IJmuider Courant Iran naar den Veiligheidsraad Churchill en de Russen Churchill rekent niet op een oorlog <80e Jnafgttiu; No. 18381 Bureaux: Kennemerlaan 154, IJmuiden - Telefoon 5437 Te Haarlem: Gr. Houtstr. 9-3 Telefoon 10724. Kennemer Editie van Haarlems Dagblad Directeur-Hoofdredacteur: liobert Peereboom Zaterdag 16 Maart 1046 Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem. Abonnementen: p. week 31 ct. per kwartaal f 4. VI/INSTON Churchill heeft gisteren op- nieuw een rede gehouden in Amerika. •Ditmaal geschiedde het te New-York en hij drukte zich in veel gematigder termen uit dan in het zoo geruchtmakende betoog ite Fulton (Missouri), waarbij hij ingeleid ■was door den president der Vereenigde Staten zelf. Het lokte een golf van oppo sitie uit, vooral in Engeland, maar ook in de Vereenigde Staten, omdat men er een poging in zag om het U.N.O.-beleid, dat internationale samenwerking beoogt, door een Britsch-Amerikaansche machtspolitiek te vervangen. Het is de vraag of het deze oppositie is, die Churchill nu tot een milder toon heeft gebracht. Hij is, zooals zijn verleden wel heeft aangetoond, niet gauw geneigd om voor oppositie te wijken. Men kan er ook iets anders uit afleiden, namelijk dat de toestand een gunstiger aspect biedt. Dat iblijki nog niet uit het nieuws, maar daar om kan het wel zoo zijn. Het is te hopen dat dit inderdaad de verklaring is, want in de laatste weken kreeg men den indruk van snel toenemende spanning, met name inzake de Perzische kwestie. Het zal moe ten blijken of die spanning inderdaad ver dwijnt. De Daily Herald, het orgaan van de regeerende Britsche Labour Party, deed 1.1. Dinsdag nog een hevigen aanval op Churchill, waarin het sprak vap „zijn posthume poging, om het leiderschap der wereld te bemachtigen" en dit woord posthume verklaarde door te zeggen, dat hij als politiek voorganger dood en be graven is en dal hij alleen als historicus jiog prachtig werk kan doen, als hij zich daartoe wil zetten. Het blad sprak er evenwel tegelijkertijd zijn teleurstelling over uit, dat Moskou wel nota had geno men van de uitbarsting van den „politiek dooden" Churchill, maar zich onverschil lig toonde jegens de bereidheid tot vriend schappelijke internationale samenwerking, door de leiders van de Britsche Labour- regeering getoond, o.a. door Ernest Bevin .in zijn aanbod, om het verdrag met Rus land van 20 jaar tot 50 jaar te verlengen. Het zeide: „Rusland past politieke metho den toe, die niet die van de Westersche democratieën zijn. Haar methoden wenscht het niet te aanvaarden. Maar de beide stelsels, samenwerkend als leiders van de U.N.O., kunnen de wereld redden. Het is de plicht der Russische staatslieden, even als het onze plicht is, te werken voor een betere verstandhouding tusschen onze beide groote naties, bij gebreke waarvan de beloften van San Francisco onvervuld zouden blijven." Op dezelfde pagina deed de Daily Herald een scherpen aanval op de Russische be- winds-methoden in een stuk onder den titel „De Heropening van Buchenwald". waarin mede op grond van berichten in de Manchester Guardian en de News Chro nicle werd medegedeeld dat de concen tratiekampen Buchenwald en Sachsenhau- son, die in de Russische zóne liggen, weer in gebruik zijn genomen. De gevangenen zijn geen Nazi's, maar socialisten, die het wagen, zich te verzetten tegen de Russi sche plannen tot fusie van socialisten en communisten. Het Labour-blad betoogde dat deze fusie met geweld, geknoei en andere middelen wordt afgedwongen, dat de Russische geheime politie de mensehen 'a nachts uit hun huizen haalt, dat som mige socialisten hebben toegegeven er anderen naar de Britsche zóne pogen te ontvluchten en dat de socialistische leider Otto Grotewohl op een congres te Berlijn heeft erkend dat hij aanvankelijk tegen stander van de fusie was, maar „onder den druk der omstandigheden" had toe gegeven. „In Engeland", schreef de Daily Herald, „wordt een socialisme voorge staan dat zijn plannen met vrijheid ver- eenigt. De Russen staan iets geheel anden; voor, namelijk de vereeniging van hun plannen met het werk van een geheime politie," Dit publiceerde he't orgaan der Britsche regeering op dezelfde pagina waarop hel Churchill hevig aanviel, daarbij dan ver klarend dal de twee verschillende stelae's in internationale samenwerking de wereld kunnen redden. Maar sympathie met de Duitsche socialisten sprak weer uit de andere beschouwing. Nu heeft Churchill dan opnieuw gespro ken. Ook te Fulton, ondanks zijn uitbar sting, uitte hij al bewondering voor Ir" Russische volk en duidde hij Stalin aa" als „mijn vriend in oorlogstijd". Hij her haalde dit en zeide niet te gelooven, „da- de machthebbers in de Sovjet-Unie tha- oorlog wenschen." De vooruitgang en de vrijheid van alle volken der wereld za! niet verwerkelijkt worden zonder voort durende, getrouwe en onvervaarde 1oe passing der rechtsbeginselen van een wereldorganisatie. De Éngelsch sprekend" wereld is bereid op eerlijke wijze en met gelijke rechten samen te werken met het Russische volk. Als de Sovjet-regeerin" van de betoonde sympathie voor dit vo'k geen vruchten wil plukken valt op haar de verantwoording. Churchill zei dat hij nooit om een mili tair verbond-of verdrag met de Vereen-'g de Staten had gevraagd, maar wel om vrij willig broederlijk samengaan. Niemand kan ontkennen dat dit de voornaamste hoop is, die de wereld koestert: Er is voor Rusland een probaat middel om a' te rekenen met redevoeringen, die het niet Zijn rede te New-York Na een stormachtige ontvangst te hebben bereid aan Churchill, waarbij de vroegere Britsche regeringsleider zoowel werd toegejuicht als uitge jouwd, heeft New-York gisteren in spanning geluisterd naar wat Chur chill aan het officieele diner dat te zijner eere gegeven werd, doch waar zoowel de Russische ambassadeur als de Amerikaansche onderstaatssecreta ris van Buitenlandsche Zaken ontbra ken, zeggen zou over de verhouding der Éngelsch sprekende landen onderling en hunne betrekkingen met de Sovjet unie. Churchill begon met te zeggen dat hij een oorlog noch onvermijdelijk, noch aanstaande achtte. Hij geloofde niet dat de machthebbers in de Sovjet-Unie thans oorlog wenschen. „De vooruitgang en de vrijheid van alle volken der wereld" zoo vervolgde Churchill, „zal niet verwezenlijkt wor den zonder de voortdurende, getrouwe en onvervaarde toepassing der rechts beginselen van een wereldorganisatie steunend op de Britsche en Amerikaan sche maatschappelijke stelsels." Uitvoerig beschreef Churchill de Iraansche kwestie en hij merkte daarbij op dat er voor Rusland een probaat middel is om af te rekenen met rede voeringen die dit land niet bevallen: n.l. de Veiligheidsraad. Het niet ont ruimen van Iran. integendeel het zen den van nieuwe troepen, terwijl de Ver. Staten en Engeland het lana over eenkomstig het verdrag hadden ver laten, is. een geval, dat speciaal tot de taak van den Veiligheidsraad behoort. „Laat de kwestie daar volledig in het reine komen en laten zelfs de grootste en meestbelanghebbende mogendheden eerbied betoonen voor de daar vallende beslissingen", aldus Churchill die ver der uitvoerig uiteenzette dat Rusland niet slecht beloond is voor zijn oorlogs daden. Hij somde de winst der Sovjet- Unie op. sprak verder over de Russi sche aanspraken ten aanzien van de Dardanellen, waarbij hij memoreerde dat Amerika en Engeland Rusland de garantie van volledige vrijheid der Dardanellen hebben aangeboden. Wan neer Rusland echter een vesting .in deze zeeëngte eischt waardoor het de macht krijgt deze te sluiten, dan is dat niet in overeenstemming met het principe van vrijheid op de waterwegen. Churchill gaf verder uiting aan zijn bewondering en eerbied voor het Rus sische volk en aan zijn oprechten wensch, dat Rusland een „beveiligd en welvarend land" zou zijn, dat een eer volle plaats zou innemen aan de spits van de wereldorganisatie. „Of dit zal geschieden", aldus Chur chill, „hangt af van een handvol be kwame mannen, die over het lot van honderdtachtig millioen Sovjet-burgers en vele millioenen meer buiten de Sov jet-Unie hebben te beslissen." Churchill vervolgde met er op te wijzen, dat de Engelschsprekende we reld bereid is op een eerlijke manier en met de zelfde rechten als de andere samen te werken met het Russische volk. „Als echter de Sovjet-regeering geen vruchten wil plukken van de sympathie die de Engelsch-sprekende wereld voor het Russische volk toont, dan valt op haar de vex-antwoordelijk heid", betoogde Chux-chill, die vervol gens ontkende, een militair verbond of verdrag tusschen Engeland en de Ver. Staten te hebben verlangd, doch wel een „broederlijk samengaan". „Niemand kan ontkennen", aldus besloot Churchill, „dat een haimonïeuze samenwerking tusschen deze twee 's werelds voox-naamste hoop is. Het is voorts een weg tot handhaving van den vi-ede op aarde, die voor alle menschen het gunstigste gevolg kan hebben." Attlee over de toekomst van Britscli-Indië De Britsche premier Attlee heeft in het Lagerhuis een verklaring afgelegd over de toekomst van Britsch-Indië met het oog op het vertrek der regeeringsdelega- tie die met Britsch-Indische leiders gaat onderhandelen. Attlee noemde dit. het .-ritieke oogenblik en de tijd om te han delen ,.De delegatie gaat naar Indië met de bedoeling haar uiterste krachten in te spannen om Indië zoo spoedig en vol ledig mogelijk aan zijn vrijheid te helpen. Indië moet zelf beslissen ik hoop dat het Indische volk in het gemeenebest wil blijven. Indien het onafhankelijkheid ver kiest heeft het ons inziens het recht daar toe". aldus Attlee. De delegatie die Dinsdag a.s, vertrek' zal volgende week Zaterdag in Indië aan komen. Een tweede ontmoeting met Sjahrir A.N.P.-Anefcx verneemt uit. betrouw bare bron, dat dr. Van Mook. Sjahrir en Sir Archibald Clark Kerr Vrijdag middag weer een ontmoeting zouden hebben. Met inbegrip van de op 14 Maart aangekomen troepen, zijn thans te Se- marang meer dan 2500 Nedeilandsche militairen ontscheept. Zij behooren tot drie bataljons: het tweede bataljon van het dertiende i-egiment infanterie, het tweede bataljon van het zesde regiment infanterie en een bataljon stoottroepen. Afgezien van deze troepen zijn nog aangekomen; 100 man intendance-per soneel, 40 man militaire politie en een verbindingsafdeeling van 160 man. Van de andei-e bataljons stoottroepen doet thans het tweede diensx in Duitschland, het derde op Banglca, doch ook dit wordt spoedig in Semarang verwacht, het vierde bataljon vertoeft thans in Malaka. De manschappen zijn over het alge meen ten zeerste met hun nieuwe om geving ingenomen. Zij kunnen het ech ter niet verkroppen dat de Japannee- zen nog altijd in het bezit van auto's en radio-installaties zijn. en verlangen er zeer naar dezen stand van zaken te veranderen. De „Missouri" naar Turkije Er. wordt volgens Reuter groote poli tieke beteekenis gehecht aan de reis van net groote Amerikaansche slagschip „Missouri" naar Turkije, dat het stoffelijk overschot van den in de Vereenigde Sta ten overleden Turkschen ambassadeur Moenir Ertegoen naar zijn vaderland zal terugbrengen. Van het gerucht dat de Missouri in de Middellandsche Zee es corte zou krijgen van groote Britsche vlooteenheden, was te Washington be vestiging noch ontkenning te verkrijgen. Toestand onoverzichtelijk De eerste secretaris van de Iraansche ambassade te Washington. Abbas Aram, heeft volgens Reuter Vrijdag mede gedeeld, dat Iran de Iraansch-Russi- sclie kwestie op 25 Maart voor den Veiligheidsraad zal brengen. Intusschen neemt de ongerustheid in Teheran toe. Talrijke gefortuneerde aanhangers der rechtsche partijen ver laten de hoofdstad en trekken naar het Zuiden. De toestand is nog onover zichtelijker geworden door de verkla- D© eerste minister vun Iran voor do microfoon na zijn aankomst oj> hel centrale vliegveld van Moskou. In een bespreking niet de tlOOge Sovjet- autorlteiten wilde hij pogen de Iraansche kwestie op te lussen, waarin hij niet is geslaagd. Janks de Volkscomm. voor Buitenlandsche Kaken iler Sm jet-Unie Molotof. (P) bevallen. De weg om dit toe te passen ligt in de eerstkomende twee weken open: het is de bijeenkomst van den Veiligheids raad, die, naar hij tot zijn vreugde in de Russische bladen had gelezen, door afge vaardigden van Sovjet-Rusland zal wor den bijgewoond. Daar bestond dus blijkbaar ernstige twijfel aaa. Is dit alleen de reden dat Churchill een anderen toon heeft aange slagen? Hij noemde de Perzische kwestie een zaak, die speciaal tot de taak van den Veiligheidsraad behoort en hoopte dat zij volledig in het reine zal komen. Inderdaad zal de binnenkort aanvangen de tweede zitting van den Veiligheidsraad hoogst belangrijk zijn en bij welslagen een spanning wegnemen, die zich in de geheele wereld doet gevoelen. B. P- Commissie van Poll vertrokken Hedenmorgen vertrokken van Schip hol de heeren M. J. W. van Poll, H. A. Korthals. H. J. W. A. Meyerink, Chr. J. 1. M. Welter en mr. J. van Andel, deel uitmakende van de commissie van Poll, die in Indië gedurende vijf weken zich een indruk zullen vormen van de si tuatie aldaar. Prof. dr. B. C. de Savomin Lohman, die als lid van de Eerste Kamer even eens deel uitmaakt van de commissie, maar door ziekte verhinderd is de reis mee te maken, zal in den loop der vol gende week naar Batavia vertrekken. nng van den minister-president Ghavam voor de Kanier, waarin hij aandrong op de noodzakelijkheid tot het handhaven van vriendschappelijke betrekkingen met Sovjet-Rusland, ter wijl hij aan den anderen kant tegen over Engelsche journalisten verklaard heeft, dat hij geen enkele verplichting t.a.v. de Sovjet-Unie op zich heeft ge nomen. De komende dagen zullen aantoonen, of Ghavam den toestand de baas zal kunnen blijven, of dat de linksche ele menten, pi-ofiteerend van de aanvezig"- heid der Sovjettroepen, zullen trachten zijn plaats in te nemen. Volgens mededeelingen, die in New- York de ronde deden, zijn, naar Asso ciated Press volgens Reuter meldt, vooruitgeschoven Sovjet-strijdkrachten Boekan, in het noorden van de Iraan sche provincie Koerdistan, binnen gerukt. Boekan ligt 176 km ten zuiden van Tabriz, de hoofdstad van Azer- beidsjan, ongeveer 80 km van de Turk- sche grens. De Amerikaansche minister van bui tenlandsche zaken, Byrnes, heeft gis teravond verklaard, dat het van groot belang voor de buitenlandsche politiek is, dat hij op hert oogenblik geen ver klaring over de Iraansche crisis aflegt. Byrnes voegde er aan toe, dat hij ër op het oogenblik niet aan dacht het vraagstuk van de Russische activiteit in Mantsjoex-ije voor den Veiligheids raad te brengen. Volgens United Pi'ess .is het kleine doch goed uitgeruste leger van Iran, dat 100.000 man sterk is, volledig ge mobiliseerd- De Russische strijdkrach ten in Iran wox-den geschat op 60.000 a 100.000 man. Doodvonnis Blokzijl voltrokken Namens den minister van justitie wordt medegedeeld, dat het doodvonnis legen Max Blokzijl wiens gratie verzoek door de Koningin werd afge wezen heden in den vroegen morgen is voltrokken. Trouw meldt nog, dat Blokzijl, die eexiigen tijd geleden ziek was,, de laat ste dagen vertoefde in zijn cel in de Scheveningsche gevangenis. Zijn echt- genoote, die zelf ook gedetineerd is, heeft toestemming ontvangen bij haar man te vertoeven en hem gedurende zijn laatste levensdagen bij te staan. Het luikje van Blokzijl's cel stond open en voor de deur werd wacht gehouden om te voorkomen dat de gevangene de hand aan zichzelf zou slaan. Blokzijl was door den procureur-fis caal overgedragen aan den plaatselij ken militairen commandant die het executiepeloton heeft aangewezen. Het executiepeloton zou uit gewone soldaten bestaan.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1946 | | pagina 1