IJmuider Courant
Perzië trekt zijn klacht in
Miliiardennota
Frankrijk staat voor kabinetscrisis
Lichting '45 grootendeels naar Indië
GOo Jaargang No. tSüor
Bureaux: Kennemerlaau 154,
ÏJmuiden - Telefoon 5437
Te Haarlem: Gr. Houtstr. 93
Telefoon 10724.
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Dinsdag lft April 194G
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p. week 31 ct.
per kwartaal f 4.—
HST wil mij voorkomen dat de oude term
Millioenennota, in vooroorlogsche tij
den gebruikelijk voor de toelichting, die
de minister van Financiën tellcenjare bij
de Staatsbegrooting gaf, verouderd is. Wij
rekenen niet meer in millioenen maar in
milliarden. Zonder de duizendvoudig ver-
groote eenheid te bezigen kan- men de
staatsschuld en zelfs het tekort op de be
grooting niet meer vlot aanduiden. Daar
bij dient vastgesteld te worden dat wij
veel armer zijn dan in 1939, dat onze be-
grooting toen op een totaal van ongeveer
800 millioen sloot, waarna nu alleen de
belastingen op ruim 2200 millioen geraamd
zijn en dat de arbeidsproductiviteit, die
ons in hoofdzaak redden moet, ongeveer
een derde beneden normaal is. Men is
geen pessimist als men voorspelt, dat het
geruimen tijd zal vorderen om haar op
honderd procent te brengen.
Laat ons erkennen dat het totale beeld
niet opwekkend is. Wij 'hebben er gisteren
aan herinnerd dat het voor 1946 geraamde
tekort van 2.2 milliard aanmerkelijk lager
is dan het voor 1945 geraamde deficit
van 3.5 milliard. Volledigheid eischte die
vermelding. Men leide er niet uit af dat
deze vermindering met 1.3 milliard zich
met ook maar eenigszins vergelijkbare
jaarlijksche sprongen zal blijven voortzet
ten. Want daar is geen kans op. 1945 was
een jaar van chaos en de 3.5 milliard ver
tegenwoordigen slechts een poging om de
kosten van dien chaos vast te stellen. Als
men het zoo ziet is de raming voor dit
jaar niet zooveel gunstiger.
De astronomische cijfers moeten wèl
indruk maken op ieder, die zich onze
vooroorlogsche begrootingen herinnert en
beseft hoeveel armer wij zijn geworden,
hoeveel minder reserves wij dus bezitten,
hoeveel minder financieel weerstandsver
mogen ons deel is. Ik heb dat al meer
malen tot uitdrukking gebracht en ande
ren hebben het eveneens gedaan, maar
zonder veel uitwerking op het publiek,
want er heerscht in ons land bij velen nog
een soort „stemming van potverteren",
die zoowel beïnvloed is door het dure
overheids-beleid als door een na-oorlog-
schen geest, vervuld van de gedachte dat
wij het na al die beproevingen er wel
eens van nemen mochten. Voor korten tijd
moest die geest zich onvermijdelijk doen
gelden. Maar wie nog niet begrijpt dat
gansch andere vooruitzichten opdoemen
en dat op zeer korten termijn begaat
een misrekening, die straks tot bittere
teleurstelling moet leiden, Want wij zullen
als volk en individueel gedwóngen worden
tot een nederiger bestaan, een veel
lager levensstandaard, dan wij voor den
oorlog hebben gekend.
Dit zal ook het geval zijn als minister
Lieftinck's begrooting tot soberder opzet
mocht worden teruggebracht. Zijn aanspo
ringen tot sparen en zuinig leven zullen
ook dan onverminderd blijven gelden. Hij
heeft in zijn nota verklaard: ,.dai de cre-
dietbehoefte van het bedrijfsleven en van
de overheid, voorzoover daarin niet is
voorzien door de buitenlandsche credieten
en mobilisatie van het buitenlandsch ver
mogen. door besparing zal moeten worden
opgebracht. Deze vrijwillige of gedwongen
besparing wordt op ongeveer 15 van
het nationale inkomen geraamd. Aangezien
in de normale jaren kon worden gerekend
op een vrijwillige besparing van 10 van
het nationale inkomen, beteekent dit een
hernieuwde en verhoogde spaaractiviteit.
De regeering zal van haar kant alle mid
delen aanwenden om dezen spaarzin te
bevorderen en wel het meest in de eigen
staatshuishouding. Het streven naar effi
ciency in den staatsdienst is hiervan een
bewijs."
Het komt mij voor dat deze koeloloe-
dige uitspraak weinig weerklank zal vin
den. De openbare meening zal met be
langstelling kennis nemen van minister
Lieftincks herhaalde aankondiging van
spaarzin in de staathuishouding, maar zijn
bewijs niet zoo licht aanvaarden. Van
efficiency hebben wij tot dusver weinig
bespeurd. Naar onze ervaring is het over
heidsapparaat op menig gebied wanhopig
traag en remmend, zwaar overbelast met
r.ieuwe diensten en personeels-overvloed
en dus kostbaar, daarom niet efficient. Het
streven naaf beter is nog niet zichtbaar
geworden in belangrijke resultaten.
Minister Lieftinck betoogt: „Regeering
en volk moeten samen streven naar het
bereiken van het doel: veel sparen en
zuinig leven". Is zijn miliiardennota daar
op wel gegrond? Heeft hij, dekking zoe
kend voor de enorme uitgaver.» op den
gewonen dienst, zich voldoende reken
schap gegeven van de mogelijkheid, aaï
deze belastingen worden opgebracht en
dat nog we! nevens een verhoogde be
sparing.' Ilt heb dien indruk niet. Dit is
veeleer de toon van den geleerde, die
zijn knap doordachte financiëele theorie
met overtuiging lanceert, dan die van den
zakenman, die niet alleen zijn artikel,
maar ook zijn markt en zijn klanten
kent maar weet hoe zij met geld omgaan
en wat zij ermee willen en kunnen doen.
Eenige maanden geleden erkende prof.
Lieftinck de noodzaak van een belasting
grens. Als hij die heeft vastgesteld heeft
hij haar, daarbij zijn 15 procent bespa
ringsplan in aanmerking nemend en de
noodzaak, rekening te houden met zekere
koopkracht van het publiek en een mate
van armslag voor den ondernemingsgeest
van het bedrijfsleven, te hoog geraamd.
Mijn indruk is dat hij overvraagt. Raad
gevers uit de practük hadden, ais zh
Ernstig meeningsverschil
over nieuwe grondwet
Een ernstig verschil van meening
over de nieuwe grondwet tusschen de
Fransehe parlementaire fracties dreigt
te leiden tot een kabinetscrisis en een
nieuwe splitsing tusschen de M. R. P.
en de linksche partijen, wier coalitie
in het verleden reeds zoo dikwijls haar
wankel karakter heeft getoond.
De M. R. P., de partij der vooruit
strevende katholieken, lieeft bij de be
handeling van het ontwerp der nieuwe
grondwet in de constitueerende verga
dering als haar eïsch naar voren ge
bracht, dat de volksvertegenwoordiging
uit twee kamers dienst te bestaan, nl.
een nationale vergadering en een raad
van de Fransehe Unie. Deze eisch was
vervat in een amendement, dat door
Paul C. Flouret namens de M. R. P. in
de vergadering van Maandag werd aan
geboden. Dit amendement kreeg een
d ra matis ch ert achtergrond toen Flouret
mededeelde, dat verwerping er van tot
gevolg zou hebben, dat de M. R. P. het
geheele ontwerp de nieuwe grondwet
zou „afstemmen".
Na telling der stemmen bleek, dat
het amendement met 288 tegen en 260
Nederlanders moeten
Australië verlaten
Door de Nederlandsche legerautori-
teiten te Melbourne is den Nederland-
sclien staatsburgers in Australië per
circulaire aangezegd, dat zij spoedig
naar Nederland of Ned.-Indië moeten
vertrekken, aldus bericht de correspon
dent te Canberra van de „Sydney
Herald". De correspondent voegt er aan
toe, dat de uitkeeringen aan Nederlan
ders om redenen van financieelen aard
worden stopgezet en dat, ofschoon offi
cieel nog geen datum voor de evacuatie
der Nederlanders is vastgesteld, de 31ste
Mei als uiterste datum wordt genoemd.
Het bakkersconflict
te Haarlem
Naar wij vernemen heeft Maandag een
conferentie plaats gehad inzake het te
Haarlem hangende bakkersconflict. Zooals
men weet, hebben de gezellenbonden
eischen inzake het aantal vacantiedagen
en een vacantietoeslag ingediend en met
siaking bij eenige groote ondernemingen
gedreigd wanneer voor morgen. Woensdag
die eischen niet waren ingewilligd.
Thans vernemen wij, dat de gezellen-
organisaties het ultimatum voor onbe-
paalden tijd hebben opgeschort, terwijl
de onderhandelingen zullen worden
voortgezet.
voor was verworpen. De parlementaire
fractie der M. R. P. belegde hierna een
spoedvergadering, waarin ongetwijfeld
het besluit werd genomen de nieuwe
grondwet te torpedeeren. Uit discussies
in de Assemblee en in fractiebiieen
komsten bleek duidelijk dat de andere
partijen geen concessies zullen doen ten
aanzien van de M. R. P. voorstellen.
Men vreest dat de ministers der M.
R. P. zullen aftreden indien niet alsnog
een compromis tot stand komt.
Ook op Borneo
zuiveringsactie
Tot en met 30 Maart j.l. werden in to
taal 59.307 personen uit Ned.-Indië ge
ëvacueerd, terwijl zich nog in de kampen
te Batavia, Buitenzorg, Semarang, Ban
doeng en Soerabaja 49.274 personen be
vinden. Deze cijfers werden vex-strekt door
het bureau voor verplaatste personen. Op
Sumatra bevinden zich ypg 12.596 perso
nen in kampen.
Volgens verklaringen van de hier te
lande vertoevende Indonesische delegatie
omvat de Indonesische republiek niet al
leen Java en Sumatra, doch geheel In
donesië, dat in zijn totaal beschouwd
wordt als het grondgebied, waarvan de
integriteit door cle regeering Sjahrir als
basis van de republikeinsche règeerings-
vorm wordt aangenomen.
Uit betrouwbare bron wordt gemeld
dat Nederlandsche troepen een zuiverings
actie op Borneo hebben ingezet, waar in
filtraties van extremisten van Java uit
wei-den waargenomen.
Het woord is aan.
Wijnaendts
Francken:
De beweerde voorkeur voor
anderen arbeid dan ons
wo,rdt opgedragen is niet
zelden': afkeer van allen
arbeid.
Nationale hulpzegels
Van l Mei tot en met 20'Augustus a.s. zul
len bijzondeie postzegels nationale hulp-
zegels worden uitgegeven in de frankeer-
waarden van l'i. 25, 7'.i en 12 1/2 cent,
welke met toeslag boven de frunkeervvaarde
van resp. 35, 10, 15 en 37',/. cent zullen
worden verkrijgbaar gesteld.
De netto-opbiengst van den toeslag zal
dienen ten bate van de oorlogsslachtoffers
en ter voorziening in oorlogsnooden.
Weer Mijnenvelden gelegd!
De minister van Oorlog maakt be
kend, dat hij zich teneinde on'
vrcemding van materiaal uit de mili
taire voertuigenparken tegen te gaan
genoodzaakt ziet om rond die werk
tuigparken landmijnvelden te doen
aanleggen. Deze velden zullen op dui
delijke wijze kenbaar worden gemaakt.
Het publiek wordt gewaarschuwd,
dat de staat der Nederlanden in geen
enkel opzicht aansprakelijk zal kunnen
worden gesteld voor de gevolgen van
ongelukken, welke zich op de terreinen,
kenbaar gemaakt a's landmijnvelden,
zullen voordoen.
Men wordt in eigen belang geraden
om ook de onmiddellijke omgeving van
deze velden te vermyden.
Meerderheid van den Veiligheidsraad wenscht handhaving op agenda
Maandag heeft Hussein Ala. de Perzi
sche ambassadeur te Washington, in op
dracht van zyn regeering den Veiligheids
raad verzocht, de kwestic-Perzic van de
agenda af te voeren. Deze stap werd in
kringen van den Veiligheidsraad verwacht,
nadat Zondag in Teheran gesproken werd
over nieuwe instructies van den premier
Sultaneh aan Hussein Ala en na de for-
meele verklaring van den premier dat hy
het volste vertrouwen had in de ccrlyke
nakoming van de Russisch-Perzische over
eenkomst.
De Perzische stap was het resultaat van
twee besprekingen tusschen den Perzi-
schen premier en den Russischen ambassa
deur te Teheran, Sadsjikof. Bij deze be
sprekingen heeft Sadsjikof den premier
De ministers van Oorlog en Marine
hebben bij de Tweede Kamer inge
diend een wetsontwerp „Dienstplicht-
voorziening". In hun toelichting vra
gen de ministers de vrije hand bij het
treffen var. velerlei voorzieningen, die
geen uitstel kunnen lijden, doch afwij
king van de Dienstplichtwet inhouden.
Er kan thans niet- worden vastgehou
den aan de bepaling, dat de voor in
schrijving in aanmerking komende jon
gemannen zich moeten laten inschrij
ven in het jaar. waarin zij 18 jaar otid
worden. Het gaat nu immers om jonge
mannen, die dezen leeftijd reeds een
paar jaar achter zich hebben liggen. De
wijze van keuring heeft een ingrijpen
de" wijziging ondergaan door de split
sing in een medisch en een psycholo
gisch gedeelte. Hierdoor zullen ook wij
zigingen ontstaan in bepalingen, die
met de regeling van de keuring samen
hangen.
Voor vrijstelling wegens broeaer-
dienst en wegens kostwinnerschap
zal in de naaste toekomst geen plaats
zijn. Vrijstelling wegens persoon
lijke onmisbaarheid blijft gehand
haafd.
Voor de lichting 1945 rekent de re
geering voor de landmacht te zullen
noodig hebben ongeveer 27.500 man,
/oor de zeemacht slechts een zeer klein
getal. Het laat zich aanzien, dat de in
de Dienstplichtwet vastgestelde maxi
male duur voor dienstplichtigen van de
Landmacht in het algemeen niet be
langrijk verhoogd zal behoeven te wor
den. Voor de zeemacht is een wetswij
ziging in voorbereiding, die tot doel
lieeft verlenging van de eerste oefening
met afschaffing van de herhalingsoefe
ningen.
Het kabinet acht de noodzaak
aanwezig. liet meerendeel der
dienstplichtigen van de lichting
1915 en misschien ook van de lich
ting 1946 te bestemmen voor tijde
lijke dienstvervulling in Ned.-Indië.
invloed hadden kunnen doen gelden, wel
licht den afstand tusschen dit budget en
het pubiiek kunnen verminderen.
Het blijkt dat de bijzondere rechts
pleging totaal meer dan driehonderd mil
lioen zal kosten. Er is wel aanleiding om
daarop in een aparte beschouwing terug
te komen. De regeering deelt mede, dat
de zaak haar bijzondere aandacht heeft.
Blijkbaar moet het Noodpariement, dat
de begrooting maanden later dan was toe
gezegd ontvangen heeft, haar nu nog be
handelen. Tijd voor grondige behandeling
ontbreekt, wat het heeft nog maar een
maand te leven. Het zou meer zin hebben
de begrooting in de nieuwe Kamer te
brengen, als die na haar verkiezing spoe
dig bijeen zou kunnen komen. R. P»
Pers vertegenwoordigers werden door de
op liet landgoed „Do Tfooge A el uwe"
aanwezig: zijnde ministers ontvangen,
opnieuw met beslistheid verzekerd, dat
de volledige en onvoorwaardelijke ontrui
ming van Perzisch grondgebied op 6
Mei zou zijn voltooid.
In den Veiligheidsraad.
Het was te verwachten dat de moti
veering van Gromyko bij de discussi.
over het af of niet schrappen van het
Perzische agendapunt in de vergadering
van den raad van Maandag zou worden
gebaseerd op dit nieuwste Perzische ver
zoek, en het kon niet worden ontkend
dat de kans op inwilliging van het Rus
sische voorste] grooter was geworden.
Niettemin ontspon zich op de bijeenkomst
een geanimeerde en hardnekkige discussie,
die tot geen enkele oplossing leidde.
Gromyko zeidc bittere dingen aan het
adres van de Engclsche en Amerikaan-
sche gedelegeerden, die hy ervan be
schuldigde „geen echt en wcrkelyk ver
langen te koesteren om een vredelieven
de oplossing van het geschil te zien". Hij
verklaarde eveneens dat „bepaalde ver
tegenwoordigers er op hebben gestaan,
een zoo groot mogelyke drukte te maken
over het zoogenaamde Perzische probleem,
daarbij aannemend dat Perzië een pion is;
doch Perzië is geen pion, maar een souve-
reine staat. Nadat de Perzische ambassa
deur verzocht heeft, 't onderhavige agenda
punt te schrappen, heeft de Veiligheids
raad niet meer te overwegen in deze
kwestie", aldus Gromyko, die gesteund
werd door dr. Lange, den Poolsclien afge
vaardigde.
De Australische en de Braziliaansehe
gedelegeerden verklaarden zich tegen het
Russische voorstel. De Fransehe afge
vaardigde, Bonnet, drong er op aan dat
de situatie niet door verdere discussies
zou worden gecompliceerd en stelde een
resolutie voor. inhoudende een opdracht
aan den secretaris-generaal tot het in
winnen var. inlichtinger. voor de samen
stelling van een rapport, dat de Veilig
heidsraad zal overhandigen aan de al-
gemcene vergadering der Uno.
De opmerkingen van Gromyko ontlok
ten aan Caöogan. den Britschen gedele
geerde. de nuchtere verklaring, dat „er
nooit meer iets van de Perzische kwestie
gehoord zou zijn, wanneer Gromyko de
aangelegenheid niet ter sprake had ge
bracht."
Ook Nederland „tegen".
Nadat de Amerikaansche en Britsche
gedelegeerden hadden verklaard, het Rus
sische voorstel niet te zullen steunen,
verkreeg mr. Van Klcffens het woord,
die het besluit om de kwestie op de agenda
te houden, verdedigde en zich tegen het
Russische voorstel verklaarde. Hy zeide
onder meer: „Het gaat hier niet om:
Veiligheidsraad contra Sovjet-Unie, doch
om de beginselen van een goede behan
deling in tegenstelling met de beginselen
van een „niet-zou-gocde behandeling
Algemeen wordt aangenomen dal een
eventueele stemming over het Russische
voorstel tot resultaat zal hebben, dat het
wordt verworpen. Dc vergadering vsn den
raad wordt voortgezet op hedenmiddag 5
uur.
