Tien dooden van 1943 herdacht. Kort en bondig Hulp 10 tallen Luidsprekers Schoenmakersknecht gevraagd eenige flinke JONGENS MBRIR1R VERK00PERS ONTVANGEN VRIJ GELD VRIJ GELD MORGEN In de gang. die naar het binnensie van de paraplu zooals de Haarlerr.sche Strafgevangenis aan den Harmenjansweg wel genoemd wordt leidt, verzamelde zich Zaterdagmorgen een honderdtal man nen, die in liet begin van Februari 1943 daar eveneens büeen waren. Toen werden er geen handen gedrukt, er heersclite geen weerziens-stemming, het gerinkel van de Duitsche laarzen klonk als een dreiging door de getraliede gang. Er leef de onder de mannen een beklemmende spanning, een geladen sfeer van onzeker heid. Ze weten het allemaal nog zoo goed, de honderd, hoe ze in dien Zondagnacht uit hun huizen werden gesleept, hoe ze onder den somberen koepel van de gevangenis bijeen gedreven werden in een „vak", aangegeven in donkeren steen op den lichtgrijzen vloer. En hoe dien Maandag morgen tien van hen naar voren werden geroepen, geboeid en weggevoerd. Ja, daar bij den uitgang stond een mitrail leur en daar en daar.... De tien ongelukkigen werden onder zwaar bewapend escorte naar het Bloe- mendaalsche Kopje gebracht, waar het executiepeloton een einde maakte aan hun leven. ï*e Woel evetu na het verlaten van de Hiuirltmsdie strafgevangenis. De lijdensweg van de overblijvende honderd was nog niet ten einde, zij wer den naar Vught getransporteerd, waar ze 15 Mei 1943 zijn vastgehouden. rfimorgen hebben deze honderd man nen hun gesneuvelde kameraden herdacht. Het wa6 sober, eenvoudig. Maar hoe sterk «prak nog de verbondenheid van deze.men- schen, hun solidariteit in de bange uren ran Februari, nu drie jaar geleden. Om kwart over tien stelde de stoet zich op de binnenplaats van de gevangenis op en begaf zich naar het Stadhuis waar zich reeds vele andere genoodigden en belangstellenden in de stemmig getooide hal bevonden en orgelmuziek de sfeer voorbereidde. De onthulling van het paneel. Om even over 11 uur, toen iedereen een plaats gevonden had en de hal overvol was. r.anpen Burgemeester en Wethouders van de stad Haarlem hun zetels op de voorste rij in. Het orgel, bespeeld door mej. Chr. Stork begon „Vertrouwen" van Bach te spelen, gezongen door het Doops gezind Dameskerkkoor, gevolgd door „Bede voor het Vaderland". Onder dood- schê stilte beklom hierop de voorzitter van het comité, mr, J. A. Vaillant, het spreekgestoelte. Mr. Vaillant memoreer de de geschiedenis van het gebeurde op 2 Februari 1943; hij verhaalde van de felle bewogenheid dier dagen en bracht hulde aan de nagedachtenis van zijn mede-gijze laars. die op 2 Februari 1943 gespaard bleven, doch nadien in concentratiekam pen het leven hebben gelaten. "Daarop wierpen schijnwerpers hun helle lichtbundels op de Nederlandsche vlag, die het te onthullen paneel bedekte, zoo dat de rood-wit-blauwe weerkaatsing op de aanwezigen leek af te stralen. Allen stonden op, toen orgel en koor het Wil helmus inzetten. Qnder de tonen van ons volkslied daalde plechtstatig de driekleur en werd het herdenkingspaneel, geschil derd door den Haarlemschen kunstschilder H. A. Bijvoet, zichtbaar. Mr. Vaillant zeide, dat de kunstenaar In zijn werk de drie groote beginselen, waarvoor de tien slachtoffers hun leven hebben gegeven, heeft willen uitbeelden: trouw aan de overtuiging, verdediging van het vaderland, bescherming van de stad Haarlem. Spr. besloot met de woor den: „Daden al§ die. waardoor de thans herdachten zijn" gevallen, zijn eeuwig en kunnen niet verloren gaan. Dit is een troost voor hun nabestaanden, evenals de overtuiging, dat hun offer niet vergeefsch is geweest." Spr verzocht hierna een oogenblik al- geheele stilte, terwijl men de klok van de Groote Kerk half twaalf hoorde slaan. Dan bood mr. Vaillant namens de Haar- lemsche burgerij het paneel den burge meester aan. Burgemeester Reinalda spreekt. Burgemeester M. A. Reinalda nam, mede namens zijn college van Velsen, mr. ,M. M. Kwint, die de plechtigheid bijwoon de, Tiet woord. Hij zeide, dat slechts weinigen in dertijd. toen prof. Huizinga het woord „Wij leven in een bezeten wereld" sprak, de verschrikkelijke waarheid beseften. Zelfs in 1940, toen de Duitscher onze on afhankelijkheid schond, wisten velen het nog niet, maar in de vijf jaren der bezet ting hebben maar al te veel Nederlanders het leeren begrijpen. „De groote opgave, waarvoor wij staan", aldus spr.. „is, dat wij den moord (want anders is het niet) van 3 jaar geleden niet mogen vergeten. Deze opgave geldt ook voor het nage slacht. Daarom is het een goede gedachte geweest om het herdenkingspaneel aan te brengen in het stadhuis, de centrale plaats waar voortgeleefd wordt. waar het zijn plaats zal krijgen temidden van de historische figuren uit onze va- derlandsche geschiedenis. De schoone wijze, waarop de kunstenaar uw aller ge voelens in beeld heeft gebracht, is een waarborg te meer, dat de herinnering aan het offer zal voortleven in de harten der bevolking. Volgaarne aanvaard ik namens het Gemeentebestuur van Haarlem dit pa neel. daar het bijdraagt tot de innerlijke verrijking van het Nederlandsche volk, opdat het moge medewerken aan het bou wen van een menschenmaatschappij, waarop het aangehaalde woord van prof. Huizinga niet meer van toepas sing is." Spr. eindigde met bijzondere hulde te brengen aan de tien mannen, die 3 jaar geleden zijn vermoord. „Mogen zij rusten in vrede". Het koor zong daarna „In God rust mijne ziel" en „Bede" van Salieri, waar bij zich van nabestaanden en kameraden der gevallenen een groote ontroering meester maakte. De secretaris van het co mité, de heer P. G. M. Ottolini, verklaarde de plechtigheid ten einde. Er werden bloemstukken neergelegd en de aanwezi gen defileerden langs het paneel, diep onder den indruk. Een open brief aan den minister-presi dent is gezonden door het district Limburg van de Communistische partij, waarin ont kend wordt, dat de arbeiders verantwoorde lijk gesteld kunnen worden voor het dalen van de kolenproductie in de Limburgsche mijnen. Individueel bereiken de arbeiders de 80 V» van de arbeidsprestatie van 1938. Er wordt over geklaagd, dat er een latente ver trouwenscrisis is tusschen directie en nrijn- personeel. Verder wordt geklaagd over het verloop van het zuiveringsproces. Zij stellen verder verschillende maatregen voor die de productie zullen opvoeren. Jhr. mr. A. W. L. Tjarda van Starkenborgh Stachouwer, thans ambassadeur te Parijs, heeft het grootkruis in de orde van de Ne derlandsche Leeuw gekregen. Zaterdag heeft de Koningin tijdens een particuliere audiëntie de versierselen dezer orde aan hem over handigd. Tcgeleu viert in 25 Jaar geen carnaval. In die plaats was indertijd door de geestelijke overheid beloofd, dat er in 25 jaar geen car naval gevierd zou worden, als de gemeente gespaard zou worden voor oorlogsgeweld, hongersnood en evacuatie. Tegelen is daar voor gespaard gebleven en nu heeft de ge meenteraad inderdaad een besluit in dien geest genomen. De Fokker-fabrieken zullen in" de toekomts ui: Amsterdam verdwijnen, omdat er geen vliegveld bij de werkplaatsen voor het in vliegen beschikbaar is. Waar de fabrieken heen gaan is nog niet bekend. Er werken nu weer 600 arbeiders, voor den oorlog waren er 1700. De vcrkeersbrug. bij Roermond over de Maas is Zaterdag in gebruik gesteld. Er is dag en nacht aan gewerkt. De doodstraf werd voor het bijzonder ge rechtshof te Amsterdam geëischt tegen den constructieteekenaar I. Metz, die indertijd aan de Seintoestellenfabriek te Hilversum werkte en toen collega's verrader, heeft, tiie een geheimen zender hadden gebouwd en eer. spionnage- en sabotagecomplot hadden gesmeed. Eenigen hunner werden gedood, anderen kregen langdurige straffen. Ais ju dasloon had M. f 1000 van de Duitschers ge kregen, bovenden mocht hij met zijn gezin een uitstapje naar Duitschland maken. Het Leldsch Dagblad. We vermelden met genoegen dat op 1 Febr. weer verschenen is het Leldsch Dagblad. Als waarn. dir. treedt voorloopig op de heer A, Poortman en als hoofdred. mr. M. B. v. d. Hoeven. Het Dagblad van het Oosten. Op Vrijdag 1 Februari in voor het eerst weer verschenen het Dagblad van het Oosten (voor Overijsel en Drente) dat ir. September 1944 door de Duitschers was opgeheven. Het wordt weer uitgegeven door Hilarius' Couranten Bedrijf N.V. te Almelo en is nu in zijn 65sten jaar gang. Bü een ex-geïnterneerde is in den nacht een handgranaat geworpen in zijn vischwin- kel aan de Vischmarkt te Utrecht, waardoor veel schade aan meubilair en glas werd ver oorzaakt. Eenlge - weken geleden werd de vischhandelaar uit een interneeringskamp. als een licht geval, vrijgelaten. BUITENLAND Meer dan 40 personen van een tehuis voor ouden van dagen te Cleveland (Ohio), dat in brand geraakte, vonden den dood. Sovjet-geieerden- hebben de „mogelijk heid bewezen" van het uitzenden van radio signalen naar de maan en terug. Rullen? Naar aanleiding van de open hartige taal van Bevin tijdens het debat in de UNO-vergadei ing heeft een medewerker van de „Washington Times Herald" het vol gende voorstel aan Truman gedaan: „ruil Jimmy Byrnes voor Ernie Bevin en doe daar net zoo veel oude torpedojagers bij als noo- dig zijn voor den ruil". De bezettingsautoriteiten van de Brit- sche en Amerikaansche zones in Duitsch land 4tebben officieel meegedeeld, dat er in deze gebieden dezen winter geen hongersnood heeft geheerschï en dat de rantsoenen van thans gehandhaafd zullen worden ondanks transportmoeilijkheden. Don Juan, de Spaansche kroonpreten dent, is vergezeld van zijn echtgenoote en een k'.ein gevolg te Lissabon aangekomen. Op de „Pic des Mouches" in de buurt van Aix en Provence is een vliegtuig met 8 Amerikaansche militairen te pletter ge vlogen. De Fransclie ambtenaren verzetten zich tegen het plan der regeering om de mogelijk heid tot promotie en tot aanstelling van krachten op te schorten. Dr. Benedykt Elmer (s volgens het Pool- sche persbureau i:i N. Vork tot Pcolsch ge zant in Nederland benoemd. Sir Maurice Drummond Peterson, Biitsch ambassadeur ie Ankara, is tot Brïtsch am bassadeur te Moskou benoemd als opvolger van Sir Archibald Clark Kerr. Negen sleutelindustrieën zai Duitschland niet mogen bezitten, teneinde het te beletten ooit weer in staat te zijn een oorlog te be ginnen. HAARLEM EN OMGEVING Beroepen bij de Ger. Kerk (K. O. art. 31) le Haariem ds. A. Bos van Harlingen. De „Nederlandsche Bellamy PartU" heeft te Haarlem een afdeeling opgericht. Het secretariaat is voorloopig gevestigd: Parklaan 37. Haariem. Dinsdag Febr. nieuwe bonkaarten af halen ir. de Vleeschhal voor de letters I, J en L. Een inwoner van Hillegom, die een schoenenbon wilde rullen voor een ander artikel, kreeg van de politie er nog een bon bij. Verkoop, ruilen of wegschenken van bon nen is namelijk verboden. Wegens te werkstellcn van 22 leerplich tige kinderen maakte de politie proces-ver baal op tegen eet. inwoner van Hillegom. Voor de R.K, Arbeidersbeweging te Heemstede gaf de tooneelafdeeling „Door Eendracht Sterk' Zondagavond een welge slaagde opvoering van „De lichte last" van Kees Splerings. De voorzitter deelde mede dat de organisatie thans reeds 450 leden telt. Over de verzorging der achtergebleven zeemangezionen in oorlogsmet zal de heer J. C. Boeré. administrateur van de Neö. Zee- mans-Centraie, op een bijeenkomst ir. de Zuiderkapel aan de Zuiderstraat no. 15 te Haarlem op Donderdagavond 7 Februari spreken. Een gecombineerde uitvoering. Op 6 Fe bruari zal door Doopsgezind Zangkoor, Scho-i ten's Chr. Gemengd Koor en Haarlem's Chr. Mannenkoor een gecombineerde uitvoering worden gegeven in de Gem. Concertzaal te Haarlem, onder leiding van dirigent Jac. Zwaan. Medewerking veneent de H.O.V., ter wijl Nel Marwltz als soliste zal optreden. AGENDA. MAANDAG 4' FEBRUARI Stadsschouwburg: ïtesidentietooneeï. Liefde in Ledigheid, 20 uur. ORGCentrum. Dr. M. v. d. Voet, 20 uur. Barendsestraat 24, Lezing, 20 uur. Rembrandt: Rinket's Variété, 14.30, en 20 uur. Palace: De Krachtpatser 14, 16.15, 19 en 21.15 uur (14 jLuxor: Ga nooit van me weg, 14, 16.15, 19 en 21.15 uur (10 j.'i. Frans Hals: Het Balboekje 14, 16.15, 19 en 21.15 uur. (18 jaar). DINSDAG 5 FEBRUARI Conc.geb.: H.O.V. en solisten. 20 uur. Tuin zaai: Piano-avond Maria Stroo, 20 uur. Boscopen: als Maandag. Gevraagd in de huishouding voor d. en n. Dagmeisje aan wezig. Aanm. Wulfers. Wij- noldy Danielslaan 11, Sant poort-Station. HUWELIJK Weduwe 60 jaar met café Limburg zoekt kennisma king met Heer met klein pen sioen. Br. IJ 79 bur. v. d. bl. BELOONING Wil eerlijke vinder gele Da- mestasch, welke gisteren (Zondag) v.m. 11.54 u. wachtkamer station Velsen is blijven, liggen deze s.v.p. terug bezorgen? Door verlies bril, distributiebescheiden enz. zeer gedupeerd. Goede belooning event, in natura. Wijk aan Zeeërweg 166, IJm. groote leveranciers zorgen dat wij U kunnen aanbieden Volop op de bon margarine, roomboter, rund- vet, alle soorten suiker, alle soorten kaas, jonge en oude, vleeschwaren enz. enz. Bovendien bleekpoeder, bleek water, ammonia, azijn, blauw 1e kw. KOFFIESURROGAAT Vermicelli, maizena, tarwe- gries, Am. gries, van.gries. Alkm. gort, gortgrutten, enz. Schoensmeer, koperpoets Erwten en boonen Duizend en één artikelen en altijd iets extra's Er is maar één gang Allen naar BEIDER-BELANC Kenncmerlaan 27. IJmuiden Te koop een BADKUIP. Te bevr. Kennemerlaan 81, IJm. Gevraagd NET MEISJE voor de ochtenduren of werk ster voor 1 a 2 dagen per week. v. Tuyllweg 29, Velsen. TYPEWERK gevraagd door twee geroutineerde ste no-typistes (voor 's avonds). Br. L 301 bur. van dit blad. NET MEISJE zoekt voor 2 dagen p. w. een werkhuis. Br. L 298 bur. van dit blad. POLITIECURSUSBOEKEN agb. Kastanjestraat 11, IJm.- Oost. TE KOOP AGB. 1. gummi broek voor motorrijder, pracht fototoestel en keuken- ladenrek. B. Rambonnetlaan 54, IJm. Te koop agb. PHILIPS RADIOTOESTEL m. afstem- oog. B. Rambonnetlaan 54, IJm. TE KOOP kl. m. werksch., d. rubberlaarzen, bl. m.hoed. Rembrandtlaan 7, IJm O. Te koop wegens te klein nw. d.br. HERENCOSTUUM prima oude kw. Huyboom, Zeeweg 268, Slingerduin IJm. Oost. TE KOOP 1 pr 1. hockey- sch. m. 41, 1 pr. d.sch. m. 40 h.h. en 1 pr doorl. houten zo len m. 40. BloemeiKi.str.weg 16, Santpoort. CHRIST. HIST. UNIE VELSEN. Een comm. va.n oud l-eden der Chr. Hist. Unie roept alle leden en geestverwanten op ter be spreking: „Hergroepeering Chr. Hist. Unie" Komt allen Maandag- 11 Febr., 8 u. n.m. Patronaatsgebouw Zeeweg IJniulden-O. Chr. Gem. Koor IJMUIDEN looft den Heer" De leden en oud-leden noodigen wij ter vergade ring op DONDERDAG 7 FEBRUARI 1946, in de aaal van het Leger des Heils, Edisonstraat, des avonds 8 uur precies. BESPREKING HERVATTING REPETITIES enz. IiET BESTUUR of hulp voor eenlge dagen per week. Schoenmakerij JAC BINKHORST. Trompstraat 56. Uzer- en Metaalgieterij M. B. VAN ESSEN, Haringkade 32, IJmuiden. Vinaagt ter opleiding in haar bedrijf van 16-19 jaar. Aanmelden aan de fabriek-iede ren werkdag tot 4.30 uur. De heele wereld lust het Een voedzame pap, een heerlijke soep, een smakelijk nagerecht in één minuut klaar, dank zij BRINTA. Koken over bodig. BRINTA is reeds volkomen gaar. rr^TÉ,H S UIT ve VOLLE CSAANKOPfta Gaar zonder koken Door een nieuwe beslissing van den Minister van Financiën biedt de inschrijving op de 3% Grootboekschuld 1946 ruimer perspectief. De inschrijvingen kunnen reeds bij de invorde ring van de vermogensaanwasbelasting en de vermogensheffing. dus in ieder gevat voor 1 Maart 1949 tegen worden verkocht aan derden, die daarmede hun aanslagen in die heffingen kunnen voldoen. De inschrijving bij banken, effectenkantoren, spaarbanken, boerenleenbanken en girokanto ren, sluit 5 Februari a.s. Schrijft dus nog in en maakt een beter rendement dan yan uw geblokkeerd tegoed. PUBLICATIE VAN HET MINISTERIE VAN FINANCIËN Te koop z.g.a.n. donk. bl. ITe koop z.g.a.n. KOLEN- MATELOTHOED. Velsor- FORNUIS. Hagelingerweg duinweg 322. 1143. Santpoort.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1946 | | pagina 4