IJmuider Courant
Russische inschikkelijkheid
te Parijs
Vorrink pareert den stoot
60c Jaargang No. 18316
Bureaux: Kennemerlaan 154,
IJmuiden - Telefoon 5437
Te Haarlem: Gr. Houtstr. 93
Telefoon 10724.
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Pee re boom
Maandag SO April lOlfi
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p. week 31 cf.
per kwartaal f 4.—
Weerbare Democratie
T"\EZER dagen heb ik geschreven over
het tekort in ons onderwijs, dat de
leerlingen van bijna alle scholen onkundig
laat van de inrichting van den slaat en
het wezen der parlementaire democratie
Met betrekking tot de komende verkie
zingen voor Tweede Kamer, Provinciale
Staten en Gemeenteraden heb ik er de
aandacht op gevestigd dat de meeste kie
zers en kiezeressen noch van de inrichting
van ons staatsbestel, noch van het kies
stelsel op de hoogte zijn. De onderwijs
vernieuwing zou moeten bewerken, dat
aan zoo noodzakelijke vakken als staats
inrichting en de bedoelingen, die aan haar
ten grondslag liggen, voortaan aandacht
wordt geschonken op alle scholen. Ook, in
eenvoudige hoofdlijnen, op de lagere scho
len, want de groote meerderheid van ons
volk geniet alleen lager onderwijs. Hier
aan zij toegevoegd dat ik, alvorens dit
neer te schrijven, een deskundig man heb
geraadpleegd, die het denkbeeld zeer wel
uitvoerbaar achtte. Ik heb ook de wen-
schelijkheid bepleit, de volwassenen voor
te lichten door de uitgave van een popu
lair-geschreven, vlot leesbaar boekje ei
eraan herinnerd hoe het nationaal-socia
lisme zijn drogredenen de jeugd en vol
wassenen heeft ingepompt. ^Wat stond
daartegenover? Een massa, zich slechts
vagelijk bewust van het wezen van die
Westersche democratie, waarvan mei
haar poogde te 'oerooven.
Daarom, nu ik op het onderwerp terug
kom, geschiedt dat onder den titel Weer
bare Democratie. Het is een leus, die bur-
gerrecht: heeft verworven. Wil men haar
met gevolg nastreven, dan zal men al zijn
volgelingen duidelijk moeten maken wat
parlementaire democratie is, hoe zij func
tioneert en waarom dat zoo geregeld is.
Mij lijkt dit de meest noodzakelijke voor
waarde om haar sterk te maken en sterk
te houden. Zij zal op den duur ook tot
een betere toepassing der democratie, dan
wij i.i het verleden gekend hebben, leiden
omdat het geloof in de waarde en betee-
kenis der grondslagen erdoor versterkt
zal worden.
Het vorige artikel had tengevolge dat
de Ned. Maatschappij van Nijverheid mij
het pas verschenen eerste deel van haar
rapport over Onderwijsvernieuwing, ge
wijd aan algemeene beschouwingen en aan
het middelbaar onderwijs, toezond. Dit
indrukwekkende stuk arbeid van de com-
missie-Elzinga, waarover in dit blad meer
te zeggen zal zijn, bevat onder het hoofd
„Vorming van goede staatsburgers'1 ïn
hoofdzaak dezelfde aanbevelingen, die op
deze plaats tot uiting zijn gebracht. Zij
bepalen zich weliswaar ott de Gymnasia
en het MMdelbaar Onderwijs, omdat dit
deel daar in het bijzonder aan gewijd is
maar dat sluit niet uit dat ook de com
missie een uitbreiding in hoofdlijnen tot
het L. O. zou kunnen voorstaan. Zij
spreekt trouwens al van andere scholen
met korteren cursusduur.
Het rapport verklaart, dat de scholen
haar leerlingen de grondslagen onzer
huidige maatschappelijke samenleving die
nen te leeren begrijpen en waardeeren.
Daartoe is noodig eenige kennis en begrip
van de rechten van den mensch, van de
ontwikkeling en beteekenis onzer staats
inrichting en van de beteekenis der demo
cratie. De Commissie zou een en ander
willen samenvatten onder de benaming
„maatschappijleer". Zij spreekt over de
hooge geestelijke waarden, die de oorlog
in het geding heeft gebracht: vrijheid van
meeningsuiting en van handelen binnen de
perken die de wetten als product van
gemeenschappelijk overleg stellen, een
onafhankelijke rechtspraak die den mensch
besehermt tegen willekeur, het recht om
mee te beschikken over eigen lot. dat
van zijn landgenooteTi en over de vruchten
van eigen arbeid, enzoovoorts. Velen, die
in onbewustheid leefden van het bezit dier
hooge menschelijke waarden, werden zich
door het verlies ervan in oorlogstijd plot
seling bewust van de erfenis der vaderen.
Die cultuurwaarden behooren tot de kern
eener democratische samenleving.
Commissie acht het van de grootste be
teekenis, dat de aanstaande staatsburgers
dit leeren beseffen en een zoo juist en
volledig mogelijk begrip van de grondsla
gen onzer samenleving verwerven.
Zij oppert de mogelijkheid van twee be
zwaren. Het eerste da: de democratische
staatsvorm in de practijk niet steeds heef:
voldaan en ook tot misstanden aanleiding
gegeven weerlegt zij op denzelfden
grond dien ik heb aangevoerd: dat ver
keerde toepassing en uitwassen bij een
op zichzelf juist beginsel geen motief op
leveren, om het beginsel zelf te verwer
pen. Het tweede veronderstelde bezwaar
is. dat het onderwijs niet ..neutraal" zou
zijn, als het genoemde cultuurwaarden in
zijn opvoedende taak betrok. De Commis
sie merkt op dat de Grondwet alleen eer
biediging van ieders godsdienstige begrip
pen eischt. dat een algemeen neutraliteits-
voorschrift ook in andere wetten ontbreekt
en dat zélfs als het aanwezig was het nog
geen bezwaar tegen het onderwijs in
maatschappijleer zou opleveren. Dit on
derschrijf ik van harte. Overigens kan ik
mij moeilijk voorstellen, dat het bezwaar
in dezen tijd nog te berde zou worden ge
bracht. Slapper en gezochter argument
dan dit ware nauwelijks denkbaar. Een
toepassing der democratie, die zooiets aan
vaardde. zou iedere weerbaarheid voor
goed prijsgeven. Van dergelijke zonder
linge vervlakkingen, die uit de oude neu-
traliteits-gedachte voortvloeiden, zijn wij
hopelijk verlost.
„Behoedzaam optimismevan Byrnes
Onder voorzitterschap van Molotof
zi.jn Zaterdag de vier ministers van Bui-
teniandsche Zaken te Parijs voortge
gaan met de bespreking van hel Ital
liaansche vredesverdrag. Er werd geen
communiqué verstrekt over de resulta
ten der onderhandelingen, doch Reuter
heeft van bevoegde zijde inlichtingen
gekregen over enkele details der bespre
king, waaruit mag worden afgeleid dat
de afhandeling dér Italiaansche kwestie
nog steeds vlotten voortgang maakt. Men
heeft te Parijs het gevoel, dat de Kussen
op deze conferentie zich inschikkelijker
toonen dan ooit op een conferentie der
Groote Vier het geval was.
In Amerikaansche kringen beschouwt
men het feit, dat Molotof er in toege
stemd heeft de kwestie der Italiiaamsche
herstelbetalingen aan een onderzoek
commissie te delegeeren, als een schre
de voorwaarts vergeleken bij de hou
ding van den Russischen minister tij
dens de conferentie te Londen, toen hij
weigerde af te wijken van den eisch tot
schadevergoeding aan Rusland van 75
millioen pondsterling.
Bovendien heeft de Sovjetregeering
Zaterdag den ltaliaanschen ambassa
deur te Moskou laten weten dat zij het
Amerikaansche plan tot herziening van
het wapenstilstandsverdrag met Italië
aanvaardt, waarbij wordt aangenomen
dat Rusland wijzigingen in dit verdrag
ten gunste van Italië zaL voorslaan, wat
geheel overeenkomt met het standpunt
der andere geallieerden.
De Italiaansche vloot.
Volgens Reuterberichten hebben de
vier ministers Zaterdag besluiten geno
men ten aanzien van de verdeeling der
Italiaansche vloot. Zij hebben een com
missie van deskundigen ingesteld die
zal moeten bezien, hoe de samenstelling
van het door Italië te behouden deel
der marine zal zijn. Naar verluidt zou
Italië niet meer dan vier kruisers mo
gen hebben. Bij de besprekingen over
dit onderwerp waren de Fransche, Rus
sische en Amerikaansche admiraals aan
wezig.
Minister Byrnes heeft zich tegenover
persvertegenwoordigers met een behoed
zaam optimisme over de conferentie uit
gelaten. Hij wees er echter op dat tot
nu toe slechts meeningen waren uitge
wisseld die als een voorbereiding van
de feitelijke en practischc détails moeten
worden gezien.
De herstelbetalingen.
De commissie van onderzoek voor de
Italiaansche herstelbetalingen, die Vrij
dag is geïnstalleerd, begon Zaterdag
reeds met de besprekingen, waarbij
weid vastgesteld dat een diepgaand on
derzoek naar de Italiaansche activa ten
minste een jaar zou vergen. De com
missie besloot daarom, zich te bepalen
tot het opstellen van een lijst der goe
deren, die in aanmerking komen voor
herstellevering, zonder het Italiaansche
economische leven te verlammen. De
Russische gedelegeerden in de commis
sie hebben er op gewezen dat de Ita
liaansche bezittingen in het buitenland,
de eigendommen van oorlogsmisdadigers
en het Italiaansche goud in aanmerking
komen voor confiscatie, evenals de Ita
liaansche vloot, voor welke echter in
middels een aparte commissie is inge
steld.
Het woord is aan.
Pope:
's Menschen ware studie is
de mensch.
Naar een accoord
in Mandsjoerije?
De communistische partij in Ohittia
heeft Zaterdag voor het eerst een offi
cieel verzoek ingediend om de Mandsjoe-
rijsche kwestie te regelen. Het verzoek
omvat drie punten: reorganisatie van
de regeeringscommissie voor politieke
kwesties in Moekden,. reorganisatie der
provinciale besturen in Mandsjoerije,
en herziening van de verhouding tus-
schen de regeerings- en de communisti
sche troepen, die op het oogenblik in
Mandsjoerije is als vijl' staat tot een.
Generaal Marshall verklaarde, dat hij
tot nog toe geen officieele voorstellen
van de communisten heeft ontvangen,
maar garandeerde, dat in geval van -dl:
■ecte ontvangst van dergelijke voorstel
len de strijd binnen 24 uur zal worden
;estaakt.
Bidault adviseert
tot „neen-stemmen"
De Fransche minister van Buftenland-
sche Zaken Bidault heeft Zondagavond,
tijdens een verkiezingsvergadering te St.
Etienne voor de M.R.P. zijn toehoorders
ngeraden bij het referendum over de
nieuwe Grondwet ..neen" te stemmen.
Hij bracht de pogingen van de M.R.P.
om in Frankrijk eenheid te scheppen in
herinnering en zeide. dat zijn partij het;
uiterste gedaan heeft en zich niets be
verwijten heeft. Hij zeide. dat deze
Grondwet niet met het geweten in over
eenstemming te brengen is en dat zij
geen grondslag kan vormen voor een
ieuwe. stabiele regeering. Hij wees op
ie dictatuur, die dreigt door het eenka-
mer-stelsel.
Ziet gij nog niets komen?
Hcrdenkingsvlucht ging niet door.
Vele bewoners van Amsterdam, Utrecht,
Den Haag en, Rotterdam hebben vandaag
tevergeeft uitgezien naar het escadrille
Lancasters, dat ter herdenking van de
„food-droppings" van verleden jaar een
vlucht over het Westen van ons land zou
maken. De ongunstige weersomstandig
heden hebben het ten uitvoer leggen van
dit plan verhinderd.
Hedenmorgen om half twaalf is één
Lancaster in Engeland opgestegen Het
toestel vloog linea recta naar Soestdijk,
waar het boven het paleis aldaar bloe
men voor de Koningin afwierp. Vervol
gens keerde de machine regelrecht naar
haar basis terug.
I>c opening der conferentie van
Wisjinsky en Molotov aan de confcrentietafel.
„De stinkbom gelijk hij het noemde
Morgen viert Prinses .Juliana en met
haar liet gchcclc N'ederlandsclie volk
haar 37.sten verjaardag. Xoolt lieeft een
„Prinscssedag" liet cachet bezeten, dat
ongetwijfeld het feest van morgen zal
krijgen. Vijf lange jaren was zij, wier
hart zoo met het lijden van liet ver
drukte volk meevoelde, niet in ons
midden.
Als morgen de vertrouwde banen van
onze nationale driekleur boven stad en
land ontplooid zullen worden, zal cr nog
iets van de bevrijding door de lucht
waren.
Wij mogen weer vlaggen voor een
Oranjefeest, wij zullen weer vlaggen!
Ons staatsbestel met onze parlementaire
democratie, die binnen drie weken haar
gezag geheel herwinnen zal, moet zich
sterker maken dan ooit tevoren. Het is
onze plicht dat met alle middelen te be
vorderen. R. P.
Onder enorme belangstelling heeft
Koos Vorrink Zaterdagavond in de
Apollo -hal te Amsterdam geantwoord
op de beschuldigingen, die in den laat-
sten tijd in een bepaald deel van de
pers tegen hem zijn ingebracht. Zijn
felle redevoering, die bijna twee uur
duurde, werd door Radio Nederland
uitgezonden. Vorrink weerlegde de aan
tijgingen. dat hij besprekingen en on
derhandelingen met Arnold Meyer zou
hebben gevoerd om te bewerkstelligen,
dat hij (Vorrink) plaatsvervangend lei
der van het fascistische „Nationaal
Front" zou worden en dat hij na zijn ar
restatie zou hebben „doorgeslagen",
waardoor verscheidene van zijn mede
werkers zouden zijn gearresteerd.
„Een lek bij Nationale
Veiligheid".
„Men tracht de zaak Arnold Meyer
op te blazen tot een anti-Katholieke
rel", aldus Vorrink. „Maar dat heb ik
niet gedaan. Ik zou mijn eigen glazen
ingooien door een kloof te maken tus-
schen dc Partij van den Arbeid en de
Katholieken".
De directeur generaal van de Bijzon
dere Rechtspleging heeft gefaald bij
zijn pogingen Arnold Meyer, die onge
twijfeld met hulp van buiten af uit
Vught is ontsnapt, weer te arresteeren.
..Ik wendde mij toen als regeeringsge-
volniachtigde in algemeenen dienst tot
het Bureau Nationale Veiligheid, doch
daar was. zooals bij vrijwel alle offi
cieele bureaux in ons land. een lek en
Arnold Meyer wist zich te dekken. Ik
heb geen enkel aandeel gehad in liet op
sporingswerk. Men heeft mij slechts in
gelicht. Dat is alles. Er is iets niet zui
ver in deze zaak, maar wat, kan ik u
niet zeggen".
Spr, deelde mede, een aanklacht we
gens smaad te hebben ingediend tegen
den hoofdredacteur van „de Gelderlan
der", Louis Fréquin. die de aantijgin
gen tegen Vorrink heeft gepubliceerd
en zelf een vooraanstaand lid van Natio
naal Front is geweest. Degene, die met
de „onthullingen" was ko nen aandra
gen was de Nijmeegsche fabrikant Doek,
die eveneens verre van zuiver is ge
weest en o.a. een belangrijke rol speel
de in de Winterhulp.
In het begin van zijn rede noemde
Vorrink den aanval op zijn persoon een
„stinkbom", die de Partij van den Ar
beid was toegeworpen. Hij qualificoer-
de dezen aanval als een verkiezings
manoeuvre van zekere zijde.
Lijsten genummerd
der tien partijen
De nummering voor de aanstaande
Tweede Kamer-verkiezing luidt officieel
a!s volgt: Lijst 1: Partij van den Arbeid;
lijst 2: Kath. Volkspartij: lijst 3: A. R.
Partij: lijst 4 Christ. Hist. Unie; 5. Partij
van de Vrijheid: lijst 6: Comm. Partij ..De
Waarheid"; lijst 7: Prot. Unie; lijst 3:
Staatk. Geref. Partij: lijst 9: Ned. Bellamy
Partij. De Groep Lopez krijgt in den
kieskring IX Amsterdam het lijstnummer
9.
Gebleken is, dat de lijst Lopez, welke
eveneens was ingediend in den Kieskring
V Rotterdam, geschrapt is. Hetzelfde
is het g'eval wat betreft de. candidaten-
lijsten van de Christ. Democr. Volksparti
in de kieskringen IX Amsterdam en XVC
Assen, welke niet door het hoofdstem-
bureau van de betrokken kieskringen zijn
aanvaard.
In totaal nemen dus 10 partijen of
groepen aan de verkiezingen voor
Tweede 11....-.:.
