japansche troepen in Atjeh
Nazi-Hoogepriesters
Het Persbesluit
@ü»0 JToaigang, No, 18234 I I 1 T 1 g ,/-fz^:\ H T TP* y^ 4* Woensdag- Januari lö<4flf
Bureaux: Kennemerlaan 154, I III 1, Ja I 1 Wl jB V tM I I Uitgave van de Stichting
IJmuiden. - Telefoon 5437' TT. Voorlichting te Haarlem.
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Ta Haarlem: Gr. Houtstr. 93 Abonnementen: p. week 31 ct.
.Telefoon 10724. Directeur-Hoofd redacteur: Robert Peereboom per kwartaal ƒ4.—
VOOR de directies en hoofdredacties
van een aantal dag- en nieuwsbladen
is onlangs een request aan den minister
van Binnenlandsche Zaken gezonden,
waarin bezwaar wordt gemaakt tegen de
perszuivering zooals die geregeld is in het
Persbesluit 1945. Dit besluit is in de plaats
gekomen -van een in 1944 genomen beschik
king, die te Londen tot stand is gekomen
en waarvan de uitvoering in de practijk
op groote moeilijkheden bleek te stuiten.
De vervanging van het eerste Persbesluit
door een nieuw heeft groote vertraging
in de perszuivering tengevolge gehad. Nu
zijn door de bedoelde adressanten bezwa
ren tegen het besluit-1945 ingediend, om
dat dit zich uitsluitend bezighoudt met de
zuivering van personen. Zij hebben aan
den minister geschreven: „De criteria, die
hiervoor in art. 24 worden gesteld, mogen
door velen scherper geacht worden dan
die in het Persbesluit-1944, toch koesteren
adressanten groote bezorgdheid ten aan
zien van den toestand van het Nederland-
sche perswezen in de naaste toekomst,
aangezien huns inziens deze personenzui-
vering een wezenlijke zuivering en ge
zondmaking van het perswezen niet zon
der meer met zich meebrengt. Uitgaande
van het onaanvechtbare beginsel, dat het
geheel meer is dan de som van zijn dee-
len, zijn zij er van overtuigd, dat een
dagblad meer is dan de gezamenlijke re-
dacteuren, redactioneelé medewerkers en
verslaggevers, tezamen met de leidende
functionarissen. Het is hun overtuiging
dat een persorgaan, dat zich als orgaan
in bezettingstijd misdragen heeft, bij wijze
van zuivering dient te kunnen worden
verboden."
De strekking van het Persbesluit is,
dat als leiding en redactiestaf van een
blad, na onderzoek door de perszuive
ringscommissie, aanvaard worden en dus
als een zuivere groep worden erkend,
vergunning tot verschijning aan dit blad
wordt verleend. Er zijn nog ongeveer
twintig dagbladen, aan welke tot dusver
een vergunning tot verschijning is ont
houden. Nu de aanvragen in behande
ling komen is dus te verwachten, dal
vele van die bladen binnenkort weer
verschijnen zullen. Volgens de bepa
lingen van het Persbesluit zouden ze alle
kunnen verschijnen, mits zij geleid en
geredigeerd worden door personen tegen
wie geen bezwaren bestaan.
Dat lijkt mij in principe juist en ik
ben het dan ook met de bezwaren van
de adressanten niet eens. Als zij het on
aanvechtbaar beginsel, dat het geheel
meer is dan de som van zijn deelen, er
bij te pas brengen kan men dat begin
sel aanvaarden en de slotsom trekken,
dat als al de vitale deelen deugdelijk zijn
bevonden de goede werking van het ge
heel toch wel op de beste wijze gewaar
borgd is. Voor het overige moet het pu
bliek beslissen. Dat is, naar het mij voor
komt, de logische maatstaf en de aange
wezen oplossing in een democratisch
land, dat de persvrijheid wenscht. Een
na langdurig verschijningsverbod terug--
keerend dagblad komt voor het feit te
staan, dat al zijn vroegere abonnés lezers
van andere bladen zijn geworden. Wen-
schen zij niet naar hun oude blad terug
te keeren, omdat dit in bezettingstijd een
verkeerde houding heeft aangenomen,
dan- laten zij het. Wenschen zij het wel
te doen, omdat leiding en Tedactie een
gezuiverde staf vormen en zij er daarom
vertrouwen in Stellen, dan doen zij het
wel. Bovendien zal het weder-verschij-
nende blad door zijn qualiteiten zijn
lezers moeten winnen. Men kan moeilijk
zeggen dat het in een bij uitstek gunstige
of gemakkelijke positie verkeert bij zijn
- terugkeer, want het is hen kwijt.
Vele nieuwe bladen, voortzettingen van
de illegale bladen in bezettingstijd, die
daarin zulk voortreffelijk en moedig
werk in het verzet tegen de Duitschers
hebben verricht, verschijnen en worden
gedrukt op drukkerijen van thans verbo
den bladen. In sommige gevallen, waar
in" de oude bladen sinds de bevrijding al
weer verschenen zijn, worden op hun
drukkerijen zoowel oude als nieuwe bla
den gedrukt, naast elkaar. Als meer
oude bladen terugkeeren en wanneer in
de toekomst de omvang van alle bladen
wordt vergroot, levert dit een vraagstuk
van ordening op. Dat is een andere
kwestie, die inderdaad tot oplossing zal
moeten worden gebracht. De adressan
ten hebben verklaard, dat huns inziens
overal een bewindvoerder zal moeten
worden aangesteld waar ondernemingen,
die vroeger een blad uitgaven dat nu niet
verschijnt, voordeel trekken van de uit
voering van drukorders van nieuwe bla
den. Met de principieele vraag, of men
alleen personen moet zuiveren of boven
dien nog den terugkeer van bladen ver
bieden houdt dit geen direct verband.
R. P.
Crisis in België?
Het gerucht gaat. dat de kabinetsraad
besloten zou hebben, de Kamers te ont
binden en den datum der verkiezingen
te vervroegen en vast te stellen op 17
Februari. (U.P.)
Een doeltreffend influenza-vaccine, d:>'.
tót dusver alleen ter beschikking van het
Amerlkaansche leger stond, zal nu ook voor
algemeen gebruik geproduceerd worden. De
bereiding van dit vaccine kwam tot stand in
het Amerikaansche militaire medische pro
gramma.
Dr. van Mook
te Londen
Volgens een mededeeling van het „In
donesische ministerie van Voorlichting"
worden Japansche troepen aan de Oost
kust van Atjeh aan land gebracht sinds
24 December. Vooral in het gebied van
Sigli bieden de Indonesiërs hevigen tegen
stand. In deze Indonesische mededeeling
wordt verder gezegd, dat zich in dit ge
bied geen krijgsgevangenen of burger
geïnterneerden bevinden, zoodat de con
clusie voor de hand ligt, dat de Japansche
troepen tegen de Indonesiërs in het veld
worden gebracht. (U. P.).
Dr. H. J. van Mook is Dinsdagmorgen
voor een verblijf van twee dagen te Lon
den aangekomen. Betrouwbare waarne
mers aldaar, zoo schrijft Reuters diploma
tieke correspondent, zijn van meening, dat
het doel van Van Mook's bezoek is de
Britsche regeering op de hoogte te stellen
van de reactie van het Nederlandsche
pariemem op de resultaten van de bespre
kingen te Chequers. Nederlandsche offï-
cieele kringen te Londen hebben catego
risch verklaard, dat het communiqué, dat
in de Engelsche hoofdstad is uitgegeven,
nog steeds zijn waarde behouden heeft.
Men is in Londen nog steeds niet te weten
kunnen komen of, en zoo ja in hoeverre,
de twee regeeringen overeenstemming
hebben bereikt over het gebruik van Ne
derlandsche troepen op Java.
De toestand op Java.
Batavia: Soldaten van de luchtlan
dingsdivisie hebben een aantal kampongs
doorzocht, maar er werden geen wapens
aangetroffen.
Buitenzorg: Aanval op een ver
dachte wapenopslagplaats, waar vele kis
ten met springstoffen, groote hoeveel
heden schokbuizen, granaten en doozen
met zwavel en salpeter werden ontdekt.
S erna rang: Vliegveld door twee of
drie kanonnen gebombardeerd. De gebie
den, die aan. het vliegveld grenzen, wor
den gezuiverd en een actie wordt onder
nomen om de kanonnen ten Westen van
de stad te veroveren.
Soerabaja: De artillerie heeft een
aantal Indonesiërs, die een Britsche stel
ling hebben aangevallen, onder vuur ge
nomen. Verder heeft een groep Indone
siërs een stelling te Kletek aangevallen.
Hun vuur werd beantwoord en zij trok
ken terug. Bij een aanval op de „Deli ma-
Vervoer van
Amerikaansche goederen
ook door
niet-Amerikaansche schepen?
In Washington hoopt men binnenkort een
verzachting te krijgen van de bepalingen,
volgens welke op crediet geleverde goede
ren slechts door Amerikaansche schepen mo
gen worden vervoerd. In alle leeningsover-
eenkomsten op een na van de Ex- en
Importbank was deze bepaling opgenomen.
De kwestie wordt nu bes'udeeid door een
groep ambtenaren met de bedoeling zoo
spoedig mogelijk hierin verandering te bren
gen. Wanneer de crediet goederen ook door.
andere dan Amerikaansche schepen mogen
worden getransporteerd Ss dit, vooral voor
Nederland en Noorwegen, van groot belang.
Noorwegen zou speciaal hierom bezwaar
hebben gemaakt tegen het aangaan van een
leeningsovereenkomst van 50 mlllioen dol
lar. Dé Nederlandsche regeering heeft inder
tijd ingestemd met de bepaling, hoewel Ne
derlandsche scheepvaartkringen zich tegen
deze clausule hadden verzet.
Italiaansch
Bandietendom
De golf van gewelddaden, die thans
Italië teistert, dreigt aan te zwellen tot
een springvloed. Groote formaties mo
dern bewapende bandieten maken het land
onveilig en de Carabinieri hebben de han
den vol, om zich de benden van het lijf
te houden. Te Borgetto werd een slag van
twee uur geleverd tusschen zes Carabi
nieri en honderd gemotoriseerde bandie
ten. welke laatsten zich tenslotte moesten
terugtrekken Te Genua werd de gevan
genis door de delinquenten overrompeld
en zij bleken plotseling in het be^it te zijn
van automatische wapens en handgrana
ten.
De Napoiitaansche bandiet Lamarca ge
niet door zijn stoute slukjes van de laat
ste weken een legendarischen roem. Vele I
van zijn bendeleden zijn reeds door de
carabinieri ingerekend. maar Lamarca
heeft nu zelfs een „voorlichtingsdienst" in
het leven geroepen. De regeering staat
vrijwel machteloos tegenovér het "terroris
me, dat^iwns hooglij viert. ::i de Abruz-
zen, éteApéhijnen en op Sicilië.
chine-fabriek" is gebleken, dat aldaar spe
ren werden gemaakt.
Voedselpositie verslechterd.
De laatste maand is de voedselpositie
op Java in belangrijke mate verslechterd.
De feiten en cijfers uit Britsche, Neder
landsche maar voor het meerendeel Indo
nesische bronnen, bewijzen dit. doch de
republlkeinsche „regeering" schijnt nog
steeds blind voor deze werkelijkheid. De
officieele prijs voor rijst is door de Repu-
blikeinsche autoriteiten te Batavia vast
gesteld op 12 Japansche cent per liter,
hetgeen neerkomt op een verdubbeling van
den vooroorlogschen prijs. Er is echter geen
rijst te krijgen beneden een prijs van acht
Japansche guldens. Kampongbewoners
trachten nu rijst buiten de stad te koopen
tegen'prijzen, die eenigszins lager zijn dan
die van de stad. De voedselnood heeft een
zwarten handel op groote schaal in het
leven geroepen.
Sjahrir in Batavia terug.
Bij zijn terugkeer uit Djokjakarta in
Batavia heeft Sjahrir aan Un. Press ver
klaard, dat het doel van de reis van hem
en enkele van zijn kabinetsleden naar
Mïdden-Java hoofdzakelijk gelegen was
in het voeren van besprekingen der détails
van de Britsch-Indonesische overeenkomst
betreffende het ontwapenen, concentree-
ren en evacueeren der Japanners. Leden
van den staf van het T.K.R. hebben aan
de besprekingen deelgenomen.
De T.K.R. te Buitenzorg heeft vijf Indo-
Europeanen binnengebracht, die sedert
eenigen tijd verdwenen waren. Bepaalde
teekenen wijzen erop, dat de T.K.R. te
Buitenzorg georganiseerd wordt in een
meer gematigd lichaam, dat bej-eid zal zijn
orde en rust te helpen herstellen. Ook
Bandoeng is rustiger, zoodat het tijdstip
waarna men niet meer in de open lucht
mag verblijven, van 20.00 tot 22.00 uur
verlaat kon worden. Tot gisteren zijn in
Zuid-Bandoeng' 192 gijzelaars losgelaten.
Een tweede trein met voorraden is onder
bewaking van T.K.R.-leden uit Batavia
te Buitenzorg aangekomen.
Het woord is aan....
Mr. C. Bake:
De kat is een merkwaar
dig dier: zij is tevreden als
zij het goed heeft.
Principieele
overeenstemming in China.
Na een conferentie van den Amerikaan-
schen ambassadeur in China en vertegen
woordigers van de Centrale Chineesche
regeering en de communisten is een ver
klaring afgelegd, volgens welke het groot-
stg gedeelte van de problemen een oplos
sing heeft gevonden en enkele details nog
aan nadere onderhandelingen onderwor
pen moeten worden. Vandaag zal wederom
geconfereerd worden,
Uit de afgelegde verklaring wordt opge
maakt, dat een spoedige verwezenlijking
van dc behandelde vraagstukken: herstel
van de spoorwegverbindingen en staking
van de vijandelijkheden te verwachten is.
Democratisch herstel
in Roemenië.
Minister-pres. Groza heeft het Roemeen-
sche kabinet opgedragen de noodige maatre
gelen te nemer, tol herstel van de vrijheid
van drukpers, vergadering en godsdienst,
zooals in de Conferentie van de Groote Drie
was overeengekomen. Tevens heefi hij in
zijn kwaliteit van min. van binnenl. zaken
gelast, zoo spoedig mogelijk alge meene ver
kiezingen- voor te bereiden. Voor het in
werking treden van de verschillende demo
cratische vrijheden ls nog geen datum vast
gesteld.
Dc nieuwe ministers zonder portefeuille,
vertegenwoordigers der oppositiepartijen (do
boeren en liberalen), hebben vrijwel een
stemmig verklaard, dat zij in het kabinet
zitting hadden om toe te zien op de vervul
ling van de .garanties van de regeering-Groza,
die te Moskou waren gegeven. Zij gaven te
kennen geen verantwoordelijkheid te aan
vaarden voor eenige andere regeeringsdaad
en weigeren aan het feitelijke regeerings-
werk deel te nemen,
De eerste sinaasappelen zijn mei liet s.s. „Titus'" uit Jaffa in ons land
aangekomen en zullen of) de ingeleverde bonnen worden gedistribueerd
Niet minder dan 27315 kisten met deze vitaininerijke vruchten werden
te Rotterdam g:elost. (I*.)'
afzonderlijk ter verantwoording geroepen
Tijdens de zitting f'an het Neurenberg-
sche tribunaal is Von Ribbentrop's doop
ceel gelicht. Maxwell Fyfe begon de zaak
tegen een der grootste Nazi-profeten, die
in hooge mate aansprakelijk Is voor het
lijden van Europa, met een overzicht van
zijn carrière, die als wijnkooper begon erv
uitliep op een monsterproces.
Von Ribbentrop's huis diende vóór 1933
meermalen als vergaderruimte voor Hitier
en Von Papen. Uit Ciano's dagboek blijkt,
dat hij tijdens een bezoek aan Von R-.b-
benlrop heeft gevraagd: ,.Wcl, Ribbentr5p,
wat wil je, de corridor of Danzig?"
Het antwoord Was onverwacht en tee
kent den persoon van den vroegeren men
tor van Duitschland's buitenlandsche po
litiek ten voeten uit: „Wij willen oorlog!"
Inmiddels heeft zijn verdediger zich te
ruggetrokken tengevolge verschil van
meening over de t<? voeren verdediging.
Seyss' laatste hoop.
Betreffende zijn optreden in Oostenrijk
heeft Seyss Inquart het tribunaal verzocht
een zevental getuigen te dagvaarden, die
alien aannemelijk moeten maken, dat deze
verdachte het beste voor heeft gehad met
de wereld en de mensehheid en vooral dat
de Anschluss van Oostenrijk op volkomen
wettige wijze geschied is.
Om het tempo van het proces niet te
zeer te laten terugloopen. heeft president
Lawrence besloten, slechts een klein ge
deelte van het bewijsmateriaal mondeling
te laten voordragen en de rest schriftelijk
te laten indienen. De zaak tegen Göring
persoonlijk wordt een opeenhooping van
belastend materiaal, zonder veel nieuws
te brengen. Deze week zal ook Seyss ln
quart apart behandeld worden, zoodat dan
de Nederlandsche vertegenwoordiger te
Neurenberg, de actieve baron Van Tuyll
van Serooskerken. onzen duit in hét zakje
zal kunnen doen.
Gevaar voor „concurrentie" lijkt niet
denkbeeldig te zijn, doordat dc Amerika
nen en Franschen op Nederlandsch terrein
komen en daardoor afbreuk doen aan het
Nederlandsche deel van de aanklacht.
Truman tracht staalstaking
te voorkomen.
Hoewel officieele mededeelingen nog
ontbreken, acht men het in bevoegde
Amerikaansche kringen waarschijnlijk, dat
de staalprijs in de V S. verhoogd zal wor
den als een preventief wapen tegen een
dreigende staking in dc staalindustrie,
welke haar terugslag in de gehele wereld
zou hebben. De besprekingen tusschen
Truman en de onderhavige personen zijn
nog gaande.