weer met het uitreiken
van de kaarten voor een nieuwe periode
begonnen.^ In Velsen ging de uitreiking
steeds vrij*vlot; in andere gemeenten heb
ben we dat wel anders gezien. Maar dit
maal wordt het geduld der burgerij we!
©p een zware proef gesteld. Men mag er
gerust een goed uurtje voor reserveeren.
En toch mogen we niet mopperen, want,
dat het ditmaal wat langer duurt vindt
zijn oorzaak in de controle die tegelijker
tijd op het bevolkingsregister wordt uit
geoefend. Men had hiervoor ook wel een
aparte „zitting" kunnen houden, maar
dan waren er twee uitstapjes voor noo-
dig geweest, zooals in de meeste andere
gemeenten het geval was. Nu is men er
in één keer af.
Het bevolkingsregister bevond zich,
toen het in Juni 1945 weer terugkwam,
in een beklagenswaardigen toestand. Het
was veel eerder een register van inwoners
die er niet waren; die er wel waren, wa
ren er weer niet of waren valsch, d.w.z.
opzettelijk vervalscht. Van de registratie
onzer bevolking, die voorheen klopte als
een bus, was een ruïne overgebleven.
De heer Van Zwieten, chef der afdee-
ling Bevolking ter gemeentesecretarie
heeft ons iets verteld van de geschiedenis
van het Bevolkingsregister in oorlogstijd.
In het najaar van 1942 begon de misère;
door de evacuatie was het al spoedig niet
meer „bij". En toen de Duitschers met
hun menschenjacht begonnen, werd er
lustig gesaboteerd. In het belang van de
onderduikers werd het opzettelijk niet
bijgehouden. Voorts werden vele kaarten
van mannen, die in den gevaarlijken leef
tijd waren, vervalscht. Toen kwam door
de afbraakwoede der Duitschers in IJmuï-
den en Velsen-Noord opnieuw een groote
evacuatie. De mutaties waren eenvoudig
niet meer bij te houden. En tenslotte werd
cp 4 Januari 1945 het heele bevolkings
register door de Duitschers weggehaald
en naar Haarlem overgebracht. Vermoe
delijk waren ze bevreesd voor een over
val. Zoodoende konden na genoemden
datum tot den terugkeer, hetgeen pas in
Juni geschiedde, geen verhuizingen enz,
meer in het register verwerkt worden.
Toen in Juni de kaarten uit Haarlem
terugkwamen, waven de gegevens vrijwel
waardeloos. Alleen van geboorten enz.
had men nog eenige deugdelijke gegevens;
van de rest deugde er niet veel meer. Er
wordt nu met „interne controle" gewerkt
en ook door gebruik te maken van de ge
gevens van het Evacuatie-bureau heeft
men het weer zoover in orde gekregen,
dat een controle met de distributie-stam
kaarten gehouden kan worden. Er komen
bij deze controle natuurlijk nog wel mu
taties te voorschijn, maar de meeste ge
gevens blijken toch te zijn verwerkt. Deze
controle geschiedt in overleg met den
leider van den Distributiedienst; zij is
tevens een controle op de stamkaarten,
want op deze manier komen ook de val-
sche stamkaarten voor den dag, kunnen
ze althans weggewerkt worden.
De heer Van Zwieten vertelde ons nog,
dat er in de oorlogsjaren met het bevol
kingsregister heel wat gesaboteerd is.
Toen in Januari de Duitschers het regis
ter kwamen weghalen, had de heer Van
Zwieten er juist 150 kaarten uit gehouden.
Hij kreeg nog juist gelegenheid ze weg te
werken en heeft ze later verbrand.
De heer Van Zwieten verzocht ons nog
de ingezetenen er op te wijzen, dat het
beslist noodig is, dat men op den voor
Gemeente Velsen telde
112 oorlogsslachtoffers
Het aantal inwoners onzer gemeente dat
In de jaren 19401945 viel als slachtoffer
van het oorlogsgeweld bedroeg volgens
de tot dusver beschikbare gegevens 112.
Van dit aantal vond bijna de helft. n.l.
54 den dood in Duitschland hetzij in de
concentratiekampen, hetzij door bombar
dement. Als slachtoffers van bombarde
menten binnen de gemeente kwamen 25
ingezetenen om het leven. De bombarde
menten kostten veel meer slachtoffers,
maar die waren buiten de gemeente woon
achtig; deze cijfers hebben alleen betrek
king op plaatsgenooten.
Niet minder dan 19 mannen vielen voor
het vuurpeloton. Op het slagveld sneuvel
den er 14. waarvan 13 in de Meidagen van
1940, en één bij de bevrijding.
In verhouding tot de cijfers voor het
geheele land is onze gemeente ver be
neden het algemeene percentage gebleven.
Afhalen van levensmiddelen
kaarten.
Voor het afhalen van levensmiddelen
kaarten in het Patronaatsgebouw aan den
Zeeweg zijn aan de beurt: Vrijdag 4 Jan.
de letters F tot en met H en Zaterdag 5
Jan. de letters I tot en met J.
Alleen voor inwoners van IJmuidcn,
Driehuis en Velsen-dorp.
zijn letter aangegeven dag de levensmid
delenkaarten komt afhalen, omdat alleen
dien dag de kaarten van het bevolkings
register van de aangegeven letters in het
distributielokaal aanwezig zijn. Komt men
op een anderen dag, dan komt men voor
niets.
Vischexport naar België en
Luxemburg.
Naar wij vernemen Ia dezer dagen een
delegatie vertrokken naar België en
Luxemburg, ten einde de mogelijkheid te
onderzoeken van export van zeevisch naar
deze landen.
De vooruitzichten voor den uitvoer naar
Frankrijk zijn niet gunstig. Dit schijnt
verband te houden met het feit, dat het
handelsverdrag NederlandFrankrijk nog
niet is afgesloten. De vraag naar zeevisch
is in Frankrijk zeer groot.
Zeeschepen door de zeesluizen.
Door de sluizen zijn gedurende de
maand December 208 zeeschepen geschut,
n.l. inkomend 104 en uitgaand eveneens
104.
Haarlem is weer een openbaar vervoermiddel rijker! Op Oudejaarsdag vertrok de
eerste feestelijk versierde bus van de Brockway Maatschappij naar Haarlem-N.
IJMUIDEN
De elf millioen gepasseerd
De vischomzet in den Rijksvischafslag
van Mei tot en met November was
10.033 909.In December bedroeg de
omzet 1.115.835.zoodat de totale om
zet sedert de bevrijding in Mei 1945
f 11.189.744.bedroeg. De hoeveelheid
aan den afslag verkochte visch Decem
ber niet meegerekend was 11480765 K.G.
Ter vergelijking volgen hier de cijfers
van dé drie laatste jaren vóór den oorlog:
1937 aangevoerd 58.786.191 K.G. ter waarde
van 7.576.439; 1938 58.724 855 K.G. teT
waarde van 7.463.072 en 1939: 39.983.044
KG. ter waarde van 6.356.026.
Uit deze cijfers blijkt duidelijk, dat de
vischprijzen dit jaar een abnormale
hoogte hebben bereikt. Tegen een kilo
prijs van 14 16 ct. in de jaren 1937—1939
vinden we voor 1945 een kiloprijs van 87
cent of ongeveer zes maal zoo hoog.
Van de „Oranje"
op de „Atlantis"
Nader vernemen wy, dat de ongeveer
1275 passagiers van het m.s. Oranje, waar
van de aankomst in Southampton ver
traagd is, met het Engelsche s.s. Atlantis
naar Nederland vervoerd zullen worden,
vermoedelijk in den loop van de volgende
week.
De Atlantis behoort, evenals de heden
verwachte Almanzora aan de Royal Mail
Lines te Londen. De Atlantis is een 3-
schroefs stoomsohip van 15135 ton en werd
gebouwd in 1913.
Nog slechts vier trawlers
op zee.
8 liggen er te Amsterdam
Na gedurende de Kerstdagen binnen te
zijn geweest, zijn Donderdag 27 December
met de bedoeling een korte reis vóór
Oudejaarsavond te maken, vertrokken de
Poolzee, Irene, Dirkje, Prinses Beatrix
en Maria. De trawlers troffen Vrijdag 28
December zeer slecht weer. Dit moet dan
ook één der redenen zijn geweest dat de
schepen besloten, om nu maar uit te blij
ven. Alleen de Poolzee was Oudejaars
avond met 120 manden visch aan de markt.
Nog slechts 4 trawlers bevinden zich in
zee en daar ook geen loggers of kust-
visschers zijn te verwachten, zal het voor-
loopig nog wel stil blijven in de vischhal.
Mogelijk dat vandaag van de 12 traw
lers, die in de Vissehershaven liggen, er
twee gaan varen, n.l. de Ewald en de
Vikingbank, doch bij de andere trawlers
zit er nog geen schot in.
De reeders hebben de dagen tussehen
Kerstfeest en Nieuwjaar gebruikt om de
trawlers naar Amsterdam te brengen voor
reparaties, lekkages en schoonmaken in
de Amsterdamsche dokken.
Er liggen nu van de IJmuider vloot in
Amsterdam de Christine, Utrecht, Clasina
Luther, Oostzee, Perseus, Cornells en Rijn
stroom. Verder nog de Gloria van de V.E.
M., welk schip weer als visscherijschip
wordt klaargemaakt.
En dan ligt er nog een 10-tal loggers
bij de Amsterdamsche Droogdokken en
zoo is er dus voorloopig weinig visch te
verwachten.
Besommingen van Woensdag.
J
Stoomtrawler: IJM77 Fooizee f7645.
Tusenius voor den rechter.
De laatstelijk in Bloemendaal, doch
voordien te Velsen en Driehuis woon
achtige K. H. Tusenius zal zich a.s. Dins
dag voor het Bijz. Hof te Amsterdam moe
ten verantwoorden. De tenlastelegging be
helst velerlei soorten hulp aan de bezet
tingsoverheid, zooals opzettelijke mede-
deelingen aan het Arbeidsbureau over
ontslagen en overbodige arbeiders, het in
1942 storten van bijdragen uit de bedrijfs-
kas van een Visscherijmaatschappij aan
het Deutsche Winterhilfswerk en den
Ned. Volksdienst en het in datzelfde jaar
aandringen bij andere reeders tot het
storten van een percentage van hun op
brengsten op rekening van Winterhulp,
en het van 1 Mei 1943 tot Jan. 1944 doen
verrichten van werkzaamheden voor de
Kriegsmarine. Als getuige treedt ojii. de
N.S.B.-burgemeester van Velsen, Tj. v.
d. Weide op.
Tegen de doodstraf
Ook in Haarlem en omstreken
een sub-comité van actie
Er is een sub-comité voor Haarlem en
omstreken opgericht van het Landelijk
Comité van Actie tegen de doodstraf.
Dit landelijk comité werd opgericht op
17 September 1945 te Noordbroek, op den
dag dat het juist 75 jaar geleden was.
dat de doodstraf in ons land werd afge
schaft. Er werd een manifest opgesteld
en onderteekend door een groot aantal
personen, waarin allen, één in hun af
wijzing van de Nat. Soc. levens- en we
reldbeschouwing, zich met den meesten
nadruk tegen de wederinvoering van de
doodstraf verzetten. Zij riepen hun land-
genooten op, alles in het werk te stellen,
opdat deze schande ons volk bespaard
blijve. Tevens werd naar voren gebracht:
1. De gevolgen van de doodstraf zijn in
geval van rechterlijke dwaling onherstel
baar.
2. Een straf, die de mogelijkheid van
bekeering uitsluit, is geen straf, maar een
primitieve wraakoefening.
3. De doodstraf, die menschen tot beuls-
diensten verlaagt, heeft een zedelijk ver
ruwende uitwerking. Zij ondermijnt den
eerbied voor het leven-
4. Wederinvoering van de doodstraf be-
teekent de terugval tot een vroegere fase
van onze cultuur.
5. Deze straf treft in de meeste gevallen
de nabestaanden zwaarder dan de veroor
deelden.
6. Gevreesd moet worden, dat na het
dooden van een aantal Nationaal-Socia-
listen, velen zullen verslappen in hun
waakzaamheid tegenover den niettemin
voortlevenden Nat. Soc. geest.
7. Voor zoover de ondergeteekenden
leven uit een Christelijke levens- en we
reldbeschouwing, kunnen zij hun bezwa
ren hierin samenvatten, dat de doodstraf
in strijd is met den geest van het Evan
gelie van Jezus Christus.
Het comité voor Haarlem en omgeving
is als volgt samengesteld: Voorzitter: Ds.
A. van Biernen, Haarlem. Secretaris: Jac.
J. Keune, Postlaan 6 te Heemstede, telef.
29715. Penningm.: J. Vernhout, Zijlstraat
98, te Haarlem.
Leden van Bijstand: Mevrouw Dr. H.
BrouwerRobert, Haarlem. Ds. A. R. de
Jong, Haarlem. Drs. J. J. van Luin, Heem
stede. Dr. W. R. M. Noordhoff, Haarlem.
Robert Peereboom, Heemstede. D. M. van
Schouwenburg, Heemstede. Dr. C. Spoel-
der, Haarlem. H. J. Voors, Heemstede.
N. Vos, Heemstede.
Het subcomité roept op grond van het
bovenstaande alle sympathiseerenden op
adhaesie te beluigen bij den secretaris en
aangezien deze actie vanzelfsprekend j
geld kost een financieele bijdrage te
willen geven. Men kan storten op post
rekening 336655 ten name van J. Vern
hout, Haarlem, onder vermelding „tegen
de doodstraf".
BINNENLAND
De Limburgsche mijnen. Thans Is be
kend geworden, hoeveel steenkool de Lira-
burgsche mijnen in de bezetting hebben ge
produceerd. In '40 was dit 12.145.000 ton; In
"41 13.356.000 ton; in 1942 12.300.000 ton. Tot de
bevrijding in Sept. 1944 was de productie
vrijwel normaal geweest. Daarna werd de
mijnstreek frontgebied en werden practiscb
geen kolen meer gedolven.
Van de spoorbrug b(j Culemborg werd
een baan voor spoorwegverkeer reeds in ge
bruik genomen. Het andere gedeelte der brug
zal vermoedelijk met Ingang van 18 Januari
voor het wegverkeer worden opengesteld.
De grensgelden, die nog steeds niet aan
de gerepatrieerden zijn terugbetaald. 2ullen
weldra worden gehonoreerd, zoo meldde een
telegram van Minister Lieftinck als antwoord
op een telegram van het hoofdbestuur var»
het Nederlandsch verbond van Gerepatrieer
den d.d. 19 December.
Nijmegen herleeft. Dit blijkt ook uit hek
feit, dat in Juli een groot muziekconcours
gehouden zal worden.
De Maatschappij der Nederlandsche Let
terkunde heeft haar jaarlijksche vergadering
gehouden, de eerste na de bevrijding. Tot
voorzitter werd benoemd prof. dr. A. w.
Byvanck, tot secretaris drs. F. P. Huygens
en ;ot penningmeester dr. C. C. Krieger. Le
den van het bestuur werden prof. dr. W. J.
M. A. Asselbergs (Anton van Duinkerken),
mr F. Bordewijk, mr, P. J. Idenhurg, mej.
dr. G. H. van Lessen, dr. Th. J. G. Locher.
Van de nieuwbenoemde leden noemen wij
de Haarlemmers de heeren M. A. Reinalda
en dr. w. Banning en de oud-Haarlemmers
ds. J. J. Buskes Jr., prof. dr. K. H. Miskotta
en dr. j. c. Opstelten.
Het Bureau Nationale Veiligheid afdee-
ilng Noord Holland zal zich binnenkort uit
sluitend met zijn eigenlijke taak bezig hou
den Ook die verraadszaken, welke tot heden
door dit bureau behandeld werden, zullen In
de toekomst, evenals overal elders, aan den
P.O.D. worden overgedragen zoo meldt het
A. N. P.
BUITENLAND
De Amerlkaansche schrijver Theodore
Dreiser is te Hollywood aan een hartaanval
overleden. Hij bereikte den leeftijd van 74
jaar.
In Italië is een wijdvertakte ondergrond-
5che fascistische organisatie ontdekt, die
financieelen steun uit het buitenland, vooral
uit Zwitserland, ontvangt, aldus meldt radio
Moskou.
Als spion voor Duitschers en Italianen
ls schuldig bevonden aan negenvoudig ver
raad de te Londen geboren Zwitser Schurch,
die in Engelschen militairen dienst was. Hij
zal morgen worden opgehangen.
—De verkiezingen in de Sovjet-Unie zul
len op 10 Februari gehouden worden. Gene
ralissimo Stalin is condidaat gesteld In het
kiesdistrict Staiin. De lijsten zijn niet beperkt
tot communistische candidate.-..
Vijf van de tien onderzeebooten, die
Duitschland aan de Sovjet-Unie heef; moeten
afstaan tot het nemen van proeven, zijn door
Britsche bemanningen te Libau afgeleverd,
In de nieuw-gevormde provincie Hesse-
N'assau is de macht aan het Duitsche burger
lijke bestuur overgedragen. De voornaamste
taak van het nieuwe bestuur zal zijn een vol
ledige zuivering van alle Nazi-elementen in
de provincie, onder Fransch oppertoezicht.
Een Italiaansch-Nederlandsche handels
overeenkomst, betrekking hebbende op eén
goederenruil voor een totale waarde van
809.000 gulden, zal spoedig worden besproken,
zoo meldt AFP.
In een ziekenhuis te Birmingham is een
baby van het vrouwelijk geslacht geboren
die twee hoofden heeft en ongeveer 5 pond
weegt. De hoofd verloskundige van het zie
kenhuis zegt dat moeder en kind het goed
maken. Hij vertelde dat het lijkt alsof het
kind twee stel ademhalingsorganen heeft,
daar de twee hoofden niet in het zelfde tempo
ademhalen. Het eene hoofd is ruim een cen
timeter grooter dan het andere, doch zij
lijken volkomen op elkaar. De hoofden van
de baby huilen niet gelijktijdig en worden
ook op verschillende tijden gevoed. (UP).
HAARLEM EN OMGEVING
Vrijdag 4 Jan. zijn de letters C, D en B
aan de beurt voor het afhalen van nieuwe
bonkaarten in de ..Vleeschhal".
n. Postma, hulpprediker te Nieuw Ven
nep is beroepen bij de Ned. Hen/. Kerk te
Angelo (toezegging).
In Teyler's Museum te Haarlem wordt,
na den terugkeer der kunstwerken, In het
nieuw ingerichte museum, de eerste tijdelijke
tentoonstelling gehouden. Uitgelegd wordt
de teekeningen-collectie van Haarlemsche
schilders in de 17e eeuw. ter eere van het
700-jarig bestaan der stad. Ook zijn teekenin-
gen en grafisch werk van oude meesters ten
toongesteld betreffende Kerstmis.
„Door Zang Vriendschap", nét Haarlem
sche Christelijk gemengd koor zal Donder
dag 10 Januari een uitvoering geven in de
Gemeentelijke Concertzaal met medewerking
van To v. d. Sluys, sopraan. Lucien Lócman,
bariton en Piet Halsema, orgel. De heer G.
Kroese zal de pianobegeleiding verzorgen.
Omgang met dieren. Op Maandag 7
Januari, Maandag 21 Jan. en Dinsdag 22 Jan,
zal den heer A. F. J. Porüelje drie film-
voordrachten houden over omgang met dieren
en hun instinctief en intelligent gedrag. De
avonden zullen gehouden worden in De
Leeuwerik, Kruisstraat te Haarlem.
Inwoner-aantal van
Haarlem
Aan de 150.000 ontbreken
er eenige honderden
Reeds een half jaar geleden werd aan
genomen, dat Haarlem 150.000 inwoners
had. De schatting in het laatst van 1945
liep zelfs tot 151.000. Zekerheid was er
evenwel niet, want er was. zooals men
weet, zooveel in de registers van den Bur
gerlijken Stand geknoeid, dat elke vastig
heid ontbrak en statistieken niet meer
werden opgemaakt. Nu het bevolkingsre
gister gereconstrueerd is, was het moge
lijk vast te 6tellen hoeveel inwoners
Haarlem heeft. Er waren er op 31 Decem
ber 1945 ingeschreven 149.347. Aan de
150.000 ontbreken er dus nog 653. Maar
eenige honderden menschen die hier ver
blijven moeten nog geregistreerd worden,
hetgeen in de komende weken geschiedt.
Bovendien groeit de bevolking gestadig,
zoodat het hoogstens een quaestic van
eenige maanden wordt, voor de 150.000ste
Haarlemmer officieel geregisteerd zal zijn»
