IJmuider Courant
Onze Economische
Toestand
Straffe prijspolitiek gehandhaafd
Russische minimum-eisch:
uitstel tot 10 April
60e Jaargang No. I8&90
Bureaux: Kennemerlaan 154,
IJmuiden - Telefoon 5437
Te Haarlem: Gr. Houfestr. 93
Telefoon 10724.
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Woensdag 27 Maart 1040
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p. week 31 ct.
per kwartaal f 4.
NZE financiëele medewerker heeft be-
langweklcende gëgevens geciteerd, door
prof Tinbergen in een rede over den
economischen toestand van Nederland
voor de studenten in Leuven te berde ge
bracht. De Nederlandsche hoogleeraar
echat het verlies, dat ons nationaal ver
mogen in oorlogstijd geleden heeft, op
acht milliard. Het bedroeg in 1940 In to
taal negenentwintig milliard, zoodat het
volgens 1 zijn berekening met 27%% zou
zijn gedaald. De productiefactor kapitaal
is dus zwaar aangetast. Bovendien is de
arbeidsproductiviteit met ongeveer een
derde verminderd. De prijzen zijn geste
gen tot 80% boven de vooroorlogsche en
ze zullen in dit jaar, volgens zijn ver
wachting, nog wel tot 100% daarboven
klimmen. Intusschen volgen de loonen
deze prijsstijging vrij snel. Prof. Tinber
gen schatte ze nu, over de geheele linie
gerekend, op 60% boven de vooroorlog
sche. In de industrie bedraagt de stijging
maar 50% en in den landbouw 140%.
Dit groote verschil en de geringe invloed
van de groote stijging van de loonen in
den landbouw op het algemeen gemiddel
de van 60% moeten natuurlijk verklaard
worden door het feit, dat in den land
bouw het loonpeil stukken lager lag dan
in de industrie
Prof. Tinbergen kwam tot de slotsom,
dat het welvaartsniveau nu op zeventig
procent van het vooroorlogsche ligt en
onze financiëele medewerker voegde daar
aan toe: Als het bij het prijsgeven van
dertig procent blijft mogen wij tevreden
zijn.
Gisteravond sprak de directeur-generaal
van de Prijzen, prof, G, Brouwer, voor de
radio over de prijspolitiek. Deze geleerde
econoom sprak de taal eens directeur-
generaals en verklaarde: Tot hiertoe en
niet verder! Het beslissende punt is be
reikt, Wij hebben sinds de bevrijding een
periode van aanpassing achter den rug,
waarbij de prijzen der ingevoerde goede
ren hoog en de loonen aanvankelijk laag
waren. Zoowel het prijspeil als het loon
peil in ons land moesten dus stijgen. Dit
proces, op beheerschte wijze verloopen, is
bijna afgewikkeld. Wordt de nu bereikte
grens belangrijk overschreden, dan ont
staat gevaar voor de koers van den gul
den en kunnen wij aanstonds in de con
currentie op de wereldmarkt niet mee
doen. Wij moeten daarbij niet kijken naar
landen, die al min of meer in een toe
stand van inflatie verkeeren, maar naar
Engeland, dat leiding zal geven in de
West-Europeesche economie en waar de
stabiliteit het grootst is. Het Engelsche
peil van prijzen en loonen hebben wij nu
bereikt Aan den overkant van de Noord
zee spant men de uiterste krachten in om
het te handhaven, omdat het herstel van
den uitvoer voor Engeland een zaak van
leven of dood is. Dat moeten wij ook doen.
Het houdt in dat wij niet alleen de ver
hoogingen stopzetten, maar veel harder
moeten gaan werken. Want de arbeids
productiviteit is te laag en dat verhoogt
den kostprijs van onze productie. Hoe
meer wij produceeren, hoe lager de kost
prijs wordt en hoe goedkooper het levens
onderhoud.
Aldus de directeur-generaal van de Prij
zen. Hij spreekt gezonde en krachtige
taal, die iedereen begrijpen kan en daar
om vestig ik op deze passages uit zijn
rede bijzondere aandacht, tevens verwij
zend naar het verslag, dat in dit nummer j
voorkomt, omdat daar nog andere mede-
deelingen betreffende uitvoeringsmaat
regelen e,d. In voorkomen.
Als ik mij nu bepaal tot twee heel een
voudige en bovendien (toevalligerwijs) ge
lijke percentages uit de uiteenzettingen
van prof. Tinbergen, die door die van
prof Brouwer volkomen worden beaamd,
dan doe ik dat om op te merken, dat
het iedereen volkomen duidelijk moet zijn
dat wij er niet kunnen komen met een
verminderd welvaartspeil van dertig pro
cent en een verminderde arbeidsproduc
tiviteit van eveneens dertig procent, Dat
is zoo klaar als een klontje. Als de direc
teur-generaal van de Prijzen zegt: „Wij
zullen harder moeten gaan werken"
spreekt hij geen phrase, geen vromen
wensch maar een onafwijsbare noodzaak
uit.' Voor den journalist, zijn verklaringen
besprekend, is er dan ook geen aanleiding
om vanouds bekende strofen over de
schoonheid van den arbeid te gaan aan
heffen. want daar is, eigenlijk gezegd,
geen tijd voor. Het is geen zaak voor
mooie woorden en evenmin voor dispuut.
Het i«: erop of eronder. Volgens mijn in
druk is nog in geen enkelen kring in ons
land dit besef tenvolle doorgedrongen.
Integendeel bestaat in sommige kringen
een na-oorlogsche stemming, die ik door
menschen met inzicht ironisch heb hoo-
ren betitelen als „een geest van pot
verteren" en in het algemeen doet zich
bij zeer velen de opvatting gelden: ..Wij
hebben zooveel moeten missen; ze moe
ten ons nu maar geven waar wij recht op
hebben".
Die opvatting houdt geen steek en dat
zal in den loop van dit jaar al veel dui
delijker en in de volgende jaren onver
biddelijk klaar worden. „Ze" bestaan
niet. Wij zullen er zelf, alleen en uit eigen
kracht, bovenop moeten komen. Andere
volken hebben ons hulp kunnen verlee-
nen toen wij pas bevrijd waren, hetgeen
Het woord is aan.
E. W e r t h e i m e r
Wanneer men jegens de
menschen medelijden gaat
koesteren beoordeelt men
hen rechtvaardiger.
Op 20 Maart had op het Witte Huis te Washington een bespreking: plaats tussehen
Tryg-ve Lie, secr. gen. van de "Ü.N.O. (rechts), Harry Truman, president der Ver.
Staten (links) en staatssecretaris James X'. Byrnes. (1*)
Veel artikelen worden goedkooper
De directeur-generaal van de prijzen,
prof. G. Brouwer, heeft voor de radio ge
sproken over de ontwikkeling van de
prijspolitiek, waarbij hij o.a. zeide:
„Wij hebben sedert de bevrijding een
periode van aanpassing achter den rug.
zoowel wat prijzen als loonen betreft. De
prijzen van goederen, die wij moesten in
voeren, lagen naar verhouding, o.a. door
de devaluatie van den gulden, hoog. De
loonen daarentegen lagen achter bij de
aanvankelijk geldende prijzen. Zoowel de
loonen als de prijzen moesten dus stijgen.
Wij hebben dit proces op beheerschte wijze
laten verloopen; het is bijna afgewikkeld,
maar nu geldt het ook: tot hiertoe en niet
verder. Wordt de grens, die wij op het
oogenblik hebben bereikt, belangrijk over
schreden, dan ontstaat gevaar voor onze
guldenkoers en kunnen wij aanstonds in
de concurrentie op de wereldmarkt niet
mee."
De straffe prijspolitiek zal nog geruimen
tijd gehandhaafd moeten worden en hier
en daar zelfs moeten worden verscherpt.
Zoo zal de broodprijs niet verhoogd kun
nen worden. Andere prijzen zullen nog
omlaag gaan. Al zal daar waarschijnlijk
een zekere verhooging van den vleesch-
prijs, die zwaar gesubsidieerd wordt, tegen
over moeten staan. Op korten termijn zul
len voorts de vischpryzen opnieuw naar
beneden moeten. Met betrekking tot de
groenten wordt verwacht, dat het aanbod
over eenigen tijd dusdanig zal zijn, dat de
vrije werking van vraag en aanbod
redelijke prijzen voor de nieuwe groenten
zal leiden. Mocht dit onverhoopt niet het
geval blijken, dan zullen wij niet aarzelen
in te grypen."
„Textiel, schoenen, meubelen, glas
aardewerk, potten en pannen, kortom huis
houdelijke artikelen van alle mogelijke
soort, zullen binnenkort in iets ruimere
mate beschikbaar komen. Er zal voor ge
zorgd moeten worden, dat deze goederen
gekocht kunnen worden. Wij hebben met
het oog hierop in de afgeloopen maanden
niet stil gezeten. De prijzen van japonnen,
mantels en costuums zullen niet onbelang
rijk naar^beneden gaan. Wij hebben na
overleg met de meubelindustrie een vier
tal typen van ameublementen ontworpen,
die tegen belangrijk lagere prijzen dan tot
dusver aan de markt zullen komen."
Minister Lieftinck
geslaagd
De besprekingen van minister Lieftinck
in de Ver. Staten zijn met succes bekroond.
De minister heeft een blanco overbrug-
gingscrediet gekregen van de Import-Ex-
portbank ten bedrage van 200.000.000 dollar,
terug te betalen in twee termijnen, elk van
één jaar. De rente bedraagt 2% pCt,
Soebardjo door Sjahrir
gearresteerd
Soebardjo, een bekend Indonesisch
advocaat, die lieeft medegewerkt aan
den geheimen Japanschen dienst en in
het „kabinet" Soekarno minister van
buitenlandsche zaken was, is op last
van Sjahrir gearresteerd. Uit op hem
gevonden documenten zou zijn geble
ken, dat liij een staatsgreep tegen Soe
karno beraamde. Hij zou hebben samen
gespannen met Tan Malaka, Soekarirt
en anderen, die ook in arrest zijn ge
steld. Volgens een republikeinschen
woordvoerder waren de motieven van
Soebardjo hoofdzakelijk van persoon
lijken aard, daar hij meende door Soe
karno te zijn opzij gezet.
Soebardjo heeft tijdens de Japansche
bezetting een hevige campagne gevoerd
tegen de Geallieerden en de Russen.
Verleden jaar heeft hij de Sovjet Unie
om hulp gevraagd in zijn. anti-Neder-
landsche campagne.
Te Batavia is een hoeveelheid gesto
len goederen ter waarde van 2 mil-
lioen Ned. Indische guldens ontdekt.
Maandag zijn nieuwe Nederlandsche
troepen - meer dan 1300 man - in Ba
tavia aangekomen.
Van Britsche zijde wordt over de
duikbootkwestie nog gemeld, dat de on
derzeeërs inderdaad de Russische vlag
hebben gevoerd, Naar verluidt bestond
de bemanning echter uit. Japanners of
Indonesiërs. De vlag zou zijn gevoerd
voor propagandadoelen. n.l. om den in
druk te wekken, dat de Sovjet-Unie de
Indonesische onafhankelijkheidsbewe
ging steunt.
Bij het bezetten van Zuid-Bandoeng
zijn een aantal gewapende Japanners
gearresteerd.
Twee uur meer zonlicht
April zal oris fcfljna twee uur winst aan
zonlicht hr.pjig.en, Op 1 April gaat de zon
op om 6.17 én op den 30sten reeds om 5,14.
De tijden van ondergaan zijn resp. 19.12
en 20.01.
..Er zijn nog teveel prullaria en z.g.
„luxe-producten" aan de markt,
waarbij grondstoffen en arbeid wordt
verspild. Deze artikelen worden
doorgaans tegen hooge prijzen ver
kocht, waartegen zich dan de critiek
van het publiek richt. Ten onrechte.
Het publiek behoort in dit opzicht de
hand in eigen boezem te steken. Het
vergooit nog te veel zijn goede geld
aan allerlei rommel. De mate, waarin
de overheid het legen te hooge prij
zen kan beschermen, heeft zijn
grenzen,"
(Prof. Brouwer over
de prijspolitiek).
velen, zonderling genoeg, aanvaard heb
ben als iets dat vanzelf sprak, zoodat zij
nauwelijks dankbaarheid toonden. Ten
onrechte- De andere volken zijn er, be
houdens een paar kleine uitzonderingen,
in Europa, alle even slecht of slechter
aan toe dan wij. Ztj zullen ook vechten
om er bovenop te komen. De concur
rentie zal feller dan ooit zijn. Zoo ziet
de werkelijke toestand er uit. Wij zullen
er alles op moeten zetten, alleen al om
ons staande te houden. De sfeer in Ne
derland zal niet geladen moeten zijn met
bepraat over rechten, maar met daden,
die plicht zijn en noodzaak. Bovendien
zullen wij onder zwaren belastingdruk
slaan. Daarom moeten de overheidsuit
gaven besnoeid worden! Ik heb daar eer
gisteren over geschreven en herhaal het
nu de eischen, die terecht aan ons allen
worden gesteld, scherp op den voorgrond
treden: Het is absoluut noodzakelijk dat
de staatshuishouding geregeld wordt Zoo
?aat het niet langer. Als men den goe
den geest in ons land wil doen ontwa
ken, moet de Staat het voorbeeld geven.
R. P.
Sovjets dreigenanders niet te dïscussiecren
De tweede zitting van den Veiligheids
raad op Dinsdag eindigde na langdurige
debatten, nadat tenminste over een be
langrijk detail der Perzische kwestie een
bindend besluit was genomen: dc ver
gadering besliste na stemming dat de
Perzische aangelegenheid niet van de
agenda zou worden afgevoerd, waar
mede het daartoe strekkende Russische
voorstel, dat dadelijk na de opening van
de zitting door Gromyko werd geopperd,
was verworpen. Slechts twee gedele
geerden stemden voor het Sovjet-voor
stel: de Russische en de Poolsche.
In de redevoering, waarmede Gromy
ko zijn voorstel introduceerde, sprak hij
van „bepaalde elementen, die trachten
een nieuwen wereldoorlog teweeg te
bengen en daarbij misbruik maken van
de vrijheid van pers en debat." Hij kon
digde namens zijn regeering aan dat de
Russische troepen binnen vijf of zes
weken hun evacuatie uit Perzië, die op
24 Maart was begonnen, zouden beëin
digd hebben, „tenzij onvoorziene om
standigheden zich zouden voordoen", en
achtte daarmede de reden om de kwestie
op de agenda te plaatsen, vervallen.
Byrnes antwoordde Gromyko met liet
citaat van een brief, die de Perzische
ambassadeur te Washington aan den
Veiligheidsraad had gericht, waarin deze
het verblijf der Russische troepen na 2
Maart en de inmenging der Sovjet-auto
riteiten. agenten en strijdkrachten in de
Perzische binnenlandsche aangelegen
heden onder de aandacht bracht „Wij
kunnen Perzië niet het recht onizeggen.
gehoofd te worden." aldus Byrnes, die
vervolgens aandrong op nadere inlich
tingen over het Russisch-Perzisch ac-
coord. Sir Alexander Cadogan, de Brit
sche vertegenwoordiger, verklaarde hier
na, geheel in te stemmen met Byrnes'
woorden, waarna alle andex-e gedele
geerden behalve de Poolsche zich uit
spraken voor het handhaven der Per
zische kwestie op de agenda. Na een
lunch-pauze volgde de stemming, waar-
ia ij het Russische voorstel met negen
tegen twee stemmen werd verworpen.
Een „uitstel-st,ud>eootnm'ssip"
Hierna bracht Gromyko de ..minimum
eisch" zijner regeering ter tafel. n.L een
uitstel der behandeling van de Perzische
kwestie tot 10 April. Hij voegde erbij
dat de Sovjet-regeering niet bereid zou
zijn aan verdere discussies deel te ne
men wanneer dit voorstel niet zou wor
den aanvaard.
Gedurende bet hierop volgende debat
dat uren duurde, hekelde minister Van
KI effens de wijze waarop Rusland dc
actie dreigt te verlammen: dat is een
soort pressie-uitoefenen, zeide de Neder
landsche gedelegeerde, De meeste leden
waren van meening dat de opinie van
Perzië over eventueel uitstel moest wor
den gevraagd, doch Gromyko verzette
zich daartegen. Tenslotte kwam de dis
cussie voorloopig uit de impasse door
een Fransch voorstel, een sub-commiss;
te benoemen van drie gedelegeerd,..! die
de verschillende voorstellen zou bestu-
deeren en den volgenden dag rapport
zou uitbrengen. Dit voorstel werd aan
vaard, de Amerikaansche, Fransche en
Russische vertegenwoordigers werden
in de sub-commissie gekozen en de zit
ting werd daarop verdaagd tot Woens
dag. Heden, om 21 uur Nederlandsche
tijd, volgt de derde zitting.
Dc evacuatie vordert.
Intusschen gaat de ontruiming van.
Perzisch grondgebied in een snel tempo
verder. Een Russische controlepost op
30 K.M. ten Noord-Westen van Teheran
evenals een daarachter gelegen kamp is
ontruimd, terwijl spoorwegarbeiders en
tunnelwachten, behoorende tot de Sov
jet-bezettingstroepen, die gestation-
neerd waren in plaatsen langs de Kas
pische Zee. zijn teruggetrokken. Tank
colonnes en militaire treinen bewegen
zich in Noord-Westelijke richting van
uit verschillende legerplaatsen in de
omgeving van Teheran. Volgens Reuter
bevestigen verklaringen van uit het
Westen komende reizigers die in Tehe
ran arriveerden de ontruiming van ver
schillende gebieden die door de Sovjets
werden gecontroleerd.
Een Reuter-bericht uit Londen meldt
dat de Britsche zaakgelastigde te Tehe
ran. Farquhar, van Moskou inlichtingen
heeft ontvangen over de Sovjet-Rus
sische troepenbewegingen in Perzië.
Ofschoon officieel commentaar daar
over ontbreekt, vermoedt men in be
trouwbare kringen te Londen dat deze.
Russische mededeelingen de ontrui
ming van verschillende Perzische ge
bieden bevestigen.
