Tien dooden van 1943 herdacht.
Kort en bondig
Hulp
10 tallen
Luidsprekers
Schoenmakersknecht gevraagd
eenige flinke JONGENS
MBRIR1R
VERK00PERS
ONTVANGEN VRIJ GELD
VRIJ GELD
MORGEN
In de gang. die naar het binnensie van
de paraplu zooals de Haarlerr.sche
Strafgevangenis aan den Harmenjansweg
wel genoemd wordt leidt, verzamelde
zich Zaterdagmorgen een honderdtal man
nen, die in liet begin van Februari 1943
daar eveneens büeen waren. Toen werden
er geen handen gedrukt, er heersclite
geen weerziens-stemming, het gerinkel
van de Duitsche laarzen klonk als een
dreiging door de getraliede gang. Er leef
de onder de mannen een beklemmende
spanning, een geladen sfeer van onzeker
heid.
Ze weten het allemaal nog zoo goed, de
honderd, hoe ze in dien Zondagnacht uit
hun huizen werden gesleept, hoe ze onder
den somberen koepel van de gevangenis
bijeen gedreven werden in een „vak",
aangegeven in donkeren steen op den
lichtgrijzen vloer. En hoe dien Maandag
morgen tien van hen naar voren werden
geroepen, geboeid en weggevoerd. Ja,
daar bij den uitgang stond een mitrail
leur en daar en daar....
De tien ongelukkigen werden onder
zwaar bewapend escorte naar het Bloe-
mendaalsche Kopje gebracht, waar het
executiepeloton een einde maakte aan
hun leven.
ï*e Woel evetu na het verlaten van de
Hiuirltmsdie strafgevangenis.
De lijdensweg van de overblijvende
honderd was nog niet ten einde, zij wer
den naar Vught getransporteerd, waar ze
15 Mei 1943 zijn vastgehouden.
rfimorgen hebben deze honderd man
nen hun gesneuvelde kameraden herdacht.
Het wa6 sober, eenvoudig. Maar hoe sterk
«prak nog de verbondenheid van deze.men-
schen, hun solidariteit in de bange uren
ran Februari, nu drie jaar geleden.
Om kwart over tien stelde de stoet zich
op de binnenplaats van de gevangenis op
en begaf zich naar het Stadhuis waar
zich reeds vele andere genoodigden en
belangstellenden in de stemmig getooide
hal bevonden en orgelmuziek de sfeer
voorbereidde.
De onthulling van het paneel.
Om even over 11 uur, toen iedereen een
plaats gevonden had en de hal overvol
was. r.anpen Burgemeester en Wethouders
van de stad Haarlem hun zetels op de
voorste rij in. Het orgel, bespeeld door
mej. Chr. Stork begon „Vertrouwen" van
Bach te spelen, gezongen door het Doops
gezind Dameskerkkoor, gevolgd door
„Bede voor het Vaderland". Onder dood-
schê stilte beklom hierop de voorzitter
van het comité, mr, J. A. Vaillant, het
spreekgestoelte. Mr. Vaillant memoreer
de de geschiedenis van het gebeurde op
2 Februari 1943; hij verhaalde van de felle
bewogenheid dier dagen en bracht hulde
aan de nagedachtenis van zijn mede-gijze
laars. die op 2 Februari 1943 gespaard
bleven, doch nadien in concentratiekam
pen het leven hebben gelaten.
"Daarop wierpen schijnwerpers hun helle
lichtbundels op de Nederlandsche vlag,
die het te onthullen paneel bedekte, zoo
dat de rood-wit-blauwe weerkaatsing op
de aanwezigen leek af te stralen. Allen
stonden op, toen orgel en koor het Wil
helmus inzetten. Qnder de tonen van ons
volkslied daalde plechtstatig de driekleur
en werd het herdenkingspaneel, geschil
derd door den Haarlemschen kunstschilder
H. A. Bijvoet, zichtbaar.
Mr. Vaillant zeide, dat de kunstenaar
In zijn werk de drie groote beginselen,
waarvoor de tien slachtoffers hun leven
hebben gegeven, heeft willen uitbeelden:
trouw aan de overtuiging, verdediging
van het vaderland, bescherming van de
stad Haarlem. Spr. besloot met de woor
den: „Daden al§ die. waardoor de thans
herdachten zijn" gevallen, zijn eeuwig en
kunnen niet verloren gaan. Dit is een
troost voor hun nabestaanden, evenals de
overtuiging, dat hun offer niet vergeefsch
is geweest."
Spr verzocht hierna een oogenblik al-
geheele stilte, terwijl men de klok van de
Groote Kerk half twaalf hoorde slaan.
Dan bood mr. Vaillant namens de Haar-
lemsche burgerij het paneel den burge
meester aan.
Burgemeester Reinalda spreekt.
Burgemeester M. A. Reinalda nam,
mede namens zijn college van Velsen, mr.
,M. M. Kwint, die de plechtigheid bijwoon
de, Tiet woord.
Hij zeide, dat slechts weinigen in
dertijd. toen prof. Huizinga het woord
„Wij leven in een bezeten wereld" sprak,
de verschrikkelijke waarheid beseften.
Zelfs in 1940, toen de Duitscher onze on
afhankelijkheid schond, wisten velen het
nog niet, maar in de vijf jaren der bezet
ting hebben maar al te veel Nederlanders
het leeren begrijpen. „De groote opgave,
waarvoor wij staan", aldus spr.. „is, dat
wij den moord (want anders is het niet)
van 3 jaar geleden niet mogen vergeten.
Deze opgave geldt ook voor het nage
slacht. Daarom is het een goede gedachte
geweest om het herdenkingspaneel aan te
brengen in het stadhuis, de centrale
plaats waar voortgeleefd wordt.
waar het zijn plaats zal krijgen temidden
van de historische figuren uit onze va-
derlandsche geschiedenis. De schoone
wijze, waarop de kunstenaar uw aller ge
voelens in beeld heeft gebracht, is een
waarborg te meer, dat de herinnering aan
het offer zal voortleven in de harten der
bevolking. Volgaarne aanvaard ik namens
het Gemeentebestuur van Haarlem dit pa
neel. daar het bijdraagt tot de innerlijke
verrijking van het Nederlandsche volk,
opdat het moge medewerken aan het bou
wen van een menschenmaatschappij,
waarop het aangehaalde woord van
prof. Huizinga niet meer van toepas
sing is."
Spr. eindigde met bijzondere hulde te
brengen aan de tien mannen, die 3 jaar
geleden zijn vermoord. „Mogen zij rusten
in vrede".
Het koor zong daarna „In God rust
mijne ziel" en „Bede" van Salieri, waar
bij zich van nabestaanden en kameraden
der gevallenen een groote ontroering
meester maakte. De secretaris van het co
mité, de heer P. G. M. Ottolini, verklaarde
de plechtigheid ten einde. Er werden
bloemstukken neergelegd en de aanwezi
gen defileerden langs het paneel, diep
onder den indruk.
Een open brief aan den minister-presi
dent is gezonden door het district Limburg
van de Communistische partij, waarin ont
kend wordt, dat de arbeiders verantwoorde
lijk gesteld kunnen worden voor het dalen
van de kolenproductie in de Limburgsche
mijnen. Individueel bereiken de arbeiders de
80 V» van de arbeidsprestatie van 1938. Er
wordt over geklaagd, dat er een latente ver
trouwenscrisis is tusschen directie en nrijn-
personeel. Verder wordt geklaagd over het
verloop van het zuiveringsproces. Zij stellen
verder verschillende maatregen voor die de
productie zullen opvoeren.
Jhr. mr. A. W. L. Tjarda van Starkenborgh
Stachouwer, thans ambassadeur te Parijs,
heeft het grootkruis in de orde van de Ne
derlandsche Leeuw gekregen. Zaterdag heeft
de Koningin tijdens een particuliere audiëntie
de versierselen dezer orde aan hem over
handigd.
Tcgeleu viert in 25 Jaar geen carnaval.
In die plaats was indertijd door de geestelijke
overheid beloofd, dat er in 25 jaar geen car
naval gevierd zou worden, als de gemeente
gespaard zou worden voor oorlogsgeweld,
hongersnood en evacuatie. Tegelen is daar
voor gespaard gebleven en nu heeft de ge
meenteraad inderdaad een besluit in dien
geest genomen.
De Fokker-fabrieken zullen in" de toekomts
ui: Amsterdam verdwijnen, omdat er geen
vliegveld bij de werkplaatsen voor het in
vliegen beschikbaar is. Waar de fabrieken
heen gaan is nog niet bekend. Er werken nu
weer 600 arbeiders, voor den oorlog waren
er 1700.
De vcrkeersbrug. bij Roermond over de
Maas is Zaterdag in gebruik gesteld. Er is
dag en nacht aan gewerkt.
De doodstraf werd voor het bijzonder ge
rechtshof te Amsterdam geëischt tegen den
constructieteekenaar I. Metz, die indertijd
aan de Seintoestellenfabriek te Hilversum
werkte en toen collega's verrader, heeft, tiie
een geheimen zender hadden gebouwd en
eer. spionnage- en sabotagecomplot hadden
gesmeed. Eenigen hunner werden gedood,
anderen kregen langdurige straffen. Ais ju
dasloon had M. f 1000 van de Duitschers ge
kregen, bovenden mocht hij met zijn gezin
een uitstapje naar Duitschland maken.
Het Leldsch Dagblad. We vermelden met
genoegen dat op 1 Febr. weer verschenen is
het Leldsch Dagblad. Als waarn. dir. treedt
voorloopig op de heer A, Poortman en als
hoofdred. mr. M. B. v. d. Hoeven.
Het Dagblad van het Oosten. Op Vrijdag
1 Februari in voor het eerst weer verschenen
het Dagblad van het Oosten (voor Overijsel
en Drente) dat ir. September 1944 door de
Duitschers was opgeheven. Het wordt weer
uitgegeven door Hilarius' Couranten Bedrijf
N.V. te Almelo en is nu in zijn 65sten jaar
gang.
Bü een ex-geïnterneerde is in den nacht
een handgranaat geworpen in zijn vischwin-
kel aan de Vischmarkt te Utrecht, waardoor
veel schade aan meubilair en glas werd ver
oorzaakt. Eenlge - weken geleden werd de
vischhandelaar uit een interneeringskamp.
als een licht geval, vrijgelaten.
BUITENLAND
Meer dan 40 personen van een tehuis
voor ouden van dagen te Cleveland (Ohio),
dat in brand geraakte, vonden den dood.
Sovjet-geieerden- hebben de „mogelijk
heid bewezen" van het uitzenden van radio
signalen naar de maan en terug.
Rullen? Naar aanleiding van de open
hartige taal van Bevin tijdens het debat in
de UNO-vergadei ing heeft een medewerker
van de „Washington Times Herald" het vol
gende voorstel aan Truman gedaan: „ruil
Jimmy Byrnes voor Ernie Bevin en doe daar
net zoo veel oude torpedojagers bij als noo-
dig zijn voor den ruil".
De bezettingsautoriteiten van de Brit-
sche en Amerikaansche zones in Duitsch
land 4tebben officieel meegedeeld, dat er in
deze gebieden dezen winter geen hongersnood
heeft geheerschï en dat de rantsoenen van
thans gehandhaafd zullen worden ondanks
transportmoeilijkheden.
Don Juan, de Spaansche kroonpreten
dent, is vergezeld van zijn echtgenoote en
een k'.ein gevolg te Lissabon aangekomen.
Op de „Pic des Mouches" in de buurt
van Aix en Provence is een vliegtuig met 8
Amerikaansche militairen te pletter ge
vlogen.
De Fransclie ambtenaren verzetten zich
tegen het plan der regeering om de mogelijk
heid tot promotie en tot aanstelling van
krachten op te schorten.
Dr. Benedykt Elmer (s volgens het Pool-
sche persbureau i:i N. Vork tot Pcolsch ge
zant in Nederland benoemd.
Sir Maurice Drummond Peterson, Biitsch
ambassadeur ie Ankara, is tot Brïtsch am
bassadeur te Moskou benoemd als opvolger
van Sir Archibald Clark Kerr.
Negen sleutelindustrieën zai Duitschland
niet mogen bezitten, teneinde het te beletten
ooit weer in staat te zijn een oorlog te be
ginnen.
HAARLEM EN OMGEVING
Beroepen bij de Ger. Kerk (K. O. art. 31)
le Haariem ds. A. Bos van Harlingen.
De „Nederlandsche Bellamy PartU"
heeft te Haarlem een afdeeling opgericht.
Het secretariaat is voorloopig gevestigd:
Parklaan 37. Haariem.
Dinsdag Febr. nieuwe bonkaarten af
halen ir. de Vleeschhal voor de letters I,
J en L.
Een inwoner van Hillegom, die een
schoenenbon wilde rullen voor een ander
artikel, kreeg van de politie er nog een bon
bij. Verkoop, ruilen of wegschenken van bon
nen is namelijk verboden.
Wegens te werkstellcn van 22 leerplich
tige kinderen maakte de politie proces-ver
baal op tegen eet. inwoner van Hillegom.
Voor de R.K, Arbeidersbeweging te
Heemstede gaf de tooneelafdeeling „Door
Eendracht Sterk' Zondagavond een welge
slaagde opvoering van „De lichte last" van
Kees Splerings. De voorzitter deelde mede
dat de organisatie thans reeds 450 leden telt.
Over de verzorging der achtergebleven
zeemangezionen in oorlogsmet zal de heer J.
C. Boeré. administrateur van de Neö. Zee-
mans-Centraie, op een bijeenkomst ir. de
Zuiderkapel aan de Zuiderstraat no. 15 te
Haarlem op Donderdagavond 7 Februari
spreken.
Een gecombineerde uitvoering. Op 6 Fe
bruari zal door Doopsgezind Zangkoor, Scho-i
ten's Chr. Gemengd Koor en Haarlem's Chr.
Mannenkoor een gecombineerde uitvoering
worden gegeven in de Gem. Concertzaal te
Haarlem, onder leiding van dirigent Jac.
Zwaan. Medewerking veneent de H.O.V., ter
wijl Nel Marwltz als soliste zal optreden.
AGENDA.
MAANDAG 4' FEBRUARI
Stadsschouwburg: ïtesidentietooneeï. Liefde
in Ledigheid, 20 uur. ORGCentrum. Dr. M.
v. d. Voet, 20 uur. Barendsestraat 24, Lezing,
20 uur. Rembrandt: Rinket's Variété, 14.30,
en 20 uur. Palace: De Krachtpatser 14, 16.15,
19 en 21.15 uur (14 jLuxor: Ga nooit van
me weg, 14, 16.15, 19 en 21.15 uur (10 j.'i. Frans
Hals: Het Balboekje 14, 16.15, 19 en 21.15 uur.
(18 jaar).
DINSDAG 5 FEBRUARI
Conc.geb.: H.O.V. en solisten. 20 uur. Tuin
zaai: Piano-avond Maria Stroo, 20 uur.
Boscopen: als Maandag.
Gevraagd
in de huishouding
voor d. en n. Dagmeisje aan
wezig. Aanm. Wulfers. Wij-
noldy Danielslaan 11, Sant
poort-Station.
HUWELIJK
Weduwe 60 jaar met café
Limburg zoekt kennisma
king met Heer met klein pen
sioen. Br. IJ 79 bur. v. d. bl.
BELOONING
Wil eerlijke vinder gele Da-
mestasch, welke gisteren
(Zondag) v.m. 11.54 u.
wachtkamer station Velsen
is blijven, liggen deze s.v.p.
terug bezorgen? Door verlies
bril, distributiebescheiden
enz. zeer gedupeerd. Goede
belooning event, in natura.
Wijk aan Zeeërweg 166, IJm.
groote leveranciers
zorgen dat wij U kunnen
aanbieden
Volop op de bon
margarine, roomboter, rund-
vet, alle soorten suiker, alle
soorten kaas, jonge en oude,
vleeschwaren enz. enz.
Bovendien bleekpoeder, bleek
water, ammonia, azijn, blauw
1e kw. KOFFIESURROGAAT
Vermicelli, maizena, tarwe-
gries, Am. gries, van.gries.
Alkm. gort, gortgrutten, enz.
Schoensmeer, koperpoets
Erwten en boonen
Duizend en één artikelen
en altijd iets extra's
Er is maar één gang
Allen naar
BEIDER-BELANC
Kenncmerlaan 27. IJmuiden
Te koop een BADKUIP.
Te bevr. Kennemerlaan 81,
IJm.
Gevraagd NET MEISJE
voor de ochtenduren of werk
ster voor 1 a 2 dagen per
week. v. Tuyllweg 29, Velsen.
TYPEWERK gevraagd
door twee geroutineerde ste
no-typistes (voor 's avonds).
Br. L 301 bur. van dit blad.
NET MEISJE zoekt voor
2 dagen p. w. een werkhuis.
Br. L 298 bur. van dit blad.
POLITIECURSUSBOEKEN
agb. Kastanjestraat 11, IJm.-
Oost.
TE KOOP AGB. 1. gummi
broek voor motorrijder,
pracht fototoestel en keuken-
ladenrek. B. Rambonnetlaan
54, IJm.
Te koop agb. PHILIPS
RADIOTOESTEL m. afstem-
oog. B. Rambonnetlaan 54,
IJm.
TE KOOP kl. m. werksch.,
d. rubberlaarzen, bl. m.hoed.
Rembrandtlaan 7, IJm O.
Te koop wegens te klein
nw. d.br. HERENCOSTUUM
prima oude kw. Huyboom,
Zeeweg 268, Slingerduin IJm.
Oost.
TE KOOP 1 pr 1. hockey-
sch. m. 41, 1 pr. d.sch. m. 40
h.h. en 1 pr doorl. houten zo
len m. 40. BloemeiKi.str.weg
16, Santpoort.
CHRIST. HIST. UNIE VELSEN.
Een comm. va.n oud l-eden der Chr. Hist. Unie
roept alle leden en geestverwanten op ter be
spreking:
„Hergroepeering Chr. Hist. Unie"
Komt allen Maandag- 11 Febr., 8 u. n.m.
Patronaatsgebouw Zeeweg IJniulden-O.
Chr. Gem. Koor
IJMUIDEN
looft den Heer"
De leden en oud-leden noodigen wij ter vergade
ring op DONDERDAG 7 FEBRUARI 1946, in de
aaal van het Leger des Heils, Edisonstraat, des
avonds 8 uur precies.
BESPREKING HERVATTING REPETITIES enz.
IiET BESTUUR
of hulp voor eenlge dagen per week.
Schoenmakerij JAC BINKHORST. Trompstraat 56.
Uzer- en Metaalgieterij M. B. VAN ESSEN,
Haringkade 32, IJmuiden.
Vinaagt ter opleiding in haar bedrijf
van 16-19 jaar.
Aanmelden aan de fabriek-iede ren werkdag tot 4.30 uur.
De
heele wereld
lust het
Een voedzame pap, een heerlijke soep,
een smakelijk nagerecht in één minuut
klaar, dank zij BRINTA. Koken over
bodig. BRINTA is reeds volkomen gaar.
rr^TÉ,H S UIT ve VOLLE CSAANKOPfta
Gaar zonder koken
Door een nieuwe beslissing van den Minister
van Financiën biedt de inschrijving op de
3% Grootboekschuld 1946 ruimer perspectief.
De inschrijvingen kunnen reeds bij de invorde
ring van de vermogensaanwasbelasting en de
vermogensheffing. dus in ieder gevat voor
1 Maart 1949 tegen
worden verkocht aan derden, die daarmede
hun aanslagen in die heffingen kunnen voldoen.
De inschrijving bij banken, effectenkantoren,
spaarbanken, boerenleenbanken en girokanto
ren, sluit 5 Februari a.s. Schrijft dus
nog in en maakt een beter rendement dan
yan uw geblokkeerd tegoed.
PUBLICATIE VAN HET MINISTERIE VAN FINANCIËN
Te koop z.g.a.n. donk. bl. ITe koop z.g.a.n. KOLEN-
MATELOTHOED. Velsor- FORNUIS. Hagelingerweg
duinweg 322. 1143. Santpoort.