IJmuider Courant
De Fransche Crisis
Engeland krijgt Amerikaansche leening
Dönitz liet Athenia
,1© wenschtDuitschekolenmijnen
60c Jaargang No. 18326
Bureaux: Kennemerlaan 154,
ÏJmuiden - Telefoon 5437
Te Haarlem: Gr. Houfcstr. 93
Telefoon 10724.
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Zaterdag it Mel 1040
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p. week 31 ct.
per kwartaal f 4.
DE politieke crisis in. Frankrijk, ont
staan doordat de kiezers bij het
Zondag gehouden referendum de ont
worpen grondwet der Vierde Republiek
verworpen hebben, heeft tot veel be
schouwing aanleiding gegeven. In feite
is de toestand nu zoo, dat op 2 Juni
opnieuw een constitueerende vergade
ring gekozen moet worden, die evenals
de vorige zeven maanden tijd zal krij
gen .om een grondwet te ontwerpen,
waarover weer bij referendum zal
worden beslist. De coalitie-regeering
heeft inmiddels besloten, tot 2 Juni in
functie te blijven. In die paar weken
'tijds moeten de verkiezingen voor de
nieuwe constituante worden voorbe
reid en zullen ongetwijfeld de drie'
groote partijen, die ongeveer even sterk
vertegenwoordigd zijn in de huidige
Vergadering, haar uiterste krachten in
spannen om een beslisend voordeel te
behalen.
Blijkens een uitslag van het referen
dum zou de M.R.P., de links ge
oriënteerde Katholieke Volksbeweging,
daarop nu de beste kansen maken. De
ontworpen Grondwet was immers door
een linksche meerderheid, bereikt door
het samengaan van de communisten en
de socialisten, aangenomen. De M.R.P.
had tegengestemd, voornamelijk op
grond van het voor haar onaanvaard
bare één Kamer-stelsel en ook wegens
andere bezwaren, die o.a. de voorge
stelde positie van den President der Re
publiek betroffen. In de Derde Repu
bliek was de President al in hoofdzaak
een decoratieve figuur, maar volgens
het nu ingediende ontwerp zou hij een
volkomen marionet worden, wien zelfs
de bevoegdheid tot aanwijzing van den
kabinets-fbrmateur was ontnomen. De
M.R.P. zag in deze plannen een com
munis tischen opzet om op den duur
alle troeven in handen te krijgen. Voor
een domineerende partij zouden inder
daad de kansen, om bij zulk regime
de macht geheel in handen te krijgen,
gunstig worden. De M.R.P. vergeleek
de ontworpen grondwet daarom voort
durend met de befaamde constitutie
van Weimar, die de Duitsche republiek
in de jaren 1919—1933 naar den onder
gang voerde en in handen van de dic
tatuur speelde.
Zullen op 2 Juni de Fransche kiezers
de positie van de M.R.P. aanmerkelijk
versterken en die van de communis
ten verzwakken, waarna wellicht in een
nieuwe Constituante een meerderheid
van socialisten en linksche Katholie
ken de regeering zal vormen? Dat is
nog de vraag. In een Huis van ongeveer
550 zetels hebben de drie groote par
tijen er nu elk ongeveer 140. Volgens
sommigen is de kentering bij het re
ferendum veroorzaakt, doordat een be
langrijk aantal socialistische kiezers
naar de zijde van de M.R.P. is overge-
loopen. Mocht dit. juist zijn en bij de
verkiezing van de nieuwe Constituante
bewaarheid worden., dan zou de M.R.P.
slechts versterkt worden ten koste van
de socialisten. Ingrijpende verandering
in de situatie is evenwel alleen te
verwachten als de communisten een
aanmerkelijk aantal zetels verliezen.
Onmogelijk schijnt dat niet, want de
kracht van het communisme in een land,
waarin de kleine burger en de boer zoo
lang de overhand hebben gehad, blijti
een twijfelachtige zaak. Het communis
me moge in een periode van inzin
king en ontevredenheid tijdelijk succes
in -Frankrijk kunnen behalen, het
teekent niet den landaard. Gebeurte
nissen in de negentiende eeuw hebben
ook wel bewezen, hoe spoedig hevige
beroeringen in Frankrijk door terug
slag gevolgd kunnen worden. lietis
lang niet ondenkbaar dat de verkiezin
gen oo 2 Juni een groote stemmenver-
schuivins ten nadeele van de commu
nisten zullen toonen, nu bet referendum
de mogelijkheid van een overwinning
der tegenpartij heeft bewezen.
Buitenlandsche waarnemers hebben
overigens nog een bijzonder verschijn
sel vastgesteld. Dat i? de apathie, die by
een groot deel der bevolking ook ten
aanzien van het referendum gebleken
is. De opkomst van de kiezers (85%)
is goed geweest, maar de groote par
tijen hebben dan ook alles in het werk
gesteld om hen ter stembus te drij
ven. De indruk is evenwel gewekt, dat
de meesten zich om de grond wets-arti
kelen maar weinig bekommerden. Dat is
voor een vanouds zoo sterk-oolitisee-
rend volle als het Fransche merkwaar
dig. De belangstelling scheen zich te
beoalen tot meer of minder aanhanke
lijkheid iegens de betrokken partijen. En
zij bleef vrij vaag en mat. Ik behoef
dat niet nader te omschrijven: ook m
ons land is de stemming ten aanzien
van de naderende verkiezingen mat.
Dal is een ongunstig verschijnsel en m
den toestand, waarin een land als
Frankrijk verkeert kan het een gevaar
worden. Niet ten onrechte heeft de
Engelschman Paul Anderson, Parijsch
correspondent van Thé Observer, onge
merkt dat dit verschijnsel inderdaad
overeenkomst vertoont met de sfeer van
de republiek v%n Weimar.
De uitslag van het referendum heeft
de Fransche socialistische partij (de
S.F.I.Ó.) die blijkbaar niet zoo erg van
harte met de communisten had samen
gewerkt. in een onaangename stelling
gebracht. Zij beeft vele moeilijkheden
in het. vooruitzicht en loopt de kans,
tenslotte het gelag te moeten betalen.
Hef woord is aan
Het moment, waarop tie promotor, prol'. It. P.
Cliurcliül de bul overhandigt.
C'le ver inga aan Doctor Winston
(P)
De Senaat van de Vereenigcle Staten heeft Vrijdagavond met 4« tegen 84 stem
men liet wetsvoorstel tot het verstrekken van een leening van 3748 millioen dollar
aan Groot-Brittannië goedgekeurd.
Het wetsvoorstel, dat bijna vier weken hij den Senaat in behandeling is geweest,
gaat nu naar liet Huis van Afgevaardigden. De overeenkomst is door liet Britsclie
parlement reeds goedgekeurd.
Te voren lieeft de Amerikaansclie Senaat nog twee amendementen verworpen.
tot zinken brengen
Een speciale verslaggever van het A.N.P.
seint: Met een uitdrukking van hoogmoed
op zijn bleeke, spitse gelaat heeft DÖnitz
een den geheelen dag durend kruisverhoor
zonder een oogenblik van aarzeling door
staan. Tegenover de telkens in de vragen
terugkeerende orders, die het redden van
drenkelingen vei-boden. riep hij uit, dat
zij noodzakelijk waren geweest om „bij
het redden van den tegenstander niet door
den tegenstander te worden vernietigd."
Hij moest toegeven opdracht gegeven te
hebben, het logboek van de duikboot, die
„Athenia" tot zinken bracht, te verval-
schen, teneinde de Duitsche propaganda
gelegenheid te geven het incident op reke
ning van Engeland te kunnen schrijven
verdediger legde een brief over van 67
duikbootcommandanten, die thans gevan
gen zijn, waarin zij zeggen, dat zij Dönitz'
bevelen, sprekende over vernietiging van
bemanningen, nooit als een aanmoediging
tot moord hebboen opgevat.
Ook de suggestie zijnerzijds tegenover
Hitier, dat bezetting van Spanje noodig
was. mocht volgens hem niet ernstig wor
den genomen, daar Duitschland daartoe in
dien tijd geen middelen meer bezat.
Dönitz noemde zich voorstander van een
ideologische vorming van soldaten, omdat
de eenheid van het Duitsche volk de
krachtbron voor öe oorlogvoering was.
Met politiek had dat volgens hem niets te
maken. Nadat hij herinnerd was aan zijn
uitlating, dat „Joden gif spreidden .in het
Duitsche volk", riep hij uit: ..geen mensch
in de Duitsche marine heeft aan geweld-
maatregelen tegen Joden gedacht".
Hoe men het referendum ook verklaren
wil, het blijft een uitspraak tegen de
communisten en de S.F.I.O. had zich
aan hun zijde geschaard. Dit is geen
sterke strategische positie met ver
kiezingen in het vooruitzicht.
Het Fransche politieke schaakspel
verkeert in een spannende phase. Het
•erdient aandacht. R- P*
Mijnwerkersstaking
in Ver. Staten
voorloopig geëindigd
John Lewis, de leider van de mijnwer
kers in de Ver. Staten, heeft den 400.000
mijnwerkers order gegeven weer aan het
werk te gaan tot 25 Mei a.s.
Deze hervatting van het werk is afhan
kelijk gesteld van toezegging door de
plaatselijke directies, dat de eventueele
loonsverhooglngen, welke bij onderhande
ling verkregen zullen worden, terugwer
kende kracht zullen hebben voor den tijd
van den vastgestelden termijn.
Castelar:
De geschiedenis der
menschheid is een voort
durende strijd tusschen
denkbeelden en belangen;
voor een oogenblik over
winnen altijd de laatste op
den duur slechts de denk
beelden.
Rantsoenverlagiiig
Britsclie leger
De Britsclie regeering heeft bekend ge
maakt, dat zij vanwege de ernstige voed
selsituatie der wereld, is overgegaan tot
een vermindering van de rantsoenen vm
het Britsche leger in het Moederland met
10 pCt. De verlaging zal per 1 Juni in
gaan en tot gevolg hebben, dat het rant
soenniveau van het. leger op ongeveer het
zelfde peil komt als dat der burgerbevol
king.
Polen censureert nog
Naar de Amerikaansche waarnemend
minister van Buitenlandsche Zaken mede
deelde, is het censureeren van een bericht
aan een Amerikaansch persbureau voor
namelijk oorzaak van hel opschorten van
de Amerikaansche credieten aan Polen.
Het betrof een politieke rede van den Pool
Banczijk, en de weigering van de Pool-
sche regeer,ing omdeze rede naar het
buitenland te doen seinen werd in de
Ver, Staten beschouwd als een mogelijke
schending van de belofte van Polen om
vrije verkiezingen te houden: deze belofte
was de voorwaarde voor het verleenen
van credieten tot een bedrag van 90 mil
lioen dollar, aldus Acheson.
Thijsse's Hof
Voort best ann verzekerd.
Het is bekend, dat de gemeente Bloe-
mendaal, door haar ongunsigen financi-
eelen toestand, gedwongen werd de sub
sidie van Thijsse's Hof te halveeren (van
f 2500 werd zij op f 1250 gebracht). De
vrees werd geuit, dat daardoor het voort
bestaan van dit mooie natuurmonument
in gevaar zal komen.
De onderhandelingen tusschen de ge
meente Bloemendaal en de Vereeniging
tot behoud van natuurmonumenten ge
opend zijn over hel scheppen van een
niuewe basis voor het voortbestaan van
Thijsse's Hof zijn nog niet afgeloopen,
maar ons werd verzekerd, dat in hoofd
zaak overeenstemming verkregen is, zoo
dat gerekend mag worden op een gunstig
resultaat.
Thijsse's Hof zal blijven voortbestaan
als een afzonderlijken tuin en dus niet
bij het Bloemendaalsche Bosch getrokken
worden.
Een laarf voor Churchill
Het is een oude gewoonte, dat iedere
promovendus aan de Leidsche Uni
versiteit van het studentencorps een
taart krijgt aangeboden. En waarom
Churchill dan niét?
Uit tien pond suikertien pond
amandelen en vele andere ponden
is door een Leidschen koeke bakker
een „taartje" gebouvjd van ruim
een meter groot. Het heidsehe uni-
versiteilsgebofyui is er in volle glorie
en zoete heerlijkheid op verrezen en-
in een muur is Churchill's hoofd
..aemetseld"
Gisterenavond is de taart aan den
hoogen Engelschen gast aangeboden.
Eet smakelijk, Mr. Winston Spencer
maar denk om. Uw maag!
w :9
Het Rijnvraagstuk aan de orde
Moens de Fernig, voorzitter van de
Kamer van Koophandel te Brussel, heeft
op een persconferentie gesproken over het
Rijnvraagstuk. Hij verwees o.m. naar de
verklaringen van Tavernier, voorzitter-
verslaggever van het comité voor kolen-
uitvoer bij het Intergeallieerd Comité
voor de studie van den wapenstilstand
en van het vredesverdrag, en van Emile
Duquesne, lid van de Belgische Rijn
commissie. Aan de hand hiervan vestigt
hij de aandacht op hel gevaar van een
Duitschland, dat over veel grootere ko-
lenvoorraden zou kunnen beschikken dan
al zijn buren samen.
De Belgische kolenproductie zal over
30 jaar met twee-derden gedaald zijn, op
welk tijdstip België afhankelijk is van de
Duitsche invoer. Dit verhoogt het nadeelig
saldo der handelsbalans met 300 a 400
millioen goudfrancs.
Het permanentcomité van de Belgische
Kamer van Koophandel heeft nu op 6 Mei
een motie goedgekeurd waarin aanspraak
gemaakt wordt op een deel van Duitsch-
land's natuurlijke rijkdommen ter com
pensatie van de toegebrachte schade. Te
vens wordt er op gewezen, dat bet .voor
België een levensbelang is, exclusief te
kunnen beschikken over de mijnproduc-
ten van het gebied ten W. van den Rijn,
dat aan de Oostgrens van België ligt, dat
het tevens voor België onontbeerlijk is een
aandeel te hebben in de winsten van
de kolenexploitalie in het Ruhrgebiöd en
ïn Westfalen In de motie werd o m. een
economisch en administratief toezicht door
België geëlscht in een gedeelte van het
gebied ten W. van den Rijn: een- econo
misch en adrpïnistral ief toezicht der Wes-
tersche Vereenigde Volken over het ko-
lengebied van den rechter Rijnoever en
van Westfalen, evenals de exploitatie on
der Geallieerd beheer. Tevens wordt ge
vraagd of België op den linker Rijnoever
de concessie zou kunnen krijgen voor de
exploitatie van grint en Rijnzand en of
een Belgische economische missie afge
vaardigd zou kunnen worden bij de Ge-
'allieerde autoriteiten, terwijl een Bel
gischRijnlandsche Kamer van Koophan
del zou kunnen worden opgericht.
