Oorlogs-Iitteekens van Haarlem
N ieuwe Geldblokkade via d en Effectenhandel
Avonturen
Openbare Werken nam de stad onderhanden
Onmiddellijk na de bevrijding werd
door Openbare Werken in onze stad be
gonnen met het dichten van oen 1000-tol
dekkingsgalen, het opruimen van een 13
schuilloopgraven; een 37-tal splitter-
boxen werden geslecht. De bij 7 openbare
gebouwen gemetselde schuilplaatsen wer
den gesloopt- Door gebrek aan materiaal
kon nog niet worden overgegaan tot het
sioopen van de schuilplaatsen op de Dreef
en de resten van tankmuren.
Zoo spoedig mogelijk werden sportter
reinen in orde gebracht en het wegnemen
van storende werken van de weermacht
in verband met de ..verdediging" werd
ter hand genomen. Als zoodanig verbe
terde men 2 sportterreinen gelegen in het
Noordersporlpark, 2 sportvelden aan den
Schaikwijkerweg benevens het sportter
rein gelegen tussehen de Delft en de
spoorbaan ten Zuiden van de Kleverlaan.
Deze terreinen waren door de Duitschers
volkomen bedorven- Eveneens werd met
de verbetering van het sportterrein aan
de Kleverlaan begonnen.
De volgende tankgrachten werden ge
dempt:
In Den Hout: de gracht gelegen tussehen
'Id'e Fonteinlaan, den Wagenweg en de Wil-
helminalaan. Ten Oosten Van de Fontein
laan werd de gracht aan de Noordzijde
van den hertenkamp en gedeeltelijk aan
de zuidzijde daarvan, gedicht. Thans
wordt gewerkt aan het vervormen van
het resteerende deel van de tankgracht
tot een vijver.
'De tankgracht ioopende van de Brou
wersvaart tot aan de spoorbaan naar
Zandvoort werd nagenoeg geheel ge
dempt. Voor zoover de Brouwersvaart
Verbreed werd, is deze verbreeding weer
weggenomen, zoodat nu deze vaart weer
in den ouden vorm is teruggebracht.
De tankgracht, waarin de Delft werd
veranderd, blijft op de daarbij verkregen
breedte. Hier was het noodig de taluds te
ontdoen van den opgeworpen grond.
De Houtvaart, ook ingericht als tank
kanaal werd aanmerkelijk verbreed door
het. weggraven van het Oostelijk talud,
terwijl ter plaatse een wal is opgeworpen.
Het Oostelijk talud is. over de geheele
lengte van de Houtvaart weer in zijn
ouden vorm teruggebracht. Momenteel
wordt gé^verkt aan het verwijderen van
de baggerspecie, die op de bollenvelden
is gedeponeerd. Deze afgevoerde grond
wordt voor ophooging gebruikt.
Gedempt is grootendeels het gedeelte
Houtvaart, gelegen onmiddellijk naast de
spoorbaan tussehen Brouwersvaart en de
Zweminrichting.
Tengevolge van het graven der tank
grachten zijn verschillende bruggen ver
wijderd, terwijl andere in ernstige mate
beschadigd werden door het aanbrengen
van tankvallen en. tankmuren.
Opnieuw gebouwd werd 1 brug voor
rijverkeer over de Houtvaart nabij de
Ohmstraat, 2 bruggen voor voetverkeer
gelegen in het Brouwersvaartpad, en 1
brug over de Delft, in het fietspad naar
Santpoort.
Nu moeten nog twee bruggen gemaakt
worden, 1 nabij de Zaanerüaan over de
Delft en 1 over de Jan Gijzenvaart tus
sehen den Rijksstraatweg en de Delft. De
Stuyvesant- en de Spaarndammerbrug
dienen nog een grondige herstelling te
ondergaan, terwijl nog een oplossing voor
voetgangers moet worden gemaakt in
verband met het wegnemen van de voet
brug, die over de Delft in de Klever
laan lag.
Door hei beschikbaar komen van zand
uit de tankgracht werd de gelegenheid
verkregen over te gaan tot het maken
van de aarden baan voor den weg langs
de Delft, die den Rijksstraatweg met de
jeugdherberg verbindt. Dit werk kwam
grootendeels gereed. Het vormt de laat
ste schakel in een belangrijke Noord-Zuid
verbinding, die den Rijksstraatweg zal
ontlasten.
Tenslotte is in uitvoering de verande
ring van het parkgedeelte behoorende tot
het Noordersportpark, dat in bezettings-
tijd van alle boomen en struikgewas is
ontdaan. De belangrijkste veranderingen
zijn het wijzigen en uitbreiden van den
vijver, het inrichten van een kinderwerk-
tuin en het verleggen van paden. De be
planting van dit gedeelte zal in het vol
gende plantseizoen kunnen geschieden.
Als aanvullend werk. gepaard gaande
mei hei rooien van de 'ooomstobben en
het planten van boomen. hetwelk ge
schiedde door den dien6t van Hout en
Plantsoenen maakte Openbare Werken
een 10 000-tal boomgaten dicht, terwijl
voor een 7000 tal geplante boomen de
omranding werd gemaakt.
Tot 1 Mei 1946 toe werd in totaal
aan de werken uitgegeven een bedrag
ad f 775.000.waarin aan directe
loonen een bedrag van f 400.000.
De uitvoering van alle genoemde wer
ken gebeurt in regie, dat wil zeggen: met
inschakeling van aannemers waarmee een
regeling getroffen is over de vergoeding
voor de bedragen uitgegeven voor de wer
ken.
Alle werkzaamheden werden en worden
uitgevoerd als. D.U.W.-werken; het Rijk
n.l. de „Rijksdienst voor uitvoering van
Werken", verstrekt daarvoor^de subsidie.
Tenslotte zij vermeld dat door grondig
onderzoek het gelukt is een belangrijk
deel van de verloren gegane bestratings-
materialen terug te krijgen. In gewicht
uitgedrukt werd op de erven van Open
bare Werken aangevoerd 480 ton materi-
laal, wat overeenkomt met: 4 a 5 scheeps
ladingen. Verondersteld mag worden, dat
het moreele effect van de opsporing van
groot belang is.
Tentoonstelling
over concentratiekampen
Ter gelegenheid van de reünie van ex-
politieke gevangenen op 10 Mei a.s. zal in
het Frans Halsmuseum te Haarlem een ten
toonstelling worden gehouden over het leven
in de concentratiekampen, voor Haarlem is
aan deze expositie toegevoegd het oorspron
kelijke oeuvre van H. Pieck over Buchen-
wald.
De tentoonstelling is geopend Vrijdag 10
Mei van 10—a uur (speciaal ten behoeve v.
q. reünisten) 11 en 12 Mei v. 104 uur.
AGENDA
Stadsschouwburg: Pension Rustig, 20 uur.
Xutsgebouw: Lezing So sii-beweging, 20.15 uur.
Tuinzaal Concertgeb.: Psychom. experimen
ten. 20 uur. Rembrandt: De Roode Aarde.
Palace: De vierde bruidegom. Luxor: Decem-
bernacht, alle drie voorstellingen 18 jaar en
14, 16.15, 19 en 21.15 uur. Frans Hals: Zet 'm
op George, 14, 16.30, 19 ert 21.15 uur.
DONDERDAG 9 MEI
Groote Kerk: Orgelbespeling. 20 uur. Stads
schouwburg: Cilli Wang, 20 uur. Bioscopen:
als Woensdag.
Effecten- en Geldmarkt
Een heele pagina zouden we noodig heb
ben om een behoorlijk overzicht te kunnen
geven van wat de effecten- en geldmarkt
deze week heeft beziggehouden en in het
simpele kolommetje, dal ons is toege
wezen kunnen we de voornaamste zaken
dus slechts even aanstippen.
We beginnen met de geldmarkt, waai
de regeering een krachtproef heeft ge
houden met de uitgifte van schatkist
papier bij inschrijving en die, dank zij de
•solidariteit van de groote geldgevers, mis
lukt is. Deze wenschen voor jaarspapier
een disconto van 2%. de regeering wilde
niet meer dan 113/16% geven, zoodat
slechts een luttel bedrag is toegewezen.
De regeering geeft geen kamp. Het in-
«chrijvingssysteem wordt weer prijsge-
'geven, maar het disconto voor jaarspa
pier is vastgesteld op 1 Wanneer
men bedenkt dat vele banken voor jaar
deposito nog l-)4 a 2% vergoeden en de
spaarbanken 2><%, is het verzet van de
geldgevers begrijpelijk. Wij hopen dat zij
..den kop er voor houden" in het belang
van den kleinen spaarder, die bij de
meeste regeeringsmaatregelen op finan
cieel gebied telkens weer het kind van
'de rekening wordt.
De minister van Financiën had toege
zegd dat hij bij de Vermogensheffing zou
worden ontzien en inderdaad komt men
hem bij het thans gepubliceerde tarief
eenigszms tegemoet. Maar o.i. lang niet.
in voldoende mate, gezien de groote moei
lijkheden waarin hij zich als gevolg van
de sterk gestegen kosten van levensonder
houd. bevindt. Het heffingspercentage
voor vermogens tot f 100 000 zal 10?;; zijn,
met een progressie tot 20% boven
f 250.000. terwijl de vrijstelling voor hen,
die minder dan f .1000 inkomen uit ver
mogen hebben f 25.000 bedraagt plus f 5000
voor echtgenoote en minderjarige kinde
ren. f 10.001) voor hen die meer dan f 1000
inkomen uit vermogen toucheeren. Dit
wil zeggen'dat iemand, die i 999 uit zijn
vermogen, doch daarnaast f 10.000 uit zijn
bedrijf trekt, ten aanzien van de Ver
mogensheffing in een gunstiger positie
verkeert dan hij, die alleen uit vermo
gen f 1000 inkomen heeft. Heef! deze
laatste een vermogen van f 40.000, dan
moet hij hiervan f 2500 aan den fiscus
afstaan, terwijl de eerste vrijuit gaat.
Voorts kan deze bepaling tot groote on
billijkheden leiden voor het: geval een
groot vermogen weinig of geen inkom
sten oplevert. De bezitter zou dan geen
Vermogensheffing behoeven te betalen.
Wij weten wel dat het ondoenlijk is bij
de heffing van belastingen, alle onbillijk
heden weg te nemen, maar als de minis
ter waarlijk den kleinen man wil ontzien,
dan had de vrijstelling voor hen, die uit
sluitend van hun vermogen moeten leven,
grooter moeten zijn. Intusschen is het
ontwerp voor deze belasting nog niet
verschenen cn kan eventueel de Kamer
de belangen van den kleinen, man nog
eens onder het oog zien.
We komen nu tol de uitbreiding van
den effectenhandel. Op het eerste gezicht
reden tot groote verheuging. Met ingang
van 10 Mei 1946, zes jaar na de beurs-
sluiting in 1940, zullen de aandeelenru
brieken trapsgewijs in den beurshandel
worden ingeschakeld. Geen verkoopver-
gunningen meer noodig: niet alleen oud
bezit, ook nieuw bezit verhandelbaar:
geen dubbele blokkade voor rechtsherstel:
herbelegging van losbare stukken moge
lijk. zoomede ruiltransacties. Maar *nu
de voorwaarden van den minister: aan-
koopen alleen met vrij geld; bij verkoop
van oud bezit 50% van de opbrengst ge
blokkeerd, van nieuw bezit 100%, zoodat
men zich ter beurze terecht afvraagt waar
straks de verkooporders vandaan moeten
komen. Het oud bezit is meest in handen
van kapitalisten, die bij verkoop weinig
beiang hebben, terwijl zij, die na 10 Mei
1940 fondsen kochten, dat gedaan hebben
ter tijdelijke beiegging van gelden, welke
irï hun bedrijf waren vrijgekomen en
thans geleidelijk weer moeten worden ge-
employeerd. Waarom zal iemand, die
nieuw bezit heeft, gaan verkoopen als
de opbrengst geblokkeerd wordt? Hoog
stens zal hij misschien een ruiltransactie
mogen uitvoeren, maar geld krijgt hij er
niet mee in handen. De minister is wel
een. goed koopman: hij rekent steeds naar
zich toe. Want al klinkt het mooi, dat
verkoop van oud bezit 50% in vrij geld
oplevert, men vergete niet dat de koo-
per 100% in vrij geld betaalt en de mi
nister dus 50% aan de geldcirculatie ont
trekt, wat natuurlijk zijn bedoeling is,
ook met de blokkade van de opbrengst
van nieuw bezit, hetwelk door den koo-
per met 100% in vrij geld wordt betaald,
maar bij den verkooper voor 100% wordt
geblokkeerd. Iemand ter beurze heeft
het zoo uitgedrukt: ,,de effectenbeurs moet
blijkbaar dienst"- doen als zuigpomp op
het vrije geld ter correctie van een ver
keerd financieel beleid".
Neen, bevredigend is deze regeling al
lerminst. nog afgezien van het K% dat
bij verkoop ten bate van Rechtsherstel
betaald moet worden.
Intusschen hebben de bezitters van ge
blokkeerd geld, dat straks niet meer be
legd mag worden, uit de nieuwe bepalin
gen hun conclusies getrokken en ijlings
obligaties aangekocht, waardoor deze tot
fanevprijzen gestegen zijn. de 4% Neder
land 1941 tot ca. 105%, 3V'2% staats- en
gemeenteobligaties tot 104%, 2*4% N. W.
S. tot 91*4%. Straks zal men deze obli
gaties in elk geval tegen aandeelen kun
nen verwisselen.
We leven wel in een. nieuwe wereld!
Victor Emmanuel
Enzo Selvaggi, de leider van de groot
ste monarchistische partij in Italië, heeft
volgens Un. Press, bekend gemaakt -dat
koning Victor Emmanuel van plan is
„binnen 5 a 7 dagen te abdiceeren of Italië
le verlaten en nooit meer als koning te
regeeren". Wanneer het onderzoek dat
het Huis van Savoye instelt, uitwijst dat
het referendum zich zal uitspreken vóór
de monarchie, zal Victor Emmanuel for
meel afstand doen van den troon ten
gunste van kroonprins Umberto. Mocht
het onderzoek uitwijzen dat het Italiaan-
sche volk zich voor den republikeinschen
regeeringsvorm zal verklaren, dan zal de
koning voor het referendum uit Italië
vertrekken en er nooit meer terugkeeren.
Nog liooger dan de Dromedaris is de
ladder van de Enklmlzer brandweer
mannen. Een aardige snapshot van de
spuildeinoiistraties, die dezer dagen ter
gelegenheid van het 125-jarig bestaan
van de Enlthüizer brandweer gegeven
werden.
In dezefi tijd van het jaar moeten steeds
meer jongemenschen uitmaken wat zij na
hun studietijd zullen gaan doen. Voor
velen is de keuze niet gemakkelijk. Een
meisje b.v., welk beroep zal zij kiezen?
Dat van verpleegster?
Dit is den laatsten tijd weer in het mid
delpunt van de belangstelling komen te
staan door publicaties in dagbladen over
het groote tekort aan ziekenhuispersoneel
en door een vurig beroep van den heer
Drees op de ministerieele radio-brug.
Er is veel geromantiseerd over het ver
pleegsterschap. dat echter vaker dan
eenig ander beroep dwingt, de bittere
werkelijkheid onder oogen te zien. Het is
zwaar. Een goede verpleegster zal dus,
zoowel geestelijk als lichamelijk 6terk
moeten zijn. om de moeilijkheden in haar
bestaan het hoofd te bieden. Aan haar
hoede is toevertrouwd een zaal met zieke
menschen. wier welzijn een voortdurende
aandacht eischt en wier geestelijke in
stelling ook al zijn ze slechts lichamelijk
ziek met de binnenkomst in het zieken
huis beperkt is tot de dagelijkscne dingen
van de kleine gemeenschap om hen heen.
Zij krijgt den mensch van zijn zwakke
zijden te zien en dat is een van de oor
zaken van de nuchtere, soms cynische
levenshouding van sommige verpleegsters
123. Een lakei kondigde aan: .JDe
snelle vier, sire.»' Wag- keerde zich 'om,
maar zag niets bijzonders. Angelius
nam de twee gasten bij den arm en
bracht ze buiten de troonzaal. Daar liep
door de lange gangdte zich eindeloos
uitstrekte, een op het oog doodgewone
looper waar ze al eerder over geloopen
waren, een looper met een streepje en
een bloemetje. Maar toen Angelius een
kastje aan den wand had opengemaakt
en de daarin aangebrachte schakelaar
had omgedraaid, begon de looper voor
uit te schuiven, de gang door. de trap
pen af naar den ingang van hel bijen-
slot. Wag en Warrel stonden verstomd
van dit makkelijke vervoermiddel, en
Wag zei tegen zijn vriend..Als we
thuis komen, wil ik ook zoo'n' ding in
mijn huis hebben. Maar de woorden
bestierven hem bijna in den mond.
De meestal ongeveer 20-jarige verpleeg
ster, pas van school en misschien nog niet
vaak van huis geweest, komt, als zij den
eersten proefcursus van 6 weken met goed
gevolg heeft doorloopen, in een drie- of
vierjarige opleiding, waarin zij tegen een
'vloed van nieuwe en soms schokkende er
varingen moet opzwemmen. Naast haat-
gewonen dienst heeft zij nog-diverse cur
sussen te volgen voor het verkrijgen van
de noodige bekwaamheid, waarvan zij aan
het einde van ieder jaar een proeve moet
geven. Aan het einde van haar leerlingen
tijd doet zij een examen, dat haar het bij
de wet ingestelde diploma kan opleveren.
Dan eerst kan zij zich ten volle verheugen
in het verrichten van haar taak. omdat zij
dan algeheele verantwoordelijkheid krijgt
en de ..hondebaan^jes" niet meer zoo vaak
hoeft te verrichten. Heeft zij haar oplei
ding in een ziekenverplegingsinrichting
gevolgd, en het diploma A behaald, dan
kan zij in enkele jaren het B-diploma
(voor verpleging van zenuw, en zielszie
ken) erbij krijgen. Zij doet er een jaar
minder over dan wanneer zij direct voor
diploma-B was opgeleid. Dit is in omge
keerde volgorde eveneens het geval.
Voor kraam-, kinder- of wijkverpleging
kan de gediplomeerde na eenige ervaring
en het afwerken van een verplicht pro
gramma een aanteekening op haar diploma
krijgen, waardoor zij bevoegd is zich
kraamverpleegster etc. te noemen.
De eischen van toelating als leerling
verpleegster zijn meestal minstens ULÖ-
diploma, een goede gezondheid en een
leeftijd van meer dan 20 jaar. Sommige
inrichtingen, zooals het Diaconessenhuis
te Haarlem, geven ook een extra opleiding
aan jongere meisjes, die niet over eén
ULO- of gelijkwaardig diploma beschik
ken.
De leerlinge verdient het eerste jaar
c.a. 400 met vrijen kost, vrije medische
behandeling, (verplichte) inwoning en kos-
telooze opleiding. Ieder jaar krijgt zij
eenige verhooging en er worden maat
regelen beraamd, de salarisschaal te ver
beteren.
Tot slot de bestaanszekerheid: een ver
pleegster is voor haar leven „binnen",
want zelfs in den ergsten crisistijd zal men
er niet toe overgaan, een deel van het ver
plegend personeel af te danken; als zij
tenminste niet uit haar moderne klooster
leventje gehaald wordt door een geliefden
jongeman, die haar een carrière als huis
moeder voorspiegelt. Laat zij zich echter
niet verbeelden, dat dit een knappe dokter
of een schatrijke patiënt zal zijn. Mis
schien is het iemand die nog nooit in een
ziekenhuis heeft gelegen en er evenmin
ooit over den drempel zou willen komen.
BINNENLAND
Alle Nederlandsche
beeldhouwers worden
opgeroepen deel te ne
men aan een prijsvraag
voor een oorlogsmonu
ment te Renesse ter ge
dachtenis aan de slacht
offers van door de Duit
schers aldaar begane
gruweldaden. Inlichtin
gen Paulus Potterstr. 13,
Amsterdam. De termijn
Sluit op 30 Juli 1946.
Een handelsverdrag
tussehen Nederland en
Denemarken is op 3 Mei
ie Kopenhagen gesloten.
Bijzonderheden zijn nog
niet bekend.
De vergunning voor
deblokkeering voor het
koopen van reismidde-
len in buitenlandsche
geldsoort is door de Ned.
Bank per 1 Mei inge
trokken.
Het eerste Fokker
zweefvliegtuig van de
66, die te Amsterdam
voor de Kon. Ned. Ver.
voor Luchtvaart in aan
bouw zijn, is aan de
Groningsche Zweefclub
afgeleverd,
BUITENLAND
Er zijn plannen om
alle spoorbruggen over
de Theems te vervan
gen door tunnels onder-
de rilver, Er zouden 24
tunnels noodig zijn die
230 millioen pondster-
ling zullen kosten.
De Britsch-Fransche
onderhandelingen over
den status van het Ruhr-
gebied zullen heden te
Parijs beginnen.
De eerste versOie
aardbeien zijn uit Ne
derland naar Engeland
gebracht per K.L.M.-
vliegtttig.
Juan Peron is uit
geroepen tot president
van Argentinië. Hij zal
op 4 Juni zijn functie
aanvaarden.
Antonescoe, de vroe
gere Roemeensehe dic
tator, is Maandag voor
het gerecht versenenen
tesainen met zeven an
dere beschuldigden. Het
proces zal ongeveer een
maand duren.
25 Duitsche geleer-
ien zullen naar Engeland
gebracht worden om te
assisteeren bij de onder
zoekingen over raket
aandrijvingen. Zij zul
len niet als krijgsgevan
genen worden behan
deld, doch volgens Duit
sche maatstaven gesala
rieerd worden.
Generaal Student,
bevelhebber der para
chutisten in het Westen
jn 1940 en later bij de
verovering van Kreta,
staat te Luneniburg te
recht wegens verant
woordelijkheid voor de
door parachutisten be
dreven misdaden.
Haarlem en Omgeving
Ds. C. Veenhof uit
Utrecht, onze oud-stad
genoot, zal Woensdag 19
Juni zijn inauguratie
houden als hoogleeraar
aan de Theologische
Hoogeschooi der Gere
formeerde Kerken (on
derin art. 31 K. O.) te
Kampen.
Op liet drietal voor
predikant bij de Ned.
Herv. Gemeente te Am
sterdam komt voor Ds.
J. Bronsgeest te Velsen.
Te Nieuw Vennep
is beroepen als tweede
piedikant .bij de Ned.
Herv. Gemeente met
standplaats Abbenes Ds.
J. Breeuwsma te Garst-
huizen.
Zuster Sophie van
der velden herdenkt op
den lOen Mei den dag
waarop zij'25 jaar gele
den in dienst trad bij.
het Diaconessenhuis te
Haarlem. Men zal de ju-
tailaresse Vrijdag a.s. van
1517 uur kunnen ge-
lukwenschen.
Ds. H. W. Meihuizen
te "s Gravenhage heeft
afwijzend beschikt op
het verzoek zich be
schikbaar te stellen voor
een beroep van de Haar-
lemsehe Doopsgezinde
gemeente.
De biwirtvereeniging
„de Vijfhoek" herdenkt
de bevrijding met een
feestavond op Maandag
13 Mei in het gebouw
van den Haarlemschen
Kegelbond. Hier zullen
optreden de Marinuc-
ci's. Daarna is er bal
tot 2 uur.
De heer J. Boo
gaard zal Zaterdag 11
Mei 25 jaar in dienst
zijn ais courantenbezor
ger van Haarlems Dag
blad.
