IJmuider Courant
Westelijk Blok
Iran, Griekenland, Indonesië
4 Mei-Feestdag
„De kloof is niet zoo groot"
60e Jnavgaiig JTo. 18239
Bureaux: Kennemerlaan 154,
IJmuiden - Telefoon 5437
Te Haarlem: Gr. Houtstr. 93
Telefoon 10724
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Zaterdag 20 Januari 1040
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p. week 31 ct.
per kwartaal 4.—
Herhaaldelijk is er de aandacht
op gevestigd, dat in het Handvest van
de Vereenigde Naties nadrukkelijk de
mogelijkheid tot het sluiten van regionale
overeenkomsten is opengesteld. Dit is
wellicht de grootste mogelijkheid om de
waarde van het Handvest, zooals het
thans geformuleerd is, te versterken. En
al heel spoedig is in West-Europa het
besef levendig geworden, dat nauwer sa
menwerking in dit gebied noodig zou zijn.
Het werd van de zijde der regeeringen
het eerst geformuleerd door generaal De
Gaulle, die de gedachte van een „Westelijk
blok"' naar voren bracht. Zoodra dit ge
beurde kwam er verzet tot uiting in de
Sovjet-pers, die een versterking van de
positie in West-Europa als „gericht tegen
Rusland" beschouwde. Spoedig bleek in-
tussehen, dat de belangstelling voor deze
ontwikkeling zich geenszins tot het vaste
land bepaalde, maar dat men in Engeland
sterk geneigd was tot deelneming aan der
gelijke blokvorming. Ik heb onlangs be
schouwingen in „The Observer" geci
teerd, waaruit bleek dat Engeland er een
direct belang in moet zien, omdat het in
de beraadslagingen der Groote Drie als
machtsfactor de derde plaats inneemt en
zooals bij de conferentie te Moskou
bleek zich nauwelijks tegenover Ame
rika en Rusland kan handhaven. Deze
positie zou het op de meest logische en
afdoende manier versterken, als het in
zoo nauw mogelijke samenwerking trad
met Frankrijk, dat zelf voortdurend zoekt
naar mogelijkheden om zich als groote
mogendheid te handhaven, en met de
kleine landen in West-Europa.
Engelsche belangstelling voor het Wes
telijk blok maakt het veel aannemelijker
voor de kleine landen, omdat zij in een
combinatie met één groote mogendheid
overheersehing door die macht zouden
duchten, maar in een combinatie met twee
dit gevaar afgewend zouden zien.
Dit alles klinkt niet zeer verheven, maar
het heeft geen zin te ontkennen, dat zoo
lang geen wereldregeering gevormd wordt
of Federale Unie-vorming op groote
schaal bereikt, de machtsfactor zich op
beslissende wijze zal blijven doen gelden
in het vanouds bekende streven naar het
zoeken van evenwicht. Vroeger, in de
tijden van onze neutraliteit, zou men in
ons land voorzichtig gezegd hebben, dat
wij beter deden met buiten alle dergelijke
combinaties te blijven, maar de ontwik
keling der .gebeurtenissen heeft afdoende
aangetoond, dat die houding niet meer
baat. Zij heeft nog slechts de beteekenis
van het gedrag van den struisvogel, die
den kop in het zand steekt als er gevaar
nadert, om het niet te zien. Deelneming
aan een hechte groepeering van volken is
een eisch van zelfbehoud geworden in een
eeuw, waarin men als alleenstaand klein
volk om zoo te zeggen: van dag tot dag
aan een overval zou blootstaan. De be
wijzen daarvoor heeft Duitschland in de
jaren 19381940 in een gansche reeks
overvallen van kleine volken geleverd.
Daarom voelen dan ook niet alleen wij,
maar evenzeer de andere kleine volken
de noodzaak van aaneensluiting in een
sterke groep. Er moet bijgevoegd worden,
dat die noodzaak eveneens gevoeld wordt
bij de z.g. middelgroote volken. De hou
ding van Frankrijk, dat daar thans eigen
lijk toe behoort, is er het duidelijke be
wijs van. In het Westen van Europa ver
keert ook Spanje, dat nu nog in een on
mogelijke gewrongen positie verkeert
door het Franco-régime, als middelgroote
mogendheid in dezen toestand. Zooals ge
zegd is, biedt het Handvest zonder regio
nale verdragen voor de kleine en middel
groote volken geen voldoende waarbor
gen. Of Sovjet-Rusland protesteert of niet
kan ten aanzien van de vorming van een
Westelijk blok geen beslissende factor zijn.
Er staan levensbelangen van het Westen
op het spel.
De Gaulle is afgetreden, maar dit stuit
het Engelsche streven naar Westelijke
samenwerking geenszins. Met hun mede
socialist Félix Gouin zullen Attlee en
Bevin trouwens nog beter kunnen praten
dan met den generaal. En in het House
of Lords heeft dezer dagen een zoo buiten
gewoon invloedrijk man als Lord Vansit-
tart de zaak bepleit. Lord Robert Van-
sittart was permanent onder-staatssecre
taris van Buitenlandsche Zaken van 1929
1938 en werd daarna de eerste diploma
tieke adviseur van de Britsche regeering.
Hij betoogde, dat de nauwere samenwer
king van het Westen ook voor Engeland
een van de belangrijkste kwesties is en
maakte deze kenmerkende commentaar,
die op den werisch van zeer nauw contact
duidt: „Wij verwachten niet dat België of
Nederland alles, wat wij zeggen, zullen
beamen. Dat verwachten wij ook niet van
de Dominions". Het schema van samen
werking van het Westen zou veel minder
strak zijn dan dat, hetwelk aan het Oos
ten van Europa is opgelegd. In het Wes
ten zou er geen vooruitzicht zijn op de
overheersching van één mogendheid. De
samenwerking in West-Europa zou in de
eerste plaats Engeland. Frankrijk, Neder
land, België, Luxemburg en de Scandi
navische landen moeten omvatten.
Een verklaring als deze bewijst, hoe de
gedachte van de Westelijke samenwerking
waarovei op deze plaats al zoo menigmaal
geschreven is. zich blijft ontwikkelen
Maandag voor den Raad
Rusland maakt bezwaren tegen Iraansche kwestie
De Veiligheidsraad heeft Vrijdag beslo
ten zoowel de Iraansche als de Grieksche
en Indonesische kwestie op de agenda
voor Maandagmiddag te plaatsen.
Visjinsky zeide, dat de Sovjet-delegatie
de gelegenheid behoorde te krfjgen, een
voorstel in te dienen, dat de Iraansche
kwestie niet door den Veiligheidsraad in
behandeling zal worden genomen. In een
brief aan den voorzitter voerde Visjinsky
aan: „De bewering van de Iraansche de
legatie,. dat de Sovjet-Unie zich met haar
ambtenaren en gewapende strijdkrachten
in de binncnlandsche aangelegenheden
van Iran heeft gemengd, is in strijd met
de werkelijkheid en mist eiken grond. De
aanwezigheid van de Sovjet-troepen op
Iraansch grondgebied is uiteraard volko
men wettig". Visjinsky achtte in dit bij
zondere geval de voorwaarden, vermeld
in de art. 34 en 35 van het Handvest niet
aanwezig en derhalve het Iraansche be
roep op den Veiligheidsraad ongegrond.
Voorts verklaarde hij, dat de reactionnaire
krachten in Iran door hun „anti-Russi
sche agitatie" een toestand scheppen, die
niet getolereerd kan worden.
Waarnemers te Londen meenen dat
Visjinsky zich niet heeft gerealiseerd dal
de door den Raad genomen beslissing om
de essentie van het Sovjet-Russisehe-
Iraansche geschil nader te beschouwen,
definitief is. Indien de Raad, na de par
tijen in het geschil gehoord te hebben,
de zaak wenscht te bespreken of te on
derzoeken. kan de Sovjet-Unie geen ge
bruik maken van haar veto-recht. Dat
komt pas aan de orde, wanneer de UNO
het ondernemen van een militaire actie
zou aanbevelen.
Engeland en Nederland maken
geen bezwaar.
Bevin drong aan op volledige en open-
De regeering heeft besloten, den
Nationalen Feestdag, waarvoor als
datum de 5e Mei was vastgesteld, dit
jaar op den 4en Mei te vieren, zulks in
verband met het feit, dat 5 Mei op
een Zondag valt.
Voor 'n Nationalen Omroep
Een verklaring
van den minister-president
Ir een te Hilversum gehouden vergade
ring van de Nederlandsche Volksbeweging
zei de minister-president Prof. Ir. W.
Schermerhorn (zoo meldt het Handels
blad) sprekend over herstel en vernieu
wing, in hooge mate den gang van zaken
met het radio-accoord te betreuren. Hij
zal al zijn krachten inspannen om een
volksuitspraak voor een nationalen om
roep te bevorderen. Toen hij te Londen
voor de vergadering der Vereenigde Vol
ken sprak, had hij eens te meer gevoeld,
wat de geestelijke en moreele roeping
van ons land in de volkengemeensehap is.
een roeping, die ook in den aether moet
worden uitgedragen.
De Kieswet-wijziging
In de memorie van antwoord op het ver
slag der Tweede Kamer wordt door de re-
geering medegedeeld, dat zij wegens be
zwaren bij de toepassing terugneemt het
voorstel betreffende het stemmen van mi
litairen die elders vertoeven.
Tweo nieuwe elementen
Uit Amerika wordt gemeld, dat twee
nieuwe elementen zijn ontdekt, die in de
plaats van het neptunium en het pluto
nium zullen komen, maar nog geen na
men hebben ontvangen.
hartige behandeling van de Indonesische
en Grieksche kwestie. „Al die aantijgin
gen van de Sovjet-regeering in besloten
bijeenkomst ben ik beu", zeide hij. „De
Britsche regeering is in de Grieksche
kwestie verantwoordelijk. Indonesië is
echter een aangelegenheid, die in de eer
ste plaats de Nederlandsche regeering
aangaat". In aansluiting op deze woorden
van Bevin verklaarde min. Van Kleffens,
dat de Nederlandsche delegatie „er geen
bezwaar tegen heeft, dat deze kwestie,
zooals zij is geformuleerd, op de agenda
voor de volgende vergadering wordt ge
plaatst".
Op de agenda voor Maandag staat even
eens de behandeling van een verzoek van
Albanië, om als lid lot de vergadering der
Ver. Naties te worden toegelaten.
Gouin
nog niet geslaagd
Hij acht sterke
bezuiniging noodzakelijk
De nieuwe Fransche president Gouin is
nog niet geslaagd met de vorming van
een kabinet. In een brief aan de commu
nistische, socialistische en vooruitstre
vende Katholieke partij in Frankrijk heeft
hij verklaard, dat hij een aantal ingrijpen
de finaneieele maatregelen noodzakelijk
acht. Zoowel op militair als op civiel ge
bied dient sterk bezuinigd te worden. Het
leger moet veertig milliard francs minder
gaan kosten. De minister van financiën
moet bijzondere volmachten hebben. De
bezuinigingsdecreten moeten uitgevaar
digd kunnen worden door het hoofd der
regeering, waarbij het voldoende moet
zijn. indien door den minister van na
tionale economie en financiën gecontra
signeerd wordt na advies van den minis
ter van het betrokken departement en
advies van de commissie voor de finan-
Gouin verzekert in zijn brief verder,
dat streng dient te worden opgetreden
tegen de zwarte markt. Om de sociale
hervormingen en de nationalisatie te
doen slagen acht hij de door hem voor
gestelde maatregelen onontbeerlijk.
Uiterlijk Zaterdagmiddag verwacht de
president antwoord op zijn uiteenzet
tingen.
Het woord is aan.
Wallis:
Elke waarlijk edele na
tuur zal bij alle menschen-
kennis zich toch nog steeds
het booze minder slecht
denken dan het is.
Handelsovereenkomst
met Spanje
Tusschen Spanje en Nederland is een
voorloopige handelsovereenkomst voor den
tijd van zes maanden geteekend. Nederland
zat aardappelen, zaad van suikerbieten, lijn
zaad en machines voor industrleele doelen
exporteeren in ruil voor cltrus-frUit tot een
waarde van ongc eer 200.000 pond sterling,
potasch, wijn en kurk. Een dergelijke over
eenkomst is onlangs geteekend tusschen
Spanje en Denemarken. (Reuter.
Staking in Amerika's
vleeschindustrie blijft voortduren
De in de C. I. O. georganiseerde arbeider»
in de Amerlkaansche vleeschindustrie
193 000 van de 250.000 stakers zullen
waarschijnlijk niet aan het werk gaan tC»
de regeering de bedrijven, die een waar&u
hebben van een milliard dollar, overneemt.
Sir Archibald Clark Kcrr. Bril.scli ge
zant te Moskou, die met een .speciale
opdracht naar Batavia is vertrokken. (1*)
Verbetering in toestand te Batavia
A N.P -Aneta meldt uit Batavia:
Een maand, nadat generaal Christi'son
in Batavia zijn actie om „krachtiger
maatregelen te nemen ten einde orde en
rust te verzekeren" was begonnen, is het
uiterlijk van de stad belangrijk veran
derd. Het Wild West karakter van de stad
is verdwenen en met den dag worden de
omstandigheden normaler. Christisons
bevel, dat alle opschriften, van welke
strekking ook. verwijderd moeten wor
den van treinen, trams, perrons, straten
en huizen, vormt het slot van zijn cam
pagne. die zeer effectief is gebleken.
De schoonmaak wordt snel ten uitvoer
gebracht en wel in den meest letterlij
ken zin van het woord, ook ten aanzien
van het huisvuil. De Britten hebben van
het republikeinsch gemeentebestuur de
leiding over alle gezondheidsdiensten
overgenomen. Het herstel van de straten
is eveneens flink ter hand genomen door
de Britten, die op het bureau van ge
meentewerken er toezicht op houden hoe
Nederlandsche technici en Indonesische
Donderdagmiddag om ongeveer 5 iiur. werd het laatste der vier Kr»>oto
gaten in tic* zeedijken van Walcheren, nabij
van Vllssingeii. gedicht. Een
.verzicht van liet moment, waarop het
van t ii.^ingeii, geoicnt. r,cn «iritn-ui
groote betonnen sluitstuk op zijn plaats gebracht is In het gat. dat
35 meier diep was en waarin tovoren 50.000 ton steen werd
ploegbazen en arbeiders elke groep
onder een eigen chef dit zoo hoog noo-
dige karwei aanpakken.
Het herstel van recht en orde heeft op
de inheemsche bevolking een grooten
invloed. De stroom van ongeveer vier
duizend fruitverkoopers uit de bu ten-
wijken naar het centrum van de stad,
welke kort geleden plaats had, is ken
schetsend voor de levensmiddelenpositie.
Het aantal van deze fruitverkoopers
groeit nog dagelijks ondanks de bevelen
van de t. K. R„ dat zij, die het stadsge
bied binnenkomen, slechts kleine pakjes
voor eigen gebruik mogen dragen. Men
moet dezen maatregel van de t. K. R.
niet alleen van een politiek gezichtspunt
beschouwen. De republikeinsche leiders
vreezen. dat de hooge prijzen in de stad
de kooplieden ertoe zullen brengen hun
waren daar te verkoopen, zoodat dit de
moeilijkheden op voedselgebied ten plat-
teiande zou vergrooten.
Ondanks dit alles zijn de omstandig
heden inBatavia nog niet geheel nor
maal. Af en toe hoort men nog seh ten
en er komen nog vrij veel gevallen van
chantage voor, voornamelijk op Chinee-
sche inwoners. Het plunderen is nog
moeilijk te onderdrukken, maar over het
geheel genomen, is het beeld van een
maand „gedwongen orde en rust" zeer
bevredigend. Op het departement van
burgerlijke openbare werken, dat nu on
der Britsche leiding staat, komen Indo
nesiërs en Nederlanders weer tot een
zekere mate van samenwerking en met
den dag neemt het wantrouwen af.
In het dageltjksch leven herkrijgen de
dingen hun normaal verloop en dit geeft
den menschen een duidelijk bewijs, dat
de kloof tusschen Indonesiërs en Neder
landers geenszins zoo groot is als men
hen cenige maanden geleden heeft doen
gelooven.
De kranten en het radiostation te Ba
tavia zijn onder Geallieerde Supervisie
gesteld.
In het Antjolkanaal te Batavia zijn de
lijken van 17 Europeanen gevonden.
Dr. van Mook, wiens terugkeer naar
«fava door ziekte te Cairo werd vertraae"
is te Batavia gearriveerd.