IJmuider Courant Felle eritiek De Formatie Lucifers vrij 60e Jaargang- No. 18341 Bureaux: Kennemerlaan 154, IJmuiden - - Telefoon 5437 Te Haarlem: Gr. Houtstr. 93 Telefoon 10724. Kennemer Editie van Haarlems Dagblad Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom Woensdag 29 Mei 1940 Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem. Abonnementen: p. week 31 ct. per kwartaal f 4. T> IJ het bericht dat de Koningin op- dracht tot vorming van een nieuw kabinet had verleend aan Dr. L. J. M. Beel en dat deze R.K. politicus H.M. had verzocht, de opdracht in beraad te mogen houden hetgeen de gebruikelijke for mule is hebben wij Maandag reeds eenige korte aanteekeningen gegeven. Zij betroffen in hoofdzaak de positie van den formateur in zijn eigen partij. Onder de prominente figuren in de Katholieke Volkspartij is hij degeen van wien aan genomen wordt, dat hij het sterkst in overeenstemming met den linkervleugel is. Dit leidde tot onze gevolgtrekking, dat hij zal streven naar samenstelling van een kabinet, dat steunt op de R.K. Volks partij en de Partij van den Arbeid. De Maasbode (R.K.) heeft eveneens deze conclusie getrokken en eraan toege voegd dat de Katholieken, die de Ko ningin blijkbaar geadviseerd hebben de opdracht aan dr. Beel te geven, daarmee te kennen zouden hebben gegeven dat zij rekening wenschen te houden met de gevoeligheden in de Partij van den Ar beid. „In leidende kringen van deze partij schijnt men zeer wel te beseffen, dat men een ernstige verantwoordelijkheid op zich zou laden indien men uitgesproken dezen formateur aan een échec zou bloot stellen", voegt de Maasbode eraan toe. Intusschen loopt in Haagsche kringen een merkwaardig gerucht. Het houdt in, dat als dri Beel in zijn formatie zou sla gen niet hij maar prof. Schermerhorn als minister-president zou optreden. De N.R.C., het „gevend voor wat het waard is", heeft al verklaard dat zij een dergelijke oplossing zeer onwaarachtig zou vinden en ook als een denatureering van ons staatsrecht beschouwen. De formateur ontwerpt het eerste program, hij zoekt zijn ambtgenooten aan, kortom: hij drukt zijn persoonlijken stempel op het kabinet. Daarom acht de N.R.C. splitsing van for mateurschap en voorzitterschap van den minisleri-aad, indien daarover serieus ge dacht mocht worden, het tegendeel van de duidelijke politiek, die nu voor alles vereischt wordt. Hetgeen wij vernomen hebben over het Haagsche gerucht geeft aanleiding tot de opmerking, dat het gezien de herkomst eigenlijk een andere aanduiding verdient. Het is meer dan een loopend praatje name lijk een mogelijkheid, waarmee welinge lichte menschen ernstig rekening houden. Dat wil nog niet zeggen dat het werkelijk heid zal worden. Het is trouwens nog de vraag of de formateur slagen zal in zijn op dracht. Mocht dat niet het geval zijn, dan zou de Koningin na hem een anderen for mateur aanwijzen, die wellicht een lid van de Partij van den Arbeid en mogelijk prof. Schermerhorn zou zijn. Die kansen bestaan. Er zijn er meer. Zou het bovenbedoelde gerucht werke lijkheid worden, dan zou zich inderdaad een ongekende loop van zaken voordoen. Maar als een formateur van de Partij van den Arbeid op dr. Beel volgde en minister president werd, zou dat niet verwonder lijk zijn. Wel is men geneigd tot de vraag, of de Partij van den Arbeid juist den demissionairen minister-president naar voren zou brengen. Zij beschikt over meer figuren van beteekenis en over menschen. die grooter ervaring in het vak bezitten. Ondanks de groote sympathie die prof. Schermerhorn's persoonlijkheid bij velen in den lande verworven heeft, ook buiten zijn eigen partij, is toch in den laatsten tijd veel critiek op zijn persoonlijk beleid tot uiting gekomen. Het valt op dat ook het zooeven genoemde R.K. blad, de Maas bode, in een critische beschouwing over het aftredende kabinet, zich in dien zin laat hooren. Er valt uit af te leiden, dat men althans van deze R.K. zijde niet voelt voor een opvolging van den formateur Beel door den minister-president Scher merhorn. De Maasbode schrijft o.a.: „Een paar vakministers, die een te eenzijdig gericht beleid voeren en zich voor het algemeen beleid in te geringe mate mede-verant woordelijk achten en een paar ministers, bij wie de partij-politieke instelling en de onervarenheid het winnen van de objecti viteit en de zelfbehèersching, die den be stuurder sieren, verzwakken een kabinet. Slechts een zeer krachtig minister-presi dent is in staat, onder dergelijke omstan digheden het span in toom te houden en ook indien hem dit gelukt eischt het teveel van zijn krachten. Op dit gebied is het af tredende kabinet geen volslagen succes geweest." Wie deze Katholieke beschouwing over denkt komt wel tot de slotsom dat de formatie van het nieuwe kabinet, al vor men 32 plus 29 zoo op het oog een vlotte meerderheid van 61 in de Kamer, geen eenvoudige zaak is. R- P- Bijzonder Gerechtshof Het Duitsclie Roode Kruis. Mej. E. A. J. uit Beverwijk werd dlenstne- men bij het Duitsche Roode Kruis ten laste geiegd. Zij was lid der N. S. B. en vaandrig bij de aNt. Jeugdstorm. De juistheid van haar verklaring, dat zij niet pro-Duitsch was geweest trok mr. B. J. Besier in twijfel. Deze laatste achtte de toetreding tot het D. R. K, een stap die voorvloeide uit haar politieke ge zindheid en vroeg 4 jaar Rijkswerkinrichting. Mr. Francois Pauwels betoogde, dat dienst neming bij het D. R. K. onder de bepalingen van de Geneefsche Conventie te rangschik ken viel en drong aan op clementie. op Truman's stakingsbei eid Wetsontwerp is zuiver fascisme" De politiek van president Truman l>i.j het breken der catastrophale stakingen heeft in verschillende kringen der Ver- eenigde Staten een heftige oppositie uitgelokt. Truman wordt beschuldigd van het „vernietigen der democratie" en het „dwingen van vrije burgers met geweld der wapenen". De eerste reactie der vakvereenigingen was een motie, aangenomen door meer dan duizend af gevaardigden op een nijverheidscongres te New-York, die sprak van het voor nemen, hij de volgende verkiezingen Truman's politiek te wreken. James G. Patton, president van den Amerikaanschen Boerenbond en afge vaardigde op de Internationale La rod- bouwconf eren tie, die thans te Londen plaats vindt, heeft in een verklaring aan de pers over de door president Tru man voorgestelde wetgeving inzake sta kingen in de V. S. gezegd: „Dit is een schandelijk uur in de geschiedenis van Amerika. Niemand van ons had ooit ge dacht den dag te beleven, waarop een president van de V. S. druk uit zou oefenen op vrije Amerikaansche bur gers onder bedreiging van geweld, of te beleven, dat de leden van het Huis van Afgevaardigden, een lichaam geko zen door vrije menschen, eenparig stem men om hun stadgenooten met de ba jonet tot werken te dwingen. Het doet ons leed en het is met de diepste ont- Zoeloc-troepen; die deel zullen nemen aan de groote Victorie-parade te Bonden, zijn In de Engclsehe hoofdstad aange komen. Inplaats van geweren dragen zij assegaaien, het inlandsche wapen dei- Zoeloes. (P) Mijnwerkers moeten voor- oorlogsch voedsel hebben Resolutie van de Parijsolie kolen- conferentie. Aan het einde van de Parijsche kolen- conferentie heeft de Nederlandsche ver tegenwoordiger, dr. Ch. Th. Groothoff, zijn indrukken verteld aan een A.N.P.-redac teur. Wij ontleenen aan dit vraaggesprek het volgende: Nederland is feitelijk op zichzelf aange wezen. De prestaties van de Limburgsche mijnwerkers geven reden tot tevredenheid in vergelijking met de andere landen. Maar het gebrek aan ondergrondsch per soneel in de mijnen is nog steeds een rem mende factor op onze productie. Tijdens de conferentie is een resolutie aangeno men, die tot zekere hoogte een bevestiging vormt van de Nederlandsche politiek, welke tot nu toe gevolgd is. Deze resolutie wijst in eerste instan tie op het vereischte voedsel in vol doende en passende samenstelling voor de „ondergronders". dat zich zoo goed mogelijk moet aansluiten bij het vooroorlogsc'ne voedselpakket. Een tweede maatregel, die de resolutie be oogt, moet voorzien in de recruteering van werkkrachten voor de mijnen, des noods door het verbinden van „spe ciale voordeelen" aan het beroep. Dergelijke maatregelen zullen hun te rugslag hebben in het geheele land en zullen van onschatbare waarde blijken te zijn. De heer Groothoff eindigde zijn be toog mei de opmerking, dat Nederland alles op alles moet zetten, om den kolen- strijd te winnen. roering, dat de Amerikaansche Natio nale Boerenbond de boodschappen en de rede van president Truman, bij het regelen van de spoorwegstaking en het door hem ingediende wetsontwerp als zuiver fascisme van de hand wijst. Het feit, dat het nu in den senaat zijnde wetsontwerp de bepaling inhoudt dat de winsten van de in beslag genomen objecten kunnen worden geconfisqueerd verzacht in geen enkel opzicht het feit. dat het ontwerp voor de eerste maal in de Amerikaansche geschiedenis het ge bruik van wapenen voorstelt om vrije burgers tot werk te dwingen. Niets kan dat goed maken". Met ingang van 27 Mei kunnen lu cifers in den detailhandel zonder bon worden verkocht. De importeurs en de fabrikanten blijven echter aan de aanwijzingen van het Rijksbureau voor chemische producten gebonden. Amerika helpt Frankrijk uit den nood 4>edict van 1.3ÏO.OOO.OOO dollar verleend. De Fransche en Amerikaansche ver tegenwoordigers te Washington hebben gisteren een overeenkomst geteekend, waarbij aan Frankrijk credieten worden verleend voor een totaal bedrag van 1.370.000.000 (een milliard 370 millioen) dollars. In een gemeenschappelijke verklaring van president Truman en den Franschen premier Gouin wordt nog gezegd, dat be sprekingen gevoerd worden voor een aan vullend crediet, afhankelijk van de bepa lingen van de „Merchant ship sales act", van 1945, waarbij Frankrijk c.a. 750.000 ton koopvaardijscheepsruimte van de Ameri kaansche regeering zal krijgen. De verklaring vervolgt: de Amerikaan sche regeering zal Frankrijk blijven hel pen bij het verschaffen van een behoor lijken voorraad steenkool uit Duitschland. De Fransche delegatie heeft een program ma voorgelegd betreffende wederopbouw en moderniseering van het Fransche be drijfsleven. Op een persconferentie heeft Leon Blum medegedeeld, dat de resultaten van deze overeenkomst stellig de entente cordiale tusschen Frankrijk en de Ver. Staten zul len versterken. Aangezien de leening wordt verstrekt via de im- and exportbank behoeft zij niet door het congres te wor den geratificeerd. Na elf weken van onderhandelen, aldus Blum, hebben de Franschen dus dit resul taat bereikt, terwijl de Amerikaansche leening aan Engeland, waarover de be sprekingen een half jaar geleden afliepen, nog altijd op de uiteindelijke goedkeuring wacht. Uit Parijs wordt gemeld, dat de crediet- overeenkomst door de Fransche autoritei ten en zakenkringen warm wordt toege juicht, omdat zij een essentieel onderdeel vormt van het Fransche vijfjarenplan voor den wederopbouw. Het woord is aan Victor Bérard: De strijd om het leven is de houding en het ideaal der Europeesche beschavingen. De berusting in het leven is de gemeenschappelijke trek van alle Aziatische bescha vingen. Formateur en Minister-President (Van onzen parlementairen redacteur.) Ook indien het beraad van dr. Beel om trent de hem verstrekte opdracht tot vor ming van een Kabinet tot een gunstig antwoord mocht leiden schijnt het nog al lesbehalve zeker dat hij, ingeval hij er in mocht slagen een Ministerie in elkaar te zetten, daarin zelf als minister-president zal optreden. Volgens mijn inlichtingen zou het een bepaaldelijk door de Partij van den Arbeid op den voorgrond geplaat ste wensch zijn, dat prof. Schermerhorn opnieuw met het minister-presidentschap belast zal worden. Het aangevoerde motief is voortzetting van het Regeeringsbeleid met name betreffende Indonesië. Op grond van het feit, dat de R.K. fractie de sterk ste groep in de Kamer is zou men het lo gisch en ook in overeenstemming met het staatsrechtelijk gebruik achten, dat een lid van die fractie als formateur is aangewezen. Nog daargelaten, dat bedoelde continuï teit in hei beleid heel wel te verwezen lijken valt, ook al zou het komende Kabi net een anderen Premier krijgen dan het thans demissionaire bewind heeft, gaat het beroep op wat constitutioneel gebruik is in zooverre allerminst op, dat juist dat gebruik met zich meebrengt, dat de forma teur tevens het premierschap dient te ver vullen. Aldus geldt sinds 1848 de regel, waarop ten hoogste driemaal een uitzon dering is voorgekomen en dat alleen, om dat er in bedoelde gevallen zeer bijzon dere redenen waren die er de voorkeur aan deden geven, dat de formateur zelf geen deel zou uitmaken van het Kabinet. Aldus gebeurde in 1868 met Thorbecke (Kabinet v. BosseFock), in 1905 met Goe man Borgesius (Kabinet-De Meester), ter wijl in 1918 het Kabinet Ruys de Beeren- brouck formeel door dezen en niet eens door mgr. Nolens was samengesteld vandaar, dat ik het had over „ten hoogste" drie uitzonderingen op den regel of schoon laatstgenoemde te voren alles voor jhr. Ruys gereed had gemaakt, wat niet wegnam, dat deze formeel vrij bleef des- gewenscht een andere formatie te beproe ven. Zou het plan i. z. Beel-formateur en Schermer horn-mi nister-president door gaan, dan zou zelfs bepaald in strijd met het gebruik, met inbegrip van de hier vermelde uitzonderingen gehandeld wor den. aangezien niet iemand van dezelfde richting als de formateur maar een voor man van een andere en zwakkere partij als minister-president zou gaan optreden. Ons blad zal op Hemelvaartsdag: niet verschijnen. Het nummer van Vrijdag zal 8 pagina's tellen, waarin de verkiezings uitslagen opgenomen z\jn. Weerbericht geldig tot Donderdagavond. KANS OP BUIEN. Plaatselijk; nog enkele buien, voo lijk in den namiddag en avond, derlijke wind. Fransche actie „tegen den vrede" Reuter bevestigde hedenmorgen, dat de president van den Siameeschen raad van ministers aan den secretaris-gene raal der Vereenigde Naties. Trygve Lie, een brief heeft gezonden waarin Frank rijk wordt beschuldigd van inbreuk op de Siameesche souvereiniteit. De Sia- meesche regeering verzoekt in het schrijven behandeling van deze aange legenheid door den Veiligheidsraad. Deze brief luidt als volgi: „Op 24, 25 en 26 Mei jl. zijn Fransche troepen de rivier de Mekong overgestoken en heb ben met geweld Siameesch grondgebied bezet, dat zij thans behouden. Deze aanvallen moeten wdrden beschouwd als een weloverwogen actie tegen de Siameesche souvereinitieit en het be houd van den vrede. Tegenover deze ongerechtvaardigde agressie houdt Siam standvastig en geduldig vast aan zijn politiek van geen Weerstand bieden. De bevolking in de aangevallen en aan grenzende gebieden verlaat haar huizen 'en rijstvelden, op een oogenblik, dat mijn regeering haar uiterste best doet om haar verplichtingen, een maximum Veiligheidsraad te hulp hoeveelheid rijst voor de door den hon ger getroffen gebieden voort te bren gen en af te leveren, na te komen". In Parijs blijven regeeringskringen beweren, niets van deze kwestie af te weten; in Saigon wordt de reeds giste ren gepubliceerde ontkenning van het Fransche hoofdkwartier gehandhaafd. Labour trotseert cle oppositie Het Engelsche Lagerhuis heeft met 338 tegen 184 stemmen een motie aangenomen, waarin de beslissing van de regeering tot het nationaliseeren van de „daartoe ge schikte deelen" van de Britsche staal- en ijzerindustrie wordt goedgekeurd. In zijn conclusie na het debat zeide minister Mor rison: „Wij zullen verder gaan met ons schema, of er een oppositie is of niet, doch zoowel de regeering als de industrie zelf zullen hun taak beter kunnen volbrengen wanneer aan beide zijden begrip en samen werking bestaan." De uitslag der stemming over genoemde motie werd door de regeeringspartij met luid gejuich begroet cn de Labourleaen hieven onmiddellijk het lied „De roode vlag" aan.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1946 | | pagina 1