Voor BANDEN
Regeering wil republiek
op Java en Madoera erkennen
Grondfout
van huidigen indischen toestand:
Luidsprekers
Minister Logemann heeft gistermiddag
in de Tweede Kamer een regeeringsver-
klaring over Indonesië afgelegd, waarvah
we gisteren in een deel onzer oplage reeds
een en ander hebbengepubliceei'd. De
minister zeide, dat 'toen de bespre
kingen in Batavia in een impasse
dreigden te geraken, omdat de natio
nalisten de erkenning van de ..repu
bliek Indonesia" als onafhankelijken
staat eischten, de lt.-gouv.-gen. het vraag
stuk heeft benaderd langs de lijnen, die
in Fr. Indo-China zijn gevolgd. Dat is ge
schied, omdat de nationalisten waardee
ring leken te hebben voor die oplossing,
maar onder nadrukkelijke vastlegging, dat
hij niet gemachtigd was de grenzen van de
regeeringsverklaring van 10 Februari 1946
te overschrijden.
Dit heeft geleid tot het denkbeeld van
een erkenning der „republiek Indonesië",
als onderdeel van een federatief gemeene.
best Indonesië, dat zelf deelgenoot is van-
het Koninkrijk der Nederlanden.
Aan Nederlandsche zijde bestaat de aan
trekkelijkheid van deze oplossing hierin,
dat de bereidheid van de republiek om als
constitueerend deel van Indonesië te tre
den in het Koninkrijk, het loslaten van
de revolutie inhoudt. Tot de erkenning van
de souvereiniteit van het Koninkrijk was
men bereid en daarnaast is uitgesproken
de bereidheid om de toekomstige struc
tuur van Indonesië in het algemeen te
baseeren op de beginselen, die belichaamd
waren in de verklaring van 10 Febr. 1946.
Erkenning van de republiek als een der
onderdeelen van het gemeenebest Indo
nesië brengt in geenen deele mede, dat
het Koninkrijk die zeggenschap uit han
den zou geven, die het behoeft om een
bevredigend functioneeren van het nieuwe
staatsbestel te waarborgen. Erkenning van
de republiek op dezen voet past zeer wel
in het kader van de verklaring van 10
Febr. 1946.
De regeering blijft echter eraan vast
houden, dat de bevoegdheden van den ver
tegenwoordiger der Kroon, geldend voor
het geheele gemeenebest, ook van kracht
blijven voor de constitueerende onderdee
len. Deze bevoegdheden worden den ver
tegenwoordiger der Kroon voorbehouden,
opdat de verantwoordelijkheid zal kunnen
worden gedragen voor de eerbiediging der
fundamenteele rechten, voor goed bestuur
en goede financiën..
Minister Logemann zeide verder, dat het.
voor de regeering vaststaat, dat de groep,
die op dit oogenblik het geenszins onaan
gevochten gezag in de republiek draagt,
representatief wordt geacht voor het na
tionale streven, ook van die Indonesiërs
op Java, die zich om allerlei redenen niet
met de republiek hebben willen in
laten, zooals b.v. mr. Mas Slamet.
De groep Sjahrir c.s. is bereid, ter wilh
van het tot stand brengen van een ac-
coord, waardoor het wapengeweld een
einde zal kunnen nemen, haar aanspraken
te beperken tot die gebieden, waarover
de republiek werkelijk gezag uitoefent.
De Nederlandsche regeering en de In
donesiërs hebben verschillende inzichten
betreffende de uitgestrektheid van dit ge
bied. De Nederlandsche regeering is be
reid te erkennen, dat de republiek Indo
nesië gezag uitoefent over die deelen van
Java en Madoera, die niet behooren tot de
door de geallieerde troepen beschermde
gebieden. De „republiek" maakt echter
ook aanspraken op Sumatra, het grootste
deel van Celebes en een aantal andere
eilanden.
De Nederlandsche regeering is evenwel
niet bereid op Sumatra, waar in vele stre
ken regeeringloosheid heerscht, en andere
eilanden op dit moment haar gezag op te
geven. Zij verwacht, dat deze gebieden in
vrijheid hun voorkeur te kennen kunnen
geven. Het is' mogelijk, dat dan geheel
Indië de voorkeur zou geven aan een re
publiek. Dit zou in dal geval beteekenen,
dat Indonesië een enkele staat zou worden
in plaats van een federatie.
Aan Indonesische zijde bleek men eenigs-
zins wantrouwend te staan tegenover de
gedachte, dat Indonesië een federatieven
vorm zou krijgen, omdat men daarin een
poging zag om te verdeelen en te heer-
schen. Men had ook bezwaar tegen den
term „gemeenebest", omdat deze het fede
ratief element onderstreept en omdat er
Echter niet op Sumatra
geen goede vertaling voor is te vinden.
Daarom stelden zij den term vrijstaat voor
waartegen de Nederlandsche regeering
geen bezwaar heeft, mits er zich geen
misverstand omtrent den status van Indo
nesië binnen het Koninkrijk aan hecht
De Nederlandsche regeering heeft nog
nadrukkelijk erop gewezen, dat in de re
publiek nog te veel Japansche invloeden
op allerlei wijzen werkzaam zijn gebleven.
Afzonderlijke toezeggingen kunnen niet
worden gedaan. Alles moet zich tenslotte
samenvoegen tot een aanvaardbaar geheel.
Tenslotte heeft de regeering met na
druk gesteld, dat de bevrijding en in
veiligheid brengen van de geïnterneer
den door haar wordt beschouwd als
een absolute fatsoensplicht, welks ver
vulling zij verwacht zonder ecnige
binding aan welke voorwaarde dan
ook.
Veélbeteekenende arrestatie
in Perzië
Volgens den correspondent van de
Daily Telegraph te Teheran zou Mirza
Karim Kb an Rashti, een invloedrijk
man achter de schermen, die in nauwe
relatie stond met het Hof van den Sjah,
gearresteerd en geïnterneerd zijn, en
wel op order van Ghavam es Sultaneh,
den Perzischen eersten mï pist er. In
linksche kringen zou Mirza Karim
Khan Rashti verdacht zijn van intrigee
ren tegen den minister-president en'be
schouwd worden als een van de oorza
ken van de meeningsverschillen tus-
schen den Sjah en Ghavam es Sultaneh.
Deze arrestatie zou in politieke kringen
groote bezorgdheid verwekt hebben.
Volgens den correspondent zou dit feit
het voorteeken van belangrijke gebeur
tenissen kunnen zijn.
Drukkerij van valsche
bankbiljetten
De Utrechtsche politie heeft in een
perceel aan de Biltstraat een. drukkerij
van valsche bankbiljetten ontdekt. Zij is
deze drukkerij op het spoor gekomen,
toen een juffrouw betrapt werd bij het
uitgeven van een valsch biljet van f 100.
„Souvereiniteit ging naar bezettende macht over
Commissie Van Poll
Een unicum
Sluitende Gemeentebegrooting
B. en W. van Haarlemmerliede en Spaarn
woude hebben aan den noodraad de ont-
werp-begrooting van 1946 aangeboden. Ei
is een batig saldo van niet minder dan
f 35.000. Dit is zeker een unicum, want wij-
wel alle gemeenten kampen met groote te
korten op de begrooting.
Oorlogsschade
buiten Nederland
Ingesteld wordt een voorloopige en
quête naar schaden in Bulgarije, Finland,
Hongarije, Italië en Roemenië, gedurende
den oorlog geleden door Nederlanders en
Nederlandsche onderdanen. Voorloopige
opgaven van alle oorlogsschaden, sinds
10 Mei 1940 in bovengenoemde landen
geleden, moeten zoo spoedig mogelijk
worden ingediend bij het ministerie van
Builenlandsche Zaken, directie Economi
sche Zaken, Plein 23, 's-Gravenhage.
De grondfout van den huidigen toe
stand in Indië, aldus is de conclusie
van de commissie-van Poll na haar
reis, ligt in de omstandigheid, dat de
Nederlandsche souvereiniteit aldaar
erkend door de geallieerden niet
berust bij de Nederlandsche of Ned.-
Indische regeering, maar bij de bezet
tende macht.
Verder wordt in het rapport gezegd, dat
indien onmiddellijk na de capitulatie van
Japan, midden Augustus 1945, volgens
de plannen der geïnterneerde Nederlan
ders het bestuur was overgenomen door
den vice-voorzitter van den Raad van
Indië, den heer Spit bij afwezigheid
>/an den Gouv. Gen. door de Indische
staatsregeling aanwezen. De andere be
stuursambtenaren in de kampen, die
daartoe fit waren, hadden onmiddellijk
naar hun standplaatsen moeten terugkee-
ren en, voorzoover het mogelijk was, het
inheemsche bestuur en de politie moeten
herstellen. Voorts hadden de overige
mannnen uit de burger- en krijgsgevan
genkampen direct van Japansche wape
nen moeten zijn voorzien en aan de Ja
panners had het bevel moeten zijn ge
geven de orde te handhaven niet op eigen
gelegenheid, zooals nu is gebeurd, maar
onder de opperste leiding van het her
stelde Nederlandsche bestuur. Dan zou
volgens de commissie, alles zijn ver
meden, .wat nu is gebeurd, want de in
heemsche bevolking was na de capitu
latie van Japan de Nederlandei's zeer wel
gezind en de Japanners waren buiten
gewoon onderworpen en bereid de be
velen te aanvaarden.
De ex-geïntemeerden verdedigen deze
hier genoemde conclusies en zij zijn ver
bitterd, dat zelfs maar weinig eerbied
wordt betoond voor de helden, die het
slachtoffer zijn geworden van de onder-
grondsche beweging. Zij hebben hun plan
nen niet kunnen uitvoeren, omdat Mount-
batten met instemming va nde regeering
van Australië alle geïnterneerden bevel
gaf in de kampen te blijven.
De commissie zegt. dat er groot gebrek
is aan openbare critïek en dat op dicta
toriale wijze de voorlichting wordt scheef
getrokken.
De republiek.
De commissie zegt, dat de republiek een
Japansch maaksel 1s. De werkelijke be-
teekenis van de regeering der republiek
schetst zij door erop te wijzen, dat het
Westelijk deel van Java, Bantam, zich
al van de republiek heeft losgemaakt.
Ook moet de regeering telkens opnieuw
erkennen, dat er dingen gebeuren, waar
tegen zij machteloos staat en waarvoor
zij de verantwoordelijkheid afwijst.
Omtrent de gruwelen, wordt in het
rapport gezegd, dat een bende van der
gelijke gruwelen, elders gepleegd, de
wereldpers van verontwaardiging zou
hebben doen trillen.
De commissie heeft niet met Zekerheid
kunnen vaststellen of de landing van
Christison tegen advies van den Engel-
schen Geheimen Dienst een gevolg is
geweest van aandrang van Nederland
sche zijde om troepen te sturen, zwak of
sterk. De handelingen van dezen generaal
hebben de staatkundige verhouding aller
ongunstigd beïnvloed. Zij hadden ten doel
buiten de politieke verhoudingen te blij
ven en zich niet te mengen tusschen
Nederlanders en Indonesiërs. Zij hadden
echter töt gevolg een sterke begunstiging
van,de z.g. regeering der Repoeblik In
donesia.
De commissie verklaart de beschikking
te hebben gekregen over gegevens, waar
uit komt vast te staan, dat er verbindin
gen bestaan tusschen de „Repoeblik In
donesia" en communistische organisaties
in het byitenland.
Hoewel de commissie overal in Indië
het verlangen naar zelfstandigheid con
stateerde, moest zij evenzeer vaststellen,
dat hij in groote groepen nationalistisch
voelenden een hegemonie van Java niet
zal worden geduld.
Nieuws uit het kuitenlamtl
In Zuid-Tïrol zou een algemeenc staking
zyn uitgebroken als protest tegen het beOutt
der vier ministers te Parijs Zuid-Tïrol bif
Italië te laten.
De Engelsche „Gezondheidswet" is in
het Lagerhuis in tweede lezing aangenomen.
De Hjken van 5000 Duitsche soldaten bi«
m Noorwegen begraven liggen zullen wor
den gecremeerd en in urnen naar Duitsch-
land worden gezonden.
De vorming van een onathankeRjken
staat uit de samenstelling van Ruhrgebieö en
Rijnland is het. streven van een nieuwe noll-
tieke partij in West-Duitschland,
Wilmott, de Engelsche minister der be
voorrading, is aangesteld als atoomcontro-
leur. Hij heeft de verantwoordelijkheid' voor
alle werkzaamheden en onderzoekingen o»
atoomsplitsingsgebied.
OFFICIEELE PUBLICATIE
DISTRJBUTIEDIENST VEL SEN.
UITREIKING SCHOENENBONNEN.
In het tijdvak van 6 t.m. 10 Mei a.s. zuttefl»
schoenenbonnen wordt uitgereikt. In aanmer
king komen diegenen, wier nummer van
de Tweede Distributiestamkaart als laatsiQ
cijfer een 9 aanwijst.
Aan personen, die in Januari 1945 of later
reeds een bon voor gewone of beroepsscboe*
nen hebben ontvangen, mag thans geen bon
worden uitgereikt. De uitgereikte bonnen
voor werkschoenen en noodsclioeisci blijven
buiten beschouwing.
Kinderen, geboren tusschen 30 Mei 1944 en
3 Augustus 1945. die nog geen schoenenbon
hebben ontvangen, komen thans ook voor
een bon in aanmerking, ook als hel laatste
cijfer van hun T, D. geen 9 is.
Aan kinderen, geboren op l Augustus 1945
of later mag geen bon worden uitgereikt, ook
al is het laatste cijfer van het T.D. num
mer een 9.
Het publiek is vrij een kers te maken uit
de bestaande bonsoorten.
De verstrekking geschiedt uitsluitend tegen
inneming van bon 614 van het nieuwe inleg
vel. Losse bonnen zijn ongeldig. De uitrei
king zal geschieden aan de bewoners van
IJmuiden, Velsen (Dorp) en Driehuis, ten
kantore van den dienst aan den P. J. Troel
stra weg op;
Maandag 6 Meiletters A t.m. G
Dinsdag 7 Meiletters H t..m. Q
Woensdag 8 Meiletters R t.m. Z
Aan de bewnners van Santpoort in een
lokaal van 't Badhuis aan de Wüstelaan op;
Donderdag 9 Meiletters A t.m. Z
Aan de bewoners van Velsen (Noord) in
het Ontspanningslokaal van de Java-deuren-
fabrïek op;
Vrijdag 10 Meiletters A t.m. Z
De lokalen zijn geopend van 9—12.30 ea
van 2i uur.
Tot nader order mogen geen aanvragen
voor werkschoenen worden ingenomen.
Verlichtings artikelen
Electr. Selicerapparatei
Handdynamo's
Electr. rijn iel la ntaarns
Batterijen
Batterijhulzen
Electr. lampen
Plafoniers
fa. PRUIS
WILLEM BARENDSZSTIl. 2'
TEL. 5726
Reparatie-inrichting
Repatrieeringsnieuws
De ..Tarakan" is gisteravond met 122 repa-
ieerendei) in Rotterdam aangekomen; de
passagiers zullen heden naar de olaats hun
ner bestemming worden vervoerd.
De passagierslijsten van de „Sommelsdijk",
welk schip vermoedelijk op .9 Mei in Rotter
dam (niet Amsterdam) zal aankomen, zijn
bij onze bureaux en in de etalages van Vroom
en Dreesmann te raadplegen.
De fijnste Kaas!
Het adres is
,'t Kaashuis'
Kcnncracrlaan 100
H. VAN HEER-P
Terpentine
Lijnolie
Gasoline
Waschbenzine
Drog., Verf- en glashandel
Joh. van Reeuwijk
Willemsbeekweg 22 Tel. .5327
Kagerplas Woonboot
46 personen te huur of te
koop aangeboden, eventueel
met zeilboot. Inlichtingen J
Neder Helman, Van 't Hoff-
straat 187, Haarlem.
FIETSBONNEN
DAN NAAR
Gevraagd een WERKSTER
voor 1 a 2 dagen per week.
Van Tuyllweg 29, Velsen.
MEISJE gevr. van half
negen tot 4 u. met middag-
kost. Goed. loon. Botman
I-Iuijgensstr. 15, IJm,
Gevr. WERKSTER voor
6 halve dagen. Willem Ba-
rendsz, Kanaalstr. 40 of Vel-
eerbroekstr. 8, Santpoort.
Biedt zich aan Ervaren
COUPEUSE. Schoutenstr
Gevr, 2 KAMERS m. ge-
br. van keuken, omtr. IJm.
Drieh. door echtp. z. k. Br.
L 492 bur. v. d. blad.
RUILEN zw. d. sch. tri. 39
voor sterke zw. of gr, d.
kousen. Planciusstraat 49,
IJm. O.
RUILEN jas en vest van
bl. laken tegen zomermantel
(kort of lang), vulkachel te
gen vloerkleed of mat. Adr.
te vera. bur. v. d, blad.
Pontwachler zoekt NET
KOSTHUIS, geen beroeps.
W, - Schol p.a. Zuiderdorp
straat 1, Velsen dorp.
RUIL 1 p. k. sell. m. 19 v.
schoenenbon of v. m. 22-23-
Elzenstraat 40.
ENGELS, opleiding alle
examens, conversatie, gram
matica. Bloemd.str.weg 40,
Santpoort-Stat.
RUILEN markies 3.10 M.
voor een 16-els vloerkleed.
Huygensstraat 51.
JVONINGRUIL. Huis te
IJm. O. voor- en achtertuin,
vrije poort, f 4.50 p. w. rui
len voor huis omtr. Water
toren of Kerm. laan. Br. L
494 bur. v. d. blad.
Meisje van 18 jaar zoekt
nette VRIENDIN. Br. L 496
bur. v. d. blad.
Gevr. net, KOSTHUIS,
IJm. of IJm, Oost. Br. met
opg. van prijs L 497 blad.
RUILEN witte tennissch.
m. 42 tegen idem of zw. 39.
Brederodeweg 92, Santpoort.
Tuinslang te koop gevraagd.
WIE RUILT g. o. h.' kin-
derw. voor wandelwagentje?
J, P. Coenstraat 37, IJm.
Wie heeft voor mijn NET
HEERENCOSTUUM m. 50.
80 punten? Kortenaerstraat
21 rood, IJm. O.
INWONING gezocht door
jongelui die gaan trouwen.
Br. L 493 bur, v. d. blad.
RUILEN prachtige zwarte
damesjapon nieuw o.k. voor
2 mooie zomer japonnen m. 44
of mooie lichte zomermantel-
Adres te bevr. bur, v. d, bl
RUILEN n. j. schoenen
m. 39 v. n. of z.g.a.n. d. sch
im 38 pl. hak of j. sch. m.
36. Swart, Lumeijstr, 15,
IJm. O.
VERLOREN vulpenhouder
„Reflex" v. Cederstr. n. Pla-
lanenstr. Ter. bez. Ceder
straat 22..
Verloren: DOP VAN KIN
DERWAGEN. Teg. bel. ter. te
bez, Wijk a. Zeeërweg 54. IJm.
Verloren, 1/5: GOUDEN
BROCHE met roocl steentje.
Al. Bellstraat, Herinnering.
Teg. bel. ter. te bez. Aïex. Bell
straat 53.
Woensdagmiddag weggeloo-
pen: KLEIN BRUIN HONDJE.
Trompstraat 69,
Te koop gevr. LICHTE
ZOMERMANTEL m. 46,
Bloemstraat 95, IJm.
Te koop gevr. donker H.
COSTUUM m. 52 en salon
ameublement. Adres te bevi.
bur, v. d. blad.
Te koop agb. gr. KINDER
LEDIK met spil', en matras
je en strijkplank. Haak, Ca-
sembroolzijstraat 22.
Te koop pracht wit satij
nen TROUWJAPON. Kerk&»
rinklaan 20, Santpoort.
TE KOOP kat. d japon
en kinderjurkje, vooroor!
kw. Na 6 uur. v. Spilbergen-
straat 27.
Te koop een KINDERWA
GEN. Koningstraat 5. IJm.
TE KOOP AGB. bl. eik.
salontafel, iets besch. fau
teuil moet opgekn. wor 'en,
reiswiegje en verchr. ki.pst.
kl. model, Alb. Cuypstr. 42,
na 8 uur.
TE KOOP nieuw hui li
ameublement, old finish, intV
sch. tafel, 2 armstoelen. «S
stoelen. Br L 495 bur, V.
d. blad.
Te koop agb. pracïïl
BANKSTEL. klooster!»el
versterker m, luidspr.. !.<p
stof voor heerencostuum. 58
kg spijkers en bankschroef.
Te koop of in ruil gevr. 38 Of
19 inch autoband Trompstï.
118, IJm. O.
Te koop z.g.a.n. eik et»
BUFFET ook te ruilen vo<W
o. kw. heerencostuum gr. m.
Br. L 491 bur. v. d blad.
Te koop. nieuwe OVER
ALL o.kw. gr, m. en 1 p.
klompsch. m. 31. Adres te
vern. bur. v. d. blad.
Te koop gr. BAKOVEN
en vaste waschtafel zonder
spiegel. Alex. Bellstr. 3è,
IJm.
TE KOOP zw. avondselï.
(pumps) m. 39 en rolschaat
sen. Schouten. P C. Hoott-
laan 25, Driehui'
Te koop smeedijzer®
LICHTKROON en een viocfl.
Stationsweg 64. Velsen.
Te koop WASCHMACHB-
NE met zware motor. Na t
uur. Schoutenstraar 14. IJm.
TE KOOI'; witte Legh. vol
op aan den leg. Te bevr Witte-
brordstraat 8, IJm.-O.
TE KOOP; nw. zware krui
wagen en l pr, z. g. a. n. witte
d. sch. m. 37 ruilen voor m. 38
en 1 p. nw. zw. d. sch. Forma
Natura, m. 37-38 voor m. 38 pi
38 1/2 of te koop. NapiiTdWfiT*-
straat 22, IJm,
JACHTHONDEN. 4 DllitSCbe
staande jachthonden te koop
aangeb. leeftijd 8 weken. Raxq»
toonnetlaan 10, IJm.