W aar schil"wieg
Vrij scherpe koersdaling der aandeeien
E.V.C. voorwaarden niet aanvaard
Minder brood
Sport in het Kort
Avonturen
Effecten- en Geldmarkt
Door de hervatting van den handel in
aandeeien op Vrijdag 10 Mei ji. heeft de
Amsterdamsche effectenbeurs een ander
en levendiger aspect gekregen. Al bleef
het op genoemden datum bij een voelen
en tasten naar bet evenwichtspunt tus-
echèn vraag en aanbod, zoodat geen no
teeringen werden opgemaakt, allengs zijn
ook op de aandeelenmarkt köopers en ver-
koopers tot elkaar gekomen en wordt
langzamerhand zichtbaar welke waarde
„de beurs" aan de aandeeien toekent
Zoolang niet met geblokkeerd geld kan
worden gekocht en de opbrengst van ver
kochte effecten voor de helft geblokkeerd
wordt, kunnen de koersen weliswaar nog
geen zuivere weerspiegeling zijn van de
waardeering der aandeeien, een globaal
beeld kan men zich daarvan nu toch in
elk geval weer vormen. En dat is" in vele
opzichten reeds een groote vooruitgang.
Het spreekt wel vanzelf dat de koers-
beweging op de eerste dagen na de her
vatting van den handel in sterke mate
fluctueerde. Er waren allerlei vreemde
factoren in het. spel. Kort voor 10 Mei wa
xen immers de obligaties scherp gestegen
door geforceerde aankoopen van hen, die
2e na 10 Mei tegen aandeeien wilden rui
len. Vandaar dat aanvankelijk voor obli
gaties een flauwe stemming bestond en
de eerste noteeringen voor de aandeeien
niet veel van de koersen van 4 September
1944. den laatsten 'oeursdag voor de slui
ting, afweken. Allengs is de invloed var
deze manipulatie verdwenen, tengevolge
waarvan de obiigatiemarkt zich heeft her.
steld en op de aandeelenmarkt de ver
kooporders de overhand kregen. Terwijl
we dit schrijven moet voor de aandeelen
markt van een bepaald flauwe stemming
gesproken worden, waarbij voor de lei
dende ïndustrieelen flinke tuimelingen
kunnen worden geconstateerd. We noemen
er enkeie: Leverbros 296251, Philips 369
355. Aku 187—135, Van Berkel 152—127,
Heineken 315245, Ned. Gist en Spiritus
485350. Bankaandeelen hielden zich vrij
goed, Incassobank 146135. Ned. Bank
149138, Amsterd. Bank 141130, Robaver
151130. Dat Indische banken een gevoe
lig verlies leden, kan niet verwonderen
Koloniale Bank 196140, Handelsbanken
124'i99. En evenmin verbaast het dat
aandeeien Holl. Bank Unie boven den
stopkoers 184215 opliepen, omdat nog
onlangs een gunstig rapport over.de laat
ete jaren gepubliceerd werd en aandeel
houders daarover nog dividend te wachten
hebben. Voor den beurshandel is het ver
blijdend, dat de omzetten tot een sinds de
heropening van de beurs ongekend niveau
zijn gestegen, ook al blijven ze nog ver
beneden het normale. In elk geval mogen
we zeggen dat we met den beurshandel op
den goeden weg zijn.
Het behoeft intusschen geen betoog dat
het thans heel wat moeilijker is een rede
lijke waardeeringsbasis voor de aandeeien
te vinden dan vóór en tijdens den oorlog.
Niet alleen de financieele positie der on
dernemingen en haar corrtmercieele voor
uitzichten komen daarbij aan de orde.
maar ook en vermoedelijk in veel sterkere
mate de nationale en internationale positie
van ons land en de hiermede ten nauwste
samenhangende verhouding tusschen geld
en goederen. Met andere woorden, houd;
het inflatieproces. dat thans onmiskenbaar
gaande is, aan of zal het kunnen worden
gestuit. De hier genoemde waardeerings-
factoren staan diametraal tegenover el-
kaar. Positie en vooruitzichten van het
Nederlandsche bedrijfsleven rijn voors
hands van dien aard, ddt daarop geen
hooge koersen kunnen worden gebaseerd.
Een onderneming als de Nederlandsche
Audiëntie van den
Commissaris der Koningin
De audiëntie van den Commissaris van de
Koningin in de Provincie Noord-Holland zal
in plaats van op Donderdag 30 oj
Vrijdag 31 Me: gehouden worden in het Pro-
vinciehuis te Haarlem van 10—12 uur.
ORGELBESPELING
EJr wordt een orgelbespeling gehouden ir
de Gioote of St. Havo-Kerk te Haarlem op
Donderdag 23 Mei 1946 's namiddags van 1516
uur door George Robert.
Het programma luidt: l. Preludium
Fuga a kl. t., J. S. Bach; 2. Koraalvoorspelen,
J. S. Bach, a. Durch Adam's Fall ist ganz
verderbt; b. Jesus Christus, unser Heiland,
der den Gottes Zorn wand; 3. Trio. L. v.
Beethoven; 4. Fantaisie C maj.. c. Franck;
5, Prélude et Fughettn, A. Rousse! 6. Oil'er-
loire sur Alina Redemptoris Mater", Jos.
Jongen,
De Radio geeft vanavond:
HILVERSUM I. 301.5 M.
18.00. 20.00, 23.00 Nieuws. VARA 18.15 Gr.pl.
18.30 Progr. v. d. Ned. Stnjdkr. 19O0 Inter
view VPRO 19.30 Lezing. 20.08 VARA De
speeldoos. 21.10 The Ramblers. 21.40 Hoorspel.
22.15 Nederlancsch programma. 22.45 Geeste
lijk leven. 23.15 Dansmuziek. 23.45 Avond-
klanken.
HILVERSUM II. 415.5 M.
RNIO 18.30 Het tijk overzee. NCRV 18.45
Exicn Morimi. 19.20 Concert in bes gr. HSn-
del. RNro 15.30 Engelsche les. 20 05 UW.
NCRV 29.20 Orkest. 22.15 Na het nteuws. 22.30
Vrij en blij. 23.00 Avondconcert.
AGENDA
WOENSDAG 22 MEI
Rembrandt: Charlie Chaplin's Festival (14
j.). Palace: Pastor Hall (18 Luxor: Macao
(18 j.). Deze drie: 14, 16.15, 19 en 21.15 uur
Frans Hals: Zet 'm op George 14, 16.30, 19
cn 21.15 uur.
DONDERDAG 23 MET
Zuiderkapet: Ds. I. Vasseur, 20 uur. Stads*
schouwburg: Oranje-hoteJ. 20 uur. Bioscopen:
ft\s Woensdag
Gist- en Spiritusfabriek, primus interpa-
res, heeft over 1945 5 dividend kunnen
uitkeeren, hetgeen een rendement van
nog niet ll/a beteekem. Vele bedrijven
hebben niets kunnen uitkeeren of met
verlies gewerkt en de vooruitzichten zijn
ook vanwege stijgende bedrijfskosten en
ie verwachten belastingen zoo onzeker,
dat vrijwel geen enkele directie zich aan
een prognose durft wagen. Een en ander
zou aanleiding moeten zijn tot een koers
daling van niet geringen omvang. Aan den
anderen kant echter staat de vrees
een verdere waardevermindering van het
geld, welke doorgaans tot een vlucht in
aandeeien en vaste goederen leidt. Neemt
men kennis van den open brief, welke
door vrijwel de geheele financieele wereld
aan de regeering gericht is en waarin op
het financieele regeeringsbeleid scherpe
critiek wordt uitgebracht, dan kan men
op het bedoelde gevaar niet. gerust zijn.
De vraag of de bevolking onder de huidige
omstandigheden in staat en bereid zal zijn
tot het zoo dringend noodige sparen hangt
voor geen gering deel van dat regeerings
beleid af. Zoomede de waardeering der
aandeeien. Leeringen wekken, voorbeel
den strekken.
Immigratie-vooruitzichten
in Zuiil-Afrika
Tijdens een vergadering van de Neder-
andschZuid-Afrikaansche vereeniging
is de mogelijkheid van emigratie naar
net land van goud en Sarie Marijs be
sproken. De ontdekking van nieuwe goud
aders in den Oranje Vrijstaat heeft deze
mogelijkheden gunstig beïnvloed en het
Nederlandsche aandeel in deze landver
huizing zal uiteraard in overeenstemming
zijn met een reeds vroeger gevestigde
traditie. Eén der sprekers waarschuwde
tijdens de vergadering tegen een ie groot
optimisme ten aanzien van de moeilijk
heden en het leven in „Suid Afrika". Als
een van de»grootste problemen, waarmee
ook dit land te kampen heeft noemde hij
het woningprobleem.
Nieuwe voorstellen
van Sjah rir
In een persconferentie heeft dr. Van
Mook meegedeeld, dat hij met Sjahrir den
politieken toestand van Nederland had
besproken. Sjahrir had hem medegedeeld
binnenkort naar Java te zullen reizen.
Na zijn terugkeer zal hij opnieuw dr. Van
Mook ontmoeten. Volgens dezen had
Sjahrir niet te kennen gegeven dan met
nieuwe voorstellen te zullen Icomen. Dr.
Van Mook achtte de mogelijkheid echter
niet uitgesloten, dat Sjahrir inderdaad
met zulke voorstellen zou terugkeeren.
Weigering deze organisatie tot
onderhandelingen toe te laten
In een langen brief is aan het bestuur
der E.V.C. meegedeeld, dat de voorwaar
den onder welke zü bereid was de zee-
iiedenstaking te laten eindigen, niet wor
den geaccepteerd en dat zij niet wordt toe
gelaten tot onderhandelingen, die over de
arbeidsvoorwaarden in de scheepvaart
zullen worden gevoerd.
Na een uitvoerig overzicht te hebben
gegeven van den in den oorlog ontstanen
toestand, en van den gevarentoeslag wijst
de schrijver erop, dat het loon voor een
matroos, een der laagst bezoldigde vol
wassenen aan boord 45 per week be
draagt plus vrije voeding.
..Is nu een loon van 45.per week
plus vrije voeding een loon, dat ten achter
staat bij dat van den Nederlandse hen ar
beider?., Bovendien wordt op dit loon
voorshands nog een toeslag van 50.
per maand en straks nog een van 25 be
taald. zoodat wel een zeer geleidelijke
verlaging van den vroegeren oorlogstoe
slag plaats heeft. Het. basisloon zelve blijft
bovendien rond dertig gulden hooger, dan
het :n den oorlog zelve was; het is meer
dan 100 hooier dan vóór den oorlog."
,.Het resultaat van uw pogingen om tot
een zeeliedenstaking te komen was gering"
zoo constateert de heer Brautigam. „Want
hei overgroote deel der zeevarenden heeft
aan uw oproep geen gehoor gegeven. De
kustvaart, de zeesleepvaart, het officieren
korps nam geen deel. Van de schepen,
waarvan gij de scheepsgezellen allen of
voor een deel in de staking betrok, ver
trokken de meeste na eenig oponthoud
met bemanningen bestaande uit leden van
de organisatie der contact-commissie. In
dien gij niet een staking van havenarbei
ders ontketend had kenmerk van zwakte
in het eigenlijk conflict, gelijk alle solïda-
riteitsstakïngen zijn dan ware van een
zeeliedenstaking sinds geruimen tijd niets
meer te merken geweest.
Nu wenscht u, met een afzien van de
dingen waarom de staking begon, voor den
vervolge als partij in het contract te wor
den toegelaten, waarvoor uw organisatie
eigenlijk het lidmaatschap van de contact
commissie van de organisaties van zee
varenden zou moeten verwerven op wier
werk uw critiek gericht was en wier leden
gij in uw staking poogde te betrekken.
De verwachting dat een dergelijk ver
langen na het gebeurde, thans zou zijn te
verwezenlijken, is ijdel.
Maar nu bovendien het contract getee-
kend is en partijen zich wederzijds ge
bonden hebben geen andere overeenkomst
met derden te zullen aangaan en ook
voorshands ter zake geen nieuwe onder
handelingen zullen voeren, kan er u wei
nig aan gelegen zijn als partner te fun-
geeren in een contract, waarvan de inhoud
u zooveel aanstoot gaf, dat gij er een sta
king tegen proclameerde."
De 3 "1 grootboekschuld
Het ministerie van Financiën deelt me
de, dat van 4 tot en met 14 Juni weer de
gelegenheid zal worden opengesteld om in
te schrijven op de 3 procent grootboek
schuld. De betreffende prospectus zal een
dezer dagen verschijnen.
Een aanwinst voor het
Frans Halsmuseum
„De Magere Compagnie"
van. Frans Huls.
Frans Hals' „Magere Compagnie" uit
het Rijksmuseum te Amsterdam is door
het rijk tijdelijk in bruikleen afgestaan
aan het Frans Halsmuseum te Haarlem,
waar het nu is opgehangen.
Hel eorporaalschap van kapitein Rey-
nier Reael en luitenant Cornells Michielsz.
Blaeuw werd in 1C33 bij Frans Hals be
steld, doch niet door hem voltooid. In
de archieven te Haarlem en Amsterdam
berusten archivalia, die gewagen van het
conflict tusschen Hals en zijn Amster-
damsche opdrachtgevers, die het stuk in
1637 door Pieter Codde lieten voltooien.
Onder de figuren op de linkerhelft van
het scljilderij, welk deel kennelijk van de
hand van Hals is, treft vooral de grandioos
geschilderde vaandrig, door den Duitsehen
schilder Liebermann eens „das prachtig
ste Stück Malerei" uit het Rijksmuseum
genoemd.
Met het oog op de internationale _graan_
positie zal het Nederlandsche broodrant
soen met ingang van 26 Mei voor de leef
tijdsgroepen boven vier jaar met 200 gram
per" week per persoon worden verlaagd.
Het rantsoen bloem zal op dien datum
voor alle leeftijden worden verminderd tot
50 gram per persoon per week.
Het uereidtekort aan graan heeft de
Combined Food Board het advies doen
geven het wekelijksche broodrantsoen te
bepalen op 2100 gram per persoon. Daar
het huidige broodrantsoen in ons land 2400
gram voor vorwassenen bedraagt met
enkele variaties bij de andere leeftijds
groepen zal door een nieuwe verlaging
van dit rantsoen ons voedingspeil verder
aan de critieke internationale voedselsitua
tie van het oogenblik worden aangepast.
Onze binnenlandsche graanvoorzie-
ning is, dank zij de vroegtijdige aan
koopen der regeering, :n vergelijking
met enkele andere landen niet ongun
stig. Hieruit vloeit voor ons de ver
plichting voort voor zoover mogelijk
mede te werken aan een billijke
verdeeling der beschikbare voorraden.
Het is; gezien de calorische waarde van
het huidig levensmiddelenpakket in ons
land, op dit oogenblik niet verantwoord
het broodrantsoen verder te verlagen dan
tot 2200 gram per normalen verbruiker per
week.
Minder suiker en vleesch
voor kleine kinderen.
Het suikerrantsoen voor kinderem van
0 t.m. 4 jaar zal met ingang van 26 Mei
worden verlaagd tot 200 gram per week,
waardoor dit rantsoen gelijk zal zijn aan
dat der overige leeftijdsgroepen. Eveneens
zal voor deze categorie op dien datum het
vleeschrantsoen van 150 tot 100 gram per
week worden verminderd.
Meer kaas voor de jeugd
en een extra vleeschbon.
Met ingang van 26 Mei zal het rantsoen
kaas voor de leeftijdsgroep van 15 t.m.
20 jaar worden verhoogd van 200 tot 300
gram per veertien dagen.
Tevens zal voor alle leeftijden boven
vier jaar op 23 Mei een extra bon voor 100
gram vleesch, geldig gedurende veertien
dagen worden bekend gemaakt.
VOETBAL. Als reserve voor het Ned.
elftal dat op Donderdag 30 Mei in België
speelt, zijn aangewezen v. Raalte (BI. Wit),
Caidenhove (DWS), v. Buitenen (HDVS),
Schijvenaar (EDO), Bergman (Bi. Wit) en Den
Engelsman (Quick, N.).
MOTORSPORT. Op 10 Juni zullen te
Hoorn de eerste motorraces van het nieuwe
seizoen gehouden worden. De Ned. Spoor
wegen verleenen hun medewerking door het
inzetten van extra-treinen uit Amsterdam
en Alkmaar.
KANOSPORT. Zondag werden onder
gunstige weersomstandigheden de eerste
korte-baanwegstrijden op den voorzaan ge
houden. In de hoofdnummers waren het de
HKV'ers W. v. d. Kroft, A. J. Bosse en Tj.
Kuperus, die met de eer gingen strijken; bij
de dames sleepte mej. A. de Waal Malefijt
de overwinning in de wacht. In de R II S
gemengd 500 M. behaalde mej. De Waal Ma
lefijt samen met v. d. Putten (Trekvogels)
de overwinning.
tegen het financieele beleid
De heeren prof. dr. J. R. M. van den
Brink, Tj. Greidanus, L. M. A. Thole, mr.
dr. J. P. van Tienhoven, profi dr. G. M.
Verrijn Stuart en prof. mr. F. de Vries,
hebben zich met een nota tot den mi
nister van financiën gewend. Daarin ma
ken zij hun groote zorg over den toestand
der staatsfinanciën kenbaar en geven
tevens de maatregelen aan, waarnjede
135. Weer snorde „de Snelle Vier
langs den weg, maar nu in omgekeerde
richting. Een oogenblik later stond het
voertuig voor het gemeentehuis van
het Lachende Dorp, en zitten de twee
vrienden beiden in een makkelijke stoel
tegenover burgemeester Lambrosius
Oolijk. Weer een half uur later stappen
Wag en Warrel met een ernstig gezicht
in hun wonderwagen en verdwijnen
met een sneltreinvaart uit het Lachende
Dorp. Waarom zoo'n haast? Het weer is
mooier dan ooit, de vogels zingen in de
bcomen en de bloemen kleuren en geu
ren in de zonnige warmte. Waarom
zoo'n haast, Wag en Warrel? Wag ziet
niets van de bloemenWarrel hoort niets
van de vogels, beiden merken ze heele-
maal niets van het kostelijk weer, ze
zitten gebogen in „de Snelle Vier', Wag
over rijn stuur en Warrel over een
kaart. Zoo nu en dan valt er een kort
woord, een aanwijzing, maar steeds
verder davert het snelle vervoermiddel
door het land. Voorbijgangers wijken
terzijde, een langzame slakkenmoeder
komt bijna onder den wagen, verder....
verder.... Zoo nu en dan kijkt Warrel
op het. klokje, dat in de „Snelle Vier"
bevestigd is en zijn geziclit staat zorge
lijk. Steeds vlugger rijdt Wag, de bloe
men en de huizen schieten als een
streeperige massa voorbij.
volgens hun inzicht inflatie kan worden
voorkomen.
Zij meenen, dat door het effect der geld-
saneering aanmerkelijke en onnoodige
schade wordt gedaan door het veel te
ingewikkeld systeem van deblokkeering.
Omzetting van het geblokkeerde geld in
verhandelbare doch niet beleenbare
staatsschuld lijkt hun alsnog de aange
wezen weg.
Nu aan de niet juist gewaardeerde koers
van den gulden niet meer valt te tor
nen, moet huns inziens daaruit de con
sequentie worden getrokken, dat een
prijsstijging lot ongeveer 200 procent moet
worden toegelaten. Door de verarming
kunnen de loonen niet in gelijke mate
worden opgevoerd. Een stabilisatie tot. on
geveer 180% ten opzichte van 1939 lijkt
ge wenscht, waarbij de loonen in de laag
ste loonklassen geheel moeten volgen of
daarboven uitgaan. In de hoogere loon
klassen zal de nominale stijging met een
daling van het werkelijke loon gepaard
moeten gaan. De subsidies, die nu op
loonen en prijzen worden gegeven, kosten
de schatkist honderden millioenen per
jaar.
Het tekort op de 6taatsbegrooting gaat
alle redelijke verhoudingen te buiten.
Daardoor zal de geldsaneering niet hel
pen. De onderteekenaars van de nota
achten het niet toelaatbaar thans tot ver
mogensheffing over te gaan. Dat mag
naar hun oordeel pas geschieden als de
staatsbegrooting in evenwicht ïs gebracht
en het economisch leven zich verder zal
hebben hersteld. En aan zal deze heffing
tot een aanmerkelijk hooger bedrag moe
ten worden opgevoerd. De staatsschuld
zal met 10 milliard moeten worden ver
minderd, die óp een afzonderlijke reke
ning moeten worden geboekt, vermeer
derd met de tekorten van de overgangs
jaren, die tot 1947, uiterlijk 1948 zullen
mogen loopen. Het eindbedrag van deze
rekening zal door een vermogensheffing
moeten worden geliquideerd.
„De Maandagmor
gen-cent" die elke week
door het Nederlandsche
kind werd gestort len
behoeve van het Indone
sische kind (op initiatief
van de stichting ..Het
Nederlandsche kind
heipt het kind in Indo
nesië") is in enkele
maanden aangegroeid
tot f lOO.OOO welk bedrag
aan het Nederlandsche
Roode Kruis zal worden
afgedragen.
De Nederlandsche
missie voor economische
financieele en scheep
vaartaangelegenheden
voor het Westelijk half
rond heeft haar taak be.
eindigd en is met in
gang van 1 Mei opge
heven.
Tegen den grens-
smokkeihandel is een
beschikking in de
Staatscourant versche
nen, waarbij het verbo
den is zich in een 500-
meter breeöe strook
langs de Nederlandsch-
Duitsche en de Neder-
landsch-Belgische grens
op te houden.
Repatrieerenden uit
Nedcrlandsch-Indië, die
aan boord hun Indone
sisch geld hebben afge
geven. kunnen zich met
het daarvoor ontvangen
regu tot een deviezen-
bank wenden.
4000 processen-ver
baal zijn in April door
de Prijzencontröle op
gemaakt.
Daar de uitmaling
van tarwe met ingang
van 20 Mei tot 90 ver
hoogd is, zal de kleur
van ons dagelijksch
brood eenigszins don
kerder worden. De kwa.
liteit blijft echter vrij
wel ongewijzigd.
De echtgenoote van
den minister van O. K.
en W., mevrouw A. C.
v. d. LeeuwSnoeck
Henkemans ïs op 55-
jarigen leeftijd te Gro
ningen, na een langdu
rige ziekte, overleden.
De doodstraf is ge-
eischt voor het Bijzon
der gerechtshof te
's Gravenhage tegen den
Hotterdamschen incas
seerder P. J. N., door
weins toedoen vele ille
gale werkers verraden
werden.
Haarlem en Omgeving
Ds. E. G. van Tey-
lingen te IJmuiden-
Oost, is beroepen bij de
Gereformeerde Kerk te
Amsterdam.
Prof. K. H. Miskot-
te te Leiden, vroeger
predikant bij de Ned.
Herv. Kerk te Haarlem,
viert heden zijn 25-jarig
predikantenjubileum.
De Vröz. Hervorm
de Jongeren uit Noord
en Zuid-Holland hou
den op 25 en 26 Mei een
gezamenlijk weekend in
Haarlem. Er is kerk
dienst en er zijn ver
schillende lezingen ge
organiseerd. Natuurlijk
wordt er ook gewan
deld.
De afdeelïng Hille-
gom van het Wit-Gele
Kruis telt thans 1518 ge
zinnen als lid. In het
laatste jaar bracht de
zuster 7685 huisbezoe
ken. De rekening sluit
met een batig saldo van
f 1240. De heeren J. Dor-
resteyn en Dr. A. v.
Straten werden ais be
stuursleden herkozen,
in de vacature v. Baal
weid gekozen de heer
P. Koomen.
De in het kader
van het bouwplan 1946
aan Zandvoort toegewe
zen 40 woningen zullen
vermoedelijk in den loop
van Juni worden aanbe
steed.
BU de politie te
Zandvoort zijn bevor
derd tot: adjudant: M.
Doornekamp, tot briga
dier: A. van der Wal,
tot hoofdagent: E. Th.
Smits. J. van Huffelen
en D. W. van Akooy,
tot agent van politie
2de klasse: W. Kruijff,
W. Th. Kok en P. Ver
heul.
Ds. A. Dondorp te
Heerosted is beroepen
tik;- de Geref. Kerk te
Groningen als evangeli-
satie-perdikant.
Ook in de Geref.
Kerk te Hoofddorp ïs
een scheuring ontstaan
en heeft zich een groep
afgescheiden, die ar;. 31
K. O. onderhoudt. Zon
dag werd de eerste
dienst gehouden door
ds. A. P. Lanting, em.
predikant te Heemstede.
De Overüselschc-
Geldersche en Drentsche
Amusenientsvereenigi-
ging „Eensgezindheid"
houdt op Zaterdag 1
Juni een feestavond in
den H. K. B. De eigen
tooneelgroep en een
zangvereeniging verzor
gen dezen avond.
