IJmuider Courant
De slag in de Javazee
Hef Duitsche
Vraagstuk
Ver. Staten achten het wenschelijk
Franco te vervangen
Britten verlagen Daitsche rantsoenen
«Oe JaargtUlg No. 18267
Bureaux: Kennemerlaan 154,
IJmuiden - Telefoon 5437
Te Haarlem: Gr. Houtstr. 93
Telefoon 10724.
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Directeur-Hoofdredacteur: Robert l'eereboom
PoMctdag 28 Februari 1Ö46
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p. week 31 ct.
per kwartaal f 4.
IN de oorlogsjaren deden profeten
tijdlang opgeld, tot droevig falen hun
koers deed dalen en tenslotte ineenstorten.
Nu heeft niemand meer aandacht voor
hen. Toch is er niet minder behoefte
een betrouwbaren voorspeller dan in de
dagen toen wij alleen maar wilden weten,
wanneer de oorlog uit zou zijn en naar
het antwoord alleen wilden luisteren, als
de gestelde termijn kort was. Er zijn nu
veel meer raadsels waarvan de wereld
de oplossing zoekt. Zal de U.N.O. de
fouten van den ouden Volkenbond weten
te vermijden? De Nederlandsche adjunct
secretaris-generaal van de Vereenigde
Naties, A. Pelt, heeft die vraag dezer
dagen zelf nog opgeworpen. Wat moeten
wij verwachten van het „ontwaken van
Azië", dat zich geenszins tot Indonesische
uiting bepaalt en steeds scherper waar
neembaar wordt? Wat wil Rusland?
Hoe moet het Duitsche vraagstuk worden
opgelost? Bezettingen van zones zijn op
den duur niet alleen-te kostbaar, maar ook
onlogisch en niet bevorderlijk voor goede
internationale verhoudingen. Waar moet
dit toe leiden? Zal tenslotte een tweede
Republiek van Weimar ontstaan en welke
reden hebben wij 'om te veronderstellen,
dat er ditmaal een sterkere democratische
ontwikkeling zal zijn om haar te schragen?
Een Engelsch blad heeft eenige opzienba
rende mededeelingen gedaan,die zoowel het
Russische raadsel als het Duitsche vraag
stuk raken. Volgens dat blad zouden de
Russische autoriteiten den Duitschen so
ciaal-democraten hebben doen weten, dat
het Roode Leger veel earder dan het oor
spronkelijke plan was uit Duitschland zal
worden teruggetrokken, als de Duitsche
socialisten met de Duitsche communisten
in d^/Sovjet-zóne een arbeiderspartij wil
len vormen. Alleen zulk een fusie zou
Moskou de zekerheid geven, dat de anti-
Nazisten sterk genoeg zouden zijn om een
mogelijke herleving van de Nazi's te on
derdrukken.
Werkend met lokaas zouden de Russen
de sociaal-democraten hebben voorgere
kend, dat de voedselpositie sterk verbete
ren zou na hun vertrek. En de leiders in
Berlijn zouden al in principe tot fusie met
de communisten bereid zijn, ofschoon zich
ook felle tegenstanders bij de socialisten
voordoen. Op het socialistische partij
congres, met Pasohen in Berlijn te hou
den, zou een definitieve beslissing worden
genomen, gevolgd "door een eventueele
bekendmaking van de fusie op den eer
sten Mei.
De Daily Express laat het hier niet bij
en vermeldt ook de meening van den
Amerikaanschen generaal Clay, die ge
zegd moet hebben dat Amerika niets tegen
dergelijke fusie heeft, mits zij op demo
cratische wijs en dus in overeenstemming
met den wil van het Duitsche volk tot
stand komt. Noch in de Amerikaansche
zone noch in geheel Duitschland zulLen de
Amerikanen eenige fusie van partijen be
vorderen, die niet vrijwillig tot stand komt.
En de generaal heeft er losweg aan toe
gevoegd, dat elke dag waarop het zöne-
stelse! blijft bestaan de eventueele een
heid van Duitschland moeilijker maakt,
omdat iedere bezettende macht het eigen
type van organisatie steeds steviger door
voert. Hij heeft evenwel niet gezegd wat
hij van die eventueele eenheid denkt, dit
probleem wijselijk aan zijn regeering
overlatende.
De Daily Express komt dus met Russi
sche en Amerikaansche onthullingen, maar
niet met het Engelsche standpunt voor
den dag. Dit moge ons eenigszins sceptisch
stemmen. Tot twijfel geeft het luidruchtige
verleden van dit blad, het troetelkind van
den conservatieven krantenkoning Lord
Beaverbroolc, ook wel aanleiding.
Toch is het interessant, omdat het op
waarschijnlijkheden steunt. Het is bekend
dat de Russen dringend behoefte hebben
aan arbeidskrachten, om de geweldige ver
woesting in hun land te herstellen en
landbouw en industrie volledig te beman
nen. Dit moet sterk aansporen tot terug
trekking van het Roode Leger uit Duitsch
land. Een tweede overweging ligt in de
vooral in Engeland verkondigde meening.
dat „het Russische raadsel" niet verklaard
kan worden door imperialistische oog
merken en evenmin door plannen tot com-
muniseering van Europa, maar door be
duchtheid voor eigen veiligheid. De En
gelsche Labour-journalist Price heeft zich
onlangs, na een reis door Rusland, heel
positief in dien gezin geuit. Zich te om
geven door landen, waarin een arbeiders
partij aan het bewind is, schijnt in het
kader van zulk beleid te passen.
Natuurlijk is de Duitsche bevolking ver
vuld door het verlangen, van de bezetting
verlost Ie raken. Dit vooruitzicht moet nog
veel aanlokkelijker worden door de toe
zegging van een betere voedselpositie. En
zeike overwegingen zullen bij veel Duit-
schers zwaarder wegen dan politieke be
schouwingen.
De Nederlandsche sociaal-democraten
hebben een samengaan met de communis
ten afgewezen, met de mededeeling, dat
zij er niet aan denken kunnen zoolang de
laatsten zich niet uitspreken tegen eiken
vorm .van dictatuur. Het lijkt niet erg
zeker dat de naar den vorm herstelde
Duitsche sociaal-democratie dit princi-
pieele standpunt van Westersche partijen
zal deelen: het minst zeker in Oost-
Europa. Het valt trouwens moeilijk zich
Internationale actie der transportarbeiders
De regeering der Ver. Staten heeft in
een nota aan Engeland en Frankrijk haar
afkeuring over de voortzetting van het
Franco-regime uitgesproken. Het wordt
gewenscht geacht, dat het bewind van
Franco wordt vervangen door een voor-
loopige regcering, die alle politieke ge
vangenen vrijlaat, de ballingen laat terug-
keeren en democratische verkiezingenor
ganiseert. Zij zal gebaseerd moeten zijn
op de meest stabiele elementen. Erin zit
ting kunnen hebben b.v. rechters en mili
tairen, maar eenige emigranten moeten
ook stellig lid zijn. In goed ingelichte krin
gen te Washington meent men hieruit te
concludeeren, dat men in de V.S. een mo"
narchie niet veel kans op een lang bestaan
geeft.
De nota, die 21 Februari gedateerd was,
werd pas Dinsdag door de Britsche am
bassade Ie Washington ontvangen, zoodat
het onwaarschijnlijk wordt geacht, dat zij
Parijs bereikte vóór de kabinetsvergade
ring, welke Dinsdag werd gehouden en
waarin de Fransche regeering besloot
nieuwe nota's nopens Spanje aan de Brit
sche en Amerikaansche regeering te zen
den.
Georges Bidault, de Fransche minister
van buitenlandsche zaken, heeft verklaard,
dat deze nieuwe Fransche nota het ver
breken der betrekkingen met Franco ver
langt. De nota zou Woensdag aan de Brit
sche en Amerikaansche regeeringen over
handigd worden.
Bidault zeide ook, dat Frankrijk bereid
is de Spaansche kwestie, indien dat nood
zakelijk is, alleen voor den Veiligheids
raad te brengen. Op een vraag, of de
Fransche regeering overweegt de Spaan
sche republikeinsche gevangenen te be
schermen door hun de Fransche nationali
teit te verleenen, zeide Bidault, dat de
Fransche wet dezen maatregel niet toe
staat, welke onder de huidige omstandig- j
heden toch niet effectief zou zijn.
De sluiting der grens.
Woensdagavond zou het Fransche kabi
net in een speciale zitting de details voor
het sluiten van de grens nader bespreken.
Het Fransche besluit heeft geen betrek
king op de grens tusschen Spaansch- en
Fransch-Marokko, aangezien dit moeilijk
heden zou opleveren ten opzichte van de
internationale verdragen. De Spaansche
autoriteiten hebben deze grens echter wel
gesloten. Men vermoedt, dat deze sluiting
niet van langen duur zal zijn. De verbin
dingen per trein, telefoon, telegraaf, per
post, ter zee en in de lucht tusschen
Frankrijk en Spanje zullen worden ver
broken. Ook het doorvoeren van goederen
van Spanje door Frankrijk naar andere
landen zaï verboden zijn. Slechts goede
ren en personen, behoorende tot de" di-
plomatieken op internationale diensten,
Roode Kruis en UNRRA b.v., zijn van dit
verbod uitgesloten.
Aan de grens is momenteel alles rustig.
Het verkeer in het grensgebied staat vrij
wel stop. De Fransche havenarbeiders
hebben van hun vakbond opdracht gekre
gen geen goederen naar Spanje te ver
laden. De Nat. Raad van Zeemansvak-
vereenigingen zal den Int. Transport-
arbeidersbond verzoeken het laden van
schepen voor Spanje in alle deelen van de
wereld te weigeren.
Het woord is aan......
And ré Maurois:
De absolute macht ontke
tent de slechtste instincten
in den mensch.
De Schrijver formateur
maar geen premier?
De Belgische
Kabinets-formatie
De Belgische Prins-Regent beeft dert
heer De Schry ver, voorzitter van de Chr.
Volkspartij belast met een onderhande
lingsopdracht.
Algemeen neemt men aan, dat dc „oa-
derhandclingsopdraclit" bestaat in het
samenstellen van een kabinet, waarin de
formateur geen eerste minister is.
De heer De Schrijver verklaarde aan de
journalisten, dat het voor hel oogenblik
niet om een kwestie van personen gaat
Hij zoekt nu naar dc beginselen, die dea
grondslag van een regeering kunnen zijn
en die eerst op de vorming en daarna op
het program slaan.
Op de vragen of hij een regeering van
nationale unie of een zonder medewerking
der communisten zou vormen, wilde hij
niet antwoorden.
27 Februari 1942voor velen is het
langen tijd een datum geweest als de 364
andere in dat jaar van Nederlands bezet
ting. Dien dag werd echter de climax be
reikt in den afweerstrijd tegen den Ja-
panschen indringer in Indië. Op verren
afstand volgden wij de onheilspellende
gebeurtenissen op het Ver-Oostelijke
oorlogstooneel.
De door leger, vloot en luchtmacht ge-
In tegen woord iirlicid van II. M. de Koningin had in I>en Helder de plech
tige herdenking plaats van den slag in de Juva-zee. !X> vórstin legde een
krans bij den voet van liet monument voor gevallenen. (P.)
Een speciale verslaggever van het A.N.P.
seint: De voedsclschaarschte in de wereld
en speciaal in het Britsche Ryk heeft het
militaire bestuur in de Britscbe zone van
Duitschland genoopt tot drastische ver
mindering der rantsoenen voor de Duit
sche burgerbevolking. Naar officieel is
medegedeeld zal het rantsoen met een
derde worden verminderd met ingang van
4 Maart a.s.
Het normale rantsoen, dat tot dusverre
in de Britsche zone 1550 calorieën per dag
bevatte is thans verminderd tot 1014 ca
lorieën. De voedselvoorraden in de Brit
sche zone waren nog slechts voor drie tot
den Duiischer voor te stellen in een prin-
cipieelen alkeer van dictatuur. Intusschen
zou terugtrekking van het Roode Leger
op korten termijn uit de Sovjet-zóne een
groote en belangrijke verandering in de
situatie beteekenen en de groote mogend
heden ertoe nopen, hun beleid inza"ke het
Duitsche vraagstuk, vooral ten aanzien
van de toekomst der bezettingszones, dui
delijk vast te stellen. R. P-
vier weken toereikend bij handhaving
van de oude rantsoenen. Daar de vooruit
zichten voor aanvoer evenmin uitkomst
boden heeft het militaire bestuur dezen
maatregel moeten nemen, nadat al het mo
gelijke is gedaan om te trachten den in
voer op te voeren. De Britsche autoritei
ten zien den toestand in hun zone zeer
somber in. Een officieele mededeeling
zegt, dat de uiterste inspanning vereischt
zal zijn om zelfs het uiterst sterk verlaag
de rantsoen tot den volgenden oogst te
handhaven. De sterkste verlaging onder
gaan de -rantsoenen van brood en grut
terswaren die tot de helft worden inge
krompen. Het normale broodrantsoen
wordt thans vijfduizend gram per vier
weken en gruttersv/aren duizend gram per
vier weken. Voor kinderen, jonge moeders
en zwaren arbeid zullen extra rantsoenen
blijven bestaan.
De rantsoenen in de Britsche zone van
Berlijn zullen niet worden verlaagd.
Volgens Reuter bestudeert de Britsche
regeering de mogelijkheid graan naar
Duitschland te exporteeren zonder daar
mee zichzelf of andere landen tekort te
doen.
voerde strijd in en om Indië had meer
belang dan een uiting van verbeten vecht
lust alleen: Duizenden hebben in de daar
op volgende moeilijke jaren kracht: ea
troost geput uit het feit. dat er een ge
zonde weerstandskracht in ons leefde en
dat wij gedaan hebben wat wij kunnen.
Maar ook de practische resultaten zullen
wij zeker niet vergeten. Nederland
heeft een goeden naam gekregen in dezen
oorlog, voorzoover het dien niet reeds
daarvoor had. Het vertrouwen op eikaars
hulpvaardigheid heeft den Geallieerden
de kracht gegeven, zich omhoog te wer
ken uit een impasse, die den Almogend
heden en hun satellieten den das heeft
omgedaan.
Bezien in dit licht wint deze uit strikt
maritiem oogpunt verloren slag slerk aan
waarde, ^ioordat hij een ademspeling liet
voor "net incasseeren van dc laatste.klap
pen zonder daarbij op de knieën te ge
raken. Zoo kan men het offer van den
onverschrokken schout-bij-nacht Door
man en zijn mannen niet vergeefsch noe
men.
Gisteren is op talrijke plaatsen de 27e
Februari herdacht. Vóór 12 uur hingen
van de gebouwen vlaggen halfstok, die na
twaalven bij wijze van hulde aan den be
toonden moed en de trouw aan Vaderland
en Vorstin geheschen werden. Den Helder
genoot de eer van de bijzondere belang
stelling van H. M. de Koningin, die in het
bijzijn van min. S. L. Mansholt. min. J. M.
de Booij en vice-adm. G. W. Stoeve hulde
bracht bij het monument „Voor hen die
vielen." In Amsterdam werd in de Oude
Kerk een herdenkingsplechtigheid gehou
den, waarbij min. W. Schermerhorn, luit -
adm. C. E. L. Helfrich, luit.-gen. H. J.
Kruis en vice-adm. L. A. C. M. Doorman,
hoofd van de Nederlandsche missie in Ber
lijn, aanwezig waren. Overdag heeft ge
neraal Kruis bovendien nog een parade te
Den Haag afgenomen.
Te Rotterdam spraken min. J. H. A.
Logemann en burgemeester P. J. Oud in
de Oude Kerk op de Deifshaven. Daarna
vond nog een kranslegging plaats bij het
Piet-Heinmonument.
In Haarlem werd ln het Gem Concert
gebouw een drukbezochte bijeenkomst ge
houden. waarin de luit. ter zee le klasse
P. L. Koppen, adjudant van den min. van
marine, het verloop van den strijd in de
Javazee schetste.
Na hem spraken pater Hutjens O.E.S.A.
en ds. C. H. Brandt, Evang. Luthersch'
predikant. De avond werd opgeluisterd
door zang van de Schola Cantorum o.l.v.
dr. A. Kat.
Sluileii Russen grenzen
van bezettingszone?
Volgens een mededeeling van het Fran
sche persbureau A.F.P. zouden de Sovjet
autoriteiten de grens tusschen het door
hen bezette deel van Duitschland en Tsj.-
Slowakije hermetisch gesloten hebben.
Russische soldaten verklaren, dat de gren
zen met de Britsche en Amerikaansche
bezettingszones ook gesloten zijn. Volgens
Russische militairen zou de sluiting het
gevolg zijn van het ontdekken van een
Duitsche spionnage-organisatie, welke
volgens hen van Beieren uit geleid zou
worden en voor Amerikaansche rekening
zou werken.
Levenslange dwangarbeid zal de vroegere
Noorsche Quisling-minister Fuglesang moe
ten verrichten ingevolge een .vonnis v: het
gerechtshof te Oslct