In de
Regeering veroordeelt
de havenstakingen
De Staten-Generaal
ontvangen Churchill
Donderdagmiddag drie uur.
President mr. W. L. baron de Vos van
Steenwijk, stram en recht, had het pre-
sidentieele gestoelte beklommen en ze
telde. Een man als hij zit niet, maar ze
telt. Beneden hem was het een wirwar
van Kamerleden en genoodigden, schier
allen in het zwart. Weinig uniformen.
Weinig dames. Het gezelschap bij de
plechtigheden van Staat is veel minder
kleurrijk en pralend dan vroeger. Ver
sobering i.s ingetreden. Maar niet in de
aankleeding van de Ridderzaal zelf, die
zoo mooi zou kunnen zijn als er veel van
weggenomen en weinig voor in de plaats
gesteld werd. Laat ons er niet over uit
weiden.
Boden rinkelden met belletjes. De zit
ting scheen geopend te zijn. De President
verhief zijn stem en een versterker ver
hief haar verder, tot in de eeuwenoude
gebinten. Hij benoemde de Kamerleden
Welter, van der Goes van Naters en
Wendelaar in de commissie, bestemd om
den Heer Churchill in- en uitgeleide te
doen. De commissie verrees snel en ge
hoorzaam en begaf zich op weg.
Electrisch licht flapte aan in de mo
derne kronen en deed de Ridderzaal nog
meer onrecht dan haar vloertapijten en
meubelen.
De Regeering verscheen daarop van
links, aangevoerd door professor Scher-
merhorn en zette zich op twee stoelen
rijen vlak tegenover de verhevenheid,
waarboven de roode troonhemel prijkt:
de minister-president in het midden voor
aan, met minister Drees aan zijn rech
terhand.
De Raad van State verscheen van
rechts, aangevoerd door zijn vice-presi
dent en zette zich achter de Regeering.
Staatsraad mr. J. B. Kan 'trok de aan
dacht der tribune. Hij is gebruind, spor
tief, niet verouderend. Net als vroeger.
Er waren natuurlijk meer autoriteiten.
Dit is geen tijd om er een lijst van te
geven. De hoogsten zijn genoemd: Staten-
Generaal, Regeering, Raad van State.
Het werd halfvier, het officieele aan-
vangsuur. Meteen drong gejuich van bui
ten tot ons door. Even later verrezen
allen van hun zetels en een daverend
applaus, dat minuten scheen te duren,
zette in.
Winston Churchill, gevolgd door zijn
vrouw en dochter, begeleid door den
Britschen ambassadeur Sir Neville Bland
en andere leden der ambassade, verscheen
in het middenpad. Het gezelschap begaf
zich naar de verhevenheid onder den
troonhemel en nam plaats tegenover Re
geering, Raad van State en President-
in-den-hooge, links en rechts geflankeerd
door de leden der Staten-Generaal en de
genoodigden.
De President hield zijn welkomstrede,
die kort was en veelzeggend. Het ver
wonderde velen en ook ons, dat die rede
in het Nederlandsch werd uitgesproken,
waarvan de Britsche gasten natuurlijk
geen woord konden verstaan. Wel bleek
uit Churchill's antwoord, dat hii tevoren
van den vertaalden inhoud op de hoogte
was gesteld, maar waartoe dient dit
zonderlinge protocolaire gebruik? Moet
Nederland daarmee zijn zelfvertrouwen
demonstreer en? Het heeft dat immers
toch! Dit scheen overdreven en ouder-
wetsch en deed onbehagelijk aan: niet
de inhoud van de presidentieele rede,
maar haar onverstaanbaarheid voor hem,
tot wien zij gericht was.
Rede De Vos v. Steenwijk.
„Namens de Nederlandsche volksver
tegenwoordiging heet ik U mr. Churchill,
welkom in haar midden. Wij zien in U
den grooten staatsman, aan wien na
Gode niet alleen Nederland, maar het
geheel beschaafd Europa, ja de gansche
wereld het verschuldigd is, dat tenslotte
de onafhankelijkheid en de vrijheid der
volkeren is bewaard gebleven. Algemeen
is de erkentelijkheid deswege hier te
lande".
„Wij geven er ons volkomen reken
schap van en erkennen het met groote
dankbaarheid, dat mede en in hooge
mate aan Engeland's krachtdadigen bij
stand in de latere jaren Nederland het
herstel van zijne onafhankelijkheid heeft
te danken. Die te dezen Engeland zegt,
zegt Winston Churchill".
„Thans zal Europa zich moeten aan
gorden om zijne beschaving op het Chris
tendom gegrondvest, te redden. Ook te
dien aanzien hebben, evenals in den oor
log, het Engelsche volk èn de Nederland
sche natie eene gelijke, gemeenschappe
lijke roeping. Moge het U gegeven wor
den, naar Gods bestel en onder zijn ze
gen welhaast, ook daaraan Uwe beste
krachten te wijden. Dan kunnen wij in
vol vertrouwen op den Heere der Heir-
scharen de toekomst rustig tegemoet tre
den".
Winston Churchill stond op, toen de
President geëindigd had, begaf zich naar
den kleinen katheder en had opnieuw
een daverend aonlaus in ontvangst te
nemen, eer hij zijn rede begon.
Het is lange jaren geleden, in vooroor-
logsche tijden, dat ik hem vaak in het
Lagerhuis heb gezien en gehoord. Hij is
uiterlijk niet veranderd. Het gelaat is even
rimpelloos als vroeger, zijn weinige ha
ren zijn niet vergrijsd. Hij is zwaarhjvi"
maar stoer: zijn langzame bewegingen
maken den indruk van ingehouden lo-acM
De stem doet hetzelfde. Als zij zich ven
heft wordt zij zwaar en doordrinee""''
Zijn uiterlijk en ontreden symbol)seere-
die onverzettelijkheid, die wij in
de oorlogsjaren in het Britsche volk zoo
bewonderd hebben.
Rede Churchill.
Winston Churchill eindigde zijn rede
onder een herhaald algemeen applaus.
De President richtte woorden van dank
tot hem, opnieuw in het Nederlandsch.
Dadelijk daarop vertrokken Churchill
en de overige Engelsche gasten, nadat
Churchill onzen minister-president har
telijk de hand geschud had en enkele
woorden met hem gewisseld. Buiten
werd de groote man opnieuw met luid
gejuich begroet.
„Mijnheer de Voorzitter, mag ik op mijn
beurt U feliciteeren met de vorderingen,
in dit land sinds de verdrijving van de
Duitsche overweldigers gemaakt. Neder
land heeft zeer snel zijn stabiliteit en
kracht in Europa herkregen. Ik feliciteer
al die personen in openbare functie van
harte, die zonder onderscheid van par
tijen of persoonlijke belangen tot deze
prestatie hebben bijgedragen.
De stabiliteit van de Nederlandsche
constitutie, gebaseerd op de vereeni-
ging van Kroon en volk, is een voor
beeld voor vele landen. Ik vertrouw,
dat Uw aangelegenheden in het buiten
land even voorspoedig zullen gaan als
in het binnenland. Wij in Engeland
kennen en waardeeren de diensten, die
Nederland in recente en vroegere tij
den aan de Europeesche vrijheid heeft
bewezen."
„Nu ik hier het woord voer en mijn
woorden wellicht ver zullen worden uit
gedragen, is hel mijn eerste plicht de hei
ligheid der rechten van de kleine landen
vast te leggen. Wanneer ik dit doe. baseer
ik mij op die groote figuur uit het libe
rale Victoriaansche tijdperk, Gladstone,
die verklaarde, dat er geen onderscheid
bestaat tusschen groote en kleine naties.
Er is een absolute gelijkheid tusschen
hen."
„Het is de plicht der groote mogend
heden ervoor te zorgen, dat de rechten
strikt worden nageleefd. Het is de plicht
van de Vereenigde Naties, die rechten in
ternationaal te sanctioneeren, waarvoor
Nederland terecht zoo beroemd is, en te
vens toe te zien, dat de macht van het
recht uiteindelijk door de macht van het
geweld zal worden beschermd."
Het nationalisme
,Is het een kwaad of is het een goed?
Waar nationalisme gelijk staat met het
verlangen naar macht en naar overheer-
sching door overmacht of geweld, waar
het de ongebreidelde zucht beteekent om
de voornaamste in de wereld te zijn, daar
is het een gevaar en een kwaad. Waar
nationalisme echter beteekent liefde voor
traditie en beschaving, liefde voor het
land en bereidheid om ervoor te sterven,
waar het beteekent de geleidelijke opbouw
door de eeuwen heen van een sociaal ge
heel, dat nationaal in aanzien staat, daar
is het de eerste van alle deugden.. Het is
inderdaad de pijler voor een vooruitstre
vende en gelukkige volken-familie. Som
migen van onze oppervlakkige denkers
of van onze valsche leiders en er zijn
er velen heden ten dage maken geen
onderscheid tusschen deze twee afzonder
lijke en tegenoverelkaar staande opvattin
gen."
„Wij staan' tegenover twee voorname
taken. De welvaart van Europa moet
herleven en de Europeesche beschaving
moet weer oprijzen uit de chaos en
het bloedbad, waarin zij was gedom
peld. Tegelijkertijd moeten wij alle
maatregelen nemen voor de veiligheid
van de wereld, teneinde te verhinde
ren, dat wij opnieuw door een ramp
zouden worden getroffen. In deze beide
taken heeft Nederland een belangi'ijk
aandeel. Het herstel en de wederop
bouw van Europa, physiek en moreel,
wordt bezield en geleid door de ver
wante opvattingen van vrijheid en de
mocratie."
„Zijn er gerechtshoven, vrij van storen
de invloeden en van bedreigingen met het
geweld der massa? Zullen deze hoven zich
houden aan gevestigde wetten, welke in
den menschelijken geest geassocieerd zijn
met de ruime beginselen van eerlijkheid
en rechtvaardigheid? Zal er „eerlijk spel"
zijn voor armen en rijken? Zullen de rech
ten van het individu, binnen de grenzen
van zijn plicht tegenover den staat ge
handhaafd worden, tot gelding kunnen
komen, hoog gehouden worden? Kortom,
bezit de regeering het volk, of bezit het
volk zijn regeering? Dit zijn de duidelijke
criteria, waaruit de politieke opvattingen
I en gevoelens van een gemeenschap kun-
nen blijken.
De tweede taak.
Laten wij ons nu bezinnen op onze an
dere groote taak: het bouwen van een
wereldomvattende veiligheidsorganisatie,
waarbij alle volkeren, groote en kleine,
een groot en diepgaand belang hebben.
Hoe meer de groote mogendheden van
thans tezamen gebonden zijn met banden
van trouw en kracht, des te doeltreffen
der zullen de waarborgen tegen d$n oor
log zijn, en des te grooter dé veiligheid
van staten en volkeren.
Het is natuurlijk duidelijk, dat de aan
gelegenheden in Groot-Brittannië en het
Britsche gem eenebest steeds meer ver
weven worden met de aangelegenheden
van de Vereenigde Staten van Amerika
en dat een onderling ten grondslag lig
gende eenheid van gedachte en overtui
ging groeiende is tusschen de volkeren
van de Engelsch sprekende wereld. Voor
de geheele wereld kan een dergelijke
breede en fundamenteele synthese niets
dan voordeel beteekenen. Wij hopen, dat
ons twintigjarig verdrag met Sowjet-
Rusland, dat niet in strijd is met andere
verbintenissen, een van de zekere plecht
ankers van den wereldvrede zal blijken
te zijn. Wij vertrouwen, dat tegelegener-
tijd de natuurlijke eenheid en verbonden
heid tusschen Groot-Brittannië en
Frankrijk opnieuw haar bevestiging mo
gen vinden in een formeel document. Wij
hopen, dat de Westelijke en Oostelijke
democratieën in Europa in steeds hechter
vriendschap zullen optrekken.
Ik zie geen reden, waarom niet ten
slotte, onder de hoede van een wereld
organisatie, de Vereenigde Staten van
Europa zouden verrijzen, zoowel van Oost
als van West-Europa, welke Vereenigde
Staten het continent zouden kunnen ver
eenigen op een wijze, welke nooit ge
kend is sedert den val van het Romein-
sche rijk en in welke geheel haar bevol
king zou kunnen tezamen wonen in voor
spoed, rechtvaardigheid en vrede."
Tegenmaatregelen op komst
De Regeeringsvoorlïchtingsdienst deelt
mede:
Gedurende bykans een maand is in de
Nederlandsche havens een staking gaan
de, die het uitvaren van schepen belem
mert en den laatsten tijd ook het laden
en lossen van zeeschepen vertraagt en be
moeilijkt. De ontwrichting, die aldus te
weeg wordt gebracht in onze overzeesclie
verbindingen, die het na een vijfjarige
afsluiting eindelijk weer mogelijk maak
ten te voorzien in de dringende behoefte
aan voedingsmiddelen, grondstoffen en
andere goederen, waaraan hier te lande
een groot gebrek bestond en de gelegen
heid verschafte het personenvervoer met
onze overzeesche gebiedsdeelen te her
vatten, bedreigt onze geheele bevolking
met zeer ernstige gevolgen.
In overzeesche havens in Amerika en
elders liggen groote hoeveelheden voor
Nederland bestemde goederen, die in be
langrijke mate tot herstel van het door
Een overzicht In de Ridderzaal tijdens de rede van den Britschen oud-premier
in de zitting van de Eerste Kamer. (P)
den oorlog lamgelegde economische le
ven kunnen bijdragen, op verscheping te
wachten. Te wijzen is b.v. op belangrijke
partijen suiker, die in het tekort van de
eerstkomende maanden moeten voorzien,
op ma is en gerst, op lijnzaad ter verbete
ring van onze vetpositie, op textiel en.
schoenen, op productiemiddelen tot her
stel van onze industrieele uitrusting. De
Nederlandsche schepen, die voor het ver
voer dezer goederen zijn aangewezen,
kunnen echter bij gebrek aan een voltal
lige bemanning niet vertrekken en kost
bare tijd gaat met noodeloos wachten
verloren. Buitenlandsche scheepsruimte
kan voor dit vervoer niet worden ver
kregen, omdat Nederland geen voldoende
vreemde betaalmiddelen ter beschikking
heeft. Het werk in de havens, dat met
zooveel ontplooiing van energie en werk
lust op gang is gebracht, neemt ziender
oogen af.
Onze landgenooten in Oost-Azië, man
nen, vrouwen en kinderen, die jarenlang
aan de grootste ellende in interneerings-
kampen ten prooi zijn geweest en reik
halzend uitzien naar scheepsgelegenheid
-om naar het vaderland terug te keeren,
moeten diep teleurgesteld ervaren, dat
de lang verbeide schepen uitblijven en
hun belangen blijkbaar niet in tel zijn
bij hen, die deze stagnatie veroorzaken.
Wat is de reden-van deze staking? Op
4 April is een nieuwe collectieve ar
beidsovereenkomst voor zeevarenden in
werking getreden.
Een deel van de zeelieden onder lei
ding van de Eenheids-Vak-Centrale
meent deze nieuwe loon- en arbeidsvoor
waarden niet te moeten aanvaarden en
tracht met politieke agitatiemiddelen en
bedreigingen met geweld de werkwilli
gen, die verreweg de meerderheid vormen,
van hun werk af te houden.
Toen de zeeliedenstaking weinig suc
ces bleek le hebben is de E. V. C. de
havenarbeiders er in gaan betrekken ten
einde het lossen en laden te verhinderen.
Zoowel van Nederlandsche schepen als
van buitenlandsche, die niets met het
conflict te maken hebben.
Op het oogenbllk liggen in Amsterdam
en Rotterdam ter lossing schepen met
soyaboonen, soyaolie, vleesch, suiker en
rogge. Komt de soyaolie niet deze week
ter beschikking van de margarinefabri
kanten, dan dreigt 26 Mei een rantsoen-
verlaging van vet.
De levensbelangen van het Nederland
sche volk worden zoodoende op de meest
onverantwoordelijke wijze tot speelbal
gemaakt van een door een kleine groep ge-
voerden machtsstrijd, waaraan het alge
meen welzijn volkomen wordt opgeofferd.
Een dergelijke staking. waaraan iedere
redelijke grondslag ontbreekt, mag noch
door het Nederlandsche volk in zijn ge-
geheel, noch door de Nederlandsche rcgce-
ring worden geduld. Alle maatregelen, die
ten dienste staan, zullen derhalve worden
genomen om het scheepvaartverkeer onder
Nederlandsche vlag van Nederland uit. als
mede het lossen en laden van schepen
voortgang te doen hebben.
Nieuwe legercorpsen
Bij K. B, is bepaald de oplichting van:
Regiment ..Prinses Irene": Regiment Stoot
troepen; le, 2de en 3e Miirailleurbataljon;
ie Verkenningsregiment: 9de Regiment Veld
artillerie; lste. 2de en 3de en 4de Regiment
Pantserafweergeschut; 3de Regiment Lueht-
doelartillerie; lste Regiment Pioniers; lste
Regiment Verbindingstroepen; lste, 2de, 3de
en 4de Geneeskundige Afdeeling; ist.e, 2de
3de en 4de Bataljon Aan- en Afvoertroepen
lste afdeeling technische troepen en lste
bataljon uitrustingstroepen, van welke een
heden de vredessamenstelling nader zal wor
den vastgesteld.
