Raadselen rond Perzië
In de Zones
Heden weer Veiligheidsraad
Communistische successen
in Mantsjoerije
roc .T»H!*gaii£ N„ <n.i T T yyy itiH or I niTTHTit 1>" 21 ,u
Bureaux: Kennemerlaan 154, Mil III t- A I V A V M I V JÊ L Uitgave van de Stichting
IJmuiden - Telefoon 5437 r ..T ..^7 Voorlichting te Haarlem.
i Kerinemer Editie van Haarlems Dagblad
Te Haarlem: Gr. Houtstr. 93 Abonnementen: p. week 31 ct.
Telefoon 10724. Directcur-Hoofdredactcnr: Robert Pecreboom per kwartaal f 4.
Een mysterieuze Regeeringsverklaring
HETGEEN zich afspeelt in de Britsche
en Amerikaansche bezettings-zónes
kan ons niet onverschillig laten. Niet al
leen omdat zich ook in die gebieden ont
zaglijke hoeveelheden goederen, die dooi
de Duitschers uit ons land gestolen zijn,
bevinden. Dat blijft belangwekkend. Be
halve de machinerieën, het spoor- en
tramweg-materiaal en de schepen die tot
dusver geretourneerd zijn hopen wij nog
veel meer terug te krijgen. Interessant
blijft de vraag hoe de vervangingswaarde
van goederen, waarvan de herkomst niet
duidelijk vast te stellen is, uitgekeerd zal
worden. Vlug vordert de oplossing van
deze vraagstukken niet.
Er zijn evenwel andere kwesties be
treffende de bezettings-zönes, die ons be-
fang inboezemen.
- Met de voedselvoorziening in de Brit
sche zóne is het slecht gesteld. Dat is'
geen uilzondering, omdat er zooveel door
voedselnOod getroffen gebieden in de
wereld zijn. Maar de Britsche zóne behoort
tot de zwaarst beproefde. Er is een inter
nationale commissie benoemd die een
zekere wereldverdeeling voorbereidt,
maar dergelijke groote ondernemingen
kunnen niet op korten termijn verwezen
lijkt worden. Daar vestigt de bekende En-
gelsche econoom Sir Arthur Salter dan
pok de aandacht op in een brief aan de
Times, waarin hij voorstelt dat het En-
gelsche volk een vermindering van zijn
voedsel-rantsoenen met 100 calorieën per
dag zal aanvaarden om de rantsoenen der
Duitsche bevolking in de Britsche bezet
tingszone te kunnen verhoogen. Hij geeft
een vrij uitvoerige berekening van de si
tuatie, zich baseerend op een mededeeling
van de Engelsche regeering in het begin
van deze maand. Daaruit bleek dat van
de ongeveer twintig millioen Duitschers
in de Britsche zóne tien millioen zijn te
ruggebracht van een rantsoen van 1500 ca
lorieën per dag tot een van 1014. Militaire
zoowel als burgerlijke hulpdiensten be
schouwen 2000 calorieën als het minimum
ter voorkoming van ziekten en oproerig
heid. De Voedselcommissie van de Unrra
is van meening dat 2650 calorieën vol
doende zijn voor het behoud van volle
gezondheid en arbeidskracht. Het Britsche
rantsoen is 2850 calorieën, hetgeen 95%
van de vooroorlogsche consumptie ver
tegenwoordigt. Sir Arthur vraagt of één
enkele deskundige zou willen ontkennen
dat het peil van 1014 calorieën, indien dat
gehandhaafd blijft, langzame uithongering
beteekent. Hij definieert het als „teveel om
temand, snel te lafen doodgaan, te weinig
om hem lang te laten leven"
De Britsche premier Attlee heeft ver
klaard dat als er niet genoeg i.i de wereld
ts om mee rond te komen, de bondgenoo-
f.en voorrang moeten hebben. Sir Arthur
Is hei daarmee eens maar hij vraagt, hoe
ver deze voorrang dient te gaan. Hij heeft
berekend dat de tien millioen Duitschers.
die nu maar 1014 calorieën per dag krij
gen. opnieuw op een rantsoen van 1500
kunnen worden gebracht als de Engelsch-
man bereid is tot een vermindering van
2850 tot 2750 calorieën in zijn eigen geval.
Wachten op de wereldverdeeling van
voedsel acht hij niet gerechtvaardigd. „Het
doet er niet toe wie tenslotte de verant
woordelijkheid draagt, maar wij zijn direct
verantwoordelijk voor het bestuursbeleid
in onze zone", zegt hij. Het probleem geldt
de periode van vandaag tot den oogst en
de oplossing is te dringend noodig om nog
te kunnen wachten. Ongetwijfeld zijn
methoden denkbaar, waarbij geen vermin
dering van de Britsche rantsoenen noodig
zou zijn, maar Sir Arthur kan daar niet op
ingaan omdat de regeering de voedsel
voorraden niet. bekend maakt.
Dit. is. zooals u ziet, een belangwekken
de kwestie. Wat een rantsoen van 1014 ca
lorieën of daaromtrent beteekent weten
wij in dit land bij ervaring. Het is nog
geen jaar geleden dat wij van die ervaring
verlost werden. De Duitschers haciden er
ons op onthaald in die periode, die in onze
historie bekend zal blijven als de Honger
winter. Dus zullen verscheidene menschen
nog wel zeggen: „Laten zij het maar eens
ondervinden. Nu is het hun beurt".
Het ligt voor de hand dit te zeggen.
Maar velen van ons zullen het er niet mee
eens zijn. Ik ook niet, zelfs niet nadat xk
■lang nagedacht heb over mededeehngetx
uit de Amerikaansche zóne. die andere
reden tot bezorgdheid geven. Want er
blijkt uit. dat het Amerikaansche militaire
bewind niet best geslaagd is in de „denazi
ficatie", zoodat vele Nazi's op bestuurs
posten en in allerlei bureaux zitten, hun
oude kameraden voortrekken en hun poli
tieke tegenstanders onder de bevolking
dwarszitten. Onder die laatsten schijnen
zelfs velen alweer voorzichtig te worden
en niet meer voor hun meening uit te dur
ven komen. Het Amerikaansche bewind
wordt er blijkbaar nogal eens tusschen
genomen, vooral bij benoemingen. Het
kent den Duitschen aard niet (Amerikanen
zullen daar even weinig van weten als wij
van de Mexicanen, die hun buren zijn) en
heeft gebrek aan menschen, die Duitsch
spreken. Men is geneigd de vraag te stel
len, of Nederland hier zijn diensten niet
zou kunnen aanbieden door een aantal
hulpkrachten ter beschikking te stellen,
die'de Duitsche en Engelsche taal beheer-
schen en voldoende tact bezitten. Natuur
lijk zou moeten blijken of het Amerikaan-
èche militaire gezag zulke assistentie
wenscht. Maar nadat wij de Duitschers
vijf jaar hier gehad hebben weten wij nog
al wat van het Duitsche karakter en da,
Een regeeringsverklaring van den
Perzischen premier Ghavam es Sulta-
neh die Maandag werd uitgegeven,
heeft in buitenlandsche kringen opzien
gebaard. De verklaring somt zonder
nadere uiteenzetting een aantal punten
van overeenstemming tusschen Teheran
en Azerbeidsjan op, waarvan men niet
weet of ze het resultaat dan wel de
basis vormen van een eventueele be
spreking tusschen de autoriteiten te
Teheran en de Azerbeidsjansche be
stuurders.
Deze regeeringsverklaring houdt o.a.
in: „De officieele taal in geheel Perzië
blijft het Perzisch: in Azerbeidsjan
kunnen sommige autoriteiten zich van
twee talen bedienen en het onderwijs
in de eerste vijf klassen der gewone
school zal in het Azerbeidsjansch ge
schieden; het aantal Azerbeidsjansche
afgevaardigden in het nieuwe Perzische
parlement zal zoo spoedig mogelijk in
overeenstemming worden gebracht met
het zielenaantal der Azerbeidsjansche
bevolking: de bevelhebbers van leger
en politie in Azerbeidsjan worden door
de centrale regeering benoemd: de de
mocratische organisaties in Azerbeids
jan zullen even vrü zijn als elders in
Perzië; er worden geen maatregelen
genomen tegen de aanhangers van de
„democratische beweging".
De Britsche regeering heeft zich reeds
langs diplomatieken weg gewend tot
de Perzische regeering met het verzoek
om inlichtingen over deze duistere
kwestie.
Burgeroorlog?
Volgens een telegram aan „News of
the world" dat afkomstig is van haar
correspondent Wyndham, die zich in
Irak bevindt na een reis door Perzië,
zijn gevechten aan den gang in de Per
zische provincie Hamadan tusschen de
regeeringstroepen en het „democrati
sche leger", dat uitgerust is met Sovjet
wapens. Bovendien vechten in de pro
vincie Ardelan de regeeringstroepen
Een aan tul meisjes, die in een spoed
cursus van 5 maanden door het Xed.
Roode Kruis zijn opgeleid als liulpver-
pleegster en die deel uitmaken van een
aantal van 240. die in de komende
maanden naar Indonesië zullen vertrek
ken om de geïnterneerden in de kampen
te verzorgen. Is met een „skymaster"
van Schiphol vertrokken. (P)
oude nabuurschap heeft daar ook veel toe
bijgedragen.
Dat de Nazi's den kop weer trachten op
te steken is zeer onaangenaam, maar hoeft
ons niet te verbazen. De militaire neder
laag kon onzen geest niet verslaan. De
Nazi-geest is er, vooral bij de jongeren
wier heele leven ermee doordrenkt is,
evenmin door verslagen. Het is niet vol
doende een volk militair te overwinnen.
Men moet het, om ermee verder te kun
nen gaan, voor zijn inzichten winnen. En
de wereld zal er verder mee moeten gaan.
Intusschen is dezer dagen medegedeeld,
dat het Duitsche volk in vijf oorlogsjaren
drie millioen dooden verloren heeft en
anderzijds vermeerderd is door vijf mil
lioen geboorten. Het is dus sinds 1940 met
twee millioen zielen vermeerderd.
Het wil mij voorkomen dat al deze fei
ten tot nadenken stemmen. Dus niet tot
overhaast en oppervlakkig oordeel, maar
tot ernstig fladenken. Het is niet eenvou
dig. Welk beleid zullen de bor.dgenooten
voeren ten aanzien van Duitschianö? Nu
is er geen omschreven beleid, alleen maar
bezetting in vier nuances: de Britsche, de
Amerikaansche, de Russische en de Fran-
sche. Wie verlost de wereld van den Nazi
geest en bezorgt haar een medewerkend
Duitschland?.
tegen een bandieten horde die de pas
gestichte republiek Koedis tan vertegen
woordigt.
De Perzische regeering, aldus Wynd
ham, censureert alle telegrammen en
verhindert dat het nieuws van deze
twee „burgeroorlogen" naar buiten be
kend wordt.
Russische druk op Teheran.
Volgens United Press heeft Michael
Foot, die tezamen met een ander En-
gelsch parlementslid een bezoek aan
Perzië heeft gebracht om te onderzoe
ken, in hoeverre de berichten over den
toestand aldaar met de werkelijkheid
overeenstemden, stellig verklaard dat
volgens hem de Russen een enormen
druk op de regeering van Teheran
hebben uitgeoefend wat leidde tot het
intrekken van de Perzische klacht bij
den Veiligheidsraad. Foot was er van
Overtuigd dat de regeling van het Per
zische geschil geen succes voor de Ver-
eenigde Volken beteekent, doch dat de
Russen hun voornaamste doelstellingen
hebben bereikt. Zij hebben de oliecon
cessies, zij oefenen Invloed uit in Azer
beidsjan die ongetwijfeld ook na de
ontruiming van dit gebied zal blijven
bestaan en zij hebben invloed in het
Perzische parlement. Foot bepleitte bet
zenden van een geallieerde commissie
die de volledige ontruiming s an Azer
beidsjan moet controleeren en toezien
op de verkiezingen.
Japansch kabinet afgetreden
Con I i tic-regeering verwacht.
De zittende Japansche regeering-
Sjidehara heeft de consequenties ge
trokken uit de verkiezingsuitslagen en
is in haar geheel afgetreden.
De keizer heeft het onislagaanbod,
dat hem door Sjidehara werd overhan
digd. aanvaard, doch geen bevel uitge
vaardigd tot het vormen van een nieuw
kabinet.
Sjidehara zal besprekingen voeren
met de leiders der drie partijen, die als
meerderheidspartijen uit de verkiezin
gen kwamen; de progressieve, de libe
rale en de sociaal-democratische partij
Ongetwijfeld zal het de bedoeling zijn,
een coalitie-kabinet uit deze partijen
te vormen, waarbij Sjidehara als verte
genwoordiger der 'progressieve partij
opnieuw kabinetsformateur zou kun»
nen zijn.
Besprekingen
op St. Hubertïis
loopen ten einde
De Indonesische delegatie zal 25
April uit Nederland vertrekken. De
loopende zaken in Indonesië ver-
eischen de aanwezigheid aldaar van
de leden der delegatie.
De terugkeer van dr. Van Mook
uit Engeland is daarom vervroegd:
hü keer vandaag naar 's-Graven-
hage terug. De laatste besprekin
gen tusschen de Nederlandsche re
geering en de Indonesische delega
tie zullen Woensdagmorgen te
's-Gravenhnge worden gehouden.
Nog deze week beslissingei,
Na het Paaschreces zal de Veilig
heidsraad hedenavond weer bijeenko
men, Men verwacht dat nog deze week
definitieve besluiten zullen worden ge
nomen in de twee belangrijleste kwes
ties der agenda: Spanje en Perzië
Onmiddellijk na de opening van de
zitting komt het Russische voorstel om
„Perzië" van de agenda te schrappen,
aan de orde en wanneer niet op het
laatste moment een wijziging komt in
de houding der gedelegeerden, zal het
voorstel met acht tegen drie stemmen
worden verworpen.
Wat de Spaansche kwestie betreft,
neemt men volgens Un. Press aan dat
de Australische motie waarin een on
derzoek naar het Franco-regiem wordt
voorgesteld, steeds meer voorstanders
krijgt zoodat het mogelijk is, dal deze
aangelegenheid zal worden toever
trouwd aan een studiecommissie, te
ormen uit den raad zelf, die moet na
gaan in hoeverre behandeling der
Spaansche kwestie onder de bevoegd
heid van den raad valt en of het Fran-
•regiem een bedreiging van den vre
de en de veiligheid vormt.
Un. Press verneemt nader dat intus
schen besprekingen aan den gang z«n
over de Spaansche kwestie tusschen
Engeland, Frankrijk en de Vereenigde
Staten, waarvan het doel is, een ge
meenschappelijke politiek te bereiken
die in den Veiligheidsraad tot uiting
zou komen. Rusland zou, volgens wel
ingelichte kringen, niet aan deze be
sprekingen deelnemen omdat liet geen
betrekkingen met Franco onderhoudt.
TOENEMENDE GRENS-
SPANNING.
U. P.-telegrammen uit Madrid mel
den, dat de spanning langs de geheele
Spaansche grens is toegenomen door
gewapende acties van communistische
guerillagrepen. die van Fransche bases
opereeren en daarbij het Spaansche ge
bied binnendringen. Zoo zegt de „Daily
Telegraph" van betrouwbare zijde uit
Barcelona vernomen te hebben, dat
„Spaansche maquis" een aantal opera
ties hebben uitgevoerd in het district
Benasque bij Jaca In Opper-Aragooi.
De toenemende actie der communis
ten aan de Fransch-Spaansche grens
heeft volgens welingelichte zijde een
aanzienlijke onrust in officieele lerin
gen te Madrid teweeggebracht. De re
geering van Franco heeft in de afgeloo-
pen week tot tweemaal toe de aandacht
der Engelsche en Amerikaansche di
plomaten gevestigd op de vijandelijke
activiteit van „Spaansche vluchtelin
gen en anderen" in het grensgebied
der Pyreneeën. De correspondent voegt
hieraan toe, dat vertegenwoordigers der
geallieerden reeds op eigen initiatief
een onderzoek in het grensgebied heb
ben ingesteld en hun bevindingen aan
Londen en Washington medegedeeld.
I
„Engeland's eerste
econoom" overleden
Lord Keynes, de bekende BritschJ
econoom en financieel deskundige, d>e
zich reeds na den eersten wereldoorlog!
deed kennen als een vooruitziend rea
list door de economische rampen te
voorspellen die op de Parijsche vredes
conferentie hun grondslag vonden, is
op twee-en-zestigjarigen leeftijd plot
seling overleden.
Ook in den tweeden wereldoorlog
stelde hij zijn economische en finan-
cieele gaven in dienst van zijn land en
hij ging naar Amerika om te onderhan
delen over de leen- en pachtwet la
ter voerde hij de besprekingen over de
groote Amerikaansche leening. Lord
Keynes is adviseur van de Britsche
schatkist geweest en heeft aan het
hoofd van de Bank of England gestaan.
President Roosevelt heeft zijn „New
Deal" politiek in eonige opzichten ge
baseerd op de theorieën, die Lord Key
nes ontwikkelde.
Tsjangtsjoen ingenomen,
Charbin bedreigd
Zoowel van communistische als re-
geeringszijde komen berichten over
den toestand in Mantsjoerije, die wij
zen op een ontwikkeling, waarbij het
steeds duidelijker wórdt dat de com
munistische troepen de soldaten van
Tsjang Kai Tsjek een slag voor zijn bij
het in bezit nemen der Mantsjoerijsche
steden, die door de Russen in ijltempo
worden ontruimd.
Tsjangtsjoen, de hootdstad van Mant
sjoerije. is gevallen en bevind: zich in
handen van de communisten. Dit wordt
ook van de zijde der centrale regeering
toegegeven. Op 18 April trokken de
communistische troepen de stad bin
nen, nadat zii het betrekkelijk geringe
garnizoen hadden overmeesterd. De
Chineesche regeeringstroepen rukken
op in de richting van de stad langs de
spoorlijn uit Moekden; zij zullen waar
schijnlijk niet voor Vrijdag in de na
bijheid van Tsjangtsjoen arriveeren er»
de communisten zullen pogen hen reeds
eerder tegen te houden, zoodat een re
gelrechte veldslag in de buurt van de
hoofdstad onvermijdelijk lijkt.
Intusschen melden de communisten
dat zii ook Charbin spoedig zullen heo-
ben bezet. Zij wachten nog op het ver
trek van de laatste Russische troepen,
uit deze stad, die waarschijnlijk a.s.
Donderdag zullen evacueeren. Tevens
zou Fakoe. noordelijk van Moekden, m
communistische handen zijn, nadat het
oorspronkelijk door de regeeringstroe
pen was bezet, die er op 4 April j.l.
binnentrokken.